Declamatio 32

Libanius

Libanius, Declamatio 32, Libanii Opera, Vol 7, Declamationes XXXI-LI, Foerster, Teubner, 1913

42
[*](RIV 827)

εἰ μὴ καὶ ὑμεῖς ἀργύριον, ὦ βουλή, τοῦ κωνείου με πράξεσθε, ἥδιστ’ ἂν μηδὲν διδοὺς ἀποθά- νοιμι. οὕτω κακῶς πράττω νῦν ἐρασθεὶς γυναικὸς καλῆς μέν, νὴ τοὺς θεούς, καὶ ἐρᾶσθαι δικαίας, ἀντε- ρώσης δὲ οὐκ ἐμοῦ, ἀλλὰ τοὐμοῦ χρυσίου, οὗ λέληθα αὐτῆς πρεσβύτερόν τε καὶ σφοδρότερον ἔρωτα ἐρασθείς.

2. ὥρμησα μὲν οὖν πρὸ τῶν τῆς ἐρωμένης θυρῶν ἀν- ἀρτήσας ἐμαυτὸν ἀπαλλαγῆναι τοῦ βίου, καὶ γὰρ δὴ καὶ ἄλλους εἶδον ἐκεῖ τοῦτο ποιοῦντας πολλούς, λόγος δέ μέ τις ἐμπεσών, εἴτ’ ἀληθὴς εἴτε καὶ οὔ, διετάρα- ξεν, ὡς ἄρα τοὺς χωρὶς ὑμῶν διαχρήσασθαι σφᾶς βουλομένους εἶτα ληφθέντας χρήμασι πολλοῖς ζημιοῦσιν [*](Cr = Codex Hierosolymitanus S. Cnicis 57) [*](Η = Hierosolymitanus S. Sepulcri 107) [*](V = Vaticanus gr. 940) [*](Ma = Matritensis 4679 (N-49)) [*](Cl = Berolinensis gr. 196, olim Claromontanus) [*](Va = Vaticanus gr. 82) [*](Β = Barberinus II 41 (Vatic. Barb. 220)) [*](13 cf. t. IV 751, 2 R) [*](1 ἀπαιτούμενος scripsi e VaB αἰτούμενος HVMaCl Re) [*](4 μ’ εἰσπράξεσθε Β sed μ’ εἰς et ε(1) in ras m 2, Va πρά- ξασθ. MaCl I ἥδιστα Va 5 οὕτω — νῦν om Va Ι θεὶς γὰρ Va sed γὰρ inser m 2 6 ἀντερούσης Ma sed ω supra ου m 2 Cl sed ου in ω corr m 2 7 τοὐμοῦ scripsi ex HMaClVa τοῦ μοῦ VB Re 8 αὐτὴν Va et supra αὐτῆς B 2 Ι τε scripsi e Va γε HVMaCl Re om Β 12 με τίς Β | οὔ in ras 2 litt om Ma 13 ante ἄρα ras 2 litt Cl | ἄρα inser Β om Ma | σφὰς H 14 λειφθέντας Cl sed η supra ει m2)

43
οἱ νόμοι.

ἔν οὖν μὴ τοῦτο παθὼν τοῦ τε θανάτου διαμάρτοιμι καὶ χρήματα προσθεὶς ζῴην βίον θανάτου πολὺ χαλεπώτερον, τὸν μὲν ἐπιζήμιον ἐκεῖνον θάνατον ἀπολέλοιπα, παρ’ ὑμᾶς δὲ ἧκον, ὦ βουλή, οἷς δοῦ- ναι μὲν οὐκ ἔστι, λαβεῖν δὲ εἰ καὶ μηδὲν χρηστόν, ἀλλ’ οὖν λαβεῖν μηδὲν ζημιούμενον.

ὧς μὲν οὖν οὐχ ἡδὺς ὁ βίος χρυσίου τε εὔφορος ὢν καὶ γυ- ναικὸς οὕτω καλῆς, οὔποτ’ ἂν ἀρνηθείην οὐδ’ ὧς οὐκ ἂν ἥδιστ’ ἐβίων, εἰ ἀμφοῖν τούτοιν ἐξῆν ἀπολαύειν μηδὲν ὧν κέκτημαι προιέμενον· εἰ δ’ ἀναγκαῖον ἢ τῷ τῆς ἑταίρας ἔρωτι χαριζόμενον προδιδόναι τι τῶν χρη- μάτων ἢ τούτων ἀντεχόμενον διαμαρτάνειν ἐρωμένης καλῆς, τρίτου μοί τινος ἔρωτος δεῖ, δι’ οὗ τούτοιν ἀμφοῖν ἀπαλλάξομαι. ἔστι δὲ οὗτος ὁ τοῦ παρ’ ὑμῖν, ὦ βουλή, κωνείου. δότε δή μοι, πρὸς Δῖός, ὦ φίλτα- τοι, δότε ὅσον ἀποδύρασθαι τὴν ἐμαυτοῦ τύχην πρὸς ὑμᾶς ἀναμείναντες καὶ δι’ ἃ τοῦ θανάτου δικαίως ἐρῶ προδιεξελθεῖν.

5. Ἐξ ἀρχῆς, ὦ βουλή, δυστυχὴς ἐγενόμην | RIV 828 ἐγὼ καὶ οὐ ῥᾷστα τυχὼν ὧν ἐπεθύμησα. ἐπεθύμησα 20 δὲ οὗ πᾶς ἂν εὖ φρονῶν εἰκότως ἐπιθυμήσειε, συν- [*](18 Aeschin. Tim. § 8 p. 2, 10) [*](1 τε scripsi e MaClVaB cum Sinteni γε HVRe 2 ζῴην scripsi cum lacobsio Add 100 Lect 152 Schul 59 Sinteni Boisso- nadio Pachym. p. 138 not. 4 A. Nauckio Melanges Greco-Rom. III 302 ζώην HMaClB ζωὴν V Re ζὦ Va | θανάτου Cl sed ου in ras m 2 4 ἀπολέλοιπα Cl sed α(2) ex εν corr m 2 | ἥκω Va) [*](5 ἔστιν Πα I ζημιούμενον post χρηστὸν HVMaCl sed in hoc del m 4, Re delevi 6 οὖν(2) inserui e VaB om HVMaCl Re) [*](7 ἔφορος Β | ὢν in marg Va 2 8 ἂν inserui e VaB om HVMaCl Re 10 ἢ scripsi e Va cum lacobsio Lect Schul Anth Pal III 105 et Sinteni ἡ Η ᾖ VMaClB Re 11 τι in ras Va 2 τί HMaClB 12 ἀντεχόμενον Va sed ' supra ὁ et ὂν in ras m 2 et ’ supra ἑ eras 13 τούτων Η 21 ἂν non ante εὖ, sed ante ἐπιθυμήσειε Va)

44
ἀγαγεῖν ὡς πλεῖστον χρυσίον καὶ ἔχειν οἴκοι παρ’ ἐμαυ- τῷ καὶ ἥδεσθαι θεώμενον καὶ προστιθέναι μὲν ἀεί, μειοῦν δὲ μηδέποτε. οὕτως γὰρ ᾤμην ἐν τοῖς πλου- σίοις καὶ αὐτὸς τεταγμένος εἶναί τις δοκεῖν ἐν τῇ πόλει καὶ μὴ καθάπερ ἀνδράποδον δεῦρο κἀκεῖσε περι- ελαύνεσθαι πένης καὶ πτωχὸς καὶ μηδὲ ζῆν μηδ’ ἀναπνεῖν ἄξιος παρὰ τῶν τὸ χρυσίον ἐχόντων ἀποκα- λούμενος.

καὶ δικαίως, ὦ βουλή. τί γὰρ ἀνδραπό- δων διαφέρουσιν οἱ χρυσίου μηδένα ποιούμενοι λόγον καὶ ἢ μὴ κτώμενοι παντελῶς ὑπ’ ἀργίας καὶ μαλακίας ἢ κτησάμενοι διὰ τύχην τινὰ δεξιὰν εἶτ’, ὦ θεοί, καθάπερ ὕδωρ, ἀλλ’ οὐ χρυσίον ἐκχέοντες κἄπειθ’ ὥσπερ κηφῆνες ζῶντες ἐκ τῶν ἀλλοτρίων πόνων παρα- τρεφόμενοι; τῶν τοιούτων δὴ μὴ γενοίμην, ὦ βουλή, δεδοικὼς ἐπεθύμησα χρυσίου πολλοῦ γενέσθαι δεσπό- της καὶ εἶς τις τῶν πλουσίων εἶναι καὶ εὐδαιμόνων.

