Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

Πιστεύομεν εἰς ἕνα καὶ μόνον ἀληθινὸν θεὸν πατέρα παντοκράτορα >ἐξ οὗ τὰ πάντα, καὶ εἰς τὸν μονογενῆ υἱὸν τοῦ θεοῦ, τὸν πρὸ πάντων αἰώνων καὶ πρὸ πάσης ἀρχῆς γεννηθέντα ἐκ τοῦ θεοῦ, δι’ οὗ τὰ πάντα >ἐγένετο, τό τε ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, γεννηθέντα δὲ μονογενῆ, μόνον >μόνου τοῦ πατρός, θεὸν ἐκ θεοῦ, ὅμοιον τῷ γεγεννηκότι αὐτὸν πατρί, >τὰ τὰς γραφάς, οὗ τὴν γέννησιν οἶδεν εἰ μὴ μόνος ὁ γεννήσας >πατήρ.

τοῦτον οἴδαμεν μονογενῆ θεοῦ υἱὸν πέμποντος τοῦ πατρὸς παρα- >γεγενῆσθαι ἐκ τῶν οὐρανῶν, καθὼς γέγραπται, εἰς καθαίρεσιν >καὶ θανάτου, καὶ γεννηθέντα ἐκ πνεύματος ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς >θένου, καθὼς γέγραπται, κατὰ σάρκα καὶ συναναστραφέντα μετὰ >μαθητῶν, καὶ πάσης τῆς οἰκονομίας πληρωθείσης κατὰ τὴν τοῦ πατρὸς σταυρῷ προσηλωθέντα, ἀποθανόντα καὶ ταφέντα καὶ εἰς τὰ >καταχθόνια κατελθόντα, ὃν αὐτὸς ὁ ᾅδης ἐτρόμασε,

καὶ ἀνελθόντα ἀπὸ >τῶν νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, συναναστραφέντα μετὰ τῶν μαθητῶν >σαράκοντα ἡμερῶν πληρουμένων καὶ ἀναληφθέντα εἰς τοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ πατρός, ἐρχόμενον δὲ τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ τῆς ἀναστάσεως μετὰ δόξης πατρικῆς ἀποδοῦναι ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἀργὰ αὐτοῦ·

καὶ εἰς πνεῦμα ἅγιον, ὅπερ αὐτὸς ὁ μονογενὴς τοῦ θεοῦ >υἱὸς Ἰησοῦς Χριστὸς θεὸς καὶ κύριος ἐπηγγείλατο ἀποστεῖλαι >γένει τῶν ἀνθρώπων, τὸν παράκλητον, καθὼς γέγραπται, τὸ τῆς ἀληθείας, ὅπερ καὶ αὐτὸς ἀπέστειλεν ἀνελθὼν εἰς τοὺς οὐρα- [*](4 — S. 146, 12 vgl. Athanas. De synod. 30 u. Socrat. II 41, 8 (verschiedene Übersetzung). vgl. auch Athanas. ebd. 8 u. Socrat. II 37, 19f — 10 vgl. Joh. 5, 23 u. oft — 20 vgl. Rom. 2, 6 — 23 f vgl. Joh. 15, 26) [*](A HN (n) + GS (s) = r B3L + FV(v) = z T) [*](1 ἐλέγχουσαν B3L ι 2 ἀνέχονται > B3 ι ἀλλ’ ἀντὶ] ἀντὶ γὰρ T ι 3 Πίστις — Θρᾴκης > AVT ι nach Θρᾴκης + οὐκ εὖ ἔχουσα n ι 4 θεὸν vor καὶ oo A aber θν καὶ Ac ι 5 ὁ nach πάντων + τῶν gestrichen Α · 7 τε > B3 Athan. Socr. ι τὰ2 > nSvT expungiert in G ι δὲ μονογενῃ] τε ὁμογενῆ B3 I 8 τοῦ > Τ ι 9 μόνον s ι 10 10 θεοῦ rT Athan. τοῦ θεοῦ Socr. θεὸν Az ι 11 τοῦ οὐρανοῦ T 1 12 καὶ2 > Τ ι 13 nach γέγραπται + εἰσ’ καθαίρεσιν ἁμαρτίασ καὶ θανάτου gestrichen A ι 16 ἐτρόμαξε n und, ξ auf Rasur, B3 ι 18 ἡμερῶν] ἡμέρας Τ ι πληρουμένων > T ι τοὺς > T ι 19 ἐν δεξιᾶ T Athan. Socr. ι δὲ] τε Τ ι 20 τῆς ἀναστάσεως Am ι 21/22 υἱὸς τοῦ θεοῦ ~ T ι 22 ὁ χριστὸς L 1 vor θεὸς + ὁ n, ausradiert A ι θεὸς > T ι 24 ἐλθὼν B3)

