Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

ὁ δὲ τὸν Βεσελὴλ τῆς [*](29 f Exod. 31, 2—4) [*](A HN(n) GS{s) DL + FV(v) — z) [*](4 χαλεποῦ καὶ αὐτὴ oo n ι χαλεποῦ As ι 5 φρονήματι = Cod. ’d. τώ φρονήματι A ι 6 ἐκείνης A ι 7 δοριάλωτος Lv ι 10 προσεκόμιζεν = Cod. Polyd.ι προσεκόμισεν DLF ἐκόμισεν V ι μιζεν ὃν ἐνό am Rand Ac 14 παρηγγύα L παρηγγυᾶτο SjnsiX. ι ναὸν nsSynax. ι 16 τῶ συντόμω übergeschrieben Ac τῶ συντόνω s I 18 παρασκευάσαι A ι 19 τούτου nszSynax. αὐτοῦ A ι 20 γεγενημένον θαῦμα ~ nG ι δήμασθαι A ι 23 αὐτῶ nsz Cod. Polyd. αὐτὸν A ι πορρωτέρω ns ι 24 θηρεύοντεσ nL, οἱ μὲν σὺν αὐτῷ θηρεύοντες Synax. ι ἀπέλαυον v ι 25 ἀποληφθεὶς AnsV ἀπολειφθεὶσ DLF ὑπολειφθεὶς Synax. ι 28 δοριάλωτον LV ι 29 δεῖξαι auf Rasur A c)

76
ἀρχιτεκτονικῆς σοφίας ἐμπλήσας καὶ ταύτην ἠξίωσε χάριτος ὥστε τὸν θεῖο; διαγράψαι νεών. καὶ ἡ μὲν διέγραφεν, οἱ δὲ ὤρυττόν τε καὶ ᾠκοδόμουν. ἐπειδὴ δὲ ἐτελέσθη τὸ οἰκοδόμημα καὶ ὁ ὄροφος ἐπετέθη καὶ μόνων ἐδεῖτο τῶν ἱερέων, εὗρε καὶ τούτου πόρον ἡ θαυμασία γυνή. ἔπεισε γὰρ τὸν τοῦ ἔθνους ἡγούμενον πρὸς τὸν Ῥωμαίων πρεσβεύσασθαι βασιλέα καὶ αἰτήσασθαι πεμφθῆναι σφίσι διδάσκαλον εὐσεβείας.

ὁ μὲν οὖν δεξάμενος τὴν εἰσήγησιν τοὺς πρεσβευσομένους ἐξέπεμψεν· ὁ δὲ βασιλεύς, τῆς αἰτήσεως τὴν αἰτίαν μαθών (Κωνσταντῖνος δὲ ἦν ὁ τῆς εὐσεβείας θερμότατος φιλοφροσύνης μὲν παμπόλλης τοὺς πρέσβεις ἠξίωσεν, ἄνδρα δὲ πίστει καὶ συνέσει καὶ βίῳ κοσμούμενον καὶ τῷ ἀρχιερωσύνης ἠξιωμένον κήρυκα τῷ ἔθνει τῆς θεογνωσίας ἐξέπεμψε μετὰ δώρων ὅτι μάλιστα πλείστων.

ταύτης μὲν οὖν τῆς προμηθείας τοὺς ᾐτηκότας ἠξίωσε.

Τῶν ἐν Πέρσιδι δὲ τῆς εὐσεβείας τροφίμων αὐτόματος προὐνοήθη.

μαθὼν γὰρ αὐτοὺς ὑπὸ τῶν δυσσεβῶν ἐξελαύνεσθαι καὶ τὸν ἐκείνων βασιλέα τῇ πλάνῃ δεδουλωμένον παντοδαπὰς αὐτοῖς καττύειν ἐπιβουλὰς ἐπέστειλε, καὶ παραινῶν εὐσεβεῖν καὶ τοὺς εὐσεβοῦντας τιμῆς ἀπολαύειν αἰτῶν. ἄμεινον δὲ τὴν τοῦ γεγραφότος σπουδὴν ἐπιδείξει τὰ γράμματα.

