Historia Ecclesiastica

ὁμολογοῦμεν καὶ μονογενῆ >καὶ πρωτότοκον· ἀλλὰ μονογενῆ τὸν λόγον, ὃς πάντοτε ἢν >ἔστιν ἐν τῷ πατρί· τὸ πρωτότοκος δὲ τῷ ἀνθρώπῳ. διαφέρει [*](1 Sap. Sal. 7, 22 — 1/2 Joh. 1,3 — 8 vgl. I Kor. 1, 24 — 12 Joh. 1, 18 — 13 Kol. 1, 15 — 14 vgl. Joh. 14, 10 B A N + GS(s) = r L + FV (v) = z T 2 nach ἐγένετο + καὶ χωρίσ αὐτοῦ ἐγένετο οὐδέν rT, fehlt bei Cass. Λ οὐ A non Cass. οὐκ (nach εἶναι ~) r οὐδὲ BLvAc πώς Τ ι γὰρ πάντοτε ~ Τ ι εἶναι = Cass. Λ > Β ι οὐ — 4 τέλος] οὐδέποτε γὰρ τοῦ εἶναι ᾑδύνατο ἀρχὴν λαβεῖν, ὅτι ὁ πάντοτε ὥν ἀρχὴν οὐκ ἔχει λόγος θεός, οὐδέ ποτε ὑπομένει τέλος. schreibt Loofs. Ich hatte vermutet: οὐ πάντων γὰρ ἀρχὴ εἶναι ἠδύνατο εἰ ἀρχὴν ἔλαβεν· ὅτι δὲ ὁ πάντων ὢν ἀρχὴ ἀρχὴν οὐκ ἔχει, λόγος θεός ἐστι οὐδέ ποτε ὑπομένει τέλος. (vgl. I 4, 17 und 23). Doch unsern Text las schon Cass. und die Corruptel ist vortheodoretisch ι 5 υἱός2 = Δ] ἐστιν υἱός TCass. ι 6 ὁμολογοῦμεν — υἱόν > B ι δύναμιν εἶναι τοῦ πρσ Ar Cass. (aber filium patris ~ Codd. LP) τοῦ πρσ δύναμιν εἶναι z τοῦ πρσ εἶναι δύναμιν Τ potentiam patris esse Λ τὸν2] τὸν Loofs ι 7 λόγον 1 auf Rasur Ac ι θεοῦ] τοῦ θεοῦ B ι BArzCass. εἶναι υἱὸν Τ > Λ ι παρὸν B ι 8 δύναμιν = Cass. Λ] ἀληθῆ δύναμιν Τ ι ἀληθῆ δὲ υἱὸν BrzA verumque filium Cass. καὶ υἱὸν ἀληθῆ T υἱὸν A ι παραδίδομεν B ι 9 λέγομεν τὸν υἱὸν~L ι 10 ἐκεῖνοι auf Rasur Ac ι ἢ (ἢ> sT) διὰ τοῦτο θεοὶ εἶεν τοῦ BrT aut (gratia regenerationis ~) dii erunt Cass. ἢ διὰ τοῦτο θεοὶ ἢ ἐν τῶ z und, alles auf Rasur, Ac; vielleicht vor der Rasur in A eine bessere Lesart wie: ἢ διὰ υἱοθεσίαν ἢ τοῦ Loofs nach aut propter adoptionem vel Λ, oder ἢ διὰ τὸ θέσει υἱοὶ εἶναι τοῦ vgl. oben I 4, 31 S. 17, 2 ι χάριτι NG ι ἧ2 = Cass. vel Λ] ἧσ’ Τ ι 11 οὐ=non Λ] οὐδὲ B neqiie Cass. ι ὑπόστασιν = substantiam Λ] οὐσίαν Τ ι 12 ἥτις] εἴ τις B ι καὶ2= Cass. > ΑΛ 14 τῶ ἀνθρώπω BAcszTCass. Λ τῶν ἀνθρώπων N und vor Rasur A ι διαφέρει = Cass.] διαφορεῖ A ι δὲ = Cass. Λ] καὶ T)