146
>νοὺς καὶ καθίσας ἐν δεξιᾷ τοῦ πατρός ἐκεῖθεν δὲ ἐρχόμενος >ζῶντας καὶ νεκρούς.

τὸ δὲ ὄνομα τῆς οὐσίας, ὅπερ ἁπλούστερον >ἐνετέθη ὑπὸ τῶν πατέρων, ἀγνοούμενον δὲ τοῖς λαοῖς >ἔφερε διὰ τὸ ἐν ταῖς γραφαῖς τοῦτο μὴ ἐμφέρεσθαι, ἤρεσε >καὶ παντελῶς μηδεμίαν μνήμην οὐσίας τοῦ λοιποῦ γίνεσθαι, διὰ >μάλιστα τὰς θείας γραφὰς μηδαμοῦ περὶ τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ >μεμνῆσθαι, μήτε μὴν δεῖν ἐπὶ προσώπου πατρὸς καὶ υἱοῦ καὶ >πνεύματος μίαν ὑπόστασιν ὀνομάζεσθαι. ὅμοιον δὲ λέγομεν τῶ >τὸν υἱὸν καθὼς καὶ αἱ θεῖαι γραφαὶ λέγουσι καὶ διδάσκουσι. >δὲ τὰς αἱρέσεις τὰς ἤδη πρότερον καθαιρεθείσας, ἢ καὶ εἴ τινες ἀνεφύησαν ὑπεναντίαι ταύτης τῆς γραφῆς τῆς ἐκτεθείσης, ἀνάδεμα >ἔστωσαν.«

Ταῦτα μὲν οὖν οἱ μὲν δείσαντες οἱ δὲ φενακισθέντες συνυπέγραψαν· οἱ δὲ συνθέσθαι μὴ βουληθέντες εἰς τὰς τῆς οἰκουμένης ἐσχατιὰς ἐξεπέμφθησαν.

ὅτι μέντοι τῆσδε τῆς ἐκθέσεως ἅπαντες κατηγοροῦσιν οἱ τῆς ἀληθείας ἀγωνισταὶ καὶ διαφερόντως οἱ τὴν Ἑσπέραν οἰκοῦντες, μαρτυρεῖ τὰ πρὸς Ἰλλυρίους παρ’ ἐκείνων γραφέντα. ἐξῆρχε δὲ τῶν γεγραφότων Δάμασος, τῆς μὲν Ῥωμαίων ἐκκλησίας μετὰ Λιβέριον τὴν προεδρίαν λαχών, παμπόλλοις δὲ ἀρετῆς κοσμούμενος εἴδεσιν.

