Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

καὶ ταῦτα λέγω, οὐ τοῦ προφήτου κατηγορῶν, ἀλλ’ ὑπὲρ τοῦδε τοῦ βασιλέως τὴν ἀπολογίαν προσφέρων καὶ τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἐπιδεικνὺς τὴν ἀσθένειαν, καὶ διδάσκων ὡς οὐ χρὴ μόνοις τοῖς κατηγοροῦσι πιστεύειν κἂν ἄγαν ὦσιν ἀξιόχρεοι, ἀλλὰ θατέραν ταῖν ἀκοαῖν τῷ κατηγορουμένῳ φυλάττειν.

[*](6 vgl. Sozomen. III 2, 1. unten S. 95, 7 f — 14/15 II Sam. 16, 1—4)[*](* 1—4 Evagr. H. Ε. III 41 — 6 Polydeukes 314, 18 — 920 Mon. 510, 13 — 9—15 Cass. III 8)[*](B A HN (n) S DL + FV (v) = z T [von 6 ἐπανελθεῖν bis 20 φυλάττειν])[*](2 βιότητος nSDLF βιώτητοσ Β βιοτῆς V Nic. Evagr. bi;oths (ό aus ω corr. τὸ übergeschrieben Ac) A ι ἐπιστάμενος ἄδηλον ~L ι 3 ἀνεβάλλετο BAHSDL ἀνεβάλετο Nv Nie. Polyd. distulerat Cass. ἀναβαλέσθαι Evagr. ι μέχρι τοῦδε übergeschrieben Ac ι 4 οἶτος übergeschrieben Ac > n ι vor τοὺς + Λαὶ δὴ n ι 5 κατέλειπεν B reliquit Cass. ι 7 προσέταξεν > T* ι nach + εἰσ’ τὸν ἑαυτοῦ θρόνον Τ* ι 9 λγ am Rand HSS ι δὲ Ts > B, sed Cass. I 10 μὲν > n ι πονηρίαν] ἀλήθειαν n ι 11 ἐπίστευεν L ι 12/13 ὁ πραότατος καὶ τοσοῦτος προφήτης T (vgl. 83, 4) ὁ προφήτης καὶ τοσοῦτος προφήτησ BSz ὁ τοσοπυτοσ προφήτης N ὁ προφήτης AH = Cass., καὶ μέγαν προφήτην Nic. 14/15 μεμφιβοσθὲ AnDLNic. Georg. μεμφιβωσθέ B μεμφιβάαλ Sv memphibal Cass. Codd. LP und am Rand miphiboset Cod. L ι 15 τὸν βασιλέα > Τ ι 17 τοῦδε > Τ ι ἀπολογίαν] κατηγορίαν T ι προφέρων Lv προ///φέρων A ι 18 φύσεως = Nic.] διοικήσεως B ι 19 κατηγόροισ TNic. ι 20 ταῖν ἀκοαῖν Sz, ῖν und αῖν auf Rasur Ac τῶν ἀκοῶν n τὴν ἀκοὴν B τῆς ἀκοῆς T ἀκοὴν Nie. ι τῶν κατηγορουμένων Α)
90

Ὁ μὲν οὖν βασιλεὺς εἰς τὴν ἀμείνω βασιλείαν μετέστη. οἱ δὲ ὕπαρχοι καὶ οἱ στρατηγοὶ καὶ οἱ λοιποὶ ἅπαντες ἐν λάρνακι τοῦτον καταθέντες χρυσῇ εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν μετεκόμισαν, τῆς στρατιᾶς ἁπάσης ἡγουμένης καὶ ἑπομένης καὶ πικρῶς ὀλοφυρομένης τὴν στέρησιν· πατρὸς γὰρ ἠπίου πεῖραν εἰλήφεσαν ἅπαντες.

ὁπόσης δὲ τιμῆς τὸ σῶμα ἐκεῖνο τετύχηκε καὶ ὁπόσον ἐν τοῖς βασιλείοις διέμεινε χρόνον, τῶν ἀρχόντων τὴν τοῦ παιδὸς περιμενόντων ἐπάνοδον, περιττὸν ἡγοῦμαι γράφειν, ἄλλων ταῦτα συγγεγραφότων· οἶς ῥᾴδιον ἐντυχεῖν καὶ μαθεῖν ὅπως τῶν ὀλῶν ὁ πρύτανις γεραίρει τοὺς εὔνους θεράποντας.

