Declamatio 35

λόγους εἰσή- νεγκεν εἰς ἐκκλησίαν ἀκροπόλει πρέποντας, λόγους εἰς δῆμον κρατοῦντα κεκρατημένῳ προσήκοντας ἀκούειν. καὶ γέγονεν ἐφυβριστότερος τῶν ὄντων ἐν τυραννίσιν ὁ πλούσιος. ἐκεῖνοι μὲν γὰρ καταδουλωσάμενοι τοὺς [*](1 cf. p. 186, 6 sq. 15 cf. p. 192, 14) [*](17 οὐ παθητικόν, ἀλλ’ ἐνεργητικὸν ἐνταῦθα δηλοῖ τὸ ἐφυ- βριστότερον Mm) [*](1 ἄξιος Cr 2 ταῦθ’ Η scriptura in Cr incerta 3 εἰ- πεῖν om CrHV 6 ὧσπερ — 8 νόμος om Β 1 αὖ om Cr MVa Mor | σωφροσύνην HVVa scriptura in Cr incerta 8 νόμος inserui ex HMVa om V edd scriptura in Cr incerta 9 πόλεως scripsi ex HVVa πολιτείας ΒΜ edd scriptura in Cr incerta 10 νόμον Va 11 τοῦτο Mor | τῶν om Β τὸν νόμον HV scriptura in Cr incerta 12 αἰτεῖσθαι HV ἡττῆσθαι Va scriptura in Cr incerta 13 γίγνεται VM edd scripturainCr incerta | μὲν omBVa 15 εἰς(2)] „malim πρὸς „ Re | κρατοῦντας Mor | προσήκοντα Mor 17 ὑβριστότερος BVa 18 γὰρ scripsi e Β γε HVMVa edd scriptura in Cr incerta)

22. Οὐκ ἔλαβε, λέγεις. ἀλλ’ ἐζήτησεν, ἐν δὲ τῷ ζητεῖν παρέβαινε τοὺς νόμους. μηδεὶς γὰρ ἃ γενέσθαι δεινὸν ἐν δημοκρατίᾳ μηδὲ λεγέτω. τῶν γὰρ δὴ φο- βερῶν ἔργων μισεῖσθαι δεῖ καὶ τὰ ῥήματα. ὁ δ’ οὐδὲ χάριν οἶδεν ἔτι ζῶν, ἀλλ’ ἠδικῆσθαί φησιν οὐ λαβών. καίτοι τὸ μὲν σῶμα οὐκ ἔλαβεν, ἕτερον δὲ οὐκ ἔλατ- τον, εἰ μὴ καὶ μεῖζον, τοῦ σώματος ἔλαβε. τί τοῦτο; συνείθισε τὸν δῆμον τοιούτων ἀκροᾶσθαι λόγων. καὶ αὐτὸς δὲ αὑτῷ καὶ ἑτέροις οὐκ ὀλίγοις τοῖς τὰ αὐτὰ ζηλοῦν ἐθέλουσιν εὐρεῖαν ἀνέῳξεν ὁδόν.

ἐχθρὸς δὲ οὐχ οὗτος ἐμοὶ μόνον, ἀλλὰ καὶ ἄλλοι πολλοὶ πολ- λοῖς οἳ οὐκ ἂν ἀηδῶς τοιούτους ποιήσαιντο περὶ τῶν διαφόρων αὐτοῖς ἐν ἐκκλησίᾳ λόγους. τούτων δὲ εἰς [*](6 cf. p. 219, 1) [*](1 αὐτοῖς HVVa | δίδωσιν Va 2 ἐπήγγελλε Va sed ι post ε(2) eras 3 τυράννω μόνω Va 5 οὐκ om BMVa Mor 6 δημιουργίαν V 7 ἔλαβεν Cr | ἐξῄτησεν Β 9 τῇ ante δημο- κρατία BVa | μηδὲ λεγέτω in lac 6—7 litt om Β | μὴ δὲ Va | τῶν — 10 ῥήματα omissis γὰρ δὴ particulis citat Macarius fol 79 v 10 ὁ δ’ scripsi ὅδ’ ὃδ᾿ H) libri edd 11 ἔστι M | ζητῶν MVa Mor | ἡδικεῖσθαι Μ ἀδικεῖσθαι BVa 13 ἔλα- βεν Cr 15 αὐτὸς δὲ scripsi e CrHV αὐτὸς τὲ BVa αὐτός τε Μ edd | αὐτῶ CrHV edd 16 ζητεῖν BMVa Mor | ἀνἐδει- ξεν MVa ἔδειξεν Β ἂν ἔδειξεν Mor 17 ἄλλοι] ἄλλα CrHV ἄλλοις Β | πολλοὶ om Β πολλὰ CrHV 18 οὐκέτ’ Β | ἂν om BVa | ἀηδῶς scripsi auctore Cobeto Coll 286 ἀδήλως CrH VBVa Re εὐδήλως Μ Mor et Steph. Thes. s. v. | ποιήσαιντο τοιούτους Β 19 διαφορῶν Β | τούτων δὲ in lac 6 litt om Β | ὡς B)