ἐνενήκοντα δὲ κοινωνοὺς ἔσχε τῶν γραμμάτων, ἐξ Ἰταλίας καὶ Γαλατίας, τῆς νῦν Γαλλίας ὀνομαζομένης, εἰς τὴν Ῥώμην συνεληλυθότας. ἐνέθηκα δ’ ἂν καὶ τὰ τούτων ὀνόματα, εἰ μὴ παρέλκον ὑπέλαβον. ἔγραψαν δὲ τάδε· [*](2—9 vgl. Sozomen. IV 6, 12) [*](* 16—24 Cass. V 28) [*](A HN (n) * GS (s) = r B3L + FVR [R von 14 δὲ συνθέσθαι an] (v) = z Τ) [*](1 καὶ > n ι ἐκ δεξιῶ; s, s. 145, 19 ι 4 ἐκφέρεσθαι B3 ι 5 vor οὐσίας + τῆσ Ns ι 5 τὸ] τοῦτο A ι 6 μηδαμῶς s ι περὶ > T ι 7 μήτε] μὴ v ι δεῖν r (H m) zT > A, vgl. οὐδὲ οὐκ Socr.) ὀφείλει Athan. Socr. ι 9 δάσκουσι B3 ι πάσας f. sie Accusativ Π ι 10 ἧ καὶ — 11 ἀνεφύησαν] καὶ οἵτινες νεωστὶ ἐφάνησαν T ι ἧ — νεωστὶ] ἡ καί τινες νεωστὶ A ι ἧ > Lv ι 11 τῆς ἐκτεθείσης γραφῆς Τ ι 13 οὑν] δὴ οὑν S δὴ G > A, οὖν über μὲν2 A c ι 13/14 συνυπέγραψαν Τ ὑπέγραψαν B3 συνέγραψαν ArLv ι 16 κβ am Rand nur in A ι 18 ἰλλυρίου B3 ι παρ’] ὑπ᾿ L ι 21 ἐνενήκοντα] XCIII Mansi 111459 ι 23 παρέλκον ὑπέλαβον, λκ auf Rasur und ὐπ’ übergeschrieben A c, vgl. S. 168, 5)

147
»Οἱ ἐπίσκοποι οἱ ἐπὶ τῆς ῾Ρωμαίων εἰς τὸ ἱερὸν συνέδριον συνελθόντες, Δάμασος καὶ Οὐαλεριανὸς καὶ οἱ λοιποί, τοῖς ἀγαπητοῖς ἀδελφοῖς τοῖς ἐν τῷ Ἰλλυρικῷ καθεστῶσιν ἐπισκόποις, ἐν θεῷ χαίρειν.

Πιστεύομεν τὴν ἁγίαν πίστιν ἡμῶν ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τῶν ἀπο- >στόλων θεμελιωθεῖσαν ταύτην ὑμᾶς κατέχειν καὶ ταύτην τῷ λαῷ >ὑφηγεῖσθαι, ἥτις ἀπὸ τῶν ὁρισθέντων παρὰ τῶν πατέρων. οὐδενὶ >λόγῳ διαφωνεῖ. θεοῦ ἱερεῖς, ὑφ᾿ ὧν δίκαιόν ἐστι τοὺς λοιποὺς παι- >δεύεσθαι.

ἀλλὰ δι᾿ ἀναφορᾶς τῶν ἐν Γαλλίᾳ καὶ Βενετίᾳ ἀδελφῶν >ἔγνωμέν τινας αἵρεσιν σπουδάζειν, ὅπερ κακὸν οὐ μόνον παραφυ- >λάττεσθαι ὀφείλουσιν οἱ ἐπίσκοποι, ἀλλὰ καὶ ὅσα ἀπειρίᾳ τινῶν ἢ >ἁπλότητι τῶν σκαιαῖς κεχρημένων ἑρμηνείαις † ἀνθίστασθαι ἀπὸ τοῦ >νῦν διαφόροις διδασκαλίαις διανοουμένους μὴ πάνυ ὀλισθαίνειν, ἀλλὰ >μᾶλλον τῶν πατέρων ἡμῶν κατέχειν τὴν γνώμην, ὁσάκις ἂν διά- >φοροι βουλαὶ ταῖς ἀκοαῖς αὐτῶν ἐπεισφέρωνται.

