Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

Κωνστάντιος γὰρ ἀπὸ τῆς Ἑσπέρας ἐπανελθὼν ἐν ταύτῃ διέτριβε. πολλὰ δὲ τῶν συνεληλυθότων ἐπὶ τοῦ βασιλέως κατηγορήσας καὶ σύστημα πονηρῶν ἀνθρώπων ἀποκαλέσας ἐπ’ ὀλέθρῳ καὶ λύμῃ τῶν ἐκκλησιῶν συγκροτούμενον, τὸν βασιλέως ἀνῆψε θυμόν. οὐχ ἥκιστα δὲ αὐτὸν χαλεπῆναι πεποίηκεν ἃ κατὰ τοῦ Κυρίλλου συντέθεικε. [*](18—22 vgl. Sozomen. IV 23, 1. Socrat. II 41 * 22—S. 159, 7 Cass. V B A HN (n) + GS (s) = r L + FV(v) = z T 1 χρόνον] καιρὸν AL ι 3 τοῦ] τὴν L > GT ι 3/4 καὶ τὸ πλῆθος ὑφορώμενοσ Am ι 7 τοῖσ’ λοιποῖς NSvTAc τοὺς λοιποὺς BAHGL ι ὁ > n 8 nach συνεδρίου τι καὶ τῶν βουλευμάτων expungiert A ι 9 πεντήκοντα — ἑκατόν > T, ἑκατὸν ἑξήκοντα Athan. De synod, 12, Socr. II 39, 5, Sozom. IV 22, 1 aber 150 auch Michael Syr. VIl 4 S. 274 ι 13/14 καὶ τὴν κατ’ αὐτὸν nSvT καὶ τὴν κατ’ αὐτῶν BAmG > L ι 14 ἐξετάσειν ὑπόθεσιν B ἐξετάζειν ὑπόθεσιν rv ὑπόθεσιν ἐξετάζειν A ὑπόθεσιν ἐξετάζειν L ἐξέτασιν ποιήσασθαι Τ ι ἐπειδὴ] ἐπεὶ n I 17 ὑπισχνούμενοσ n ι μὲν > T ι εἰσελθεῖν ἱν BArT εἰσελθεῖν αὐτὸν z und, αὐτὸν am Rand, Ac ι 18 τὴν δὲ — 22 συγκροτούμενον > T* ι 19 κη am Rand ALF ι ἐνταύτηι, τηι auf Rasur Ac ἐνταῦθα L ι 20 πολλὰ: κὴ am Rand B ι δὲ > B ι 23 τοῦ > T ι συντέθηκεν BT συντέθεικαν F συντέθεικε ///, ε aus α corr , V)

159
τὴν γὰρ ἱερὰν στολήν,

ἣν ὁ πανεύφημος Κωνσταντῖνος ὁ βασιλεὺς τὴν Ἱεροσολύμων ἐκκλησίαν γεραίρων ἐδεδώκει Μακαρίῳ τῷ τῆς πόλεως ἐκείνης ταύτην περιβαλλόμενος τὴν τοῦ θείου βαπτίσματος ἐπιτελῇ λειτουργίαν (ἐκ χρυσῶν δὲ αὕτη κατεσκεύαστο νημάτων), πεπρακέναι τὸν Κύριλλον ἔφη, καὶ ταύτην τινὰ τῶν ἐπὶ τῆς θυμέλης λυγιζομένων πριάμενον περιβαλέσθαι μέν, ὀρχούμενον δὲ πεσεῖν καὶ συντριβῆναι καὶ θανάτῳ παραδοθῆναι. »τοῦτον«, ἔφη »κοινωνον ἔχοντες κρίνειν τοῖς ἄλλοις καὶ δικάζειν ἐπιχειροῦσι«.

Ταύτην λαβόντες τὴν ἀφορμὴν τῶν βασιλείων οἱ προστατεύοντες πείθουσι τὸν βασιλέα μὴ πᾶσαν ἀθροῖσαι τὴν σύνοδον ἐδεδίεσαν γὰρ τοῦ πλήθους τὴν συμφωνίαν), ἀλλὰ δέκα τοὺς ἡγουμένους.

ἐν τούτοις Εὐστάθιος ἦν ὁ Ἀρμένιος καὶ Βασίλειος ὁ Γαλάτης καὶ Σιλβανὸς ὁ Ταρσοῦ καὶ Ἐλεύσιος ὁ Κυζίκου. οὗτοι παραγενόμενοι παρεκάλουν τὸν βασιλέα τὴν Εὐδοξίου βλασφημίαν τε καὶ παρανομίαν ἐξελεγχθῆναι. ὁ δὲ παρὰ τῶν τἀναντία φρονούντων διδασκόμενος ἔλεγε χρῆναι πρότερον τὰ κατὰ τὴν πίστιν διακριθῆναι, εἴθ’ οὕτω τὰ κατ’ ἐκεῖνον ἐξετασθῆναι.

τοῦ δὲ Βασιλείου τῇ προτέρᾳ συνηθείᾳ θαρρήσαντος καὶ οὑν παρρησίᾳ τὸν βασιλέα διελέγξαντος ὡς τοῖς ἀποστολικοῖς ἐπιβουλεύοντα δόγμασιν, ἐχαλέπηνε μὲν ὁ Κωνστάντιος, σιγῆσαι δὲ προσέταξε τὸν Βασίλειον, ὡς ζάλης αἴτιον ταῖς ἐκκλησίαις γιγνόμενον. παυσαμένου δὲ τοῦ Βασιλείου τῆς διαλέξεως, »ἐπειδὴ τὰ τῆς πίστεως διακριθῆναι βούλει, βασιλεῦ,« ὁ ὁ Εὐστάθιος ἔφη, ὅρα τὰς κατὰ τοῦ μονογενοῦς βλασφημίας ὑπὸ Εὐδοξίου τετολμημένας«.

