Historia Ecclesiastica

οὕτος δὲ ἐκ τῶν Ἀρμενίων ἀναβλυστάνων ὀρῶν καί διὰ τῆς Ἀσσυρίας ῥέων εἰς τὸν Περσικὸν εἰσβάλλει κόλπον.

Υπὸ τούτων ὁ δείλαιος βουκοληθεὶς τῶν χρησμῶν, καὶ τὴν νίκην ὠνειροπόλει καὶ μετὰ τὴν Περσικὴν μάχην τὸν πρὸς τοὺς Γαλιλαίους ἐφαντάξετο πόλεμον.

τοὺς δὲ Χριστιανοὺς Γαλιλαίους [*](1/2 vgl. Theophan. 52, 19. Joh. Chrys. Exp. in Ps. CX, 4 (V 271 D Montfaucon) — 6 Exod. 7, 22 — 10—12 vgl. Philostorg. VII 15. Gregor. Nazianz. Orat. V 9 — 23/24 vgl. Sozomen. VI 2, 9. Job. Chrys. De S. Babyla c. Julian. 22 (Ende)) [*](* —S. 202, 24 Cass. VI 44 — —23 Niceph. H. Ε. X 29 — —15 Theodoret. Gr. aff. cur. X 27. Theophan. 52, 23. Polydeukes 382, 9 — 18/19 Eustath. Comment. in Dionys. Perieg. v. 976) B V2 HN(n) + τὸν Περ] (s) = r AL (y) F [*](1 μέντοι] μὲν L ι 2 ἀντίθεοι] θεομάχοι B ι 5 παρὰ—ᾔδετο = Cass. > n ι 7 κα am Piand BV2yF ι Κωνσταντίου = Cass.] κωνσταντίνου HSF ι 7/8 ἀνεθάρρησαν BV2 ἐθάρρησαν ryF capta fiducia Cass., vgl. S. 181, 16 ι 8 ῥωμαίουσ B, ad ferminos Bomanonim Cass. ι 8/9 προσαγγείλαντες Η προαγγείραντεσ L ι 9 ἔχοντα BP ι 13 τοῦ > P ι 14 θἠρει B ι 17 μυσῶν B ι 18 Τίγριν] Τίγριν] B, Tigrim Cass. ι 19 ὠνόμασαν BV2F Mic. ὠνόμασεν y voluit appeUare Cass. ι οἶτος] οὑτος] B ι 20 ὀρῶν = Cass. > B ι ἀσυρίασ P ἀσυρρίασ H συρίας G ἀσ συρίασ A ι 22 ὁ δείλαιος nach χρησμῶν ~ V2)

ἔδει δὲ αὐτὸν σκοπῆσαι λόγοις ἐντεθραμμένον, ὡς ἥκιστα δόξῃ λυμαίνεται προσηγορίας ἐναλλαγή, οὐδὲ γὰρ εἰ Σωκράτης ὠνομάσθη Κριτίας καὶ Φαλαρὶς ὁ Πυθαγόρας προσηγορεύθη λώβης ἂν μετέσχον τινὸς ἐκ τῆς τῶν ὀνομάτων μεταβολῆς· οὐδέ γε ὁ Νηρεὺς Θερσίτης ἐπικληθεὶς ἀπώλεσεν ἂν ὃ παρὰ τῆς φύσεως ἐδέξατο κάλλος.

ἀλλὰ τούτων οὐδὲν ὁ ταῦτα πεπαιδευμένος εἰς νοῦν λαβών, ἐκ τῆς οὐδαμόθεν ἡμῖν ἁρμοττούσης προσηγορίας πημαίνειν ἡμᾶς ὑπέλαβε· καὶ τῆ τῶν χρησμῶν ψευδολογίᾳ πιστεύσας ἠπείλει ταῖς ἐκκλησίαις ἐνιδρῦσαι τῆς δαίμονος τῆς ἀκολάστου τὰ εἴδωλα.

