Declamatio 46

Libanius

Libanius, Declamatio 46, Libanii Opera, Vol 7, Declamationes XXXI-LI, Foerster, Teubner, 1913

τουτὶ δὲ τὸ ζητημάτιον ὅτι μὲν ἐν πάθει κεῖται παντὸς ἰδεῖν, πολλὰ γὰρ δυσχερῆ συμπεσόντα χορηγεῖ τῷ πάθει, ἐκεῖνο δὲ ἴσως οὐ πρόχειρον ἰδεῖν, ὅτι δεῖ τὸ ὑφορμοῦν θεραπεῦσαι. ὑφορμεῖ δὲ τὸ δο- κεῖν κατεγνωκότα τὸν πατέρα τοῦ παιδὸς οὐ βουληθῆ- ναι λύσασθαι. εἰ γὰρ καὶ μὴ τὸ πλάσμα τὴν αἰτίαν δίδωσιν, ἀλλ’ ὑποπτεύεταί γε.

τοῦτο οὖν ἰασόμενος εἰ βούλοιτο καθάπτεσθαι τοῦ πατρός, εὐμεθόδως τοῦ- τὸ δράτω, ὥστε Ι καὶ κερδαίνειν ἐκ τοῦ γιγνομέ- [*](RIV 640) νοῦ καὶ μὴ τὸ ἦθος διαφθείρειν.

τὰ δὲ κεφάλαια [*](6 cf. p. 326, 11) [*](6 τὸ ὑφορμοῦν] τὸ ὑποπτευόμενον, ὑπονοούμενον (om Ma) MmMa 2 ὑποπτευόμενον καὶ ἀναφαινόμενον C ἤγουν τὸ ὑπο- πτευόμενον Thom) [*](8 τὸ πᾶν HVLi I αὐτῶ HVLi 9 τοῦ om Va 10 ἀπο- κηρύττεται MaCl | τὸ ζήτημα ἀντίληψις post ἀποκηρύσσεται C, ἀντίληψις τὸ ζήτημα Mor Re delevi 11 Ἡ προθεωρία scripsi Q BruhrVarubr Ἡ θεωρία HVLaMaCl προθεωρία C Ἡ προ- θεωρία, ἀντίληψις τὸ ζήτημα Ferr ἀντίληψις τὸ ζήτημα προθεω- ρία Μ Mor Re om LiAth 12 Οἱ — 552, 10 βεβίασμαι om Ath Ι τὸ om La 13 λείπονται BVa) [*](2 ἶσος MaCl ἴσως Η 4 δυσχερῆ scripsi ex HLiLaMa ClB δυσχερῶς VMVa edd 6 δεῖ — θεραπεῦσαι praemissis verbis ἐντεῦθεν δοκεῖ παρῆχθαι καὶ τὸ ὑφορμῶ ἤγουν ὑπο- πτεύομαι ἐκ μεταφορᾶς τῶν ὑπὸ τοῖς ὅρμοις κρυπτομένων πε- τρῶν καὶ ὑπόπτων οὐσῶν τοῖς καταίρουσιν. Λιβάνιος ἐν προθεω- ρίᾳ μελέτης τῆς Ἔχων τις γυναῖκα καὶ ὧν ὑπὸ πατρὶ ἀπεδήμησε citat Thomas Mag. s. v. ὁρμίζω p. 265, 6 ed. R. 8 καὶ inserui ex HVLiLa om MMaClBVa edd | τὸ μὴ Va 9 ὑποπτεύ- ηται HV I γοῦν Ma Ι ἰασόμενος scripsi ἰασάμενος libri edd)

552
τὴν μὲν προσήκουσαν ἔχει τάξιν, τὴν δὲ τελευταίαν ἐξεργασίαν οὐκ ἔχει. τοῖς γὰρ τάχους ἐπιμελουμένοις ἔργον εὑρεῖν ὅ χρὴ παραλιπεῖν μᾶλλον ἢ ὅ τι χρὴ λέγειν.

