Declamatio 20

Μετὰ τὰ ἐν Χαιρωνείᾳ Φίλιππος ἐξῄτησε τὸν Δημοσθένην. ὁ δῆμος ᾔτησε πέντε ἡμέρας εἰς διάσκεψιν. ἐν ταύταις ὁ Δημοσθένης ἀποθανεῖν ἀξιοῖ.

<Δημοσθένης>.

ὃν μὲν ἐβουλόμην, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, RIV 817 τρόπον ἀποθανεῖν, τοῦτον οὐκ ἐξεγένετό μοι τελευ- τῆσαι πρῴην ἐπὶ τῆς μάχης, ἴδει γὰρ οὕτως ἀπελθεῖν τοῦ βίου Δημοσθένην μαχόμενον καὶ μὴ μόνον διὰ τῶν λόγων, ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦ σώματος χρήσιμον ὑμῖν 10 γενόμενον· ἐπειδὴ δὲ οὐ κατὰ τὰς ἡμετέρας γνώμας εἴωθεν ἀπαντᾶν τὰ τέλη τῶν πραγμάτων, ἐφ’ ὑμᾶς ἀπήντηκα βουλόμενος ἐκ προσαγγελίας ἀποθανεῖν, ἔνα

2. Τῷ δήμῳ μὲν οὖν οὐδὲν ἐγκαλῶ, καὶ γὰρ προ- θεσμίαν ᾔτησε παρὰ τοῦ Μακεδόνος καὶ μέχρι τοῦ νῦν βουλεύεται, ἀλλ’ ἀμφότερα ταῦτα δεινά. τό τε γὰρ ἐκδοθῆναι Φιλίππῳ πάντων ἐστὶ χαλεπώτατον τό τε ζῆν οὕτως ἐλεούμενον οὐδεμιᾶς λείπεσθαι συμ- [*](R IV 818) φορᾶς ὑπολαμβάνω. | τί γὰρ <ἂν> α τούτου γένοιτο ἢ ζῆν ἐμὲ παρ’ ὑμῖν ἐκ ψηφίσματος;

3. Ἥκω δὲ οὐ περὶ στεφάνων ἀγωνιούμενος οὐδὲ περὶ δωρεᾶς, ἀλλ’ ἀξιῶν μοι τοῦτο δοθῆναι παρ’ ὑμῶν ἐν μέρει τῆς μεγίστης φιλανθρωπίας, ἀποθανεῖν. εἰς τοῦτο γὰρ τἀμὰ περιέστηκε πράγματα ὥστε τὴν τοῦ θανάτου κρίσιν δωρεὰν ὑπολαμβάνειν. οἴομαι δὲ Φί- λιππον ἡσθήσεσθαι μαθόντα τὴν ἐμὴν συμφοράν. οὐ γὰρ ἰδεῖν, ἀλλ’ ἀποθανεῖν Δημοσθένην βούλεται, ὥστε τά τε ἄλλα ὁ θάνατος οὗτος καὶ φίλον ὑμῖν ἀποφανεῖ τὸν Φίλιππον. δεῖ γὰρ ὑμᾶς διαλύσασθαι τὴν πρὸς ἐκεῖνον ἔχθραν ἐμοῦ τελευτήσαντος.

4. Δότε δή μοι μικρὰ περὶ τῶν ἐμοὶ πεπολιτευμέ νων διελθεῖν καὶ κατηγορῆσαι Δημοσθένην Δημοσθέ- νους ὧς ἔνεστιν ἄλλως τε καὶ τῶν πραγμάτων ὑμῖν εἰς τοῦτο ἀπηντηκότων.