τοιγαροῦν Αὐξέν- >τιον τὸν Μεδιολάνου ἐξαιρέτως ἐν τούτῳ τῷ πράγματι κατακεκρί- >σθαι προσγέγραπται. δίκαιον οὖν ἐστι πάντας τοὺς ἐν τῷ ῾Ρωμαίων >κόσμῳ διδασκάλους τοῦ νόμου τὰ περὶ τοῦ νόμου φρονεῖν, καὶ μὴ [*](1—S. 150, 8 bei Sozomen. VI 23, 7. Lateinische Übersetzung Mansi III 459 (= Δ)) [*](* 1—S. 150, 10 Cass. V 20) [*](A HN (n) + GS (s) = r B3L + FVR (v) = z T) [*](1 κݲβݲ am Eand rz | θεοδ. συνοδικὸσ τόμοσ δαμάσου ῥώμησ am Rand Τ | οἱ2 ASozom. > die übr. HSS |ἐπὶ > s | ῾Ρωμαίων] ῥώμης ὧν B3 συνέδριον συνελθόντεσ rB3vSozom. συνέδριον ἐλθόντεσ L συνέδριον συνεληλυθότεσ T συνελθόντεσ συνέδριον A | 3 τῶ A s | ἐπισκόποις > T | θεῶ Π domino Cass. Λ κυρίῳ Sozom. | 4 πιστεύομεν = Cass. Sozom. Δ] πιστεύομεν εἰσ v | ἡμῶν ASozom. Cod. b ὑμῶν rzTSozom. Cod. V vestram Λ Cass. Codd. LP | 5 ὑμὰσ A > rzT Cass. Codd. LP Sozom. Λ | 7 διαφωνεῖ θεοῦ ἱερεῖσ Π dissentit Cass. διαφωνεῖ. οὐδὲ γὰρ ἄλλως ἁρμόζει διανοεῖσθαι τοὺς τοῦ θεοῦ ἱερεῖς Sozom. Λ | 8 nach ἀναφορὰς + καὶ s | γαλία HB3 |9 τινασ rzT Sozom. τινασ εἰσ A. | οὐ] μὴ B3 | 10 οἱ > B3 | τινῶν ArB3LT Sozom. Cass.] τινὶ | 11 σκαιαῖσ auf Rasur A σκιαῖσ B3 pravis Cass. seevis Λ συσκευαῖσ v | ἑρμηνείαισ (ἑρμηνείασ v) Π ἑρμηνείαις γέγονεν Ausgaben seit Christoph., was Cass. [reluctari contra ea quae gesta sunt) zu stützen scheint; aber Λ Sozom. sind auch hier verdorben und die Corruptel liegt jenseits unsers Archetypus | 11/12 ἀπὸ τοῦ νῦν und διανοουμένουσ auf Rasur A c | 12 πάνυ rvT in πάλιν corr. A c πάλιν B3L > Cass, | 13 ἡμῶν rB3T Cass. Sozom. Λ > ALv | ὁσάκις ἂν = Sozom. cum Λ] ὁσάκισ ἂν μὴ v | 14 ἐπεισφέρονται AGB3FRT | 15 μεδιολάνων L, ων auf Rasur B3 | 16 προσγέγραπται Az προγέγραπται rT Sozom. praescriptum. est Cass. perscribunt Λ)

148
>διαφόροις διδασκαλίαις τὴν πίστιν μιαίνειν.

καὶ γὰρ ἡνίκα πρῶτον ἡ >κακία τῶν αἱρετικῶν ἀκμάζειν ἤρξατο, ὡς καὶ νῦν μάλιστα ὑφέρπει τῶν >Ἀρειανῶν ἡ βλασφημία, οἱ πατέρες τριακόσιοι δέκα καἰ >σκοποι καὶ οἱ ἐκ τῆς Ῥωμαίων <τοῦ> ἁγιωτάτου >εἰς Νικαίαν γενομένου τοῦ σκέμματος, τοῦτο τὸ τεῖχος ὑπεναντίον >ὅπλων τοῦ διαβόλου ὥρισαν καὶ ταύτῃ τῇ ἀντιδότῳ τὰ θανάσιμα >μακα ἀπεώσαντο·

