Historia Ecclesiastica

καὶ οὗτος μὲν ἐξώρμησεν εὐθὺς τὴν κλῆσιν δεξάμενος· οἱ δὲ τὸ δρᾶμα συντεθεικότες εἰς μὲν τὴν Ῥώμην οὐκ ἀπῆλθον, εὐφώρατον εἰδότες τὸ ψεῦδος, ἔρημα δὲ τοῦ νομέως τὰ πρόβατα θεασάμενοι λύκον αὐτοῖς ἀντὶ ποιμένος ἐπέστησαν· Γρηγόριος δὲ τούτῳ ὄνομα ἠν. ἓξ δὲ ἔτη θηρίων ἀγρίων ὠμότερον τῇ ποίμνῃ χρησάμενος, δίκας ἔτισε τῆς πονηρίας, ὑπ’ αὐτῶν πικρῶς διαφθαρεὶς τῶν προβάτων.

Ἀθανάσιος δὲ πρὸς Κώνσταντα ἀφικόμενος (Κωνσταντῖνος γὰρ ὁ πρεσβύτατος πολεμῶν ἐτεθνήκει), τῆς Ἀρειανικῆς φάλαγγος τὰς ἐπιβουλὰς ἀπωδύρετο καὶ τὸν κατὰ τῆς ἀποστολικῆς πίστεως ὠλοφύρατο πόλεμον, καὶ τοῦ τε πατρὸς ἀνέμνησε καὶ τῆς συνόδου τῆς μεγίστης ἣν ἐκεῖνος συνήλισε, καὶ ὡς τὰ παρ’ ἐκείνων γραφέντα τοῦ συνεδρίου κοινωνῶν ἐκράτυνε νόμῳ.

τοιαῦτα ποτνιώμενος εἰς τὸν πατρῷον ζῆλον τὸν βασιλέα διήγειρεν. παραυτίκα γὰρ τούτων ἀκούσας ἐπέστειλε τῷ ἀδελφῷ, παραινῶν τῆς πατρῴας εὐσεβείας ἄσυλον φυλάξαι τὸν κλῆρον· καὶ γὰρ ἐκεῖνος εὐσεβείᾳ τὴν βασιλείαν κρατύνας καὶ τοὺς Ῥωμαίων τυράννους κατέλυσε καὶ τοὺς ἐν κύκλω βαρβάρους ὑπέταξε.

Τούτοις πεισθεὶς τοῖς γράμμασιν ὁ Κωνστάντιος προσέταξεν εἰς τὴν Σαρδικὴν (Ἰλλυρικὴ δὲ αὕτη πόλις τοῦ Δακῶν ἔθνους μητρόπολις) καὶ τοὺς τῆς Ἑῴας καὶ τοὺς τῆς Ἑσπέρας συνδραμεῖν ἐπισκό- [*](15/16 u. 20 — S. 99, 1 vgl. Socrat. II 20, 2—3 Sozomen. III 11, 3) [*](* 6—8 Nicetas Thesaur. VI 10 PG 140, 16 C — 9—19 Cass. IV 20— S.99, 20—S. 99, 16 Cass. IV 21) [*](B Α HN (n) + S = r L + F V (v) = z T [von 6 ἓξ — 19 ὑπέταξε]) [*](2 θεῖον übergeschrieben Ae ι 3 οἵδε τὸ δρᾶμα συντεθεικότεσ BASzCass. οἱ δὲ τὸ δρᾶμα εἰδότεσ ὡς καὶ συντεθεικότεσ n ι 5 τοῦ νομέωσ τὰ πρόβατα θεασόμενοι B τὰ πρόβατα τοῦ νομέως θεασάμενοι A τοῦ νομέωσ θεασάμενοι τὰ πρόβατα rz ι 6 τούτου B ι ἔτη δὲ ~ Α ι θηρίων BT θηρῶν Arz 7 ὠμότερον > B, crudelius Cass. ι 9 Ἀθανάσιος — 10 ἐτεθνήκει > Τ* 10 πρεσβύτεροσ nz ι 11 ἀποδυρόμενοι T* ι τῆς κατὰ ~ Τ ι 11/12 ὠλοφύρατο BAL ὠλοφύρετο rv ὠλοφύραντο Τ* ι 12 τε übergeschrieben Ac ι 13 συνήλισε A συνείλισεν B συνέλεξε rzT am Rand Ac, s. 85, 5 ι 14 κοινῶ n ι ποτνιώμενοι u. 15 διήγειραν Τ* ι 15 πάτριον Α ι 16 ἐπέστειλε τῷ ἀδελφῷ] καὶ ἰδιοπαθήσασ πρὸς τὸν ἀδελφὸν γράμματα διαπέμπεται T* ι 20 Τούτοις: ε am Rand BSz ι πεισθεὶς] εἰσθεὶσ B ι τοῖς As ι τοῖς L ι 21 u. S. 99, 7 σερδικὴν V σαρδικὴν, α aus ε corr., B Sardicae Cass. ι τοῖ· As ι 22 τοὺς 2 > N und, mit leerem Raum, H)

Καὶ γὰρ Παῦλον (Kωνσταντινουπόλεως δὲ ἐπίσκοπος οὕτος ἠν, τῶν ὀρθῶν προκινδυνεύων δογμάτων) οἱ τῆς Ἀρειανικῆς μετειληχότες νόσου ἐγράψαντο ὡς στάσεως ἀρχηγόν, καὶ ἄλλα τινὰ προσθέντες ἃ συκοφαντεῖν εἰώθασι τῆς εὐσεβείας τοὺς κήρυκας.