Πολυπράγμων ἐγενόμην ἐξ ἀρχῆς ἐγὼ καὶ τοιοῦτος οἷος οὐδεὶς ἄλλος τῶν ῥητόρων, καὶ τὸν δῆμον ἐν ἡσυχίᾳ βιῶναι βουλόμενον καὶ θεώμενον τὰς θέας καὶ τὰς πομπὰς ἡδέως τὰς τῶν Διονυσίων περιεργάζεσθαι καὶ πόλεμον ἠνάγκασα φρόνημα λαβὼν ἀλλότριον καὶ κατὰ μηδὲν ἐμοὶ προσῆκον. τί γὰρ ἐμοὶ τῆς ἀρετῆς τῆς Μιλτιάδου προσῆκε; τί δὲ τῶν Θεμιστοκλέους κατορθωμάτων; τί δέ, εἴ τι σεμνὸν ἐπράχθη τούτοις τοῖς ἀνθρώποις, καὶ <ἐγὼ> a ταύτην εἱλόμην τὴν τείαν οὔτε ἐμαυτῷ λυσιτελοῦδαν οὔτε ὑμῖν;

καὶ δέον τὴν Εὐθυκράτους καὶ Λασθένους ζηλῶσαι προαίρεσιν τῶν εὐδοκιμούντων νυνὶ παρὰ τῷ Μακεδόνι ὁ πάντων σκαιότατος ἐμισούμην ἐγὼ τοὺς τετελευτηκότας σεμνύ- νων ἀντὶ τῶν θεῶν, τοὺς ἀποθανόντας ἀντὶ τῆς Πολι- άδος, Μαραθῶνα <καὶ> a Σαλαμῖνα ἀντὶ τῶν νίων, καὶ βουλομένων πολλάκις ὑμῶν διαλύσασθαι τὴν ἔχθραν τὴν πρὸς Φίλιππον αὐτὸς ἐγενόμην ἐμποδὼν δέον ὑμᾶς ἐν τῇ Θετταλῶν καὶ Δολόπων τάξει κατ- [*](8 cf. p. 302, 5 | Dem. Phil. IV p. 150,24. Aristog. II p. 805,3) [*](11 sq. cf. p. 302, 5 sq. 15 cf.ad cf. ad t. III 464, 16 17 schin. Ctes. ἡ 152 18 cf. p. 184, 1 19 cf. t. V 505, 16 22 cf. t. IV 299,2; 328,13 R. Dem. cor. p. 246,2. Her. VII 132) [*](1 δή scripsi δέ libri Re 2 δημοσθένῆ Li sed ~ del 9 πόλεμον scripsi πολεμεῖν libri Re 11 τῆς om Li 13 ἐγὼ inserui om libri a Re κἀγὼ coni Iacobs Lect 150 425 Schulz 57 15 Λασυένους scripsi e Li (Mus. Rhen. XXXII 91) cum Weiskio Hyp H 8 et Roggio Lib. apol. 81 καλασθένους HVMatMon Καλλισυένους Re 17 σεμνύνων scripsi auctore Sinteni coll p. 307,6; 314,12 ὀμνύων libri Re) [*](19 καὶ inserui om libri Re 20 ὑμῶν πολλάκις Li)

οὐκ ἐξήρκεσε δέ μοι ταῦτα οὐδὲ ὅρον τῆς πολιτείας μέχρι τούτων ἐποιησάμην, ἀλλ’ ὁρῶν βαδίζοντα τὸν ἄνθρωπον ἐπὶ τὴν Ἀττικήν, ἕνα φίλος ὑμῖν γένηται, καὶ διὰ τοῦτο κεκινημένον μετὰ πάσης τῆς δυνάμεως, ἔνα τὸν δῆμον τῶν Ἀθηναίων εὐεργε- [*](R IV 819) τήσῃ τὰς εὐεργεσίας | ταύτας ἃς εἴωθε παρέχειν, ἔπεισα μὲν ὑμᾶς τὸν πόλεμον ἄρασθαι, ἑπτακόσια δὲ τῆς Ἀττικῆς στάδια προελθόντας τὴν συμβολὴν πρὸς αὐτὸν ποιήσασθαι δέον ἐνταῦθα, ἐπὶ τῶν ὅρων, πρὸς τῷ Πειραιεῖ, πρὸς τῷ Μαραθῶνι, ἔνα ἐξαλειφθῇ τὰ τρόπαια τὰ παλαιὰ τοῖς καινοῖς, ἀθύτων καὶ ἀκαλλιε- ρήτων τῶν ἱερῶν ὑπαρχόντων κατασπεύσας δέον τὸ πρᾶγμα σχολὴν τοῦ πολέμου παρασχεῖν Μακεδόσι.