εἰ δέ τις ἐκείνοις διαπιστεῖ, τὰ νῦν περὶ τὴν ἐκείνου θήκην καὶ τὸν ἀνδριάντα γινόμενα βλέπων πιστευσάτω τοῖς γεγραμμένοις καὶ τῷ φήσαντι δεσπότῃ· »τοὺς δοξάζοντάς με δοξάσω καὶ οἱ ἐξουθενοῦντές με ἐξουθενωθήσονται«.

[*](1—8 vgl. Euseb. Vit. Const. IV 66—74. Socrat. I 40, 1—2. Sozomen. — 10/11 vgl. Philostorg. II 17 — 12/13 I Sam. 2, 30)[*](* 1 — 13 Un Bios di Costantino ed. Μ Guidi, Rendiconti della R. Accademia dei Lincei, classe di scienze morali etc., serie quinta XVI (1907) 654, 11)[*](B A HN (n) S DL + FV (v) = z T [von 5 ὁπόσης bis 13])[*](1 λδ am Rand HSS ι 2 οἱ1 > B ι ἐν > B ι 4 προηγουμένης Guidi Cod. M ι καὶ ἑπομένης > v ι 7 τῶν ἀρχόντων — 10 θεράποντας > T* περιμενόντων vor τὴν τοῦ ~ n ι 8 συγγεγραφότων nSz Guidi Cod. M συγγραφότων B συγγραφόντων A ι 10 δέ τις ἐκείνοις] τις Τ* ι 11 βλέπων γινόμενα ~ nSz ι 13 ἐξουθενωθήσονται AHSDLT Guidi ἐξουθενηθήσονται BNv)
91

Τάδε ἔνεστιν ἐν τῷ β τόμῳ τῆς Θεοδωρήτου ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας

α΄. Περὶ τῆς ἐπανόδου τοῦ ἁγίοι Ἀθανασίου.

β΄. Ἐπιστολὴ τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ υἱοῦ Κωνσταντίνου

πρὸς Ἀλεξανδρέας.

γ΄. Πῶς Κωνστάντιος ὁ βασιλεὺς ἐκ τῆς ὀρθῆς πίστεως παρετραπη.

δ΄. Περὶ τῆς τοῦ μακαρίου Ἀθανασίου δευτέρας ἐξορίας καὶ τῆς Γρηγορίου καταστάσεώς τε καὶ τελευτῆς.

ε΄. Περὶ Παύλου τοῦ γενομένου ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

ς΄. Περὶ Μακεδονίου καὶ τῆς ὑπ’ αὐτοῦ συστάσης αἱρέσεως.

ζ΄. Περὶ τῆς ἐν Σαρδικῇ γενομένης συνόδου.

η΄. Συνοδικὸν ὑπὸ τῶν αὐτόθι συνεληλυθότων ἐπισκόπων πρὸς τοὺς κατὰ τὴν οἰκουμένην ἐπισκόπους γραφέν.

θ΄. Τὰ κατὰ Εὐφρατᾶν καὶ Βικέντιον τοὺς ἐπισκόπους καὶ τὴν ἐν Ἀντιοχείᾳ κατ’ αὐτῶν γεγενημένην συσκευήν.

ι΄. Περὶ τῆς Στεφάνου καθαιρέσεως.

ια΄. Ἐπιστολὴ Κωνσταντίου πρὸς Ἀθανάσιον.

ιβ΄. Περὶ τῆς δευτέρας ἐπανόδου τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου.