24. Τοῦ καιροῦ ταῦτα, νὴ Δία. τοῦ αὐτοῦ τοίνυν ἴστω καιροῦ καὶ τὸ ἐμὲ τεθνάναι. εἰ γὰρ ὁ λιμὸς μὴ λιμός ἐστι μόνον, ἀλλ’ ἔχει τι καὶ τυραννίδος, αὐτὸς ὁ καιρός μου κατ’ καταψηφίζεται θάνατον. ἢ βούλεσθε πά- λιν ἐφ’ ἑτέρας | ἀκαιρίας, ἄδηλον δὲ οἶμαι τὸ [*](RIV 235) μέλλον καὶ πάντα χρὴ προσδοκᾶν ἄνθρωπον, λόγους τοῖς νῦν ὁμοίους ἀκοῦσαι παρὰ τοῦ πλουσίου; οἷον εἰ πολεμίων ἐπιόντων ὑμεῖς τοῦτον οὐκ οἴεσθε χρημάτων μὲν πρὸς ὑμᾶς μεμνήσεσθαι, τὸν πένητα δὲ αἰτήσειν; τί δέ; ὅπλων δεομένων οὐ τὰ μὲν δώσειν, τὸν πένητα δὲ αἰτήσειν; κοῦφον οὖν ὑμῖν, πρὸς Δῖός, πολλὰ τοι- αῦτα ἀκούειν, ἐμοὶ δὲ καλὸν τὸ παρὰ ἀνδρὸς δυνατοῦ δι’ ἐμὲ πολεμεῖσθαι τὴν πόλιν ἀφορήτως; ὧν ὑμῖν τε καὶ ἐμοὶ ἀπαλλαγὴν οἴσει τὸ κώνειον.

25. Ἀλλὰ ζημία, φησί, τῇ πόλει χρήσιμον ἄνδρα ἀποθανεῖν. κἀνταῦθα μεμνήσονται λόγων καὶ πρεσβειῶν καὶ ψηφισμάτων ἐμῶν. ἐγὼ δὲ ἄχρηστος μὲν ὑμῖν οὐκ ἂν φαίην γεγονέναι, ψεύσομαι γὰρ καὶ ἐμὲ ἐξελέγξουσι πολλοὶ μὲν νόμοι, πολλαὶ δὲ γνῶμαι, πολλαὶ δὲ πρεσβεῖαι ὧν οὐδεμία τὴν ἐμὴν ἐπηνώρθωσε πενίαν, καίτοι γε βουλομένῳ ῥᾴδιον ἦν. ἀλλ’ εἰ καὶ τἄλλα μοι πάντα φιλοπόνως ὑπὲρ ὑμῶν πέπρακται καὶ παρὰ τοῖς ἄλλοις Ἕλλησι καὶ τῇ πόλει καὶ μελ- λούσας τε ἔτι καὶ συνισταμένας τὰς τούτου κακοτεχνίας [*](RIV 236) καὶ κατεῖδον καὶ διεκώλυσα | πολλάκις, ἀλλ’ ἐξ- εῦρέ τι τοιοῦτον πρὸς ὃ μόνον οὐκ ἐνῆν μαχέσασθαι. τί γὰρ ἄν τις καὶ λέγων ἐπεῖχεν ἄνθρωπον ἀγορᾶς νόμῳ σῖτον ὠνούμενον; τί οὖν δεῖ ζῆν τὸν εἰωθότα κρατεῖν νενικημένον;