καὶ ἅμα λέγων ἐπέδωκεν ἔκθεσιν, ᾗ πρὸς ἄλλοις πολλοῖς δυσσεβέσι [*](1 — 7 vgl. Sozomen. IV 25, 3 — 4) [*](* 1—6 Nicetas Thesaur. V 15 PG 139, 1375 D — — S. 160, 7 Cass. V 42) [*](B A HN (n) + GS (s) = r L + FV (v) = z Τ) [*](2 ἐδεδώκει BT /// δεδώκει A δεδώκει L dederat Cass, δέδωκε rv | τώ μακαρίω A | 2/3 ἐκείνης AnT illius Cass. > Bsz | 3/4 ἐπιτε B ἐπιτελεῖ ANGvT 5 τινὰ] τινὶ B | ἐπὶ= Sozom.] ἀπὸ L ἐπὶ Ac | 6 περιβάλλεσθαι AT | πεσεῖν καὶ > T | 9 τῶν βασιλείων τήνα ἀφορμὴν A | οἱ τῶν βασιλείων προστατεύοντες τὴν ἀφορμὴν ~ L | τὴν > s | 10 ἐδεδείεσαν BAG | 11 ἀλλὰ] ἀλλ’ ἀνὰ Τ | δέκα] δὲ καὶ L | 12 ὁ1 > ALT, übergeschrieben Ac | 13 παραγενάμενοι B, ὁ aus ἁ covr. Ac > T | 14/15 ἐξενεχθῆναι T | 15 nach τῶν + ἄλλων H | φρονούντων BT] πεφρονηκότων Asz > n | 19 ἐπιβουλεύσαντα B ἐπιβουλεύοντα ον auf Rasur Ac) A | μὲν > s | 22 βούλει διακριθῆναι ~ B βούλει A in βούλη corr. Ac | βασιλεῦ Am)

160
καὶ ταῦτα προσέκειτο· »τὰ ἀνομοίως προφερόμενα ἀνόμοια κατὰ τὶν οὐσίαν ἐστίν· εἷς θεὸς ὁ πατὴρ ἐξ οὗ τὰ πάντα, καὶ εῖς κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς δι’ οἱ τὰ πάντα· ἀνόμοιον δὲ τὸ ἐξ οὗ τῷ δι’ οὗ· ἀνόμοιος ἄρα ὁ υἱὸς τῷ θεῷ καὶ πατρί«.

ταύτην ἀναγνωσθῆναι κελεύσας τὴν ἔκθεσιν ὁ Κωνστάντιος καὶ σφόδρα χαλεπήνας πρὸς τὴν ἐγκειμένην ἀσέβειαν, ἤρετο τὸν Εὐδόξιον εἰ αὐτὸς ταῦτα συνέγραψεν· ὁ δὲ ἠρνήθη παραυτίκα καὶ ταῦτα γεγραφέναι τὸν Ἀέτιον ἴφη.

Ἀέτιος δὲ αὐτὸς ἢν ὃν πάλαι μὲν Λεόντιος τὰς Φλαβιανοῦ καὶ Διοδώρ.ου κατηγορίας δεδιξάμενος τῆς διακονίας ἐγύμνωσε, Γεώργιος δὲ ὁ τῆς Ἀλεξανδρέων ἐπίβουλος συνεργὸν εἶχε καὶ τῶν δυσσεβῶν ῥημάτων καὶ τῶν ἀνοσίων ἐγχειρημάτων·

τότε μέντοι μετ’ Εὐνομίου τῷ Εὐδοξίῳ συνῆν. Λεοντίου γὰρ δὴ τετελευτηκότος καὶ Εὐδοξίου τῆς Ἀντιοχέων ἐκκλησίας ἡρπακότος τὴν προεδρίαν, ἐπανῆκεν ἀπὸ τῆς Αἰγύπτου τὸν Εὐνόμιον ἄγων· καὶ τὸν Εὐδόξιον εὑρὼν καὶ πρὸς τῇ δυσσεβείᾳ καὶ Συβαριτικῇ κεχρημένον χλιδῇ, πάντων προὐτίμησε τὴν ἐν Ἀντιοχείᾳ διατριβὴν καὶ σὺν Εὐνομίῳ ταῖς ἐκείνου προσηλώθη στιβάσι· τὸν γὰρ τῶν κολάκων ἐζηλώκει βίον, καὶ νῦν μὲν παρὰ τοῦτον νῦν δὲ παρ’ ἐκεῖνον διετέλει φοιτῶν τε καὶ γαστριζόμενος.

τότε μέντοι ὁ βασιλεὺς τοῦτο μαθὼν εἰσαχθῆναί τε προσέταξε τὸν Ἀέτιον καὶ εἰσεληλυθότι τὴν ἔκθεσιν ἐκείνην ὑπέδειξε, πυνθανόμενος εἰ αὐτὸς ἐκείνους τετοκὼς εἴη τοὺς λόγους.