In Aristotelis Categorias Commentarius

Κινήσεως δέ ἐστιν εἴδη ἕξ.

Πάλιν περὶ κινήσεως φησιν, ἐπειδὴ καὶ ταύτης ἐμνημόνευσεν ἐν τοῖς προλαβοῦσιν. ἡ οὖν κίνησις μεταβολή ἐστι, τὸ δὲ μεταβάλλον ἢ κατ’ οὐσίαν μεταβάλλει ἢ κατὰ συμβεβηκός. καὶ εἰ μὲν κατ’ οὐσίαν, γίνεται γένεσις καὶ φθορά (εἰ μὲν ἀπὸ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ ὄν, ἔσται γένεσις, εἰ δὲ ἀπὸ τοῦ ὄντος εἰς τὸ μὴ ὄν, γίνεται φθορά), εἰ δὲ κατὰ συμβεβηκός, [*](139v) ἢ ἐν αὐτῷ ἐστιν ἡ μεταβολὴ ἢ ἐπ’ αὐτῷ ἢ περὶ αὐτό. καὶ εἰ μὲν ἐν αὐτῷ, καλεῖται αὔξησις καὶ μείωσις, εἰ δὲ ἐπ’ αὐτῷ, ἀλλοίωσις, εἰ δὲ περὶ αὐτό, καλεῖται ἡ κατὰ τόπον μεταβολή, ὥστε γίνεσθαι τὴν κίνησιν ἐν τέτρασι κατηγορίαις, ἐν μὲν τῇ οὐσίᾳ γένεσιν καὶ φθοράν, ἐν δὲ τῷ ποσῷ αὔξησιν καὶ μείωσιν, ἐν δὲ τῷ ποιῷ ἀλλοίωσιν, ἐν δὲ τῇ ποῦ τὴν κατὰ τόπον μεταβολήν. ὅπερ δὲ ἐπὶ τῶν ἀντικειμένων ἐποίησε, καὶ νῦν ποιεῖ· διακρίνει γὰρ τὰ εἴδη τῆς κινήσεως ἀπ’ ἀλλήλων.

Εἰ γὰρ ἦν ἡ αὐτή, ἔδει τὸ ἀλλοιούμενον.

Επὶ τῶν ἄλλων οὐδὲν κατασκευάσας ὡς προφανῶν περὶ τῆς ἀλοιώσεως τοῦτο ποιεῖ καί φησιν ὅτι εἰ ἡ αὐτὴ ἦν ἡ ἀλλοίωσις τῇ αὐξήσει, ἔδει τὸ αὐξανόμενον πάντως ἀλλοιοῦσθαι, ὅπερ οὐ γίνεται· τὸ γὰρ τετράγωνον γνώμονος αὐτῷ περιτεθέντος αὔξεται μὲν ἀλλοιοῦται δὲ οὐδαμῶς· μένει γὰρ πάλιν τὸ τετράγωνον. γνώμων δέ ἐστιν ἡ περὶ τὴν διάμετρον περι- φέρεια μετὰ τῶν δύο παραπληρωμάτων. [*](2 τοῦ γάρ ζώου—λέγεται εἶναι (3) om. F 3 ἐπείπερ] ἐπεὶ καὶ F τὴν αὐτὴν διαίπεσιν] τὴν διαίρεσιν F: τὴν διαίρεσιν αὐτὴν M 4 ἐστιν M: om. F τὸ Paris. 1973: καὶ F: om. M τύχη F 7 tit. om. M 9 νῦν πάλιν M ἐπειδὴ—ἐμνημ.] ἐμνημ. γὰρ καὶ ταύτης M (cf. p. 4a20) 11 εἰ] ἡ F 12 εἰ μὲν εὗρον ἀπὸ Μ 14 ἐπ᾿ αὐτὸ F καὶ om. F 15 ἐπ’ αὐτῶ] περὶ αὐτῶ F: ἐπ᾿ αὐτό Μ 16 περὶ αὐτὸ] ἐπ’ αὐτῶ F καλεῖται om. M 21 γὰρ καὶ ἦν F 22 ἐπὶ τῶν ἄλλων—ἀλλοιοῦσθαι (24) om. F 23 ἡ (prius) Vat. 247: om. M 25 περιθέντος F)

Καὶ περὶ τῶν ὄντων τοσαῦτα εἰρήσθω· ὡς εὐχερῆ δὲ τὰ λοιπὰ παρήκαμεν·