26. Ἔτι τοίνυν, ὦ βουλή, τοὺς οὐκ ἐκδεδωκότας μὲν ἐμέ, τὴν σιτοδείαν δὲ ὁρῶντας οὐ ῥᾴδιον μὴ οὐ καὶ φθέγξασθαί τι τοιοῦτον ὁποῖον εἰκὸς τοὺς ἀπο- ροῦντας τροφῆς· δι’ ἕνα ἄνθρωπον ἀπολλύμεθα, δι’ ἴνα πένητα φθειρόμεθα. καὶ γὰρ εἰ λίαν ἐστὲ γενναῖοι καὶ καλοὶ κἀγαθοὶ καὶ τιμᾶτε τοὺς νόμους, ἀλλ’ αἱ συμφοραὶ καὶ τὸν ἄγαν σώφρονα πολλάκις ἐξ- [*](2 sq. Dem. cor. § 320 p. 331, 10 sq.) [*](1 τὸ CrHV 4 μὲν om Β | οὐκ ἂν φαίην ὑμῖν Va 6 με Β μοι Va 8 τὰ ἄλλα V πάλαι Β 9 περὶ Va 10 τε scripsi γε CrJSBMVa Mor om V Re 11 καὶ(1) om Β | ἐξεῦρε τί ΗΒ 12 ἦν Va | μάχεσθαι V Re scriptura in Cr incerta 17 μὲν Va | οὐ καὶ om Va | οὐκ Μ Mor 18 καὶ om ΗΒΜ I ἐφθέγξασθέ CrH ἐκφθέγξασθαί MVa Mor 20 καὶ γὰρ εἰ] εἰ γὰρ Mor 21 κἀγαθοὶ scripsi e CrHB καὶ ἀγαθοὶ VMVa edd | σώφρονας Β 22 αἱ συμφοραὶ — 197, 1 ἀνάξιον citant Macarius fol 79 v et praemissis verbis Λιβανίου σοφιστοῦ auctor florilegii inscripti Ἀπομνημονευμάτων ἐκ διαφόρων ποιη- τῶν τε καὶ ῥητόρων codicis Barocciani gr. 143 fol 200 in capite περὶ εὐτυχίας καὶ δυστυχίας (v. supra p. 184 not. 1) et praemisso τοῦ χρυσοστόμου lo. Georgides floril. ed. Boisson. An. I 6, 16 | „post συμφοραὶ addi velim γε“ Re | σώφρονα — ἐξήγαγον] ἐκί- νησαν σώφρονα φθέγξασθαί Georg)

ἀλλ’ οὐδεὶς οὐδὲν ἐρεῖ τοιοῦτον, οὐ παῖς, οὐκ ἀνήρ, οὐ γύ- ναιον, οὐ γέρων. ἴσως. ἀλλ’ ἐστιν, ὦ βουλή, καὶ σιωπῶντα στένειν. αἴτιον οὖν ἐμὲ τοῦ στένειν εἶναί τισι τὸν αἴτιον τῶν μεγίστων ἀγαθῶν ἐν τοῖς ἔμ- πρόσθεν χρόνοις; σβεσθήτω τοίνυν τὸ παρὸν κακὸν ἑνὸς πολίτου θανάτω.

28. Τί δέ; ζῶν, φησίν, οὐκ ἂν δύναιο λύσιν εὑρεῖν; οὐκ οἶσθα καὶ παρ᾿ ἄλλοις ἐν ὁμοίοις καιροῖς ὑπ’ ἀνδρῶν ῥητόρων ἐπικουρίας εὑρη- μένας; οἶδα ὡς οἱ μὲν πολιτείαν ἐμπόροις ἐπαγγει- λάμενοι καί τινας ἑτέρας δωρεὰς παρ’ αὑτοὺς κατα- πλεῖν ἔπεισαν, οἱ δὲ πρεσβευσάμενοι παρὰ | τοὺς [*](RIV 237) ἄμεινον πράττοντας ἔσχον ὑπακούοντας εἰδότας ὡς τὰ τοιαῦτα ἄλλοτε ἐπ’ ἄλλους ἔρχεται <καὶ> νοῦν ἐχόντων ἐστὶ δοῦναι χάριν ἣν ἔστιν ἐν ἴσοις κακοῖς κομίσασθαι.