ἴσως δ’ ἄν τις φαίη βαθύτερον θεωρῶν καὶ καιρὸν ἔχειν ἐνταῦθα τὸ μὴ μηκύνειν. οὐ γὰρ παθαι- νομένων μακρηγορεῖν. ἐκλύεται γὰρ τοῖς μήκεσι τὰ πάθη. γνώριμον δὲ χωρίον τῶν ἀρχαίων. Ἀριστείδης ἐν Καλλιξένῳ τοῦτο ποιεῖ λέγων οὑτωσί· οὐκ ἂν δυ- ναίμην πέρα λέγειν, μόλις τοι καὶ ταῦτα ἐμαυ- τὸν βεβίασμαι.

1. Οὔπω κόρον ἔοικεν ὁ δαίμων, ὦ δικασταί, τῶν εἰς ἐμὲ κακῶν εἰληφέναι καὶ ταῦτα οὕτω συχνῶν καὶ [*](1 cf. t. VI 416, 10 5 cf. p. 438, 8 8 Hermog. id. I 6 ed. Rhet. gr. II 289,7 ed. Spengel.; Sopat. et Marcell. schol. in Hermog. stat. IV 736, 5; 424, 13 ed. Walz.; Philostr. vit. soph. II 9 t. n 89, 14 K. Apsin. rhet. IX 524, 19 ed. Walz. 12 cf. p. 409, 13; 531,6) [*](12 προοίμιον ἐξ ὑπολήψεως Ath) [*](1 μὲν om HV I τελείαν LiLa 2 ἐξεργασίαν scripsi ex HVLiLa ἐργασίαν MMaClBVa edd | ἐπιμελομένοις VCl έπιμελωμένοις Va ἐπιμενομένοις Li 3 μᾶλλον om Ma Ι ἢ om Ferr Ι ὅτι LiCl ὅτε HV ὃ Ferr 4 διαιρῶν Β | καὶ om HVLiLa 5 οὐδὲ Li 6 τοῖς γὰρ Va 7 ἐκ ante χωρίου inser Μ m | χωρὶς V I ἀριστείδης inser Va 2 8 καλ- λιξείνω HV Ι λέγων οὑτωσὶ in marg inser Va 2 Ι οὕτως. εἰ La) [*](9 μόλιςοι Η Ι τι Β et in marg Ferr τε γρ in marg Mor Ι „fort. καὶ πρὸς ταῦτα“ Re 11 Ἡ μελέτη scripsi ex HV LaMAthMaClVarubr sed ὁ ἀποκηρυττόμενος in marg MmMa 2 om LiB μελετῶμεν τὸν ἀποκηρυττόμενον C Ἡ μελέτη, μελε- τῶμεν τὸν ἀποκηρυττόμενον Wolf Ferr ἀποκηρυττομένου λόγος Mor Re 12 ἄνδρες LaAth et γρ in marg Mor 13 ἡμᾶς MaCl)

553
μεγάλων γεγενημένων. ἐγὼ μὲν γὰρ ᾤμην πέρας εἶναί μοι τῶν δυσχερῶν τὴν ἐπάνοδον, εὑρίσκω δὲ τὴν Τύ- χην, ἄμεινον γὰρ ἐκείνην ἀντὶ τοῦ πατρὸς λέγειν, ἐπηρεάζουσαν ἔτι. τὸ γὰρ μετὰ τὸν πλοῦν τὸν ἐπάρα- τον ἐκεῖνον καὶ τοὺς λῃστὰς καὶ τὴν τῆς ἀθλίας γυ- ναικὸς τελευτὴν ἔτι καὶ τῶν οἴκοι πειρᾶσθαι δυσκό- λων οὐκ οἶδα εἴ τινι καταλείπει μείζω στενάξαι.