7. πρὸς οὖν ταύτην μου τὴν ἐπιθυμίαν οὕτω δυσ- τυχὴς ἐγενόμην. οὐ φίλος μέ τις ἔγραψε κληρονόμον, [*](13 Hes. op. 304; theog. 594 sq. Plat. leg. X p. 901 A; rep. VIII p. 552 C; 565 E) [*](2 ἥδεσθαι—3 δὲ inserui e libris ἡ δὲ Re ἤδη Sintenia) [*](3 μηδέποτε] ποτέ Sintenis Ι οὕτως Ma sed ς eras οὕτω VaB I καὶ αὐτὸς ἐν τοῖς πλουσίοις Va 4 εἶναί τις scripsi e Β εἶναί τι HVCl Re εἷναι τί MaVa 5 δεῦρο] τῇδε Ma) [*](6 μὴ δὲ HMaClB μὴ δ’ Va | ζῆν μηδ’ om Va Ι μὴ δ’ Η MaClB 7 ἀεὶ καλούμενος Va 10 ἢ scripsi ex HMaCl sed in hoc ex οἱ corr m 2, VaB cum lacobsio Schul οἳ V Re) [*](11 δεξιὰν εἶτ’, 5) θεοί, scripsi e VaB cum lacobsio Schul Anth Pal III 399 coll p. 49,12 δεξιάν· εἶθ’ οἱ θεοὶ HVMa Cl sed in hoc θ’ οἱ θεοὶ in ras m 2 Re 12 ἐξέχεον Va 14 μὴ scripsi e MaCl VaB cum lacobsio Lect Schul et Sinteni μὴ δὲ HV sed in hoc δὲ eras μηδὲ Re 15 δεδοικὼς om Ma Ι ἔπλησα Va 16 καὶ om Cl Ι τίς Η Ι εὐδαιμόνων scripsi ex Η MaClVaB εὐδαίμων F Re 17 οὖν om Va 18 ἐγενόμην < ὠς> οὐ coni lacobs Lect Ι καὶ MaCl sed in hoc in οὐ corr m4)

45
οὐ συγγενὴς ἐπ’ ἐμοὶ τέθνηκεν, οὐκ ἐπικλήρου τινὸς ἐπεδικασάμην, οὐ παρακαταθήκην τις δοὺς ὁ μὲν ἀφα- νὴς ἐγένετο, ἡ δὲ ἔμεινε παρ’ ἐμοί. θησαυρὸν μὲν γὰρ εὑρεῖν εὐτυχεστέρου τινὸς ἢ κατ’ ἐμὲ τίθημι. ἀλλ’ ὥσπερ οὐ τυφλὸς μόνον ὁ Πλοῦτος ὤν, ἀλλὰ καὶ χω- λὸς ἄμφω τὼ πόδε οὕτω σχολῇ καὶ μόλις καὶ ὀβολὸν ἐπ’ ὀβολῷ φέρων εἰς ἐμοῦ παραγίγνεται καὶ ταῦτα οὐχ ἑκών, μὰ τοὺς θεούς, ἀλλὰ μόνον οὐκ ἀγχόμενος ὐπ’ ἐμοῦ καὶ βίᾳ πανταχόθεν περιελκόμενος.

ἀπέ- οικε γὰρ οὐδὲν οὐδὲ οὗτος τῆς ἑταίρας τοὺς τρόπους τὸν μὲν ἀγαπῶντα ἐμὲ καὶ περὶ πλείστου τὸ ἐκείνου πρᾶγμα τιθέμενον καὶ τῆς ψυχῆς ταυτησὶ προτετιμη- κότα μήτε ἀνταγαπῶν παραπλησίως μήτε ἁδραῖς ταῖς χερσὶ περιβάλλων, ὥσπερ εἰκὸς ἦν τὸν ὅλον πρὸς αὐτὸν κεχηνότα, πρὸς δὲ τοὺς μεθ’ ὕβρεως ἐξωθοῦντας αὐτὸν καὶ ἀσελγῶς ἀεὶ κεχρημένους πολλάκις εἰσοικι- ζόμενος καὶ πληρῶν αὐτοῖς τὰ πάντα χρυσίου.

ὥστ’ ἐπεθύμησα μὲν καὶ τότε θανάτου καὶ ᾖξα πολλάκις [*](1 Dem. Mac. p. 1068, 16; 1075,25. Isae. or. X p. 80, 41 5 Luc. Tim. § 20. cf. SueB, Philol. LXIX 443 13 Themist. or. IV p. 55 d) [*](1 ἐπικλήρου scripsi coll Dem. 11. 11. ἐπὶ κλήρου libri Re) [*](2 ἐπεδικασάμην Cl sed ε(2) et α(1) corr m 2 Ι τίς HMaClB τὶς Va Ι δοὺς ὁ reposui e libris δούς. ὁ Re 3 ἐγεγόνειν Va I θησαυρὸν ὢ sed σαῦρόν in ras m 2 | μὲν om Va | γὰρ in- serui e libris om Re 5 Πλοῦτος scripsi πλοῦτος libri Re) [*](7 ἐμοῦ Β sed ov in ἑ corr | παραγίνεται MaClVa 9 βία Cl sed α ex ω corr m 2 10 οὐδὲ om Fa 11 περιπλεἰστου Β I κείνου HV Re 12 ποιούμενον Ma sed γρ τιθέμενον in marg 13 ἀνταγαπῶν scripsi e MaClB ἀγαπῶν Va sed πῶν in ras et ἀνταγαπῶν in marg ἀνταπάγων HV Re ἀντεπάγων Vat 956 et coni lacobsius Lect Schul et Sintenis | ἁδραῖς HCl 16 κεχρημένης Cl sed ης in οὑς corr m4 17 αὐτοῖς τὰ om Va Ι ὥστε MaClVaB 18 ἐπεθύμησα Ma sed α ex ε corr m2, Cl sed α ex εν corr m 4 | ἦξα scripsi coll t. II 347, 1 cum lacobsio Add 161 Anth Pal III 241 Scbul ubi dubitavit provocans ad Lobeckii Phryn. p. 743 ἦξα Cl ἦξα HVMaB Re ἐδεήθην Va t. IV 112,4 nunc εἶξας scribendum duco)

46
ἐφ’ ὑμᾶς, ὦ βουλή, ἐννοήσας δὲ ὅμως τουτὶ τὸ λεγό- [*](RIV 829) μένον ὡς ὁ σμικρὸν ἐπὶ Ι σμικρῷ καταθεὶς καὶ τοῦτο τὸ σμικρὸν μέγα ποιεῖ, καρτερεῖν ᾤμην δεῖν καὶ μηδενὸς τῶν διδομένων καταφρονεῖν, κἂν ὀβολὸς κἂν χαλκοῦς κἂν ὅ τι δήποτε ᾖ τῶν ἐλαττόνων. νόμον τέθεικα καὶ τῷ νόμῳ καὶ ὅρκον προσέθηκα τὸ τεθὲν ἅπαξ μηδενὶ τρόπῳ τῆς οἰκίας τῆς ἐμῆς προεξελθεῖν, ἀλλὰ κἂν λιμῷ δέῃ τεθνάναι, τοῦ κειμένου μὴ ἅψα- σθαι, ἀλλ’ ὥσπερ ἱερὸν ἄσυλον καὶ ἄψαυστον ἐᾶν, πλὴν ὅσον ἀπαριθμήσασθαι δὶς ἢ τρὶς τῆς ἡμέρας καὶ ὅσον χθὲς ἦν καὶ ὅσον προσέθηκα τήμερον καὶ ὅσον αὔριον δεῖ γενέσθαι συλλογισάμενον ἀπελθεῖν μὴ οἰ- κέτῃ, μὴ φίλωι μὴ συγγενεῖ πόσον τέ ἐστι καὶ ποῦ τὰ νῦν κατάκειται φράσαντα τοῦ τε μὴ ἐπιβουλεύεσθαι χάριν καὶ τοῦ μὴ αἰτεῖσθαι παρὰ τῶν τότε φασκόντων εἶναι φίλων καὶ συγγενῶν, ὅταν ἐπηρεάσαι τι δέῃ. ᾐδέσθην μὲν γὰρ οὐδ’ ἂν ἔνα αὐτῶν οὐδ’ ἂν ῥύπον [*](2 Hes. op. 361. cf. [Libanii] monod. divitis e Parisino 2720 ed. a Boissonadio Anecd. I 166, 13 10 cf. t. II 291, 13) [*](1 ἐφ’ ὑμᾶς om Va | πρὸς Ma 3 σμικρὸν scripsi cum lacobsio Schul μικρὸν libri Re Ι ποιεῖ μέγα Va 5 χαλκοῦς Β sed ὸς supra οὑς 6 ἔθηκα Va et supra τέθεικα B 2 8 δεῖ Va sed δέη in marg Allat 11 ὅσον — τήμερον om Va sed in marg add Allat Ι σήμερον Η 13 τέ ἐστι Β sed τί ἦν suprascr m2 τί ἢν Va sed δὲ ἐστι in marg Allat Ι τὰ νῦν MaClVa τὰ νὺν Η 14 ἐπιβουλεύεσθαι Cl sed εὑ inser m4) [*](15 περὶ Va Ι τότε] τε MaClVa sed in hoc γρ τότε in marg m2, Β 16 ὅτ’ ἂν Cl Ι ἐπηρεάσαι reposui e libris ἐπηρεῶ Re ἐπὶ χρεώ lacobs App Pors 330 Ι τί libri Re 17 ᾐδέσθην scripsi e MaCl cum lacobsio Add 161 Ach T 469 Schul et Sin- teni ἠδέσθην HVVaB ἡδέσθην Re Ι οὐδ’ ἂν ἔνα] οὐδένα Va)
47
ἀργυρίου προηκάμην τινί, τουτὶ γάρ ἐστιν ἀργύριον ἀγαπᾶν ἀνθ’ αὑτοῦ, ἴνα μὴ ἐνοχλοῖεν ὅλως μηδὲ προσ- ίοιεν μηδὲ δὸς λέγοιεν, πολεμιώτατον ὄνομα ἀκούειν ἐμοί, οὐδ’ ὅτι κέκτημαι κατάδηλος εἶναι βουλόμενος.