εἰσὶ δὲ οἳ καὶ τὰς τῶν πλουσίων οἰκίας διερευνησά- μενοι τὸ κοινὸν ἐκεῖθεν διέσωσαν διδάσκοντες αὐτοὺς μὴ χαλεπαίνειν εἰ λήψεταί τις ἀκόντων ἃ βελτίους ἂν ἦσαν ἑκόντες διανείμαντες.

τούτων οὐδὲν ἀγνοῶ τῶν φαρμάκων, ἀλλὰ καὶ λέγειν ἂν ἔχοιμι πόλεις ὀνο- μαστὰς οὕτω σεσωσμένας. ἀλλὰ ὁρῶ τὰ μὲν ἄλλα ἡμε- ρῶν τινων χρῄζοντα, τὸ δὲ τελευταῖον ἕτοιμον μὲν καὶ πολλαχοῦ δὴ καὶ αὐτὸ πεπραγμένον, ἔχον δέ τινα ὄκνον ἐμοί. τί γάρ με βούλει παρελθόντα εἰπεῖν; ἴωμεν ἐπὶ τὰς οἰκίας τῶν πλουσίων, ἐξάγωμεν εἰς τὸ μέσον τοὺς πυρούς, μᾶλλον δέ, τὰς μὲν τῶν ἄλλων ἐῶμεν, τὸν δὲ ὁμολογοῦντα κεκτῆ- σθαι πλείους τῆς ἡμετέρας χρείας ποιῶμεν σω- τῆρα τῆς πόλεως.

ἀλλ’ οὔτε ἄλλοτε πώποτε οὐδ’ ὁτιοῦν ἐπὶ τούτῳ γράφων ἐφάνην νῦν τε οὐκ ἂν φα- νείην. μὴ γὰρ εἴπῃ τις ὧς ἐγώ ποτε δι’ ἔχθραν ἢ λό- γον τινὰ εἶπον ἢ ψήφισμα ἔγραψα. καλείτω μηδὲν ὑποστελλόμενος οὓς ἂν ἐθέλῃ τῶν πολιτῶν. ἐμοὶ δὲ φυλακτέον τὴν τάξιν τὴν ἐμαυτοῦ, ὥστε παρὰ τοῦ θανάτου τὰ τοῦ ψηφίσματος γένοιτ’ ἄν. ἐκεῖνο μὲν γὰρ ἂν ὑμᾶς ἦγεν ἐπὶ τὸν σῖτον, τοῦτο δὲ τοῦτον ὑμῖν ἐκκομίσαι τὸν σῖτον ἀναπείσει ῥᾷον ἢ εἴπερ ἔλα- [*](17 sq. cf. ad t. VI 413,11. Dem. fals. leg. § 237 p. 415,2) [*](1 τῶν om Β 3 εἰ — ἀκόντων om Va | post τις lac 3 litt Β 4 ἂν om CrHV 5 ὀνομαστὶ Β 10 ἐξαγάγωμεν Β) [*](11 τὸ om CrHV del Re | τὸν πυρόν Μ 12 ὁμολογοῦντα δὲ BMVa Mor 14 οὔτ’ Μ | ἄλλο V | post ἄλλοτε ras 4 litt Va | ἄλλοτέ ποτε Μ πώποτε in lac 6 litt om Β πώποτε H) [*](15 „post ὁτιοῦν videtur τοιοῦτον deesse“ Re 16 scripsi e ΒΜ εἴποι CrHVVa edd 18 ὑποστειλάμενος Β 19 ὥστε παρὰ scripsi auctore Re ὥστ’ ἐπὶ libri edd | τοῦ in- serui e CrHVBVa om Μ edd 20 τοῦ om MVa Mor | ψη- φίσματα MVa Mor 22 punctum post σῖτον libri edd delevi auctore Re | ἀναπείσει ῥᾷον ἢ scripsi ἀναπείσει γὰρ ἂν CrHV Re ἀναπηδήσει γὰρ ἂν M Mor in lac 13—14 litt om Β, in lac 33—35 litt om Va ἀναπείσει, τί γὰρ οὐκ ἄν; εἰ παρέλαβεν coni Re οὐκ ἀπειθήσει γὰρ ἄν lacobs App Pors 313 Lect 100)