τοιγαροῦν ἐπταίκαμεν καὶ πάθεσι κέχρηται τοιούτοις ὁ δῆμος οἴοις μηδέποτε πρότερον ἐχρήσατο, μήτ’ ἐπὶ τῶν Μηδικῶν μήτ’ ἐν τῷ πολέμῳ τῷ Δεκελεικῷ. τί γὰρ ἡ ἐν Σικελίᾳ συμφορὰ πρὸς τὸ ἐν Χαιρωνείᾳ πάθος; τί δὲ τὰ ἐν Ἑλλησπόντῳ πταίσματα πρὸς τὰ [*](1 sq. Dem. cor. p. 324,11 et 16; 212,26; 248, 12 sq. 2 cf. p. 302, 10 5 Dem. Aristocr. p. 660, 16 sq. 6 Plat. apol. p. 36 C; rep. X p. 615 B 8 Dem. cor. p. 304, 12 12 Aeschin. Ctes. § 131 p. 72,16; § 152 p. 75,12 17 cf. p. 222,2; p. 306, 7) [*](17 Dem. Andr. p. 597, 26 18 cf. t. V 46, 1. schol. ad Aristoph. Lys. 421. Arist. rep. Ath. 29, 1 19 Aeschin. Ctes. § 52) [*](1 μεσηνίων libri Re 5 διατοῦτο HLi Ι κεκινημένοι Li) [*](10 ἐπὶ τῶν ὄρων inserui e Li (ὄρων) om HVMatMon Re) [*](15 ἐπταίκαμεν reposui ex HMatLi ἐπταίκαμον V ἐπταί- καλλον Mon Re ἔπταικεν ἅμα Iacobs Add 51 vel ἔπραικε κακῶς vel ἀθλίως Lect 150, ἔπταικε μᾶλλον Rev 425 Schulz 57 et Sintenis 18 τὸ reposui ex HVMatLi cum Iacobsio Rev 425 Schulz 57 et Sinteni τῷ Μοὶ Re 19 ἐλλησπόντα MatMon sed in hoc ω supra α)

8. Ἀλλ᾿ ἔν τι ὑμῖν εὐτύχημα συμβέβηκεν ἐν τοῖς κακοῖς. προστάττει Φίλιππος ὑμῖν καλὰ καὶ λαμπρὰ προστάγματα. ἃ δεῖ κυροῦν ἀντὶ τῶν μεγίστων δωρεῶν. ἀπαλλάξαι ῥήτορος ὑμᾶς ἐσπούδακεν ἐνοχλοῦντος, πό- λεμον ἐξ εἰρήνης πραγματευομένου, συνεχῶς ἐρεθίζον- τος ὑμᾶς ἐφ’ ἃ μὴ προσῆκε. παρηγορῆσαι τὴν πόλιν ἐπὶ τοῖς ἐν Χαιρωνείᾳ πάθεσι βούλεται. δέξασθε ταύτην τὴν παραμυθίαν.

καὶ δέδεχθε, τί γὰρ οὐ δεῖ τἀληθῆ λέ- γειν; πέντε ἡμέρας ᾐτήσασθε, προθεσμίαν μακράν. ἔδει γὰρ βουλεύσασθαι καὶ περὶ τούτων σκέψιν προ- θεῖναι καὶ οὐκ εὐθέως τῆς ἐπιστολῆς ἀναγνω- σθείσης ἔκδοτον παρασχεῖν τὸν αἰτούμενον, ἀλλ’ ἐν μὲν τῷ πολέμῳ <εἶναι> a ταχεῖς, ἐν δὲ τῇ [*](1 cf. p. 314, 17. Aeschin. Ctes. § 142 Ι cf. p. 306, 17 sq. Lyc. fr. 75 apud Diod. S. XVI 88; Leocr. § 142. Paus. VII 10,5. Dem. cor. p. 314,27 14 cf. p. 301, 11 15 cf. p. 296, 3 18 cf. p. 308, 6. Luc. dial. deor. 20, 13) [*](2 αἰχμάλωτοι scripsi exHVLi cum Iacobsio Lect 150 Schulz 57 Rev 425 αἰχμάλωτα MatMon Re 3 τὴν (2)] τῶν Li 5 ταπει- ν(??) Μοn 10 ἐσπούδασαν Li sed α(2) in ἑ corr 13 ταύ- την δέξασθε Li 15 ᾐτήσασθε scripsi coll p. 308, 3 et 9 cum Iacobsio Lect 150 Rev 425 Schulz 57 et Sinteni ᾐτήσασθε Η Li ἡττήσασθε Mat ἡττήσασθε Mon sed αι supra ἑ m 2 ἡττή- σασθαι V | πολλάς, ante προθεσμίαν libri edd delevi cum Ia- cobsio Rev 425 | μακράς Mat | τί ante ἔδει inserendum coni Iacobs Lect 150 Rev 425 19 εἷναι inserui auctore Sinteni om libri Re)

