Historia Ecclesiastica

Ὁ μὲν δὴ θεῖος ἐκεῖνος τῶν ἀρχιερέων ὅμιλος ταύτην τῇ νόσῳ Μελτίου τὴν θεραΠείαν προσήνεγκε. μεμένηκε δὲ ὅμως μέχρι καὶ τήμερον τῆς ἐκείνου παραπληξίας τὰ λείψανα· καὶ ἔστιν ἐν ἐκείνοις γε τοῖς χωρίοις μοναχῶν τινων συστήματα οὔτε τοῖς ὑγιαίνουσι πει- θόμενα δόγμασι καὶ κατὰ τὴν πολιτείαν κενοῖς τισιν ἐπιτηδεύμασι κεχρημένα, τῇ Σαμαρειτῶν καὶ Ἰουδαίων φρενοβλαβείᾳ συμβαίνοντα.

Επέοτειλε δὲ καὶ βασιλεὺς ὁ μέγας, τοὺς ἀφικέσθαι μὴ δυνηθέντας τῶν ἐπιοκόπων τὰ πεπραγμένα διδάσκων· καὶ προὐργον νενόμικα καὶ ταύτην ἐνθεῖναι τῇ συγγραφῇ τὴν ἐπιστολήν, τῆς τοῦ γεγραφότος ψυχῆς τὸ θεοφιλὲς σαφῶς ἐκδιδάσκουσαν.

»Κωνσταντῖνος Σεβαστὸς ταῖς ἐκκλησίαις.

>Πεῖραν λαβὼν ἐκ τῆς τῶν κοινῶν εὐπραξίας ὅση τῆς θείας >μεως πέφυκε χάρις, τοῦτον πρὸ πάντων ἔκρινα εἶναί μοι >σκοπόν, ὅπως παρὰ τοῖς μακαριωτάτοις τῆς καθολικῆς πλήθεσι πίστις μία καὶ εἰλικρινὴς ἀγάπη ὁμογνώμων τε περὶ τὸν >παγκρατῆ θεὸν εὐσέβεια τηρῆται.

ἀλλ’ ἐπειδὴ τοῦτο ἑτέρως οὐχ >οἷόν τε ἦν ἀκλινῆ καὶ βεβαίαν τάξιν λαβεῖν, εἰ μή εἰς ταὐτὸν >των ὁμοῦ ἢ τῶν γοῦν πλειόνων ἐπισκόπων συνελθόντων, δῶν προσηκόντων τῇ ἁγιωτάτῃ θρησκείᾳ διάκρισις γένοιτο, τούτου >ἕνεκεν πλείστων ὅσων συναθροισθέντων καὶ αὐτὸς δὲ καθάπερ εἶς [*](4—8 vgl. Theodoret. Haeret. Fabul. IV 7 PG 83, 425 B — 13 — S. 46, 10 Euseb. Vit. Const. ιιι 17 —20. Socrat. ι 9, — 46) [*](* 13 — S. 47, 3 Gelas. Cyzic. ιι 36) [*](Α HN (n) GS (s) DL + FV (v) = z Τ [von 5 καὶ an]) [*](1 τῶν αἰώνων ἀμήν > n ι ἧ τριὰς — 2 ἀίδιος Π = Cass. > ΩSocr. Gel. ι 3 ταύτῃ AN ι 4 μελετίου n τῆ ἐκείνου Dsv ι καὶ > A ι 6 τινὰ ns ι 7 κενοῖς Anv καινοῖς sLT Λαί ἐν οἷσ D, vgl. τὰ καταγέλαστα Haeret. Fabul. ι 9 δὲ καὶ > T ι 10 διδάσκων· καὶ προὖργον] γινώσκειν· πρέπον γοῦν Τ ι 13 ῑ am Rand HSS ι 14 ὅση] ὅσοι T ι 15 χάρις = Gel. Eus. Socr.] ἧ χάρισ’ SDLT ι τοῦτον πρὸ nsDL Socr. Cod. M τοῦτον τε πρὸ ATSocr. Codd. FC τούτων τε πρὸ V τοῦτον Λαὶ πρὸ Gel. τοῦτον πρό γε Eus., ob τοῦτόν γε πρὸ zu lesen? ι 18 ἑτέρωσ TTGel. Socr. > Eus. ι 20 ἧ τῶν γοῦν τῶν γοῦν auf Rasur A) = Eus. Socr.] ἤγουν τῶν n Gel. ι ἑκάστου = Gel. Eus. Socr.] ἑκάστου τε Kn ι 21 θρησκείᾳ = Gel. Eus. Socr.] ἐκκλησία TEus. Cod. V)

>Ἔνθα καὶ περὶ τῆς ἁγιωτάτης τοῦ Πάσχα ἡμέρας γενομένης >ζητήσεως, ἔδοξε κοινῇ γνώμῃ καλῶς ἔχειν ἐπὶ μιᾶς ἡμέρας πάντας >τοὺς ἁπανταχοῦ ἐπιτελεῖν. Τί γὰρ ἡμῖν κάλλιον, τί δὲ σεμνότερον >ὑπάρξαι δυνήσεται τοῦ τὴν ἑορτὴν ταύτην, παρ’ ἧς τὴν τῆς >ἀθανασίας εἰλήφαμεν ἐλπίδα, μιᾷ τάξει καὶ φανερῷ λόγῳ παρὰ πᾶσιν ἀδιαπτώτως φυλάττεσθαι; καὶ πρῶτον μὲν ἀνάξιον ἔδοξεν εἶναι τὴν >ἁγιωτάτην ἐκείνην ἑορτὴν τῇ τῶν Ἰουδαίων ἑπομένους συνηθείᾳ πληροῦν οἳ τὰς ἑαυτῶν χεῖρας ἀθεμίτῳ πλημμελήματι χράναντες >εἰκότως τὰς ψυχὰς οἱ μιαροὶ τυφλώττουσιν. ἔξεστι γὰρ τοῦ ἐκείνων >ἔθνους ἀποβληθέντος ἀληθεστέρᾳ τάξει, ἣν ἐκ πρώτης τοῦ πάθους ἡμέρας μέχρι τοῦ παρόντος ἐφυλάξαμεν , καὶ ἐπὶ τοὺς μέλλοντας >αἰῶνας τὴν τῆς ἐπιτηρήσεως ταύτης συμπλήρωσιν ἐγγίνεσθαι.