31. Ἀλλ’, (6 βέλτιστε καὶ στήσας ἀπ’ ἐμοῦ τρό- παιον, ἀναστὰς ἐνταῦθά μοι πάντων ἀκουόντων ὁμο- λόγησον ἦ μὴν ἐμοῦ πιόντος τὸ κώνειον εὐθὺς οἴσειν τὰς τροφάς. δέδοικα γάρ, ὦ βουλή, δέδοικα μὴ ἐμοῦ κειμένου ζυγομαχῇ πρὸς ὑμᾶς οὗτος ὡς οὐδὲν ὀφείλων τῇ πόλει· οὐ γὰρ αἰτήσας τυχεῖν.

ἀλλὰ μή, πρὸς θεῶν, ὦ πλούσιε, μὴ ζητήσης διαδύσεις μηδὲ ἐκτείνῃς τὸ κακὸν πρῶτον μὲν ἐνθυμούμενος ὧς, εἰ καὶ σφόδρα τὸν δῆμον ἐμίσεις, ἱκανήν σοι δέδωκε δίκην, ἔπειτα ὁπόσον ἐξουσίας <οἴσει> σοι τὸ μηκέτι τῆς ἐμῆς ειν φωνῆς τὴν πόλιν. ἐρεῖς ὅ τι ἐθέλεις, γράψεις ὅ τι βούλει. θήσεις νόμους ἀρέσκοντας. τῶν νῦν ἐμὲ καὶ τἀμὰ μιμουμένων ἐρημίαν θεάσῃ πολλήν. μεγάλους ὄψει τοὺς σαυτοῦ κόλακας, τοὺς δὲ πένητας μικρούς, καὶ τοὺς μὲν ἀγορεύοντας, τοὺς δὲ ἐγκεκαλυμμένους.

33. ἆρ’ οὐκ ἄν, εἰ καὶ σὸς ἦν πᾶς ὁ πανταχοῦ καὶ [*](2 cf. p. 15, 9 sq.) [*](1 ᾔτησε Μ | ὁρᾷ γὰρ scripsi ἐώρα CrHVBVa θεάσεται Μ edd 2 τὸν ἑαυτοῦ om Va | ζητοίη ἂν Β 4 ὄμοσον Cobet Misc 166 at cf. excerpt. Darmstad. (cf. t. II p. 118) fol 318 r ὁμολογῶ τὸ ὑπισχνοῦμαι ὡς παρὰ λιβανiῳ· 5 ἡμῖν HVB Va Mor om Μ scriptura in Cr incerta correxit Re | πίνοντος Μ 7 ζυγομαχεῖ Va ξυρομαχῆ Mor 9 ὦ om Β | ζητήσεις Μ διαλύσεις CrHVBVa | μὴ δὲ ΗΒΜ 10 εἰς ante τὸ V | ὡσεὶ Η 11 δέδωκεν edd 12 ὁπόσου ἀξιώσεις lacobs Lect | οἴσει inserui auctore Re om libri edd 13 ὅτι (1 et 2) HBVa | θέ- λεις BVa 15 τἀμὰ scripsi ex HVB cum lacobsio Ach T 590 τὰ ἐμὰ MVa edd scriptura in Cr incerta 16 τοὺς δὲ πἐ- νητας μικρούς post ἐγκεκαλυμμένους BMVa Mor 18 οὐκ ἄν] οὖν BVa | πᾶς Va sed ς e ν corr m2)