ἥκω δὴ πεπεικὼς ἐμαυτὸν ἔννομον ἔχων [*](R IV 820) καὶ λαμπρὰν τὴν βούλησιν | τοῦ θανάτου. τοῦτο ἔξαρκες τὸ προελέσθαι. τὸν μὲν γὰρ ἀδικοῦντα ἐξε- τασθέντα καὶ κριθέντα δεῖ τὴν τιμωρίαν ὑπομένειν, τὸν δυστυχοῦντα δὲ θελῆσαι μόνον. οὐκ ἔστι μοι περὶ δωρεᾶς ὁ λόγος, οὐκ ἔστι μοι περὶ κηρύγματος, ἔν ἀντιλέγητε καὶ κωλύητε, ἔνα βασκαίνητε καὶ φθονῆτε οἶς οὐχ ὅσιον φθονεῖν.

πολλή γε, ὧς ἔοικεν, ἡ με- ταβολὴ γέγονε τῶν Ἀθήνησι πραγμάτων οὐδὲ ἀποθα- νεῖν ἔξεστι βουλευσάμενον, ἀλλὰ συκοφαντοῦσιν ἡμῶν τὰς συμφοράς. ποῖ δὴ τράπηταί τις; ποῖ καταφύγῃ; παρὰ τίνων εὕρηται ταύτην τὴν φιλανθρωπίαν; ἂν ἄξιος ᾖ τοῦ ζῆν τις, ἀποθνήσκειν τοῦτόν φασι δεῖν· ἂν ἄξια θανάτου πεπολιτευμένος, ζῆν τούτῳ παρακε- λεύονται.

12. Ταύτην μὲν ἴσως ἐξῆν τὴν δωρεὰν λαβεῖν [*](3 ἐκ δημοκρατουμένης scripsi cum Iacobsio Schulz 57 et Sinteni δημοκρατουμένης libri Re 4 ἀπαλλάσσομαι scripsi ex ΗVLi ἀπαλλάσομαι Mat ἀπολλάσομε Mon sed ἀπαλλάξομαι in marg m 2 quae est Hardtii secundum Iacobsium Schulz 57 ἀπαλλάξομαι Re Ι ἀλλὰ μὴ scripsi cum lacobsio Lect 150 Schulz 57 et Sinteni ἀλλ’ ἂν Li ἀλλὰ HVMatMon Re Ι ἐξ scripsi ex HVMatLi cum Iacobsio et Sinteni ἐν Mon Re 5 πρώην libri Re 6 ἔννομον scripsi νόμον libri lacobs Sintenis νόμων Re 8 ἔξαρκεσε Mat Ι τὸν — 10 μόνον citat praemissis verbis τῆς μελέτης ἐν ᾖ Δημοσθένης ἑαυτὸν προσαγγέλλει Macarius fol 82 r Ι γὰρ om Macar 10 δὲ δυστυχοῦν- τα διαθελῆσαι Macar 13 ἔοικα Mon 15 καὶ ante συκο- φαντοῦσιν MatMon Re delevi 17 Γυρὴ Li 18 τίς Li 21 ἐξῆν inser V 2 ἐζῆν MatMon sed in hoc ξ supra ζ m 2 om Η)