»Βασιλέως Κωνσταντίνου ἐπιστολὴ πρὸς Σαβώρην τὸν

>Περσῶν βασιλέα περὶ τῆς τοῦ λαοῦ τοῦ θεοῦ

>Τὴν θείαν πίστιν φυλάσσων τοῦ τῆς ἀληθείας φωτὸς μετα- >λαγχάνω· τῷ τῆς ἀληθείας φωτὶ ὁδηγούμενος τὴν θείαν [*](14 vgl. Euseb. Vit. Const. IV 8 — 15—17 vgl. Sozomen. 11 15, 1 20— S. 79, 13 bei Euseb. Vit. Const. IV 9—13. vgl. Sozomen. II 15) [*](* 14—S. S. 80, 9 Gelas. Cyzic. III 10—11 — 14 —S. 80, 7 Cass. III 3) [*](A HN (n) GS (s) DL + FV (v) ἡ T [von 22 an]) [*](1 ἀρχιτεκτονίασ σοφίας S ἀρχιτεκτονία σοφίσας G ι ὥστε] ὡς AV ι 3 ὁ > Lv I 4/5 θαυμαστὴ LV ι 5 τοῦ ἔθνους τὸν oo n ι 6 αἰτήσασθαι nsz Cod. Polyd. Synax. αἰτῆσαι A ι 7/8 πρεσβυτέρους G πρέσβεις S ι 8 αἰτήσεως auf Rasur A ι 10 παμπόλλου A ι 13 μὲν οὖν übergeschrieben Ac ι ἠιτη- κότας] ἠκότασ G εἰκότας S ι 14 αὐτομάτως n sponte Cass. ι προνοήθη s I 16 αὐτοὴσ L ι 16/17 ἐπέστειλεν ἐπιβουλὰς ~ s ι ἀπέστειλε n ι 18 ἐπισεῖξαι An 1 20 Λῆ am Rand HSS ι βασιλέως — 21 προνοίας = Cass. Eus. Cod. V > AV Eus. übr. Codd. ι Κωνσταντίνου βασιλέως ~ ST ι ἐπιστολὴ vor βασιλέως ~ n Gel. ι σαβώρην nD und (nach βασιλέα ~ L saborem Cass. Cod. L σαβώριν T ἀπώρην S ἀπώριν F σαπώρην G Eus. Saporem Cass. Cod. Ρ Σαβώιον Gel. τὸν ns τὸν τῶν DLF > T ι 21 τοῦ λαοῦ τοῦ θεοῦ = Gel. Cass. Eus.] τῶν χριστιανῶν T I 23 τῷ] καὶ τῶ Τ ////// τώ A, καὶ fehlt in Gel. Cass. Eus.)

77
>ἐπιγινώσκω. τοιγάρτοι τούτοις, ὡς τὰ πράγματα βεβαιοῖ τὴν >τάτην θρησκείαν γνωρίζω διδάσκαλον τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ >τάτου θεοῦ· ταύτην τὴν λατρείαν ἔχειν ὁμολογῶ. τούτου τοῦ τὴν δύναμιν ἔχω, σύμμαχον, ἐκ τῶν περάτων τοῦ ὠκεανοῦ ἀρξά- >μενος πᾶσαν ἐφεξῆς τὴν οἰκουμένην βεβαίαις σωτηρίας ἐλπίσι >γειρα, ὡς ἅπαντα ὅσα ὑπὸ τοσούτοις τυράννοις δεδουλωμένα >καθημεριναῖς συμφοραῖς ἐνδόντα ἐξίτηλα ἐγεγόνει, ταῦτα >τὴν τῶν κοινῶν ἐκδικίαν, ὥσπερ ἔκ τινος θεραπείας.

>θῆναι. τοῦτον τὸν θεὸν πρεσβεύω· οὗ τὸ σημεῖον ὁ τῷ θεῷ ἀνα- >κείμενός μου στρατὸς ὑπὲρ τῶν ὤμων φέρει, καὶ ἐφ’ ἅπερ ἂν ὁ δικαίου λόγος παρακαλῇ κατευθύνεται· ἐξ αὐτῶν δὲ ἐκείνων περι- >φανέσι τροπαίοις αὐτίκα τὴν χάριν ἀντιλαμβάνω. τοῦτον τὸν >ἀθανάτῳ μνήμῃ τιμὰν ὁμολογῶ, τοῦτον ἀκραιφνεῖ καὶ καθαρᾷ >νοίᾳ ἐν τοῖς ἀνωτάτω τυγχάνειν ÿkeraigqazomai.