[*](B A HN(n) + S = r L + FV(v) = z)[*](1 τόδε — 2 ἱστορίας A ἐκκ’ησιαστικῆσ ἱστορίας λόγος δεiτεροσ H τόδε περιέχει τῆς ἐκκλησιαστικῆσ ἱστορίας τόμος (+ ὁ V) β v κεφάλαια τοῦ β λόγου B > NSL rz ι Κωνσταντίνου βασιλέως~SLV ι AHSLV ι υἱοῦ Κωνσταντίνου > S ι 6 ὅπως A ι κωνσταντῖνοσ S ι ὁ βασιλεὺς > B ι ἐκ > rv ι τῆς ὀρθῆς πίστεως > S ι 8 μακαρίου] ἁγίου n ι καὶ τῆς — 9 τελευτῆς BA > rz ι 9 τε > B ι 10 τοῦ > r ι ἐπισκόπου γενομένου ~ S ι 11 ὑπ’] ἐπ’ A > n ι αὐτῶ A ι 12 σερδικῆ BV ι γεγενημένησ Sz ι 13 συνοφικὴ NS ι ὑπὸ] περὶ Sz ι 14 γραφέν An γραφή S > Bz 1 15 nach Τὰ + γραφέντα z ι ὲὐφρατὰν A εὐφράταν BV ἐφράταν F εὔφρατον S ι καὶ τὴν — 16 συσκευὴν > n ι 15/16 ἐν Ἀντιοχεία] ἀντιόχειαν L ι 16 κατ’ αὐτῶν > B ι συσκευήν Α κατασκευήν BSz 1 18 ἐπιστολῶν B ι κωνσταντίνου L ι 19 ἁγίου] μακαρίου B)
92

ιγ΄. Περὶ τῆς τρίτης ἐξορίας αὐτοῦ καὶ φυγῆς.

ιδ΄. Περὶ Γεωργίου καὶ τῶν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ ὑπ’ αὐτοῦ τολμηθέντων κακῶν.

ιε΄. Περὶ τῆς ἐν Μεδιολάνῳ γενομένης συνόδου.

ις΄. Διάλογος Λιβερίου ἐπισκόπου Ῥῳμης καὶ Κωνσταντίου βασιλέως.

ιζ΄. Περὶ τῆς ἐξορίας καὶ τῆς ἐπανόδου τοῦ ἁγίου Λιβερίου.

ιη΄. Περὶ τῆς ἐν Ἀριμήνῳ γενομένης συνόδου.

ιθ΄. Ἐπιστολὴ συνοδικὴ παρὰ τῶν αὐτόθι συνεληλυθότων ἐπισκόπων ρὸς τὸν βασιλέα γραφεῖσα Κωνστάντιον.

κ΄. Ἄλλη ἐπιστολὴ πρὸς Κωνστάντιον.

κα΄. Περὶ τῆς ἐν Νίκῃ τῆς Θρᾴκης γεγενημένης συνόδου καὶ ἔκθεδις πίστεως παρ’ ἐκείνων γραφεῖσα.

κβ΄. Συνοδικὸς τόμος παρὰ Δαμάσου ἐπισκόπου Ῥῳμης καὶ τῶν δυτικῶν ἐπισκόπων πρὸς πρὸς τοὺς Ἰλλυριοὺς ἐπισκόπους γραφεὶς περὶ τῆς κατ’ Ἀρίμηνον συνόδου.

κγ΄. Ἀθανασίου ἐπισκόπου Ἀλεξανδρείας περὶ τῆς αὐτῆς συνόδου.

κδ΄. Περὶ τῆς Λεοντίου τοῦ τῆς Ἀντιοχέων ἐπισκόπου κακοτεχνίας καὶ τῆς Φλαβιανοῦ καὶ Διοδώρου παρρησίας.

κε΄. Περὶ τῆς Εὐδοξίου τοῦ Γερμανικέως καινοτομίας, καὶ Βασιλείου τοῦ Ἀγκύρας καὶ Εὐσταθίου τοῦ Σεβαστείας κατὰ τούτου γεγενημένης σπουδῆς.

κς΄. Περὶ τῆς ἐν Νικαίᾳ πάλιν γεγενημένης συνόδου.

κζ΄. Περὶ τῆς ἐν Σελευκείᾳ τῆς Ἰσαυρίας γεγενημένης συνόδου.