ὥστε τὸν πατέρα κα τὸν υἱὸν μιᾶς οὐσίας, μιᾶς θεότητος μιᾶς ἀρετῆς, μιᾶς δυνάμεως καὶ ἑνὸς χαρακτῆρος πιστεύ- εσθαι χρῆναι, καὶ τῆς αὐτῆς ὑποστάσεως καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, >τὸν δὲ ἄλλως φρονοῦντα ἀλλότριον εἶναι τῆς ἡμετέρας >κρίναντες· ὅνπερ σωτηριώδη ὅρον καὶ τὴν προσκυνητὴν σκέψιν >φθεῖραι μετὰ ταῦτα ἄλλαις σκέψεσί τινες καὶ μιᾶναι ἠθέλησαν.

ἀλλ’ >ἐν αὐτῇ τῇ ἀρχῇ ἀπ᾿ αὐτῶν τούτων, οἵτινες ἐν Ἀριμήνῳ >σασθαι ἢ ψηλαφῆσαι ἠναγκάζοντο, μέχρι τούτου διωρθώθη, ὡς [*](Α HN (n) + GS (s) = r B3L + FVR (v) = z T) [*](1/2 ἧ κακία > Τ ι 2 ὑφέρπει AnT coepit obrcpere Λ ὑπεραπηίει F ὑπεραπήει LR am Rand γρ. ὑπεραπήει Ac (oder A?) ὑπεραπίοι V ὅπερ ἀπείη (alte Randbemerkung?) sSozom. und, nach Ἀρειανῶν ~, aber ὅ aus v corr., B3 patet Cass. ι 3 ἡ As ι τριακόσιοι δέκα καὶ καὶ > B3) ὀκτὼ AnB3 τιη sLvT ι 3/4 ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἐκ τῆς Ῥωμαίων <τοῦ> ἁγιωτάτου ἐπισκόπου ἐπίλεκτοι Parm.] episcopi ex urhe sanctissimi epnscopi urbis Bomae directi (delecti?) Λ ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἐκ τῆς ῥωμαίων ἁγιωτάτησ ἐπίσκοποι n ἐπίλεκτοι (das übrige ) szTSozom. = electi Cass. ἐπίσκοποι (das übrige ) A, aber in A nach ἐπίσκοποι + εἰσ’ τὸν τοῦ ἐπισκόπου ῥώμης ἐπιλεχθέντεσ gestrichen, ursprünglich wohl εἰς τὸν τόπον τοῦ usw., Randbemerkung zu ἐπίλεκτοι ι 5 γενόμενοι Τ ι σκέμματος ArTSozom. tractatu Cass. σκάμματος zAc, concilio Λ wie vielleicht im Urtext: „consilio ßverstanden“ (Schwartz) ι τὸ > s ι 6 ὅπλων = Sozom. arma Cass. Λ] ὅρων Η ὅρων πλ Ac) A ι 7 ὥστε ArLv Sozom. Cass. Λ ὥστε καὶ B3T ι τὸν υἱὸν καὶ τὸν πατέρα ~ T ι 7/8 μιᾶς οὐσίασ μιᾶσ θεότητος μιᾶς ἀρετῆς μιᾶς δυνάμεως An μιᾶσ θεότητοσ μιᾶσ ἀρετῆσ szTSozom. Cass. Λ ι 8 χαρακτῆρος An σχήματος B3 Sozom. Cod. V χρήματοσ sLvT Sozom. Cod. b magnitudinis Cass. Λ; hier wie Ζ. 7/8, 9 wahrscheinlich Spuren von Varianten im Urtext ι 9 χρῆναι n χρὴ ///// A χρὴ zT > s ι ὑποστάσεωσ A Sozom. snbstantiae Λ οὐσίασ Τ ὑποσάσεωσ καὶ οὐσίας rz und καὶ οὐσίασ übergeschrieben Ac essentiae sive substantiae Cass. 11 κρίναντες ANzT iudicantes Λ ἔκριναν H iudicaverunt Cass. ἐκρίναμεν Sozom. > s ι 13/14 ἀνανεώσασθαι Τ Sozom. ἀνανεῶσαι (aber ’σαι auf Rasur Ac) Arz ι 14 μέχρι τούτου AB3LT nsque ad hoc Cass. μέχρι τούτων r μέχρι τοῦ v ι διορθωθῆναι V)

