De Resurrectione

ἄξιον δὲ ἐπιστῆσαι καὶ τὸ ἑτεροῖον μὲν σπείρεσθαι, ἑτεροῖον δὲ ἀνίστασθαι. »σπείρεται γὰρ σῶμα ψυχικόν, ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν.« καὶ ἐπιφέρει πάλιν ὁ ἀπόστολος, σχεδὸν τὴν γηΐνην ποιότητα διδάσκων ἀποτίθεσθαι μέλλειν ἡμᾶς. τοῦ εἴδους [*](5 vgl. Porphyrius(?) bei Makar. Magn. IV, 2 S. 72, 15 ff — 10 Mt. 17, 2. 3 (Mark. 9, 3. 4) — 16 I Kor. 15, 44 1 δοκοῦσι w. e. sch. S | οὕτως δὲ hier u. III, 4, 4 w. e. sch. S | καὶ < V| τὸ < US 1f ἐπὶ τοῦ παρόντος] »darüber« S, »an diesem Ort« III, 4,4 2 ἐν τῷ S, τῷ ΙΙΙ, 4,4 | πλείστης — μεταβολῆς Ζ.3] »viel besser als die erste« hier S 3 τὸ < U 4 τόποις] τρόποις U | σωματ.] telěshěch: těsněch S 5 Makar. ἡ γὰρ δημιουργὸς ἄνωθεν φύσις τόπους ἁρμόζοντας τοῖς γενομένοις συναπεκλήρωσε καὶ κατάλληλον ἐνεμοθέτησεν ἔχειν ἐναύλισμα, ἐνύδροις θάλασσαν, χερσαίοις ἤπειρον, πτηνοῖς ἀέρα | ἐνύδρους γενομένους (»geschaffen« S) < III, 4,5 | ἡμᾶς δεῖ V: ἐδει US | βράγχια: παραπλησίαν U | ἰχθύων: »der Wassertiere« S | κατάστ.] »Glieder« hier S, κατάστ. ΙΙΙ, 4,5 7f διαφέρουσιν: διαφόροις V, »besseren« S 9 τὸ] τοῦ V 10 μωσέως U 11 οὐχ ἕτερον .. παρ᾿ ὃ ἦν < ΙΙΙ, 4,5 12 ὑποκείμενον] »Alter« vŭzdrastu (ἡλικίαν?) S | ἂν tilgt Md 13 λέγει V | ταὐτὸν: τοιοῦτον? takomuže S | ἐπιστάναι V: ἐφιστάνειν U 14 δύο ἡμερῶν] δυοῖν μερῶν S | ταὐτὸν < U 15 ὑποκείμενον gibt S hier wieder durch »Leib«, also stets dem Sinn nach | καὶ τοῦτο S u. scheint + οἷον (od. ὥστε) ὅτι (»gleichwie, daß«) 17 πάλιν: πᾶσιν U | σχεδὸν < S 18 ein ἡμᾶς auch vor διδάσκων U; πᾶσαν + Holl | πάλιν ἀποτίθεσθαι S)

σῶμα μὲν γὰρ ἔσται περὶ τὸν ἅγιον διακρατούμενον ὑπὸ τοῦ εἰδοποιοῦντός ποτε τὴν σάρκα· σὰρξ δὲ οὐκέτι· ἀλλ᾿ ὅπερ ποτὲ ἐχαρακτηρίζετο ἐν τῇ σαρκί, τοῦτο χαρακτηρισθήσεται ἐν τῷ πνευματικῷ σώματι.

Καὶ πρὸς τὰ ῥήματα δὲ τῶν γραφῶν, ἃ παρατίθενται οἱ ἀδελφοὶ ἡμῶν, ταῦτα ἔστιν εἰπεῖν. καὶ πρῶτόν γε τὰ ἐν τῷ Ἰεζεκιήλ, [ἐπὶ τὸ ὅσον] ἐφ᾿ ὅσον βούλονται οἱ ἁπλούστεροι, κατὰ τὰς λέξεις ταύτας οὐδὲ ἀνάστασις σαρκῶν ἔσται, ἀλλὰ ὀστέων μόνον καὶ δερμάτων καὶ νεύρων.

ἅμα δὲ καὶ ὑποδεικτέον αὐτοῖς ὅτι συναρπάζονται, ὡς μὴ νενοηκότες τὸ γεγραμμένον. οὐ γἀρ εἰ ὀστᾶ ὀνομάζεται, πάντως τὰ ὀστᾶ ταῦτα νοητέον· ὥσπερ οὐδὲ ἐν τῷ »ἐσκορπίσθη τὰ ὀστᾶ ἡμῶν παρὰ τὸν Ἅιδην« καί »ἐσκορπίσθη πάντα τὰ ὀστᾶ μοῦ« καί »ἴασαί με, ὅτι ἐταράχθη τὰ ὀστᾶ μοῦ«, φανεροῦ ὄντος τοῦ μὴ λέγεσθαι τὰ ὀστᾶ κατὰ τὴν κοινὴν ἐκδοχήν.