10. Μἢ γὰρ δὴ οἴεσθε, ὦ ἄνδρες, βούλομαι γάρ, ἐπειδὴ προιὼν τοῦ τε βίου καὶ τῶν φιλτάτων χρημά- των διὰ τὴν χρηστὴν ἐρωμένην στερήσομαι, ὑμῖν ὥσπερ τινὰ κλῆρον τὴν περὶ τοῦ κτᾶσθαι διδασκαλίαν καταλιπεῖν, μὴ οὖν δὴ οἴεσθε πολεμιώτερον εἶναί τι τοῖς πλουτεῖν βουλομένοις τοῦ σφόδρα εὐχερῶς καὶ ἀνοήτως τὸ ἅπαξ εἰς τὰς χεῖρας ἐλθὸν αὖθις προΐε- σθαι, ἀλλ’ εἶναι δύο ταύτας ἀρχὰς πλούτου συλλογῆς μήτε προσιόντος κέρδους καταφρονεῖν κἂν σφόδρα μικρὸν δοκῇ τισιν ἄλλοις, οὐ γὰρ ἔμοιγε μικρόν τι πώποτε κέρδος ἐφάνη, καὶ τὸ ἅπαξ δοθὲν ἀπρὶξ κατέ- ’χειν καὶ ὡς ἔν τι τῶν φιλτάτων ἀεὶ περιέπειν.

οἷς ἀμφοτέροις βουλοίμην μὲν ἂν χρήσασθαι καὶ ὑμᾶς μετὰ τὴν ἐμὴν τελευτήν, ἐγὼ δὲ εἰς δεῦρο σφόδρα ἀκριβῶς διεφύλαξα. καὶ οὐδεὶς ἄν με ἐλέγξειεν οὐδ’ [*](1 ἄργυρον MaClB sed in hoc ἀργύριον suprascr m2) [*](2 ἀνθ’ αὐτοῦ scripsi e MaVaB ἀντ’ αὐτοῦ HVCl Re Ι δὲ post ἴνα Va | μὴ ἐνοχλοῖεν scripsi μὴ δὲ ὀχλοῖεν HVMaClB μὴ δ’ ὀχλοῖεν Va Re Ι μὴ δὲ libri Ι προσίοιε Η3 λέγοιεν δὸς Va | λέγοι Η sed ε supra ι Cl sed ὲν supra οι m4) [*](4 προσεποιούμην Va et supra βουλόμενος B 2 6 περιὼν Va) [*](7 χρυσῆν Ma 8 τὴν scripsi ex HMaClVaB cum lacob- sio Lect Schul τοῦ V Re 9 γὰρ Va et supra οὖν B 2 Ι τι om MaClB sed in hoc inser m 2 10 τοῖς et βουλομένοις scripsi e MaClVaB τῷ et βουλομένῳ HV Re Ι τοῦ scripsi e MaClVaB τὸ HV Re ἢ τὸ lacobs Lect Schul 11 τὸ inserui e MaClVaB om HV Re 15 ληφθὲν Va et supra δοθὲν Β 2 17 μὲν om Va Ι καὶ post ἂν Va et ὑμᾶς suprascr m2 Ι colon post χρήσασθαι libri (excepto Va) Re delevi cum lacobsio Schul | καὶ ὑμᾶς om Va 19 οὐδ’ εἰς scripsi ex H MaClVaB οὐδεὶς V Re οἶδα εἰς lacobs App Pors 330 Anth Pal III 46)

48
εἰς ἕτερον τούτων παρανομήσαντα, ἀλλὰ τοσούτῳ φο- φοβερωτέραν ἐμαυτῷ κατέστησα τὴν εἰς ταῦτα παρανο- μίαν ἢ ὑμεῖς τὴν εἰς τοὺς νόμους τῆς πόλεως, ὥσθ’ [*](RIV 830) ὑμεῖς μὲν ἀτιμίᾳ τοὺς παρανομοῦντας κολάζετε, | ἐγὼ δὲ θανάτου τοῦτο ἐτιμησάμην.

καὶ νῦν ἐπειδὴ καιρὸς ἧκε ζημίας ἀπαραίτητος καὶ θεὸς βίαιος ἐπι- στὰς οὐκ ἐᾷ κρατεῖν με τῶν ἐμαυτοῦ λογισμῶν, ἀλλ’ ὥσπερ τύραννος τοὺς νόμους λύειν βιάζεται καὶ τὸ χρυσίον ἐκ τῶν ἐμῶν χειρῶν εἰς ἑτέρους μετάγειν, ὃ τῶν πικρῶν τυραννίδων ἐστὶ τὸ βαρύτατον, ἕνα μὴ παρανομεῖν βιασθῶ, τεθνάναι μᾶλλον εἱλόμην.

πρὶν δὲ εἰς ἀνάγκην τοιαύτην ἐλθεῖν οὔποτε ὑμᾶς, ὠ φέλ- τατα χρήματα, ἐγκατέλιπον οὐδὲ τοὺς ἐφ’ ὑμῖν νόμους παρέβην, ἀλλὰ καὶ προσέθηκα ἀεί, ὅπερ ἅτερος νόμος κελεύει, καὶ ἀφειλόμην οὐδέποτε θατέρου νόμου τοὐ- πίταγμα. ὅθεν δὲ προσετίθουν καὶ πῶς ταῦτα ἐφύλατ- τον, ποθεῖτε ἴσως μαθεῖν καὶ τελείαν τὴν διδασκαλίαν λαβεῖν. ἀκούετε δή, καὶ γὰρ ἐμαυτῷ χαριζοίμην ἂν μετάγων τὴν ψυχὴν ἀπὸ τῶν δακνόντων αὐτὴν ἐπὶ τὰ ἡδονὴν ἀεὶ παρεσχηκότα.

14. Πρόσοδοι τοίνυν ἐμαὶ πρῶτον μὲν αἱ κοιναί, οἶον εὖ ποιῶν ὁ νομοθέτης καὶ τὴν αὐτὴν ἐμοὶ γνώ- [*](1 ἕτερόν με lacobs Ι τοσοῦτον Va 2 ἐμαυτῷ φοβερωτέραν Va 3 ἢ Β sed καὶ suprascr m2 6 βιαίως? 10 τὸ om Ma 13 νόμους post τούς Va, ἐμοὺς Re delevi cum lacobsio Schul Ι νόμους om Va 14 ἕτερος Va et supra ἅτερος B2 15 καὶ ἀφειλόμην scripsi e MaClB sed in hoc ἀφελὼν supra ἀφειλόμην m2 ἀφειλόμην δ’ HV Re ἀφελὼν Va | τοὐπίταγμα Bcripsi e MaClB coll p. 49,13; t. IV 210,12 τὸ ἐπίταγμα HVVa Re 16 δὲ scripsi e MaClB καὶ HVVa Re | προσετίθην Marc XI 6 fortasse recte, ut V 470, 16 Ι ὅπως Va et supra πῶς B2) [*](17 ποθοῦντες MaCl 19 τὴν MaCl τὰ τὴν Β 21 πρόσ- οδοι τοίνυν ἐμαὶ inser B 2 22 καὶ τὴν αὐτὴν ἐμοὶ Va sed γρ καὶ τὴν ἐμοὶ in marg m 2 Ι ἐμὴν V | γνώμην ἔχων scripsi ex HMaClVaB ἔχων γνώμην V Re)

49
μὴν ἔχων οὐδὲν ὧν προσέταττεν ᾤετο χωρὶς κέρδους τῶν ποιούντων γενήσεσθαι, οὐκ ἐκκλησίαν, οὐ δικα- στήριον, οὐ βουλήν, οὐ πανήγυριν, ἀλλὰ μάτην ἀν- εῷχθαι τὰ δικαστήρια, μάτην τὴν ἐκκλησίαν, μάτην τἄλλα συνέδρια μὴ τῶν πληρούντων αὐτὰ κἀν τῷ βαλαντίῳ τι κατατιθεμένων.