149
>λογεῖν αὐτοὺς ἑτέρᾳ διαλέξει ὑφηρπάσθαι ἢ ὅτι οὐκ ἐνενόησαν >τῶν πατέρων γνώμῃ τῇ ἐν Νικαίᾳ ἀρεσάσῃ ἐναντίον εἶναι.

οὐδὲ >γὰρ πρόκριμά τι ἠδυνήθη γενέσθαι ὑπὸ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἐν >συναχθέντων, ὁπότε συνέστηκε μήτε τὸν Ρωμαίων ἐπίσκοπον, >πρὸ πάντων ἔδει τὴν γνώμην ἐκδέξασθαι, οὔτε Οὐικεντίου, ὃς >τοσούτοις ἔτεσι τὴν ἐπισκοπὴν ἀσπίλως ἐφύλαξεν, οὔτε τῶν >τοῖς τοιούτοις συγκαταθεμένων, ὁπότε μάλιστα, καθὰ >αὐτοὶ οὗτοι οἵτινες κατὰ σουκευὴν ὑποκλίνεσθαι ἔδοξαν, οἱ >καλλίονι γνώμῃ χρησάμενοι ἀπαρέσκειν αὐτοῖς ταῦτα >Συνορᾷ οὖν ἡ ὑμετέρα καθαρότης ταύτην μόνην τὴν πίστιν,

>ἥτις ἐν Νικαίᾳ κατὰ τὴν αὐθεντίαν τῶν ἀποστόλων ἐθεμελιώθη >διηνεκεῖ βεβαιότητι καθεκτέαν εἶναι, καὶ μεθ’ ἡμῶν τοὺς >Ἀνατολικούς, οἵτινες ἑαυτοὺς τῆς καθολικῆς ἐπιγινώσκουσι, τοὺς δὲ >Δυτικοὺς καυχᾶσθαι·