ἐπιφέρεται γοῦν τῷ λόγῳ ὅτι »αὐτοὶ λέγουσι· ξηρὰ γέγονε τὰ ὀστᾶ ἡμῶν«. ἆρα γὰρ λέγουσι »ξηρὰ γέγονε τὰ ὀστέα ἡμῶν«, θέλοντες ἀνίστασθαι συναχθέντα; ἀλλὰ τοῦτο ἀμήχανον. λέγοιεν δ᾿ ἄν »ξηρὰ γέγονε τὰ ὀστᾶ ἡμῶν« ἐν αἰχμαλωσίαις γενόμενοι καὶ πᾶσαν ζωτικὴν νοτίδα ἀποβεβληκότες.

ἐπιφέρουσι [*](1 I Kor. 15,50 — 3 vgl. De res. I, 62, 1 — 13 Psal. 140,7 — 14 Psal. 21,15 — Psal. 6,3 — 16 Ezech. 37,11; vgl. De res. III, 9,1. 2 — 19 Ezech. 37,11 5 vgl. Greg. Nyss. De opif. hom. 27, 1, 117f 1 κατὰ τ. ἀνάστασιν] τῆς ἀναστάσεως S | τοῦτο — ἀδελφοί] πρὸς τοῦτο (od. τούτῳ) δὲ πάλιν ὃ εἶπεν S 2 κληρον. οὐ δύν.] κληρονομήσει S | δύναται V vgl. S: δύνανται U 3 σῶμα Bo, ἴσως VU Holl: < S | ἔσται γὰρ S | τοῦ τὸν ἅγιον U: σῶμα + Holl 4 ἰδιοποιοῦντος U | Greg. ἕστηκε δὲ διὰ πάσης τροπῆς ἀμετάβλητον ἐφ᾿ ἑαυτοῦ τὸ εἶδος, .. πάσαις ταῖς κατὰ τὸ σῶμα τροπαῖς μετὰ τῶν ἰδίων ἐμφαινόμενον γνωρισμάτων 5 ἐχαρακτηρίζετο Pet: χαρακτηριασθήσεται VU | τοῦτο S 64 7 Καὶ ἃ V 347v δὲ < V | τῶν U 115 | ἃ < V 8 γε τὰ < U | πρὸς τὰ Holl ἐν] ἐπὶ? S | 8f ἐπὶ τὸ ὅσον] »wie« S: < Holl Kl 9 ἐφ᾿ ὅσον S Jh, ἐφ᾿ οἷς VU: ἐπὶ τούτοις + Holl | βούλ.] etwa ἐπερείδεσθαι + Holl 11 μὴ < V 12 εἰ ὀστᾶ] εἰς τὰ V | πάντως? S | τὰ — νοητέον Z. 13 fragend S 13 ἐν τῷ w. e. sch. < S | διεσκορπίσθη U | τὰ ὀστᾶ — ἐσκορπίσθη Ζ. 14 < U 14 πάντα < S 17 λέγουσι] + ὅτι U | γὰρ w. e. sch. auch S: γε U 18 ἡμῶν: ὑμῶν S | θέλοντες chotjašte: θέλοντα chotjašta S | αὐτὰ συναχθέντα S 19 ἀμίχανον U | λέγουσι δ᾿ οὖν viell. S (»Sie sagen aber nun«) | ὀστέα U | ἡμῶν S 64v 20 γινόμεναι V)

Τὸ δέ »ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντῶν« πρὸς αὐτοὺς ἀπορητέον· ὅτι ὡς ἐν τούτῳ τῷ βίῳ πᾶν μέλος εἴς τινα χρείαν ὁ δημιουργὸς κατεσκεύασεν, οὕτως καὶ τοὺς ὀδόντας εἰς τὸ διακόπτεσθαι τὴν στερεὰν τροφήν. τίς οὖν χρεία τοῖς κολαζομένοις ὀδόντων; οὐ γὰρ εἰς τὴν Γέενναν ὄντες κατ᾿ αὐτοὺς φάγονται.

χαι όαχτίον ότι ου χάντα χιιηαλν.μ^άνιοΰίζι &Ι χατά το χ*Ιμα>ον. »ὀδόντας γοῦν ἁμαρτωλῶν«, φησίν, »συνέτριψας«, καί »τὰς μύλας τῶν λεόντων συνέθλασεν ὁ κύριος«. τίς δὲ οὕτως ἠλίθιος, ὡς ὑπολαμβάνειν ὅτι τηρῶν τὰ σώματα τῶν ἁμαρτωλῶν ὁ θεὸς τοὺς ὀδόντας αὐτῶν μόνον συντρίβει; ὥσπερ οὖν εἴ τις θέλων ταῦθ᾿ οὕτως ἔχειν θλιβόμενος εἴλκετο ἐπ᾿ ἀλληγορίαν, οὕτως ζητητέον τῶν κολαζομένων τὸν βρυγμὸν τῶν ὀδόντων τῆς ψυχῆς δύναμιν μασητικὴν ἐχούσης, ἥτις ἐν καιρῷ τοῦ ἐλέγχου περὶ τῶν ἁμαρτημάτων κατὰ τὸν συγκρουσμὸν τῶν οδόντων ὧν ἐφρόνησε βρύξει τοὺς ὀδόντας.