διὸ κἂν θεωρῇ, φησί, τὼ δύ’ ὀβολὼ λαμβανέτω, ἔνα μὴ οἴκοθεν θέαν πριά- μενος πλέον δάκνηται ζημιούμενος ἢ θεώμενος τέρπε- ται, κἂν δικάζῃ, ὁ μισθὸς ἔστω τῷ μέλλοντι τῆς τῶν δικαζομένων κραυγῆς καὶ ἀναισχυντίας ἀνέξεσθαι. καὶ καθάπαξ, ὅπου μέλλει τὴν πόλιν εἰσιὼν ὠφελεῖν, κερ- δαινέτω παρὰ τῆς πόλεως. δίκαιον, ὦ θεοί, τὸ κέρδος καὶ σοφοῦ νομοθέτου τοὐπίταγμα μὴ κεναῖς χερσὶν ἀπελθεῖν τὸν τὴν ἡμέραν ὅλην ὑπὲρ τῶν κοινῶν κα- τατρίψαντα.

16. Ταύταις οὖν ταῖς προσόδοις οὐ παρέργως προσ- έσχον, ὦ βουλή, ἀλλ’ ὁσάκις θεωρικοῦ διανομὴν ἡ [*](5 cf. t. VI 621,2 7 cf. t. III 182, 1 | cf. p. 50, 3 et 11; arg. Dem. Οl. I § 4. Dem. cor. p. 234, 24. Arist. ran. 141. Poll. VIII 113 9 cf. ad p. 81, 7) [*](4 μάτην τὴν ἐκκλησίαν om Ma 5 τἆλλα Η τ’ ἄλλα Β τὰ ἄλλα Va | ὄντων inter πληρούντων et αὐτὰ inser VaB2) [*](6 τι inser B 2 τί HMaClVa Ι κατατιθεμένων scripsi ex Η VClVaB cum lacobsio Scliul et Sinteni τιθεμένων Ma κατα- τιθέμενον Re | δι’ ὃ V Re 7 δύω Va 8 τέρπηται in ras Va 2 9 μὴ ante δικάζῃ Ma sed del m 2 10 δικαζόντων Β) [*](11 ὅπου scripsi ὅποι libri Re | εἰσιὼν om Va Ι τίς ante ὠφελεῖν inser Va 2B 2 12 περὶ Va Ι δίκην MaCl sed in hoc ἢν in ἄιον corr m 4 13 τοὐπίταγμα scripsi e MaClVaB coll p. 48, 15 τὸ ἐπίταγμα HV Re 16 Ταύταις scripsi ex HMa ClVaB cum Sinteni ταῦτ’ V Re | παρέργως scripsi ex HVaB cum lacobsio Philostr im 613 Schul παρέργους VMaCl Re | προσεῖχον Β)

50
πόλις ἐποίει, ὁ μὲν γείτων ἐκάθευδεν ἂν καὶ ὑετὸν ἡ κρύος ἀντὶ τῆς ἀργίας ἐμποδὼν εἶναι φήσας ὑπερε- φρόνει τοῖν δυοῖν ὀβολοῖν καὶ σεμνότερος ἦν τῶν νό- μων, ἐμοὶ δὲ οὐδὲ ὕπνος ἐπῄει οὐδ’ ἦν τὰ ἐκ τοῦ [*](RIV 831) οὐρανοῦ δεινὰ | φοβερώτερα τοῦ μὴ λαβεῖν, ἀλλὰ μέσων νυκτῶν ἀναστὰς ἐφεστήκειν ἂν τῷ διανέμοντι καὶ κατὰ σχολὴν τἀργύριον καταριθμηθείς, ὅπερ οὐκ ἂν ὑπῆρξε μετὰ πολλοὺς ἐληλυθότι, ἀλλὰ προέρριψεν ἂν ἐν τῷ ὄχλῳ τὸ ἥμισυ, ἀπῄειν οἴκαδε τὸ πᾶν ἔχων καὶ πρίν τινα κινηθῆναι τῆς εὐνῆς ἡ κιβωτὸς εἶχε τὼ δύ’ ὀβολώ. θέαν δ’ οὐκ ἂν ἔτ’ ἐπριάμην, ἀλλ’ ἐρρῶ- σθαι φράσας τῷ ἀρχιτέκτονι καὶ τῷ σεμνῶς καθῆσθαι θεώμενος ἑστὼς ἐθεώμην παρενείρας που τοῖς μετοί- κοις ἐμαυτὸν ἢ τοῖς ξένοις. καὶ οὕτως ἡ τέρψις ἦν οὐκ ἐλάττων καὶ τἀργύριον πλέον.

ταύτην γε οὖν τὴν πρόσοδον οὕτω συνελεξάμην καὶ ἔτ’ ἀκριβέστερον τὰς λοιπάς, τὸν δικαστικὸν μισθόν, τὸν τῆς ἐκκλησίας καὶ ὃν νῦν ὑμεῖς, ὦ μακάριοι, λήψεσθε. οὐ γὰρ ἔστιν, οὐκ ἔστιν ὅτε δικάζειν κληρουμένων τῶν φυλετῶν ἀπελείφθην ἐγὼ ἐν μὲν τῷ πολλάκις κληροῦσθαι πολ- [*](11 cf. ad t. VI 410, 1 18 cf. p. 52, 1; 57, 4) [*](2 φήσας Va sed φ in ras m 2 4 οὐδ’ Β 6 μέσον Va Ι ἐφειστήκειν ClVa 7 κατὰ σχολὴν scripsi ex HVaB cum Cobeto Misc 143 Coll 303 κατασχολὴν VMaCl Re 1 ἀπαριθμη- θεὶς Va et in lac Β καταριθμήσας Cobetus 8 κατὰ Va sed μετὰ suprascr m 2 | πολλοὺς VaB sed ῶν suprascr Va 2B 2 | προ- έρριψεν scripsi προσέρριψεν libri Re παρερρύησεν lacobs Schul) [*](10 τῆς εὐνῆς inserui e VaB sed in hoc inser m 2 om HV MaCl Re | ἡ κιβωτὸς εἶχε scripsi coll p. 27, 12 sq. αὐτὸς εἶχον MaClVaB τις εἶχε HV Re ἡ κίστη εἶχε lacobs Lect Schul) [*](11 δ’ inser Va 2 12 τῷ(2)] τὸ HVVa sed in hoc ὸ in ῶ corr 14 ἦν non ante οὐκ, sed post ἐλάττων Ma 16 γε scripsi τε libri Re 17 τὸν(1) om Va)

51
λακὶς δικάσειν οἰόμενος, ἐν δὲ τῷ πολλάκις δικάζειν πολλάκις ἂν λαβεῖν ὀβολούς, τοὺς δ’ ὀβολοὺς τούτους συνεχῶς διδομένους γίγνεσθαι δραχμὰς καὶ τὰς δραχ- μὰς φυλαττομένας γίγνεσθαι μνᾶς, ὥσθ’ ὃ μικρὸν ὑμεῖς καθ’ ἕκαστον οἴεσθε, τοῦτ’ ἐμοὶ συγκεφαλαιού- μένον γίγνεται μέγα καὶ οὗ τοῖς ἄλλοις ἀναίσθητος ἡ ὠφέλεια, τούτου μοι γέμει βαλάντιον.