ἀλλ’ εἰ μὲν οἱ δυστυχοῦντες ἀδικεῖν νομίζονται καί τινες ἀνθρώπων οὕτως ἀτόπως ἔχουσιν, ἀνάγκη μοι σιωπῇ φέρειν τὴν ζημίαν, | οὐδὲ γὰρ εἰπόντι πλέον οὐ- [*](RIV 641) ’δεν· εἰ δὲ χωρὶς μὲν τὰ πονηρεύματα, καὶ τοὺς μὲν μισοῦμεν, τοὺς δὲ ἐλεεῖν εἰώθαμεν, οἶμαι σὺν θεοῖς εἰπὼν τόν τε πατέρα τῆς ὀργῆς παύσειν ὑμᾶς τε δι- δάξειν ὡς οὐκ ἄξιός εἰμι ταῦτα παθεῖν ἐφ’ οἷς εἰσ- ῆγμαι.

3. τὸ μὲν οὖν προσῆκον ἦν, ὦ δικασταί, πενθεῖν [*](7 ἀξίωσις Ath 16 δεύτερον προοίμιον προοίμιον δεύτερον Μ) ἐξ ὑπολήψεως ἐξυπολήψεως Ma) τῶν δικαστῶν MrubrMa 2 δεύτερον προοίμιον ἐξ ὑπολήψεως C ἐξ ὑπολήψεως δεύτερον προοίμιον Ath) [*](2 Τύχην scripsi τύχην libri edd 3 αὐτὴν MaCl sed in lioc in marg m 2 Ι ἀντὶ in ras Cl 2 4 γὰρ reposui e libris μὲν edd | ἐπέραστον Ferr et γρ in marg Mor 5 λῃστάς HAthCl Ferr 6 οἰκείων Li 7 οἷδ’ ἂν Cobet Mnem. N. S. III 155 Coll 298 Ι τινα HVLi | καταλείπει scripsi e LiLaMAthBVa καταλείποι HVCl καταλείπω Ma κατέ- λιπεν Ferr καταλίποι Mor sed γρ κατέλιπε in marg, Re Ι μείζω Ma sed ΄ et ω in ras m 2 9 μοι inserui ex HVLiLa MaCl om MAthBVa edd 10 εἷπόν τι MAthVa εἴπω τὶ HVLLa 12 τοῖς Re | σὺν scripsi ex HVLiLaAthMaCl ξὺν MBVa edd | θεῶ Μ 13 εἰπὼν scripsi e Li εἰπεῖν LaMAth MaClBVa Va edd om HV | ἡμᾶς HLi | δὲ La | διδάξαι LuMa sed in hoc ειν supra αι m 2, Cl 14 οὐκ ἄξιός Cl sed ξ in ras m 2 οὐ δίκαιος BVa | τοιαῦτα La 16 co om BVa | δικασταί scripsi ex HVLiMMa sed in hoc γρ ἄνδρες suprascr m 2, Cl ἄνδρες LaAth edd om BVa cf. p. 555,6; 556,13; 561,3)

554
με νῦν ἐγκεκαλυμμένον καὶ θρηνεῖν συνεχῶς τὸ γύ- ναιον καὶ τὸν πατέρα τουτονὶ τὸν χρηστόν, εἰ μὲν ἐβούλετο, κοινωνεῖν μοι τῶν δακρύων, εἰ δὲ μὴ τοῦτο, συγχωρεῖν ἐπ’ ἐμαυτοῦ με τὰς ἐμαυτοῦ συμφορὰς ὀδύρεσθαι· ἐπεὶ δ’, οὐκ οἶδα τί γνούς, μελανειμο- νοῦντά με ἕλκει πρὸς τὸ δικαστήριον, τὸν δὲ τῶν θρήνων καιρὸν ἀγῶνος ποιεῖται, δέομαι ὑμῶν, ὦ δι- κασταί, καὶ ἱκετεύω μὴ συνδραμεῖν τῷ πάθει τῶν ἀδί- κως ἀγανακτούντων, ἀλλ’ εἰς ὅσον ἔξεστιν ἐπανορθώ- σασθαι καὶ μὴ περιιδεῖν τοῦτον μὲν ἔρημον γιγνόμε- νον, ἐμὲ δὲ ἐξελαυνόμενον ἐπὶ τῷ δοκεῖν ἀδικεῖν, ὃ καὶ μάλιστα δέδοικα. ὡς τὸ μὲν παθεῖν τι δεινὸν μέ- τριον ἔμοιγε καὶ καινὸν οὐδέν, τὸ δὲ προσεῖναί τινα φαυλότητος αἰτίαν, τοῦτ’ ἂν εἴη τοῖς σωφρονοῦσιν ἀφόρητον.