πιστεύομεν δὲ οὐκ εἰς μακρὰν τοὺς ἄλλα νοσοῦντας αὐτῇ τῇ ἐπιχειρήσει ἀπὸ τῆς ἡμετέρας κοινωνίας χωρισθήσεσθαι [*](A HN (n) + GS (s) = r B3L + FVR(v) = z Τ) [*](1 ὑφηρπάσθαι ArLSozom. ὑφηρπάσθαι Τ ὑφαρπᾶσθαι B3 ὑφηρπάχθαι v ἧ Π aid Cass. > Sozom. Λ ι ἐνόησαν A ἐνόησαν Τ ι 3 ὑπὸ Π ἀπὸ Sozom. ex Λ ι 4 τὸν ῥωμαίων ἐπίσκοπον AnT τῶ; ῥωμαίων ἐπίσκοπον GL Romanum episeopum Cass. τῶν ῥωμαίων ἐπισκόπων B3v τοῦ ῥωμαίων ἐπισκόπου S Sozom. ι 5 ἐκδέξασθαι rB3T Sozom. exspectare Cass. εἰσδέξασθαι εἰσ’ auf Rasur Ac) ALv ι οὐικεντίου sB3v Βικεντίου Soz. ικεντίου T ἰουκεντίου n οὐικέντιον AL Vincentium Cass. ι 6/7 τῶν ἄλλων ἄλλων > T) . . . συγκαταθεμένων Π Sozom., neque aiios . . . praebuisse consensum Cass.; nach dem Accusativ ἐπίσκοπον und Cass. möchte verbessern: Οὐικέντιον . . . τοὺς ἄλλους . . . συγκαταθέσθαι, aber Λ Cod. Veron. beweist wie alt unser Text ist: cum constet nequc i-omanwn epm cuius ante omnes fuit expectanda sententia, neque vincentii qui . . . . . neque alioj-um huiusinodi statiitis consensum aliquem commodasse ι 7 ὁπότε ArLT Sozom. Cass. Λ ὁπότε καὶ B3v ι 8 κατὰ συσκευὴν] κατασκευὴν L ι 9 κάλλιον v ι 10 ὑμετέρα ArLv Sozom. Cass. Λ ἡμετέρα B3T ι 12 καθεκτέαν ArT καθεκτέον B3LVcAc Sozom. καθεκταῖον v ι 12/13 Ἀνατολικοὺς] ἀποστολικοὺς B3 ι 13 οἵτινες — καθολικῆσ rzTCass. Soz. Λ > A ι ἑαυτοὺς = Cass. Soz. Λ] καθ’ ἑαυτοῦσ B3 ι nach καθολικῆς + ἐκκλησίας Christoph. ι vor ἐπιγινώσκουσι + εἶναι Sozom. = Cass., fehlt in Α ι 13/14 δυσικοῖς B3 ι 14 μακρὰν ///// A ι νοσοῦντας Π languentes Cass. νοοῦντας Sozom.; qui seeus sentiunt Α ι 15 ἐπιχειρήσει AnzT Sozom. conamine Cass. conutu Λ ἐπιχρήσει s; ückenhafte Stelle? vgl. Λ: non longe autem fieriposse credimits ut qui secus sentiunt, licet hoc ipso conatu a nostra communione exui possint, plebesque eorum erroribus liberate respirent; die Correctur licet] ilicet [Schwartz] genügt nicht ι ἀπὸ > Τ ι χωρισθήσεσθαι κοινωνία ~ Τ)

150
>καὶ περιαιρεθήσεσθαι απ αὐτῶν τὸ τοῦ ἐπισκόπου ὄνομα, ὥστε >λαοὺς τῆς πλάνης αὐτῶν ἐλευθερωθέντας ἀναπνεῦσαι.

οὐδενὶ γὰρ >τρόπῳ διορθοῦσθαι δυνήσονται τὴν πλάνην τῶν ὄχλων, ὁπότε >ὑπὸ τῆς πλάνης κατέχονται. συμφωνείτω τοίνυν μετὰ πάντων >τοῦ θεοῦ ἱερέων καὶ τῆς ὑμετέρας τιμιότητος ἡ γνώμη, ἐν ἡ >παγίους καὶ βεβαίους εἶναι πιστεύομεν· οὕτω καὶ ἡμεῖς μεθ’ >ὀρθῶς πιστεύειν ὀφείλομεν. τοῖς ἀμοιβαίοις τῆς ὑμετέρας >εὐφράνατε ἡμᾶς. ἔρρωσθε, ἀδελφοὶ.«

Καὶ Ἀθανάσιος δὲ ὁ μέγας ἐν τῇ πρὸς τοὺς Ἄφρους Ἐπιστολῇ τοιαῦτα περὶ τῆς ἐν Ἀριμήνῳ συνόδου διέξεισι·

»Τούτων δὲ οὕτως δεικνυμένων, τίς ἀποδέξεται τοὺς τὴν Ἀρίμη- >νον ἢ ἄλλην σύνοδον παρὰ τὴν ἐν Νικαίᾳ ὀνομάζοντας; ἢ τίς οὐκ >μισήσειε τοὺς ἀθετοῦντας μὲν τὰ τῶν πατέρων, τὰ δὲ νεώτερα >τῇ Ἀριμήνῳ κατὰ φιλονεικίαν καὶ βίαν συντεθέντα >τίς δὲ τούτοις συνελθεῖν ἐθελήσει, ἀνθρώποις μηδὲ τὰ ἑαυτῶν >δεχομένοις; οἱ γὰρ ἐν ταῖς ἑαυτῶν δέκα που καὶ πλέον, καθὰ >είπαμεν, συνόδοις ἄλλοτε ἄλλα γράφοντες, δῆλοί εἰσιν ἑκάστης >κατήγοροι γινόμενοι πάσχουσι δὲ τοῦτο,