ὁμο- >λογοῦμεν ἕνα εἶναι θεόν, ὁμολογοῦμεν μίαν πατρὸς καὶ υἱοῦ >τητα. οὐδέ τις ἀρνεῖταί ποτε τὸν πατέρα τοῦ υἱοῦ μείζονα οὐ >ἄλλην ὑπόστασιν, οὐ διὰ τὴν διαφοράν, ἀλλ’ ὅτι αὐτὸ τὸ >τοῦ πατρὸς μεῖξόν ἐστι τοῦ υἱοῦ. αὕτη δὲ αὐτῶν ἡ βλάσφημος >διεφθαρμένη ἑρμηνεία, τούτου ἕνεκα εἰρηκέναι αὐτὸν >»ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν« διὰ τὴν συμφωνίαν καὶ τὴν >νοιαν.

>Κατέγνωμεν πάντες οἱ καθολικοὶ τῆς μωρᾶς καὶ οἰκτρᾶς >αὐτῶν διανοίας. ὥσπερ ἄνθρωποι θνητοὶ ἐπειδὴ διαφέρεσθαι >ξαντο προσκεκρουκότες διχονοοῦσι καὶ εἰς διαλλαγὴν >οὔτως διάστασις καὶ διχόνοια μεταξὺ πατρὸς θεοῦ >καὶ τοῦ υἱοῦ εἶναι δύναται, λέγουσιν· ὅπερ ἀτοπώτατον καὶ >καὶ ὑπολαβεῖν.

ἡμεῖς δὲ καὶ πιστεύομεν καὶ διαβεβαιούμεθα καὶ >οὕτω νοοῦμεν, ὅτι ἡ ἱερὰ φωνὴ ἐλάλησεν »ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ >ἐσμεν« καὶ διὰ τὴν τῆς ὑποστάσεως ἑνότητα, ἥτις ἐστὶ μία >πατρὸς καὶ μία τοῦ υἱοῦ. καὶ τοῦτο δὲ πιστεύομεν πάντοτε, >άρχως καὶ ἀτελευτήτως τοῦτον μετὰ τοῦ πατρὸς βασιλεύειν καὶ [*](1 Kol. 1, 15 u. 18 — 3 vgl. Joh. 14, 28 — 7 Job. 10 30 — 15/16 Job. 10, 30) [*](B A N + GS(s) = r L + FV (v) = z T) [*](1 κοινῇ = comtmini Λ] καινῆ Τ und Loofs, der schreibt: τὸ πρωτότοκος δὲ τῴ ἀνθρώπῳ διαφέρει καὶ τῇ καινῇ κτίσει ι ἐκ τῶν Ar Kol. ἐκ BzT 2 μίαν = Gass. Λ] μίαν εἶναι B ι 3 ποτε Λ übergeschrieben Ac > AB ι τὸν μείζονα τοῦ υἱοῦ πρα Τ ι 4 ὑπόστασιν = substantiam Δ] οὐσίαν Τ essentiam Cass. ι οὐ διὰ τὴν BACass. οὐδὲ διὰ τὴν zAc οὐδὲ τὴν r οὐδὲ T nee Λ οὐδέ τινα Loofs ι 5 τοῦ υἱοῦ ἐστιν ~ T ι αὐτῶν > N ι 9 πάντες BAA δὲ πάντες rzTAcCass. ι 10 ὥσπερ BCass. Λ καὶ ὥσπερ rz ὥσπερ γὰρ Τ καὶ (καὶ am Rand Ac) ὥσπερ (γὰρ οἱ γὰρ οἱ gestrichen) A ι ἐπεὶ T ι διαφέρεσθαι ΑLVT differunt Λ διαφθείρεσθαι BrF corrumpi Cass. ι 12 διάστασις καὶ διχόνοια ArzTCass. διαστάσεισ καὶ δειχονοίασ B separationes et discordiam (mit Abkürzungsstrich) Λ διαστάσεις καὶ διχόνοιαι Loofs ι πατρὸς Am Vs ι Yor θεοῦ + καὶ L ι 13 καὶ τοῦ > B ι Τ ι εἶναι δύναται Br (δύναται zweimal S) z esse posse Cass. δύναται εἶναι T δυνατὸν εἶναι A esse potiierunt Λ = ἡδύναντο εἶναι Loofs ι νοῆσαι BAT intelligere Cass. Λ ὑπονοῆσαι rzAc ι 14 ὑποβαλεῖν A ι καὶ2 = et Cass. > ΤΛ ι 15 ἧ ἱερὰ φωνὴ Π = sacra scriptura Cass. ἱερᾷ φωνῇ Loofs = sacra voce Λ ι 16 ὑποστάσεως ι substantiae Λ] οὐσίασ T essentiae Cass. ι ἐστὶ = Cass. Λ > Τ ι 17 μία > ΤΛ ι πάντοτε = Cass. Λ > T ι 18 τοῦτον nach βασιλεύειν ~ B > r ι τοῦ > s)