γέμει δὲ πλείονα κἀκ τῆς ἐκκλησίας τρίτον διδούσης ἑκάστου μηνός, ἔνα τὰς συγκλήτους ἀφῶ. ἐν δὲ τοῖς μεγάλοις καὶ κατεπείγουσι πράγμασιν, ὅτε δὴ καὶ πλέον τοῦ συνήθους λαμβάνουσιν οἱ πρῶτοι παραγενόμενοι, οὐ πρύτανις ἔφθασεν, ὦ βουλή, οὐ πρόεδρος, οὐχ ὁ τὰς κλεῖς ἔχων τῆς πνυκὸς ἐπιστάτης. οἶδα πολλάκις, νὴ τοὺς θεούς, καὶ πρὸ τῶν τοξοτῶν ἀφικόμενος, καὶ λα- βὼν ἂν τὸν τοῦ τάχους μισθὸν προσελάμβανον αὖθις τὸν τῆς ἐκκλησίας καὶ οὕτως ἐπληροῦτο τὸ τοῦ ἔπους τὸ ἔνθα κ’ ἄυπνος ἀνὴρ δοιοὺς ἐξήρατο μισθούς.

[*](5 Diod. I 49 8 schol. ad Arist. Ach. 19. Dem. cor. p. 249, 14 c. schol.; Timocr. § 21 p. 706,19 9 schol. ad Arist. 1. 1. Aeschin. fals. leg. § 72 p. 37, 27. Dem. cor. § 73 p. 249, 14 cum schol. 17 Od. κ 84)[*](2 ἂν om Va Ι ἀναλαΚεῖν VaB 3 γίνεσθαι VaB Re | καὶ τἀς δραχμὰς inserui e libris δραχμὰς lacobs Ach T 863 Schul om Re 4 γίνεσθαι ClVaB 5 καθ’ ἕκαστον scripsi e MaB sed in hoc ἢν supra ὂν m 2 καθ’ ἑκάστην HCl καθε- κάστην VVa Re 6 γίνεται Va | οὐ Va sed in οὖ corr m2)[*](7 ἐμοὶ Va 9 ἴνα τἀς συγκλήτους ἀφῶ scripsi e Va et γρ in marg Β ἀνὰ τἀς συγκλήτους ἀπέχω HVMaClB Re 10 πράγμασιν, ὅτε δὴ scripsi ὅτε δἢ quod ante οὐ l. 11 exhibent libri Re huc transponens πράγμασι libri Re πράγμασιν οἶς vel ὅτε lacobs Lect Schul 11 πρῶτοι scripsi e Va πρῶτον HV MaClB Re 12 ἔφθανεν Ma 13 πυκὸς Η νυκτὸς Va 14 καὶ(1) inserui e VaB om HVMaCl Re 15 προσέλαβον Va)[*](16 ἐπληροῦτο scripsi ex HMaClVaB ἐπληροῦντο V Re ἐπλήρουν lacobs Schul 17 k' ἄυπνος scripsi κἄυπνος libri Re)
52

19. πρόσθετε τούτοις, ὦ βουλευταί, τὰ παρὰ τῶν γά- μους μνωμένων, τὰ παρ’ ἑκάστου τῶν γαμούντων, τὰ παρὰ τῶν ἀρχὰς εἰληφότων, ὅσα διαιτήσας ἔλαβον, ὅσα συνθήκαις παραγενόμενος, ὅσα τοῖς πωλοῦσιν, ὅσα τοῖς ὠνουμένοις, ὅσα τοῖς διαθήκας γράφουσι, κιχρῶν τὴν χεῖρα πανταχοῦ καὶ παρέχων ἰσχὺν τοῖς ἐκείνων [*](RIV 832) γράμμασι διὰ τῶν ἐμαυτοῦ. Ι εἰ γοῦν καταμάθοι τις τἀν τῇ πόλει γραμματεῖα οὐχ ἑνὸς ἔτους οὐδὲ δυοῖν, ἀλλὰ τόσων καὶ τόσων, τὰ πλεῖστα ἂν εὕροι τῇ ἐμῇ χειρὶ βεβαιούμενα. ὧν τὸ κέρδος ὅστις φυ- λάττοι καθάπερ κἀγώ, οὐδένα ἂν εὕροι τῶν εὐφορω- τάτων ἀγρῶν τοσαύτην ἀποφέροντα πρόσοδον.

ἀλλὰ γὰρ ἀγροῦ μνημονεύσας ἐπιθυμῶ τὰς ἐκεῖθεν προσό- δους διεξελθεῖν καὶ προσέτι < τὰς> συνοικιῶν καὶ τὰ ἐργαστήρια δίδωσι. τοιαῦτα γὰρ τἀμὰ κτήματα οὐ τέρψιν διδόντα τοῖς ὀφθαλμοῖς, ἀλλ’ ἀργύριον τῇ χειρί. κἂν εἰς ἀγρὸν ἔλθῃ τις ἐμόν, οὐ δένδρα ὄψεται [*](2 Luc. Pseudol. § 28) [*](1 τὰ scripsi e VaB cum lacobsio Lect Schul τἀς HVMa sed in hoc ς del, Cl Re | καὶ ante γάμους Va 3 ὅσα scripsi οἷα libri Re 4 ὅσα συνθήκαις παραγενόμενος om Va | συνθήκαις scripsi e Β cum lacobsio. Lect Schul et Sinteni συνθήκας HVMaCl Re 8 τίς HGlVa Ι τἀν τῇ scripsi e Cl sed ex αὐτὴ corr m 4, Β cum lacobsio App Pors Adv 283 Lect Schul ἀντῆ Va αὐτὴ HVMa Re τὰ ἐν τὰ Sintenis 9 δυεῖν Va I εὕροι scripsi e MaClVaB cum lacobsio Schul et Boissonadio Anecd. II 171 εὕρῃ HV Re 10 τῇ ἐμῇ scripsi e MaClVaB τῆ μῇ HV τῇ ’μῇ Re | βεβεβαιωμένα? 11 ἐγὼ Ma ἐγὼ Va | ἀφορωτάτων Va 12 ἀγρῶν scripsi e Va cum lacobsio Schul Boissonadio 1. 1. Sinteni ἀνδρῶν HVMaClB Re) [*](14 τἀς inserui auctore lacobsio Lect Schul om libri Re Ι ὅσα Va ὅσοις MaClB sed in hoc α supra οι 15 διδόασι Va et supra δίδωσι B 2 | ταῦτα MaClB sed in hoc τοιαῦτα suprascr m 2 17 ἔλθῃ scripsi ex MHaClB cum Boissonadio 1. 1. ἔλθοι VVa Re | τίς HMaClB)

53
μακρὰ καὶ ἄκαρπα στοιχηδὸν ἑστῶτα καὶ τὸν ἥλιον ἀποκλείοντα τοῖς βαδίζουσιν, οὐ λουτρὰ δὶς μὲν ἢ τρὶς τὸν δεσπότην λούσοντα, τὸν δὲ ἄλλον χρόνον ἐννήχειν ἑστῶτα τοῖς τῶν ἀγροίκων παιδίοις, οὐδὲ οἰκήσεις ἀρκούσας μὲν ὄχλῳ πολλῷ, μὴ δ’ ἕνα ἄνθρωπον ὑπο- δεχομένας καὶ γῆν πολλὴν μὲν ἐπεχούσας, σκιαζούσας δὲ πλείονα, ἢν ἂν εἴ τις κατέσπειρε κέρδος ἦν οὐκ ὀλίγον.