ἀλλὰ τοῦτον τηνικαῦτα οὐκ εἴασεν ὁ λεὼς εἰς τὴν Σαρδικην ἀπαχθῆναι, τὰς τῶν ἐναντίων ὀρρωδήσας ἐπιβουλάς. μικρὸν δὲ ὕστερον τὴν κουφοτάτην τοῦ βασιλέως παραπείσαντες γνώμην, τῆς μὲν βασιλευούσης ἐξωστράκισαν πόλεως, μετῴκισαν δὲ εἰς Κουκουσόν· πόλισμα δὲ αὕτη σμικρόν πάλαι μὲν εἰς τὸ Καππαδοκῶν ἔθνος τελοῦν, νῦν δέ γε τῇ Ἀρμενίᾳ τῇ δευτέρᾳ συναριθμούμενον.

ἀλλ’ οὐκ ἀπέχρησε τοῖς πάντα κυκῶσιν ἡ ἐν ἐρημίᾳ τοῦ θαυμασίου Παύλου διατριβή· πέμψαντες γὰρ τῆς μιαιφόνοι γνώμης τοὺς ὑπουργοὺς βιαίῳ θανάτῳ παρέδοσαν. καὶ τοῦτο ἡμὰς ὁ θεῖος ἐδίδαξεν Ἀθανάσιος, ἐν τῇ περὶ τῆς οἰκείας φυγῆς Ἀπολογίᾳ καὶ ταῦτα προστεθεικώς·

»Τὸν γὰρ τῆς Κωνσταντινουπόλεως Παῦλον τὸν ἐπίσκοπον διώ- ξαντες καὶ εὑρόντες, προφανῶς ἀποπνιγῆναι πεποιήκασιν ἐν λεγομένῃ Κουκουσῷ τῆς Καππαδοκίας, δήμιον ἐσχηκότες εἰς [*](3 — 12 vgl.Histor. acephala Arian. 2 — — S. 100,2 Athanas.Apol. de fuga sua3) [*](* 17 — S. 100, 2 Niceph. H. Ε. IX 30 — —S. 100, 15 Cass. IV 22) [*](B A HN (n) + G[G von 15 ἐν τῇ an] S (s) = r L + FV (v) = z Tu. W [von 17 Τὸν γὰρ an]) [*](3 ε am Rand A ι Παύλου B ι δὲ > B ι ἐπίσκοπος οὕτος ἢν οὗτοσ ἐπίσκοποσ ἦν nz οὗτοσ ἢν ἐπίσκοποσ S ἐπίσκοποσ ἦν B ι 4 ὀρθοδόξων B, rectis Cass. ι προκινδυνεύων Br προκινδυνεύοντα Az ι 4/5 μετειληφότες B ι 5 στάσεων B, seditionis Cass. ι 6 εἰώθεσαν r ἰωθεῖσαν B, quae calumniatoribus sunt amica Cass. ι τοῦτον] γὰρ τὸ B, quem tarnen Cass. ι 7 εἴασεν ὁ λεὼς] εἴασεν τέως r εἴασεν τέως ὁ λέως z ι 9 βασιλικῆς B ι 10 μετῴκισαν δὲ] καὶ μετῴκισαν z ι κοκκουσὸν B ι πόλισμα B πόλισ///// Α civitatulam Cass. πόλις rz ι σμικρὸν B ///μικρὰ/// (ὰ auf Rasur Ac) A μικρὰ rz ι 11 τελοῦν (σα auf Rasur Ae) Arz ι γε > z ι τῇ > B ι 12 συναριθμούμενον συναριθμουμένη rzAc ι 13 θαυμασίου übergeschrieben Ac ι 15 οἰκείασ BAS ἰδίασ nGz ι 16 καὶ ταῦτα προσςτεθειωσ Am ι 17 ἀθανασίου am Rand A τῆς] δὴ Τ ι Παῦλον τὸν > T ι ἐπίσκοπον παῦλον WAthan. ι 18 εὑρόντες προφανῶς] φυγὴ καταδικάσαντεσ T* ι ἐν = Athan. > BW ι 19 κοκκοτυσῶ B ι Καππαδοκίας] ἀρμενίασ Τ* ι δήμιον ἐσχηκότες εἰς τοῦτο > N und, mit leerem Raum, H ι ἐσχηκότες = Athan. ἔχοντες z)

Τοιαύτας μιαιφονίας ἡ Ἀρείου βεβλάστηκε βλασφημία. τῇ γὰρ κατὰ τοῦ μονογενοῦς λύττῃ συμβαίνει τὰ κατὰ τῶν ἐκείνου θεραπόντων τολμήματα.