ὅτι ὃ πάντοτε >ἔστιν οὐδέ ποτε τοῦ εἶναι ἤρξατο οὐδὲ ἐκλείπειν δύναται.

>Πιστεύομεν καὶ παραλαμβάνομεν τὸν παράκλητον τὸ >πνεῦμα, ὅπερ ἡμῖν αὐτὸς ὁ κύριος καὶ ἐπηγγείλατο καὶ >καὶ τοῦτο πιστεύομεν πεμφθέν· καὶ τοῦτο οὐ πέπονθεν, ἀλλ’ ὁ >θρωπος ὃν ἐνεδύσατο, ὃν ἀνέλαβεν ἐκ Μάριας τῆς παρθένου >ἄνθρωπον τὸν παθεῖν δυνάμενον· ὅτι ἄνθρωπος θνητός, θεὸς >ἀθάνατος.

πιστεύομεν ὅτι τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀνέστη οὐχ ὁ θεὸς ἐν >τῷ ἀνθρώπῳ, ἀλλ’ ὁ ἄνθρωπος ἐν τῷ θεῷ ἀνέστη, ὅντινα >προσήνεγκε τῶ πατρὶ ἑαυτοῦ δῶρον ὃν ἠλευθέρωσεν.

πιστεύομεν >δὲ ὅτι εὐθέτῳ καιρῷ καὶ ὡρισμένῳ πάντας καὶ περὶ πάντων >κρινεῖ. τοσαύτη δέ ἐστιν αὐτῶν ἡ ἄνοια καὶ οὕτω παχεῖ σκότω, >διάνοια αὐτῶν ἐκτετύφλωται ἵνα μὴ δυνηθῶσιν ἰδεῖν τὸ φῶς >ἀληθείας. οὐ συνιᾶσιν ᾦ λόγῳ εἴρηται »ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν >ἓν ὦσι«.

σαφές ἐστι διὰ τί ἕν· ὅτι οἱ ἀπόστολοι πνεῦμα ἅγιον >τοῦ θεοῦ ἔλαβον· ἀλλ’ ὅμως αὐτοὶ οὐκ ὄαν πνεῦμα οὐδέ >αὐτῶν ἢ λόγος ἢ σοφία ἢ δύναμις ἦν οὐδὲ μονογενὴς ἦν. >φησίν »ἐγὼ καὶ σὺ ἕν ἐσμεν, οὕτως καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν >ὦσιν«. ἀλλ’ ἀκριβῶς διέστειλε ἡ θεία φωνή· »ἐν ἡμῖν ἒν >φησίν· οὐκ εἶπεν »ὥσπερ ἡμεῖς ἵν ἐσμεν, ἐγὼ καὶ ὁ πατήρ«·