οὐχ οὕτω γὰρ ἠλιθίως ἐμοὶ τὰ τῶν ἀγρῶν διατέτακται, αἰ, ἀλλ’ ἅ τις ἂν ἀμείψειεν ἀργυρίου, πρὸς ταῦτα ἀνεῖται ἡ γῆ, πυρούς, κριθάς, οἶνον, ἐλαίας, ἰσχάδας. ἃ κἀν ταῖς ἀρούραις ὄντα μόνον οὐκ ἀριθμή- σας τοῖς φύλαξι παραδίδωμι καὶ τεθέντων εἴσω μὴ ὅτι ἄνθρωπος, ἀλλ’ οὐδ’ ἂν μῦς ἢ ὄρνεον λάβοι. δῶ- ρον μὲν γὰρ ἂν αἰτῇ τις καὶ σκώπτῃ μὴ διδόντα, ἔσκωψε μέν, οὐκ ἔλαβε δέ· πωλῶ δὲ οὐχ ὅτε ὑμεῖς, ῥίψαι γὰρ ἄμεινον, ἀλλ’ ὅτε σίτου μέδιμνος καὶ οἴνου κεράμιον τῶν φιλτάτων ὑμῖν τιμιώτερα καὶ οὐχ ὅσου [*](1 ἄκαρπα reposui e libris cum lacobsio Add 133 Anth Pal III 479 Schul Steph. Thes. s. v. Boissonadio 1. 1. εὔκαρ- πα Re εὐπάταγα Sintenis | καὶ inserui e VaB om HVMa Cl Re 2 καθίζουσιν Va et supra βαδίζουσιν B 2 βαδί- ζουσι Re 3 λούοντα Va et supra λούσοντα B 2 Ι ἐννήχειν scripsi ἐνηχεῖν libri Re 4 αὐτῶν MaCl sed αὐ del Ma3Cl 5 μὴ δ’ ἔνα scripsi καὶ μὴ δὲ HVMaClB sed in hoc δὲ in δένα corr m 2 καὶ μηδένα Va et coni lacobs Schul μὴ δὲ lacobs Lect | ἀνθρώπων Va 7 ἣν ἂν εἰ τις κατέσπειρε κέρδος ἦν scripsi ἣν ἄν τις εἰ κατέσπειρε, κέρδος ἦν libri sed ἂν post ἦν add Β, Re ἱν τις εὖ κατασπείρῃ lacobs Not. crit. in Lib. apol. Socr. 37, εἴ τις εὖ κατέσπειρε Lect, εἰ τις κατέσπειρε Schul I ἂν ante ἦν inserendum coni lacobs Schul 8 οὕτως HVMaClVa Re 9 ἀλλ’ ἅ τις scripsi e Cl sed ex ἀλλὰ τίς corr m4, Β cum Sinteni ἀλλὰ τίς HVMaVa Re ἀλλὰ οἷς ἀμείψειεν lacobs Schul Ι ἀλείψηται Va | ἀργυρίου Va 11 κατ’ ἀρούρας Va 14 τίς HClVaB 16 num ῥῖψαι? at cf. t. II 307,9; IV 239,2; 475,8 | ἄλλ’ Va 17 Κεράμειον Β Ι punctum post τιμιώτερα delevi | οὐχ ὅσου scripsi οὐπόσου libri Re)

54
δεῖ πρίασθαι, ἀλλὰ πρίασθαι μόνον πᾶς τις ἂν εὔξαιτο.

22. ἔρχομαι δὲ εἰς ἀγρὸν οὐκ οἰκετῶν πολλῶν ἑπομέ- νων, οὐχ ἵππων, οὐχ ἡμιόνων, οὐδὲ γὰρ κέκτημαι τὴν ἀρχήν, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἔχοντας ἐλεῶ καὶ σιδηρᾶν ἡγοῦ- ’μαι ψυχὴν ἔχειν, εἰ μὴ γίνονται αὖοι τοσούτων ἀλφί- των καὶ κριθῶν ἀναλισκομένων, ἀλλ’ ἔμοιγε ὁ Κερδῶν ἕπεται μόνος, ᾧ καὶ πρὸς τοὔνομα χαίρω καὶ ὅτι χρείαν ὄνου πληροῖ τὰ στρώματα φέρων, ἐλθὼν δὲ οὐ δέομαι πλατυτάτης οἰκήσεως, ἀλλ’ εἰς του τῶν γεωρ- γῶν ἑνὸς εἰσοικίζομαι τῷ ἐκείνου σκιμποδίῳ καὶ τρα- [*](RIV 833) πεζίῳ χρώμενος, ἐσθίων ὅσα κἀκεῖνος, Ι κυάμους, κρόμμυα, τῶν ἀγρίων λαχάνων.

εἰ δὲ ὄρνιν σφά- ξειεν ἢ ὠὰ παραθείη, οὐκ ἐμοὶ λογίζεται, οὐ γὰρ ἂν ἁψαίμην, ἀλλὰ ξένια δίδωσιν. ἃ δ’ ἀποφέρειν μοι τέ- τακταὶ καὶ οὗτος καὶ οἱ λοιποὶ γεωργοί, πρὸς ἀργύριον ἀκριβῶς τιμησάμενος δραχμὰς οὐκ ὀλίγας ἐκλέγω. δελφάκιον δὲ καὶ ἄρνα καὶ ἔριφον εἰ καὶ δωροῖντό [*](3 cf. p. 16, 12 5 Luc. Tox. 16 6 cf. p. 70, 2. Dem. Nicostr. p. 1252, 28. Herond. 6, 62. Petr. 60) [*](1 πρίασθαι (1 et 2) scripsi e VaB πρίασθαί HVMaCl Re 1 ὅπως Va ι τίς HCl 3 τηναρχήν Β 6 εἰ — αὗοι in lac 15 litt B 2 1 εἰ om MaCl Ι γίνωνται HMaCl Ι αὖ οἱ MaCl 6 κριθῶν καὶ ἀλφίτων Va Ι ἁλισκομένων Β Ι ὁ κερδῶν in lac 7 litt B 2 Ι Κερδῶν scripsi coll p. 70, 2 et Dem. 1. 1. κερδῶν libri Re 7 ᾧ scripsi e MaClVaB cum lacobsio Schul ὧν HV Mon οὗ Re 9 εἴς του scripsi e Β cum lacobsio Schul et Cobeto Coll 303 εἰς τοῦ HVMaCl Re εἰς Va | τῶν om Va I οἶκον ante γεωργῶν Va et inser B 2 10 ἑνὸς delendum cen- suit Cobetus at cf. p. 32, 14 | οἰκίζομαι Va | κείνου Η | σκίμποδι Va I τραπεζίῳ scripsi e MaClVaB τραπεζῶ Η τραπέζῃ V Re) [*](12 θύσειεν Va et supra σφάξειεν B 2 14 ἅ HMa | δὲ Β sed οὐδεὶς in marg οὐδεὶς Va 15 οὗτος Β sed οὕτω m 2 οὕτω Va οὔτοι MaCl Ι ἃ ante πρὸς Va et inser B 2 17 εἰ — 55, 1 γαστρὶ inserui e libris om Re | καὶ inser Β | δωροῖν τόμοι HMaClVaB)

55
μοι, οὐ πείθουσι δοῦναι τῇ γαστρὶ καταθύσαντα, ἀλλ’ ἐπαινέσας ἂν] καὶ λαβὼν τρέφειν κελεύω κἀν τοῖς τοῦ δεσπότου καταριθμεῖν, εἶτ’ αὐξηθέντων ἀπαιτῶ τὰ ἔκγονα καὶ ποιῶ ταῦτα ἀργύριον.

σῦκα δὲ καὶ βότρυες καὶ μῆλα καὶ ἄπιοι ἐμοῦ μὲν τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ τὴν ῥῖνα εὐφραίνουσιν, ἐσθίει δὲ ὁ διδοὺς ὀβο- λούς. ὅσα δ’ ὧς ἄχρηστά μοι παραμένει, τοῖς οἰκέταις δίδωμι καὶ τῆς τροφῆς ὑφαιρῶ. ἐγὼ καὶ τὰ φύλλα τῶν δένδρων οὐκ ἐῶ τοὺς ἀνέμους ἐπὶ πέδον βάλλειν καὶ καταχεῖν, ἀλλ’, εἰσὶ γὰρ οἱ καὶ τούτων δέονται πρὸς νόσου παραμυθίαν, ἀπεμπολῶ κερματίου, καὶ διὰ χρόνου καὶ οἱ κιττοὶ ἐν ταῖς τῶν θεῶν ἑορταῖς πληροῦσί μοι βαλάντιον ὅλον.

25. Τὸ δὲ μέγιστον τῶν κερδῶν, ὅσον ποιῶ χρόνον ἐν ἀγρῷ, ποιῶ δὲ ἀμέλει συχνόν, τρέφομαι τοῖς τῶν [*](5 cf. p. 13,4 9 II. ζ 146 sq. 10 Luc. Hermot. 79) [*](14 Dem. fals. leg. p. 392, 18. Nicarch. Anth. Pal. XI 330,3) [*](1 καταθύσαντα scripsi e libris θύσαντα Re 2 ἂν libri Re cancellavi 3 συναριθμεῖν Va et supra καταριθμεῖν B 2 | εἶτα Va 4 δὲ inser Β om MaCl 5 βότρυες scripsi e Va Β coll p. 13, 4; III 486, 5 βότρυς HVMaCl Re | ἄπια καὶ μῆλα Va I ἄποιοι H ἄπιες MaClB sed in hoc α supra ες Ι μὲν om Va 6 ὀβολόν Va 1 δὲ Β | ἄχρηστά μοι scripsi cum la- cobsio Lect Schul et Sinteni ἄχρηστα μὴ libri Re | παραμένῃ Β παραμείνῃ Va 8 τῆς om Va | ὑφαιρῶ. ἐγὼ scripsi cum lacobsio Schul et Sinteni ὑφαιρῶ ἐγώ libri Re Ι τὰ om Ma Ι δὲ post φύλλα Va 9 τοῦ δένδρου Va | ἐπὶ πέδον βάλλειν scripsi coll 11 ζ 147 φύλλα τὰ μέν τ’ ἄνεμος χαμάδις χέει cum lacobsio Add 264 qui postea (Lect Schul) improbavit et κλέπτειν coniecit ἐπὶ πλέον (ἐπιπλέον Cl) βλέπειν (inser Ma om Va) Re 10 καὶ om Va | καταχεῖν scripsi coll Luc. 1. 1. cum la- cobsio add καταχέειν) Lect Schul κατέχειν libri Re Ι εἰ Ma sed in οἳ corr m 2, Cl 11 θεραπείαν Ma | κερματίου reposui e libris κερμάτιον Re καὶ κερμάτιον καὶ τοῦτο διὰ χρόνου (et inde quoque aliquid lucelli mihi comparo) lacobs Lect Schul 12 οἱ om Va Ι τῶν inserui e VaB om HVMaCl Re)