οἷον καὶ οἱ τότε τῶν [*](11—S. 152, 17 Athanas. Epist. ad Afros 3—4 PG 26, 1033 — 16 ebd. 2) [*](* 11— S. 151, 19 Cass.) [*](A HN (nj + GS (s) = r B3L + FVR (v) = z Τ) [*](1 καὶ περιαιρεθήσεσθαι rB3vT Cass. καὶ περιαιρεθήσεσ am Rand und θαι im Text νευ auf Rasur Ac > AL Sozom., s. zu 149, 15 ι ἀπ’ rT > Az Sozom. ι 2 ἀναπαῦσαι A I 5 ὑμετέρας AnLv Sozom. Cass. Λ ἡμετέρας sB3T ι 7 ὀρθώς AGLvT ὀρθίως B3 reete Cass. Λ > nSSozom. ι τοῖσ’ ἀμοιβαίοις ArB3TSozom. ταῖς ἀμοιβαῖς Lv ’ 9 τοὺς > ANLv ι 10 συνόδω A ι 11 κὴ am Rand HSS ι ἀποδέξεται rzT Athan. ἀποδέξηται A recijnat Cass. ι 12 τὴν AHB3L Athan. τοὺς Nsv τῶν Τ, aliud eoncilium praeter Nicaemim Cass. ι 13 μισήσαιεν Τ ι μὲν > ι 14 προκρίνοντας AB3L Athan. Cod. Bas. Cass. προκρίναντας rv Athan. Cod. Par. προκρίναντεσ T ι 15 ἐθελήσει AT ἐθελήσοι Athan. Codd. Par. Bas. concordabit Cass. ἐθελήσειε rz ι μήτε Τ ι τὰ] τἀς s ι 16 ταῖς] τοῖσ’ sLv ο aus α corr. Ac πλέον A Athan. πλεῖον rzT ι καθὰ Arz Athan. καθόπερ Τ ι 16/17 προείπαμεν = Athan.] προείπομεν AS προειρήκαμεν Τ ι 17 ἄλλα AT Athan. ἄλλο rzAc Cass. ι αὐτοὶ rB3T Athan. αὐτῆς Lv, ἧσ’ auf Rasur Ac ι 18 γινόμενοι κατήγοροι A ι γινόμενοι ArLv Athan. γενόμενοι B3T ι τοῦτο II Cass. τι τοιοῦτον Athan.)

151
>Ἰουδαίων προδόται πεπόνθασιν. ὡς γὰρ ἐκεῖνοι καταλείψαντες >μόνην πηγὴν τοῦ ὕδατος ὕδατος ὤρυξαν ἑαυτοῖς λάκκους >οὐ δυνήσονται ὕδωρ συνέχειν« γέγραπται δὲ τοῦτο παρὰ >προφήτῃ Ἱερεμίᾳ) οὕτως οὗτοι μαχόμενοι πρὸς τὴν σύνοδον ὤρυξαν ἑαυτοῖς συνόδους πολλὰς καὶ πᾶσαι κεναὶ παρ’ αὐ- >τοῖς ὡς »δράγμα μὴ ἔχον ἰσχὺν‘ ἐφάνησαν.

μὴ τοίνυν ἀνεχώμεθα >τῶν τὴν Ἀρίμηνον ἢ ἄλλην ὀνομαζόντων σύνοδον παρὰ τὴν >Νικαίᾳ γενομένην. καὶ γὰρ καὶ αὐτοὶ οἱ τὴν Ἀρίμηνον >ἐοίκασι μὴ εἰδέναι τὰ ἐν αὐτῇ πραχθέντα, ἢ γὰρ ἂν ἐσιώπησαν.