Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

Βορρᾶθεν μὲν Ὀρόντης ὁ ποταμὸς παραρρεῖ τὰ βασίλεια, ἐκ δὲ μεσημβρίας στοὰ μεγίστη διόροφος τῷ τῆς πόλεως ἐπῳκοδόμηται [*](15—S. 266, 21 Theodoret. Relig. Histor. 8 PG 82, 1372 D) [*](* 15—S. 266, 19 Cass. VIII 4 — 15 — S. 268, 6 Niceph. H. Ε. XI 25 16—S. 266, 17 Michael Syr. VII 7 S. 302) [*](B V2 F HN (n) + GSP (s) = r AL (y)) [*](1 μὲν] δὲ B, quidem Cass. ι τε > B ι τις] δὴ B, quidam Cass. ι διειδής = perspicims Cass.] διηδέστατοσ B, διειδέστατοσ Cod. Nie. ι2 ἀρδείαν) ἀνδείαν H ἀνδρίαν N ἀνδρείαν BFS, vgl. ουeε quidem proprias irrigabat Cass., und unten V ι 5 ι προέφερεν V2 ι 5 ὑπέμενεν BV2S sustinehat Cass. ὑπέμεινε die übr. HSS ι μὲν > GS ι 7 τὸν μέγαν Διόδωρον] διόδωροσ ὁ μέγας GS ἤλειφεν] εἴληφεν BY-NGy, nnrjehat Cass. ι 8 γὰρ] δὲ V2 > F, namqiie Cass. ι 10 τε > n ι 12 ὁπλοθήκης B βελοθήκης Fry Nie. ἰοδόκης V2 ι ἐκ nur in Β, suae mentis sagittas congruas Cass. ι προέφερεν n, offerebat Cass. ι 13 ἀραχνίασ Fry ι 15 κݲςݲ am Rand HSS ι 17 καταλιμΠάνων BV2F deserens καταλιπὼν rA u., nach καλύβην ~, L ι 18 οὑν > B ι 19 ἐν > F ι 22 βόρραθεν B I παραρῖ B παραρέει V2 ι 23 διόροφοσ BV2 διώροφος Fry Cod. Nie. ι ἐπωκοδομεῖται B)

265
περιβόλῳ, πύργους ὑψηλοὺς ἑκατέρωθεν ἔχουσα.

μεταξὺ δὲ τῶν τε βασιλείων καὶ τοῦ ποταμοῦ λεωφόρος ἐστὶν ὑποδεχομένη τοὺς ἐκ τῶν τῇδε πυλῶν ἐκ τοῦ ἄστεως ἐξιόντας καὶ εἰς τοὺς προαστείους ἀγροὺς παραπέμπουσα. διὰ ταύτης Ἀφραάτης παριὼν ὁ θεσπέσιος εἰς τὸ πολεμικὸν ἀπῄει γυμνάσιον, τῶν θείων προβάτων τὴν προσήκουσαν ποιησόμενος θεραπείαν.

τοῦτον ἄνωθεν ἐκ τῆς βασιλείου στοᾶς διακύπτων ὁ βασιλεὺς εἶδε σισύραν τε ἀναβεβλημένον καὶ ἐν γήρᾳ βαθεῖ συντόνως βαδίξοντα· καί τινος εἰρηκότος ὡς Ἀφραάτης οὗτος, οὗ τὸ τῆς πόλεως ἐξήρτηται πλῆθος ἔφη πρὸς αὐτόν· »που σὺ βαδίζεις, εἰπέ«. ὁ δὲ σοφώς ἅμα καὶ προσφόρως· »ὑπὲρ τῆς σῆς«, ἔφη, ἔφη, »προσευξόμενος βασιλείας‘. ἀλλ’ οἴκοι σε μένειν ἐχρῆν‘, ὁ βα- σιλεὺς ἔφη, καὶ ἔνδον κατὰ τὸν μοναχικὸν προσεύχεσθαι νόμον‘.