56
γεωργῶν ἀναλώμασι καὶ τότε με μόνον ἡ γαστὴρ οὐ πορθεῖ. ὢν δὲ ἐν ἄστει, φεῦ, δασμὸν αὐτῇ παρέχω τὰς τροφάς. οὐδὲ γὰρ ἀνέχεται παραινοῦντος πολλάκις ἀρκεῖσθαι τῷ ἀέρι καὶ μὴ εἶναι χείρω τῶν τεττίγων οἳ τῇ δρόσῳ τρέφονται μόνῃ, ἀλλὰ δεῖται ἄρτου, φα- κῆς, κρομμύων, ταρίχους, ἂν οὕτω τύχῃ, πολλάκις δὲ καὶ σερίδων, ἔν εἴη τὸ τάριχος ἥδιον. καὶ νῦν μὲν ἐπριάμην ἄν, νῦν δ’ ἐπιπλήξας αὐτῇ ἀπῆλθον ἔχων τἀργύριον. οὐ γὰρ ἠνεσχόμην ἀριθμούμενον ὁρῶν καὶ τὸν μὲν φύλλα διδόναι, ἐμὲ δὲ κερμάτιον.

μίαν οἶδα τῇ γαστρὶ χάριν καί, νὴ τοὺς θεούς, οὐ μικράν. ἐν τοῖς τῶν καλούντων δείπνοις ἐμφορεῖται πλειόνων καὶ τήν τε ἡμέραν ἐκείνην οὐκ ἐδεήθη τροφῆς καὶ τῆς ὑστεραίας μέχρις ἐσπέρας, τὴν δ’ ἐσπέραν ταύτην ἀλῶν καὶ ἄρτου βραχέος ἐμφαγὼν ἐκαθεύδησα καὶ οὕτω δύο ἡμερῶν ἐταμιευσάμην μίαν ἑστίασιν φίλου. πολλάκις δ’ ἄν, ὦ βουλή, καὶ τῶν κρεῶν μοῖραν οὐκ ὀλίγην λαβὼν καὶ ἄρτων πλειόνων ἔδωκα τῷ παιδὶ [*](5 cf. ad p. 85, 6 6 cf. p. 15, 3) [*](1 με om Va μοι lacobs Lect μὲν Sintenis 2 πορθεῖ scripsi cum lacobsio Schul et Steph. Thes. s. v. p. 1485, 3 ποθεῖ libri Re Ι ὧν scripsi ἢν HVMaClB Re εἰ Va | ὦ post ἄστει Va et inser B 2 | φεῦ, δασμὸν scripsi ex HMaClB sed in hoc ὦ supra φεῦ m 2, cum lacobsio Schul φευδασμὸν V δασμὸν Va φειδασμὸν Re 3 τρυφάς Va Ι οὐ Va 4 ’χεἱρῶν Sintenis 6 τύχω Va 7 δὲ inserui e MaClVaB om HVRe | ἵνα Va | ἦ Ma 8 δὲ HV Re Ι ἀπῆλθεν Η 10 τὴν Va 12 ἐμφο- ρεῖται scripsi ex HVClB ἐμφορᾶται MaVa Re 15 βραχέος reposui e libris βραχέως Re Ι ἐμφαγὼν scripsi e VaB cum la- cobsio Schul et Sinteni ἐκφαγὼν Ma Re ἐκφυγὼν HVCl ἐκφαυγὼν Mon 16 μίαν ἑστίασιν scripsi μίαν ἑστίαν Va ἑστίασιν HVMaClB Re 18 ἄρτον Β)

57
καὶ εἷπον μὲν φαγεῖν, ἔνευσα δὲ τηρεῖν Ι κᾆτ’ RIV 834 ἐτρύφων πολλῶν ἑξῆς ἡμερῶν μηδὲν ζημιούμενος.

27. Καί μοι δοκῶ, νῦν γὰρ ᾐσθόμην, ἐκ τῶν τοι- ούτων, ὦ βουλευταί, δείπνων διεφθάρθαι τὸν νοῦν καὶ τρυφᾶν ἐκ τῶν ἀλλοτρίων μαθὼν ἔλαθον εἰς πάθος ἐμπεσὼν ἐκ κόρου τικτόμενον. ἐκεῖθεν ἡμᾶς, ἐκεῖθεν ὁ Ἔρως ἐνήδρευσε μαλακωτέραν ποιῶν τὴν ψυχὴν καὶ συνεθίσας ὄψων πρῶτον ἐρᾶν. οἶδα γοῦν τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῖς κατ’ ἀγορὰν ὠνίοις ἐπιβαλὼν καὶ μηκέτ᾿ εὐχερῶς ἀπαγαγών, ἀλλ’ ἔπαθόν τι πρὸς αὐτὰ πάθος ἀσύνηθες. ἐπῄνεσά τε αὐτὰ καὶ ἡδέως ἂν ἔφην φαγεῖν καὶ τὸ βαλάντιον λύειν ἕτοιμος ἐγενόμην, ἐν δὲ τῷ λύειν πολλάκις μὲν ἀνανήψας ἐπέπληξα ἐμαυ- τῷ τί τοῦτο, εἰπών, ὦ κακόδαιμον; οὐ μενεῖς ἐπὶ τῆς συνήθους διαίτης; οὐ διαρραγήσῃ πρό- τερον ἢ ταυτὶ προτιμήσεις τοῦ κερματίου; πολ- λάκις δὲ καὶ ἡττήθην, ὁμολογῶ.

καὶ κρεῶν μὲν ἢ ὠῶν ἢ τούτων τινὸς τῶν πολυτελῶν οὐδ’ οὕτως ἂν [*](7 Soph. Ant. 784 13 cf. t. IV 590, 5 R) [*](1 φυγεῖν ὢ Ι ἐνἐνευσα Va et supra ἔνευσα B 2 ἐκέλευσα Ma Ι κᾆτ᾿ ἐτρύφων scripsi cuin lacobsio App Pors 330 Anth Pal III 693 κᾆτα ἐτρύφων) κατατρυφῶν HV Re κατατρυφῶ MaCl καὶ κατατρυφῶ VaB 2 μηδὲν] οὐ μικρὸν lacobs App, μέγα Anth Schul 3 κἂν μὴ δοκῶ· καὶ μὴ δοκῶν· Anth Schul) νῦν μὲν γὰρ lacobs App Anth Schul 4 βουλευτικὴ MaCl 8 πρῶτον ὄψων MaVa 10 ἀλλὰ παθὼν VaB 11 οὐ σύν- ηθες Va Ι ἐπῃνέσατε Cl | αὐτὰ reposui e libris cum lacobsio Lect αὐτῷ Re e quo τι αὐτῶν lacobs Add 107 Schul 15 ῥαγήση Va 16 ἢ scripsi e VaB cum lacobsio Lect Schul et Sinteni εἰ HVMa sed in hoc in ἢ corr m 4, Cl Re | ταυτὶ scripsi e Va ταύτῃ HVMaCl sed in hoc ’ in ~ corr m 4 ταῦτα Β ταύτην Re lacobs Ι προτιμήσεις scripsi προτιμήσαις HVMaClVa Re προτιμήσας Β sed πρὸ inser 17 κριῶν Cl | μὲν inser Β om MaCl 18 ἢ in ras Β καὶ MaCl | τινὸς scripsi ex HMaClB cum Sinteni τινὲς V Re om Va τι lacobs Lect, τῶν ὀρνέων vel τῶν ἰχθύων τινὰς Schul)

58
ἐπριάμην, οὐδ’ οὕτως, εἰ μυρίοι με ἐκέντουν Ἔρωτες, εἰωθὼς δὲ ἐνίοτε τοῦ Βυζαντίου ταρίχους ἐσθίειν, ἴστε δὲ ὡς καὶ χρηστὸν ὄψον οἱ σκόμβροι καὶ εὔωνον, τοῦ Γαδειρικοῦ ποτ’ ἂν ἐπεθύμησα καὶ στένων μέν, ἐπριάμην δ’ ἂν ὅμως, εἶτ’ ἐλθὼν οἴκαδε οὐκ ὀπτήσας συνέφαγον ἄρτῳ ξηρῷ, ὅ μοι δεῖπνον ἀεὶ τὸ ἥδιστον ἦν, ἀλλ’ ἐπέσταξα ἂν ἐλαίου καὶ ὄξους ἐπέχεον καὶ ῥαφανῖδας συνέφαγον, ὧν καὶ ἔν ἤρκει πρότερον δεἱ- πνον ποιῆσαι πολυτελές.