4. Πλεονεκτεῖ μὲν οὖν ὁ διώκων αὐτῷ τούτῳ πρώτῳ τῷ πατὴρ εἶναι, καὶ πᾶν ὅ τι ἂν φθέγξη- [*](5 κατασκευὴ Ath 7 ἀξίωσις Ath 12 βάσις Ath 16 τρίτον προοίμιον προοίμιον τρίτον C) ἐξ ὑπολήψεως τοῦ διώ- κοντος CAth (et Wolf) προοίμιον γ΄ Μ) [*](1 με om Μ Ι ἐγκεκαλυμμένον Cl sed μένον in ras m 2 | τὸ γύναιον συνεχῶς Li 4 καὶ ante συγχωρεῖν Β | ἐμαυτοῦ scripsi ex HVLiLaMMaCl ἐμαυτόν Ath sed ν in υ corr, edd sed „malim ἐμαυτῷ“ Re ἐμαυτῶ BVa | με] μετὰ HV Ι ἐμαυτοῦ scripsi e LaMMaCl ἐμὰς αὐτοῦ HVLi ἐμὰς AthBVa edd 5 ὀδύρεσθαι scripsi ex HVLiLaMAthMaClVa ὀδύρασθαι Β edd Ι δὲ MAthMaClBVa edd | μελανειμονοῦντα μὲν MaCl 6 πρὸς reposui e libris εἰς edd sed γρ πρὸς in marg Mor | τὸ inserui ex HVLaMAthMaBVa om LiCl edd sed γρ in marg Mor 7 ποιεῖται Ma sed γρ πεποίηται suprascr m 2 Ι ὦ δικα- σταί, inserui ex HVLiLaMaCl om MAthBVa edd 10 γινό- μενον LaM 12 τί HAthMaCl 13 εἰ ante καὶ Mor sed γρ γε· καὶ in marg Ι τινα om HV τινος Li 14 τοῦτ’ scripsi ex HVLiLa τοῦτο MAthMaClBVa edd Ι σώφροσιν La 15 ἀπόρρητον MAthMaClBVa edd 17 τρόπω Η πρῶτον La I πατρὶ La sed ρὶ in ἦρ corr f | ὅτι Cl Ι ἂν om Ferr)

555
τᾶι τῇ τῆς προσηγορίας προσθήκῃ δίκαιον φαίνεται· παῖς δὲ φεύγων καὶ κρινόμενος, ἂν μὲν ὑποστείληται καὶ τὸν ἐφεστηκότα κατήγορον αἰδεσθεὶς ὑπερβῇ τι τῶν ἰσχυρῶν, ἑάλωκεν· ἂν δ’ οἴηται δεῖν ἑαυτῷ βοηθεῖν αὐτῷ τῷ τὰ δίκαια λέγειν, θρασύνεσθαι δοκεῖ.