μηδὲν >τοίνυν ἔστω ἡμῖν κοινὸν μετὰ τοῦ ἐχθίστου τῶν Ἰουδαίων ὄχλου. >εἰλήφαμεν γὰρ παρὰ τοῦ σωτῆρος ἑτέραν ὁδόν· πρόκειται δρόμος >τῇ ἱερωτάτῃ ἡμῶν θρησκείᾳ καὶ νόμιμος καὶ πρέπων. τούτου >συμφώνως ἀντιλαμβανόμενοι, τῆς αἰσχρᾶς ἐκείνης ἑαυτοὺς συνειδήσεως ἀποσπάσωμεν,

ἀδελφοὶ τιμιώτατοι ἔστι γὰρ ὡς ἀληθῶς ἀτοπώτα- >τον ἐκείνους αὐχεῖν, ὡς ἄρα παρεκτὸς τῆς αὐτῶν διδασκαλίας ταῦτα >φυλάττειν οὐκ εἴημεν ἱκανοί. τί δὲ φρονεῖν ὀρθὸν ἐκεῖνοι δυνήσον- [*](A HN(n) GS(s) DL + FV (v) = z T) [*](1 τυγχάνων = Gel. Socr. Codd. AM] ἐτύγχανον D Eus. ι 2 ἄχρις ὅτου DL und, σ ὅ auf Rasur, Ac ι 3 πάντων ἐφόρῳ = Eus. Socr. Cod. A] τῶν πάντων ἐφόρῳ ND Socr. Codd. FCM παντεφόρω T Gel. ι 4 ἀρέσκουσα = Gel. Eus. Socr.] ἀρκοῦσα An ι ἑνότητος = Gel. Eus. Socr.] θεότητος n ι 7 ἁγιωτάτης τοῦ πάσχα ἡμέρας An ἁγιωτάτης ἡμέρας τοῦ πάσχα sz τοῦ πάσχα ἁγιωτάτης ἡμέρας TGel. Eus. Socr. ι AT Gel. Eus. Socr. τελεῖν nsz ι 10 τοῦ = Gel. Eus. Socr.] ἢ τοῦ ΑΤ ι 11 λόγῳ = (-lel. Eus. Socr.] λογισμῶ A ι 12 καὶ > n ι 14 ἀθεμίτῳ — Ib εἰκότως = Gel. Eus. Socr.] ἀθεμίτως A ι 1(5 ἔθνους = Gel. Eus. Socr. Codd. FCM] ἔθους SL Eus. Cod. J ι ἐκ πρώτης = Gel. Eus. Socr.] ἐν καιρῶ τῆς An ι 17 ἡμέραν GLv ι 18 ἐγγίνεσθαι = Gel. Socr.] γίνεσθαι T ἐκτείνεσθαι Eus. ι 19 κοινὸν = Gel. Eus. Socr. > SV ι 20 γὰρ =Eus. nach πρόκειται ~ Socr. > TGel. ι 21 τῆσ ἱερωτάτης — θρισκείασ Τ ι νόμιμος καὶ πρέπων AT Eus. πρέπων καὶ νόμιμος nsDL πρέπον Λαὶ νόμιμον v ι 22 σινειδήσεως] συνηθείας nach Z. 13? ülicher)

τίνος οὑν χάριν τούτοις ἑπόμεθα, οἳ δεινὴν πλάνην >νοσεῖν ὡμολόγηνται; δεύτερον γὰρ τὸ Πάσχα ἐν ἑνὶ ἐνιαυτῷ οὐκ ἄν >ποτε ποιεῖν ἀνεξόμεθα. ἀλλ’ εἰ καὶ ταῦτα μὴ προὔκειτο, τὴν ὑμε- >τέραν ἀγχίνοιαν ἐχρῆν καὶ διὰ σπουδῆς καὶ δι’ εὐχῆς ἔχειν πάντοτε >ἐν μηδενὸς ὁμοιότητι τὸ καθαρὸν τῆς ὑμετέρας ψυχῆς κοινωνεῖν >δοκεῖν ἀνθρώπων ἔθεσι.

>Πρὸς τούτοις κἀκεῖνο πάρεστι συνορᾶν, ὡς ἐν τηλικούτῳ πράγ- >ματι καὶ τοιαύτης θρησκείας ἑορτῇ διαφωνίαν ὑπάρχειν ἐστὶν >ἀθέμιτον. μίαν γὰρ ἡμῖν τὴν τῆς ἡμετέρας ἐλευθερίας ἡμέραν.

τουτέστι >τὴν τοῦ ἁγιωτάτου πάθους, ὁ ἡμέτερος παρέδωκε σωτήρ, μίαν εἶναι >τὴν καθολικὴν αὐτοῦ ἐκκλησίαν βεβούληται· ἧς εἰ καὶ τὰ μάλιστα >εἰς πολλούς τε καὶ διαφόρους τόπους τὰ μέρη διῄρηται, ἀλλ’ ὅμως >ἐν ἑνὶ πνεύματι, τουτέοτι τῷ θείῳ βουλήματι, θάλπεται.