ἄλλοτε γαστρός, ὦ βουλή, βοὸς ἐπεθύμησα, ἄλλοτ’ αἰγείων χορδῶν καὶ οὐκ ἐπε- θύμησα μόνον, ἀλλ’ οἶμαι, νὴ τοὺς θεούς, καὶ ἠγο- ρακέναι, ὥστ’ ἐκ ταύτης τῆς τρυφῆς ὁ κακοδαίμων ἀκόλαστος ἐγενόμην καὶ γυναικὸς κάλλος ἰδὼν ὁμοίως ἐθαύμασα καὶ ἅψασθαι καὶ περιβαλεῖν καὶ ὡς ἐμαυτὸν ἀγαγεῖν παραπλησίως ηὐξάμην. τίς δ’ οὐκ ἂν καὶ ἄλλος, ὦ βουλευταί, κάλλος οὕτως ἄμαχον θεασάμενος;

30. τὸ μὲν πρόσωπον αὐτῆς οἷον ἐν χρυσῷ καταλάμ- πεται, ἀργύρου δὲ μαρμαρυγὰς ἐκπέμπει τὰ ὄμματα, [*](2 sq. Nicostr. vel Philet. Αντ. III 279, 1 Μ (II 220, 4 K)) [*](1 οὐδ’ scripsi οὐχ libri Re | οὕτω MaVaB | ἐμάνην post οὕτως excidisse coni lacobs Lect Schul | εἰ om ClVaB | με Va sed ε ex οι corr m2 μοι MaClB 3 καὶ(1)οm Va | εὐώνιον Ma Cl 4 παταρικοῦ Va et supra γαδειρικοῦ B 2 | ποτ’ scripsi e Va πότ’ Β τότ᾿ HVMaCl Re 5 δ’ ἂν] δ’ ἦν Β sed η ex ου corr δὲ lacobs Add 82 Ι ὀπτήσας οὐκ transposuit lacobs Add Anth Pal III 201 Schul 6 συνέφαγον ἄρτῳ ξηρῷ scripsi ἔφαγον ἄρτω ξηρῶ libii ἔφαγον ἄρτον ξηρόν Re lacobs Add Anth ἔφαγον ἄρτων ξηρῶν lacobs Schul | δείπνων MaCl Ι τὸ del lacobs Add 7 καὶ ante ἐλαίου Va καὶ ἐλαίου post ὄξους HV Re, ὀλίγον MaClB, καὶ ἐλαίας lacobs delevi | ἐπέχεον Bcripsi e Va ἐνέχεον MaClB ἐνέτυχον HV Re ἄν, εἰ ἔτυχον lacobs 11 ἀλλὰ HVCIB Re | voce τοὺς inc Cr fol 53 v 12 ᾤετ’ MaCl sed in hoc ε in σ corr m 4 18 ἀργυρίου MaClB)

59
ἡλικία δὲ καὶ ἦθος καὶ περιβολὴ καὶ στάσις ἀτεχνῶς οἶα τῶν χρυσῶν ἀγαλμάτων τῶν ἐν τοῖς ἱεροῖς, ὁ δ’ ἔξωθεν κόσμος, βαβαί, πόσος καὶ ὅπως ἐράσμιος | RIV 835 διπλασιάζων τὸ κάλλος τῇ γυναικί. πλήρης μὲν ἡ κε- φαλὴ χρυσοῦ, πλήρης δὲ ἡ δέρη, ἐλλόβια, βουβάλια, ἀμφιδέαι. ζώνιον < καὶ> ἐσθὴς ἐρίου μὲν ὀλίγου, σίου δὲ πολλοῦ.

31. Καὶ ἔμοιγε τὸ πρῶτον ταῦτα κατέσχεν ἐπὶ πλείονα χρόνον τὰ ὄμματα, εἶθ’ εἵλκυσε τὸ πρόσωπον ἐφ’ αὑτό. κἀκ τοῦ προσώπου πληγή τις ἐπὶ τὴν καρ- δίαν ἀφίκετο ὀξυτέρα μὲν τῆς ἐκ βέλους, ἴση δὲ μικρὸν εἰπεῖν τῇ διὰ ξίφους ἢ δόρατος. ἀλλ’ οὕτως οἶδα πλη- γεὶς ἀδοκήτῳ ποτὲ ζημίᾳ περιπεσών. τὰ γοῦν ἐκ τῶν [*](5 Arist. Thesm. alt. fr. II 1078, 6 M (I 474, 320, 6 K). Ni- costr. fr. III 289, 7 M (II 228, 33 K). Diphil. Πάλλ’. IV 402, 56 M (III 560,59 K) 11 cf. t. VI 647, 15 sq. 11 sq. cf. ad t. IV 399, 1) [*](1 ἦθος scripsi e ClVaB πλῆθος HVMa Re scriptura in Cr parum perspicua στῆθος lacobs Lect Schul μέγεθος Sin- tenis 2 οἴα CrH 5 δέρρη VaB | ἐλλοβίων VaB sed in hoc οβίων ex όβιουν corr m 2 | βουβαλίων Va Βοῦ cum ras 2 litt Ma βούκατα Cl in lac 8 litt om Β 6 ἀμφιδέαι. ζώνιον scripsi ἀμφὶ δὲ ζώνιον HVMaCl Re ἀμφιζωνίου VaB sed in hoc in lac 10 litt scriptura in Cr parum perspicua cf. p. 63, 11 ἀμφίδεα vel ἀμφιδἐα lacobs App Pors Adv 331 Lect Schul cf. t. III 131, 1 ubi tamen coll t. IV 645, 1 R ἀμφιδέραια libro- rum retinendum duco | καὶ inserui om libri Re Ι εὐθὺς Ma | μὲν ἐρίου Va ι χρυσοῦ Va 7 punctum posui colon MaVa comma reliqui libri Re 8 ἔμοιγε scripsi e VaB ἐμοῦγε Η VMaCl scriptura in Cr parum certa ὁμοῦγε Re πολλοῦ καὶ ὅλουγε Sintenis | colon post πρῶτον Re delevi cum lacobsio Schul et Sinteni Ι ταύτην. MaCl 9 εἵλκυσε scripsi e VaB cum lacobsio ἕλκυσε HVCl Re ἕλκυσαν Ma scriptura in Cr parum certa 10 ὑφ’ Ma Ι κἀκ — 11 ἀφίκετο additis post προσώπου verbis τῆς ἑταίρας αὐτίκα ad versus comoediae Atticae revocavit Kockius Com. Att. fr. III 673, 1548 12 τῇ scripsi e Va τῆς HVMaClB Re scriptura in Cr parum certa | ἀλλ’ om Va Va οὕτως Va sed ς add m2)

60
πληγῶν πάθη οὐδ’ ἀκαρῆ διενήνοχεν.

ἀλλ’ ὥσπερ τότε, καὶ νῦν ἡμιθνὴς ἐγενόμην, ὠχρός, ἄφωνος. ἴλιγ- γος ἐν τῇ κεφαλῇ, σκότος περὶ τὰ ὄμματα. οἱ δὲ πόδες οἷ μὲν ἐβουλόμην οὐ προῇσαν, τῶν δὲ τῆς ἑταίρας ἰχνῶν ἐξεδέδεντο. καὶ παρειπόμην τῶν μὲν ἐν ποσὶν οὐδὲν καθορῶν, εἰς δὲ αὐτὴν ὅπως τῷ τε χρυσίῳ καὶ τῷ κάλλει κεκόσμητο κεχηνώς, ἕως οἴκαδε ἐλθοῦσα τοὺς μὲν παρῆκεν ἔσω τῶν ἐραστῶν, ἐμὲ δὲ ἀπέκλει- σεν.