ἓν μὲν οὖν, ὦ δικασταί, τοῦτο τοσοῦτον ἐλαττοῦμαι, ἕτε- ρον δ’ οὐ μικρόν. ἀνάγκη γὰρ | τῇ μνήμῃ τῶν [*](RIV 642) γεγενημένων καὶ μάλιστα δὴ τῆς γυναικὸς εἰς ταραχὴν ἐμπίπτοντα τῶν λογισμῶν ἐκκρούεσθαι. ἂν οὖν τι τοι- οῦτον συμβαίνῃ, βοηθεῖτε τῷ κινδυνεύοντι καὶ παρ’ ὑμῶν αὐτῶν πληροῦτε τὰ ἐλλείμματα. τὸ γὰρ τὰ εὔ- ορκα ψηφίζεσθαι τοῦτο ἔστι τὸ τοῖς πανταχόθεν φαι- νομένοις ἀκολουθεῖν, κἂν ὁ λέγων ἀδυνάτως ἔχῃ σώ- ζειν ἑαυτόν.

6. Ἐγὼ μὲν οὖν ἐβουλόμην, ὦ πάτερ, ἐν ἡμῖν αὐ- [*](9 Chrysipp. apud Plut. de virt. mor. p. 450 C 12 Dem. Androt. p. 605, 20) [*](9 ἀπόδοσις Ath 11 βάσις Ath 15 προοίμιον τέταρτον ἐξ ὑπολήψεως ἐξ ὑπολήψεως τέταρτον Ath) CAth et Wolf προ- οίμιον δ’ Mrubr) [*](3 ἐφεστηκότα Ma sed ε(1) in ras m 2 | τι om Re 6 αὐτῷ τῷ scripsi e LaMAthBVa αὐτῷ HV αὐτῶ Li αὐτῶ τούτω τῶ MaCl Ferr et γρ in marg Mor, Re τούτῳ τῷ Mor | δόξει θρασύνεσθαι MaCl 6 ἄνδρες MAthBVa | τοῦτο inserui ex HVLiLaMaCl om MAthBVa edd 7 δὲ MAthMaClBVa edd I τι post μικρόν edd delevi 8 καὶ — γυναικὸς in marg Ath 9 τῶν λογισμῶν Μ sed τὸν λογισμὸν suprascr rubr τὸν λογισμὸν MaCl | τι om HV 10 συμβαίνῃ scripsi ex HLiMaCl συμβαίη VAthBVa et γρ in marg Mor συμβῇ LaM edd 11 ἐκπκηροῦτε Li Ι τὰ om Β | ἐλείμματα Ma sed λείψεις supra λείμματα et ὑστερήματα in marg m2 12 τοῦτό ἐστι libri edd Ι τὸ inserui e libris om edd 13 ἔχει Li I comma post ἔχη edd delevi 16 ἐγὼ μὲν οὖν V sed ’γὼ μὲν οὖν in ras m2 Ι οὖν om Η Ι ἠβουλόμην HVLi Ι ὑμῖν Li)

556
τοῖς ἑστάναι τὰ συμβεβηκότα μηδὲ ἀνάγκην προσεῖναι τοῦ ταῦτα φέρειν εἰς μέσον. διὰ τί; οὐ πάντες ἡμῖν ἔχουσιν οἶ κατὰ τὴν πόλιν ἐπιτηδείως, ἀλλ’ εἰσὶν οἳ καὶ μισοῦσιν. οὐδὲ γὰρ ἔνεστιν ἀνθρώπους ὄντας μὴ καὶ δυσχεραίνεσθαι.

τί οὖν τούτους εὐφραίνομεν τοῖς ἡμετέροις κακοῖς; τί τοῖς διαφόροις χαρίζῃ τὰ τι- μιώτατα τῶν σαυτοῦ περιελαύνων; πέπρακταί τινα χαλεπά. σιωπάσθω ταῦτα. κέρδος λαθεῖν τοὺς πολλοὺς συμφορὰς γεγενημένας. ἐπεὶ δὲ οὐ συγχωρεῖς ἡσυχάζειν ἐθέλοντι, ἀλλ’ ἐν δικαστηρίῳ δεῖ με τραγῳδῆσαι τὰ πάθη τῆς οἰκίας, λέξω καὶ διηγήσομαι ἄκων μέν, ἄκων, νὴ τοὺς θεούς, ἐρῶ δ’ οὖν ὡς ἂν οἷός τε ὦ