Μετὰ τούτων δὲ ἀπάρας τῶν ἀπειλῶν, ὑφ’ ἑνὸς ἀνδρὸς ἐν Βεροίᾳ κατηγωνίσθη. οὗτος γὰρ ὁ ἀνὴρ καὶ ἄλλως μὲν περιφανὴς ἐτύγχανεν ὤν (τῶν γὰρ αὐτόθι πολιτευομένων ἡγεῖτο), περιφανέστερον δὲ αὐτὸν ὁ ζῆλος ἀπέφηνε. τὸν γὰρ υἱὸν θεασάμενος εἰς τὴν τότε κρατοῦσαν ἀσέβειαν ἐξοκείλαντα ἐξήλασε τῆς οἰκίας καὶ προφανῶς ἀπεκήρυξεν. ὁ δὲ ἐν τῷ πελάζοντι τῇ πόλει σταθμῷ τῷ βασιλεῖ προσελθών, τήν [*](2) τε οἰκείαν γνώμην καὶ τὴν τοῦ πατρὸς ἐδήλωσεν ἀποκήρυξιν· ὁ δὲ ἡσυχίαν ἄγειν τῷ νέῳ προσέταξε, καταλλάξειν ὑποσχόμενος τὸν πατέρα. ἐπειδὴ δὲ ἀφίκετο εἰς τὴν Βέροιαν, τοὺς ἐν τέλει καὶ ἀξιωτάτους συνεκάλεσεν εἰς ἑστίασιν· ἐν δὲ τούτοις ἦν καὶ ὁ τούτου πατήρ. τοῦτον δὲ μετὰ τοῦ παιδὸς εἰς τὴν αὐτοῦ στιβάδα κατακλιθῆναι προσέταξε.

τοῦ δὲ ἀρίστου μεσοῦντος ἔφη πρὸς τὸν πατέρα· οὐ δίκαιον εἶναί μοι δοκεῖ βιάζεσθαι γνώμην ἑτέρωσε κλινομένην [*](1—3 vgl. Gregor. Nazianz. Orat. IV 76 — 19 f. vgl. Julian. Epist. 27 S. 399 D) [*](B V2 HN (n) + GS (s) = r AL (y) F) [*](2 λόγοις σκοπῆσαι ~ n ι ὥς ἥκιστα] ὥς οὐχίκηστα B ι 2/3 λοιμαίνεται V2G ι 3 εἰ Σωκράτης ὠνομάσθη] ἰσοκράτης ὀνομασθεὶσ, εἰ auf Rasur, B 1 4 φιλάρησ B ι προσαγορευθεὶς B, Cass. wie im Text ι ὁ γε] γὰρ F > s ι ὁ—6 ἐπικληθεὶς BV2rF Cass.] εἰ ὁ—ἐπεκλήθη (έπικληθείη L) y ι νειρεὺσ V2 νιρεὺσ HSL ι 6 κάλλος] κλέος A κάλλος Am ι 8 ἁρμοζούσης y ι 910 εἰδρύση B ἐνιδρύνειν V2 ι 10 τῆς ἀκολάστου δαίμονος B ι τὰ simulacra Cass. τὸ εἴδωλον ryF ι 11 κβ am Rand HSS ι δὲ > Cass. I ὑπ’ ἑνὸσ B ι 12 κατηγωνίστη B ι γὰρ BsyFCass. μὲν γὰρ V2 > n 1 14 ἀπέφανεν B ἀπέδειξε H ι 15 ἐξωκείλαντα BN ἐξωκίλαντα G ι 17 ὁ δὲ—19 πατέρα = Cass. > B ι 18 τώ νεωτέρω ἐκέλευσε n ι 19 ἐπειδὴ δὲ — 22 πατέρα = Cass. > s ι ἐπειδὴ] ἐπεὶ n ι 19/20 ἀξιωτάτοις] ἀξιώματι N ἀξιώμασι H, iiobiles et honoratos Cass. ι 20 ἐκάλεσεν B, conrocavit Cass. ι τούτου übergeschrieben Ac ι 23 ἑτέρωσε κλινομένην BcSL ἑτέρωσε κηνομένην, ε κη auf Rasur, V2 ἑτέρωσ’ ἐκκλινομένην BnGAF, ad aliud deelinandi Cass.)

ὁ δὲ τῇ περὶ τὰ θεῖα πίστει τὸν λογισμὸν παραθήξας· »περὶ τούτου, ἔφη, »ὦ βασιλεῦ, τοῦ ἀλάστορος λέγεις τοῦ θεομισοῦς καὶ τὸ ψεῦδος τῆς ἀληθείας προελομένου;‘ ὁ δὲ πάλιν τὸ τῆς πραότητος περιθεὶς προσωπεῖον »παῦσαι«, ἔφη, »ἄνθρωπε, λοιδορούμενος«. καὶ πρὸς τὸν νέον ἀποκλίνας τὸ πρόσωπον· ἐγώ σου., ἔφη, »φροντιῶ, ἐπειδή σου τὸν πατέρα δρᾶσαι τοῦτο οὐκ ἔπεισα«.