>Τοῦτον ἐπικαλοῦμαι γόνυ κλίνας, φεύγων μὲν πᾶν αἷμα βδελυ- >κτὸν καὶ ὀσμὰς ἀηδεῖς καὶ ἀποτροπαίους, πάσαν δὲ γεώδη >ἐκκλίνων, οἷς πᾶσιν ἡ ἀθέμιτος καὶ ἄρρητος πλάνη χραινομένη >λοὺς τῶν ἐθνῶν καὶ ὅλα γένη κατέρριψε τοῖς κατωτάτω >παραδοῦσα.

ἃ γὰρ ὁ τῶν ὅλων θεὸς προνοίᾳ τῶν ἀνθρώπων διὰ >φιλανθρωπίαν οἰκείαν χρείας ἕνεκα εἰς τοὐμφανὲς παρήγαγε, >πρὸς τὴν ἑκάστου ἐπιθυμίαν ἕλκεσθαι οὐδαμῶς ἀνέχεται, >δὲ μόνην διάνοιαν καὶ ψυχὴν ἀκηλίδωτον παρὰ ἀνθρώπων >τὰς τῆς ἀρετῆς καὶ εὐσεβείας πράξεις ἐν τούτοις.

[*](A HNfn) GS(s) DL + FV (v) = z Τ)[*](1 τοιγάρτοι τούτοισ AnszEus. dentque per haec Cass. τοιγάρτοι Gel. τοῖσ’ γάρ τοιούτοις T ι 2 γνωρίζω Asz Gel. Eus. eonspicio Cass. γνωρίζων T γινώσκω n nach διδάσκαλον + οὖσαν Gel., vgl. esse eonspicio Cass. ι 2/3 ἁγιωτάτου = Gel. Cass.] ἁγίοι TEus. ι 4 σύμμαχον ἔχων ~ A ι ὁ βεβαίας A βεβαίοις TEus. βεβαία sie Gel. ι σωτηρίας = Gel. Cass. Eus. > n ι 5/6 διήγηρα A ι 6 τυράννοισ übergeschrieben Ac ι 7 ἐνδόντα] ] ἐνόντα A ι 9/10 μου ἀνακείμενος ~ Τ, Eus. wie im Text ι 10 μου] μοι ds Gel. Eus. Cod. J meus Cass. ι τῶν > I ἅπερ nsDEus. Gel. ὅπερ ὅ auf Rasur Ac) Av ὧπερ LT ι ἂν > n ι 11 παρακαλεῖ AHGTGel. ι 12 αὐτίκα = Gel. Eus.] παραυτίκα K ι ἀντιλαμβάνων SL ι τὸν > s I 15 γόνυ κλίνασ nsGel. Eus. γονυκλινήσ AzT ι μὲν = Eus. > Τ und Gel. erster Hand ι ἀκο//// τροπαίουσ A ι δὲ] τε u ι γεώδη nsTEus. terrenam Cass. ἐπῳδῆς z ἐπῳδῆς in A, ἐπ’ auf Rasur und σ übergeschrieben Ac ι 17 ἄρρητος AnsTEus. ineffabilis Cass. ἀνίερος z γρ. ἀνίερος am Rand Ac 18 κατέρριψε = Gel. Cass. Eus.] κατέτριψεν Τ ι 20 ταύτημν A in ταῦτα corr. Ac 1 23 πράξεισ Hsz Gel. Cass. Eus. πάσης Α und πράξεισ übergeschrieben Ac > NT)
78

>ἐπιεικείας γὰρ καὶ ἡμερότητος ἔργοις ἀρέσκεται, πράους φιλῶν, >μισῶν τοὺς ταραχώδεις, ἀγαπῶν τὴν πίστιν, ἀπιστίαν κολάζων >πᾶσαν μετ’ ἀλαζονείας δυναστείαν καταρρηγνύς, ὕβριν ὑπερηφάνων >τιμωρεῖται, τοὺς ὑπὸ τύφου ἐπαιρομένους ἐκ βάθρων ἀναιρεῖ, >ταπεινόφροσι καὶ ἀνεξικάκοις τὰ πρὸς ἀξίαν νέμων.