ὁ δὲ θεῖος ἐκεῖνος ἀνήρ· εὖ μάλα, ἔφη, λέγεις, ὤ βασιλεῦ· τοῦτό με δρᾶν ἔδει. κοὶ τοῦτο δρῶν μέχρι καὶ νῦν διετέλεσα, ἕως εἰρήνης ἀπήλαυε τοῦ σωτῆρος τὰ πρόβατα. ἐπειδὴ δὲ πολὺν ὑπομεμένηκε θόρυβον καὶ πολὺς ἐπικρέμαται κίνδυνος μὴ θηριάλωτα γένηται, πάντα κινεῖν πόρον ἀνάγκη καὶ διασώζειν τὰ θρέμματα, εἰπὲ γάρ μοι«,

ἔφη, ὦ βασιλεῦ, εἰ κόρη τις ἐτύγχανον ἔνδον ἐν θαλάμω καθημένη καὶ ταλασίας ἐπιμελουμένη, εἶτα ἐθεασάμην ἐμπεσοῦσαν φλόγα καὶ τὴν πατρῴαν οἰκίαν νεμομένην, τί με δρᾶσαι προσῆκεν εἰπέ μοι; ἔν- [*](* 10—S. 266, 16 Theophan. 62, 28. Polydeulies 404, 20. Exe. Bar. F) [*](B V2 F ΗΝ(n) + GSP(s) = r AL (y)) [*](1 τε > F I 2 ἐκ] διὰ ι 3 ἄστεος V2nPy ι 4 παριὼν Ἀφραάτης ~ V2 ι 7 συσύραν B ι 8 συντόνως ΒV2Ρ συντόμως FnGSy, cekriter Cass. ι 9 οὐ] ὡ B ι ἐζῆρται F ι πρὸς αὐτὸν ἔφη ~ B, dicit εἰ· Cass. ι ποῦ BY-nSP Cod. Nic. ubi Cass. ποῖ FGy ι 10 σὺ > B Cass. Cod. Nic. ι 11 ἐχρῆν B Cod. Nie. oportebat Cass. χρὴ die übr. HSS, vgl. ἔδει Ζ. 14 ι 12 μοναδικὸν B ι 14 με δρᾶν = me facere Cass.] μὲν δρᾶν V2 μαιδραναι B ι 15 ὑπομένει Ρ ι 17 θρέμματα] πρόβατα V2 ι 18 ἐτύγχανον ΗG Relig. Hist. essem Cass. ἐτύγχανον ὥν FNPy Cod. Nic. ἐτύγχανεν οὖσα S ι θαλόμη Ρ ι καθημένη II residens Cass. Relig. Hist. κεκρυμμένη Cod. Nic. ι 19 καὶ ταλασίας ἐπιμελουμένη V2 et ad lanam navi vacans Cass. καὶ τῆς οἰκίασ ἐπιμελουμένη Fry καὶ ἧ ἐν τοῖσ’ ταλόροισ ἐργα- ζομένη κόκκινον ἧ ἔριον ταλασίας ἐπιμελουμένη Β, vgl. Cod. Nic.: καὶ πρὸς ἄτρακτον ἐρείδουσα χεῖρας, καὶ τῖς οἰκείας ταλασίας καθεστῶσα εἰσ’ ἐπιμέλειαν wohl späterer Zusatz, da er in der Relig. Hist. wie bei Cass. u. Michael fehlt ι εἶτα (ειτ᾿ H) ἐθεα- σάμην V2H ἐθεασάμην ἐθεασάμην B ἐθεασάμην δὲ Relig. Hist. videremqiie Cass. εἶτα . . . ἑώρων Cod. Nie. εἶτα θεασαμένη FNsy ι ἐκπεσοῦσαν BP ι 20 νεμομτἐνην ΒV2 ἐμπιπραμένην Fry ι τί με — S. 266, 1 ἐμπιπραμένην > GS ι με > nPL, me Cass. ι προσήκειν NPy, congrueret Cass.)

266
δὸν καθῆσθαι καὶ τὴν οἰκίαν ἐμπιπραμένην περιορᾶν καὶ τῆς φλογὸς προσμένειν τὴν ἐμβολήν, ἧ τῷ θαλάμῳ χαίρειν εἰποῦσαν διαθέειν ἄνω καὶ κάτω καὶ ὑδροφορεῖν καὶ σβεννύναι τὴν φλόγα; δῆλον ὅτι τοῦτο ἐρεῖς· τοῦτο γὰρ κόρης ἀγχίνου τε καὶ φρενήρους.