[*](B Α HN (n) + S [bis 16 συνόδου] = r L + FV fv) = z)[*](1 αὐτοῦ ἐξορείασ B ι 2 ἐν Ἀλεξανδρείᾳ > n ι ἐπ’ αὐτοῦ A ι 3 κακῶν > B ι 4 μεδιολάνοις S ι γεγενημένης L ι 5 ἐπισκόπου] πάπα n ι κωνσταντίνου S ι 7 τῆς2 > Ar ι τοῦ ἁγίου > Bn ι 8 γεγενημένης BLV ι 9 παρὰ] περὶ B ι παρὰ — ἐπισκόπων] περὶ (> H) τῆς αὐτῆς συνόδου n αὐτόθι] αὐτῶν αὐτόθι A ι 10 γραφεῖσα Κωνστάντιον > n, Κωνστάντιον γραφεῖσα ~ B ι 12 νικαία S ι τῆς Θρᾴκης > H ι γεγενημένης > n ι 13 πίστεως ἔκθεσις ~ n ι 13 ἐκείνων γραφεῖσα] αὐτῶν n ι 14 παρὰ und ἐπισκόπου>n ι καὶ τῶν — 15 ἐπισκόπους>z ι 15 πρὸς τοὺς — γραφεὶς γραφεῖσα S > n ι τοὺς > A ι γραφεῖσα A ι 17 vor Ἀθανασίου + τοῦ ἁγίου n ι Ἀλεξανδρείας > n ι 18 κακοτεχνίας vor Λεοντίου ~ LV ι τοῦ > BLV ι τῆς > nLV ι ἀντιοχείασ z ι ἐπισκόπου vor ἀντιοχείασ ~ LV > n ι 19 τῆς > n ι 20 καινοτομίας vor Εὐδοζίου ~ n ι τοῦ > n ι γερμανικείασ z ι καὶ > n ι 21 die zwei τοῦ > n ι καὶ > n ι κατὰ — 22 σπουδῆς > nz ι 23 γεγενημένης (γενομένης N) πάλιν ~ n ι 24 τῆς Ἰσαυρίας > n ι γεγενημένης] γενομένης n > B)
93

κη΄. Περὶ τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει τοῖς ὀρθοδόξοις ἐπισκόποις συμβεβηκότων.

κθ΄. Συνοδικὴ ἐπιστολὴ κατὰ Ἀετίου γραφεῖσα.

λ΄. Ποῖα πρόφασις τοὺς Εὐνομιανοὺς τῶν Ἀρειανῶν ἀπεσχοίνισεν.

λα΄. Περὶ τῆς πολιορκίας Νισίβεως τῆς πόλεως καὶ τῆς Ἰακώβου τοῦ ἐπισκόπου ἀποστολικῆς πολιτείας.

λβ΄. Περὶ τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ γεγενημένης συνόδου καὶ τῶν κατὰ τὸν ἅγιον Μελέτιον αὐτόθι συμβάντων.

λγ΄. Περὶ Εὐσεβίου τοῦ ἐπισκόπου Σαμοσάτων.

[*](B A HN(n) L + FV(v) = z)[*](1/2 περὶ τῶν συμβεβηκότων συμβαινόντων N) ἐν κωνσταντινουπόλει τοῖσ ὀρθοδόξοισ n ι συμβεβηκότων vor τοῖς ὀρθοδόξοις~LV ι 3 γραφεῖσα κατὰ Ἀετίου ~ LV ι 4 τοὺς > n ι ὁ τῆς1 > n ι νισίβησ B ι τῆς2 > AnV ι πόλεως > nV ι 6 vor ἐπισκόπου + ταίτης z ι ἀποστολικῆς > n ι 7 γεγενημένης > n ι τῶν] τὰ B ι 8 ἅγιον und αὐτόθι συμβάντων > n ι 9 τοῦ > A)
94

Ὁ μὲν δὴ θεῖος Ἀθανάσιος ἔτη δύο καὶ μῆνας τέσσαρας ἐν Τριβέρει διατρίψας εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν ἐπανῆλθεν. ἔγραψε δὲ καὶ Κωνσταντῖνος ὁ βασιλεύς, ὁ τῶν Κωνσταντίνου τοῦ μεγάλου παίδων πρεσβύτατος (αὐτὸς γὰρ τῆς πρὸς δυόμενον ἥλιον ἐβασίλευε Γαλατίας), τῇ Ἀλεξανδρέων ἐκκλησίᾳ τάδε τὰ γράμματα·