μὴ τοίνυν ζητήσῃς ὅπως τούτους ἀποστερήσεις τῆς ἀμοι- βῆς μηδ’ αὖ δύο ἢ τρεῖς ἡμέρας μεταδοὺς τῶν ὄντων εἶτ’ αὖθις εἰς τὰ αὐτὰ φέρων ἐμβάλῃς τὴν πόλιν, ἀλλ’ ἴως ἂν ὑπάρξῃ θερίζειν, τρέφε λογιζόμενος πρὸς αὑτὸν ὅτι, εἰ καὶ στῖφος ἔστι σοι μέγα τὸ μὲν κολάκων, τὸ δ’ οἰκετῶν, οὔπω ταῦτα δυνατώτερα δήμου πεινῶντος, ᾧ δικαίως ἂν εἰδείης χάριν ὅτι καὶ πόδας καὶ χεῖρας ἔχοντες κάθηνται ἀκροώμενοι λόγων.

ταῦτ’, εἰ καὶ δυσμενὴς ἄνθρωπος, ἀλλὰ πολλῷ σοι λυσιτελέστερα παραινεῖ τῶν παρὰ τῶν συμποτῶν εἰωθότων λέγεσθαι. δέχου δὲ καὶ συμβουλὴν ἑτέραν οὐδὲν ταύτης ἀτιμο- τέραν. ἡ τυραννίς, ὦ πλούσιε, πρὶν μὲν κτηθῆναι μέγιστον εἶναι δοκεῖ τοῖς ἐπιθυμοῦσιν ἀγαθόν, κτηθεῖ- σα δὲ πικρὸν εὐθὺς τῷ κατειργασμένῳ δείκνυται ὧν γὰρ ἂν αὐτὸς ἑτέρους δράσῃ κακῶς φοβεῖται μὴ πάθῃ πολλῷ χαλεπώτερα. τὸν φόβον δὲ αὐτὸς ὁμολογεῖ τῇ παρὰ τῶν δορυφορούντων φρουρᾷ.

οἱ δὲ οὐ τὸν παρ’ ἑτέρων· παύουσι μᾶλλον φόβον ἤ παρέχουσι τὸν παρ’ αὑτῶν. ὁ γὰρ ἔνα μή τις ἐπελθὼν ἀποκτείνῃ [*](1 περὶ Va | τῶν om Β | τοιούτων BVa 2 γὰρ ὑπισχνεῖτό σοι τίς Β | αἰτοῦντα om BVa 4 δημοσίω Β 5 ἀποστερήσῃς CrHBVa 6 μὴ δ’ HBVa 7 ἐς Β | ἐμβάλλῃς Va Re 8 αὐτὸν CrH edd 9 στῖφος scripsi e CrHV στῖφος BMVa edd 12 λόγον Η 13 σοι om CrHV μοι Β 14 συμπο- τῶν om Mor sed inserendum monuit Not f VI v 15 δὴ ΒΜ Va Mor | οὐδὲ HV 16 ἡ τυραννίς — 201,2 πολλάκις omissis verbis ὦ πλούσιε citat Macarius fol 79 v 18 αὖθις Β 19 αὐτοὺς Macar 21 φορᾶ Macar | τῶν Va 22 φόβον παύουσι μᾶλλον Β | φόβον μᾶλλον MVa Mor 23 αὐτῶν libri edd I ἀπελθὼν MVa Mor)

Ἐγὼ μὲν οὖν ἄπειμι κάλλιστον ἔχων ἐντάφιον τὸ προκεκρίσθαι τῆς ἐν λιμῷ προτεινομένης εὐετηρίας. ταῦτά πού τις καὶ ἐπιγράψει μοι κειμένῳ. τοὺς υἱεῖς δὲ ὑμῖν, ὦ βουλή, τοὺς ἐμαυτοῦ παρακατατίθεμαι με- μαθηκότας θαυμάζειν ἅπερ ἐγὼ καὶ δέομαι καὶ ἱκετεύω μὴ περιιδεῖν ὑπὸ τῆς τούτου περιουσίας ἐλαυνομένους. ἴσως γὰρ ἂν ἐκ παίδων ἀντίπαλοι γένοιντο τοῖς τού- του παισὶν ἀντεξάγοντες καὶ αὐτοὶ πλούτῳ καὶ ὕβρει πατρῴαν πρὸς τὸν δῆμον εὔνοιαν.