τοῦτο δρῶ νῦν, ὢ βασιλεῦ. σοῦ γὰρ εἰς τὴν πατρῴαν ἡμῶν οἰκίαν ἐμβαλόντος τὴν φλόγα, περιθέομεν κατασβέσαι ταύτην πειρώμενοί. ταῦτα ὁ μὲν εἶπεν, ὁ δὲ σιγήσας ἠπείλησεν. εἷς δὲ τῶν περὶ τὸν βασιλικὸν κοιτῶνα, θρασύτερον ἀπειλήοας τῷ θείῳ ἀνδρί, τοιόνδε τι πέπονθε.

Τοῦ βαλανείου πεπιστευμένος τὴν ἐπιμέλειαν, εὐθὺς μετὰ τούσδε τοὺς λόγους κατῆλθε τοῦτο εὐτρεπίσων τῷ βασιλεῖ· εἴοω δὲ γενόμενος καὶ τὰς φρένας πληγεὶς εἰς τὸ θερμότατον ὕδωρ τὸ ἄκρατον κατελήλυθέ τε καὶ τετελεύτηκεν.

καθῆστο δὲ ὁ βασιλεὺς προσμένων ἐκεῖνον ὥστε οἱ μηνῦσαι τὴν εἴσοδον. ἐπειδὴ δὲ πολὺς ἀνηλώθη καιρός, ἀπέστειλεν ἑτέρους ὁ βασιλεὺς τῆς μελλήσεως τὴν αἰτίαν μηνύσοντας. οἱ δὲ εἴσω γενόμενοι καὶ πάντα περισκοπήσαντες εὗρον ἐκεῖνον ἐν τῷ ἀκράτῳ τεθνεῶτα καὶ διαλυθέντα θερμῷ.

καὶ τούτου δήλου γενομένου τῷ βασιλεῖ, ἔγνωσαν μὲν τῆς Αφραάτου προσευχῆς τὴν ἰσχύν, τῶν δογμάτων δὲ τῶν δυσσεβῶν οὐκ ἐξέστησαν, ἀλλ’ ἐσκλήρυναν κατὰ τὸν Φαραὼ τὴν καρδίαν αὐτῶν· καὶ τὴν τοῦ ἵππου δὲ θαυμακατὰ μεμαθηκώς, ὁ ἐμβρόντητος μεμένηκε κατὰ τῆς εὐσεβείας λυττῶν.

[*](18/19 Exod. 7, 22)[*](* 4—16 Cod. syriac. Br. Mus. Add. 17, 147 F 142v (= Σ))[*](B V2 F HN (n) + GSP (s) = r AL (y))[*](1 ἐμπιμπραμένην A ι 2 ἐκβολήν BF ι διαθεῖν V2 ι 5 οἰκίαν ἡμῶν ~ B domwn Cass. Cass. ι 6 περιθέωμεν B περιθέωμεν Ρ ι 7 εἶπεν ΒV2 εἰπών Fry, haec illo dicente Cass. ι σιγήσας ἠπείλησεν V2 ἀπειλήσασ ἐσίγησεν BFry interminatus est quidem sed tacuit Cass. interminatiis ὁ et tacuit Σ; ἀπει- λήσας delendum; neque enim Valens quidquam minatus est in Philotheo. potius scribendum σιγήσας ἀπῆλθεν « , unrichtig: nur durch sein Schweigen drohte er, εῖς δὲ . . . θρασύτερον ἀπειλήσας ι 7/8 βασιλικὸν κοιτῶνα = Nic. Cass. Σ] βασιλέα B ι 9 nach εὐθὺς + δἐ P ι 11 πληγεὶς ἲς = Theophan. Polyd.] βλαβεὶσ V2, mente perculsus Csiss. πηρωθεὶς Rel. Hist. ι Β ι καθῆστο ΒV2 ἐκάθητο Fry ι ἐκεῖνον προσμένων~Fry ι 13 οἱ BV2 αὐτῶ Fry ι ἀναλώθη B 14 ὁ βασιλεὺς ἑτέρους ~ V2 ι μελήσεωσ y ι 16 θερμῷ vor τεθνεῶτα ~ B Cass. I δήλου τούτου oo n ι 17 μὲν ΒV2 > Fry ι 18 ἐσκληρύνοντο F 19 υὴν καρδίαν αὐτῶν κατὰ τὸν Φαραώ ~ GS ι ἵππου δὲ B ἱπου δὲ V2 ὁσίου Fry, s. Relig. Eist. 1376 ι 20 μεμαθηκώσ BV2F μαθών ry)
267