εἶτα καὶ αὐτὸς πολλὰ ἡμάρτηκα. τί γὰρ οὐ δεῖ τἀληθῆ λέγειν πρὸς ὑμᾶς; τί δὲ οὐ περὶ τὴν ὑστάτην ἡμέραν παρρησιάσομαι; ὁ δῆμος ὁ] τῶν Ἀθηναίων ἐβούλετο φίλος εἷναι Μακεδόσι καὶ παρα- χωρεῖν αὐτοῖς τῆς ἡγεμονίας. οὐκοῦν ἴδει ταῦτα πράτ- τειν ἐπιτρέπειν; τί γάρ, ὦ πάντων ἀνθρώπων πονη- ρότατε Δημόσθενες, δότε γὰρ ἐμαυτῷ με ἐπιτιμῆσαι καὶ κατηγορίαν τῶν ἐμοὶ πεπολιτευμένων ·ποιήσασθαι, τί οὖν, ὦ Δημόσθενες, τὸν δῆμον ἐτάραττες; τί δὲ ἐκίνεις ἀκαίρως αὐτὸν ἐπὶ τοιαύτας φιλοτιμίας ἄρ- χετε τῆς θαλάττης λέγων; οὐ θέλετε ἐμβαίνειν εἰς τὰς τριήρεις; οὐ βούλεσθε ναυμαχεῖν; μὴ χρῆσθε ξενικῇ τῇ δυνάμει, τοὺς πολίτας εἰς τὸν [*](7 Dem. cor. p. 314, 23 10 cf. ad p. 312, 9; t. III 129, 10) [*](11 cf. p. 299, 14 20 Dem. cor. p. 296, 6) [*](1 εἴς ante τὰ Mon εἰς Re delevi Ι ἀνήμερός reposui ex HVMatLi cum Iacobsio App Pors 329 Lect 150 Rev 425 Schulz 57 ἂν ἥμερός Μοι Re 3 προαιρουμένοις τοῦ βίου Li 7 δεῖ — 10 ἀπολιμπάνειν citat omissa particula δὲ Μacarius fol 82 r 8 ἐφίεσθαι reposui ex HVLi Macario cum Iacobsio Rev 425 Schulz 57 et Sinteni ἀφίεσθαι MatMon Re 11 πρὸς ὑμᾶς λέγειν Li 12 παρρησιάσομαι scripsi παρρησιάζομαι libri Re Ι ὁ cancellavi coll p. 298,6; 303,4; 308,7 19 τοιαύτας φιλοτιμίας scripsi τοιαύταις σ’ add V 2 φιλοτιμίαις libri Re) [*](20 θαλάσσης Li)

ὢ [*](R IV 821) τῆς ἐπηρείας. οὐ συγχωρεῖς τοῖς Ἀθηναίοις | τρυ- φᾶν, ἀλλ’ ἐξάγεις αὐτ’ οὑς ἐκ τῶν Διονυσίων ἐπὶ τὴν θάλατταν καὶ κατακεκλιμένους ἐν τῷ θεάτρῳ καὶ ταῖς πανηγύρεσι ταῖς τοιαύταις τὰ τῶν Ἑλλήνων καταναγ- κάζεις πολυπραγμονεῖν πράγματα. Θετταλῶν κατα- λύει τὰς πολιτείας ὁ Φίλιππος. τί δὲ σοὶ μέλει τῶν ἐν Θετταλοῖς ἀτυχημάτων; τυραννίδας ἐν Εὐ- βοίᾳ καθίστησιν. εἶτα δακρύεις Εὐβοέας τυραννου- μένους; διοικίζει τὸ Φωκέων ἔθνος. κάλλιον γὰρ οἰκεῖσθαι κατὰ κώμας αὐτοὺς ἤ κατὰ πόλεις ἀεί]. εἰς τὴν ἀμφικτυονίαν παραδύεται. ἐγκαλύπτου. οὐδείς σε τῶν ὅπλων ἕνεκεν τῶν Φιλίππου κρινεῖ. ἀπάγει τὴν ἱερὰν τριήρη τῆς Ἀττικῆς. καὶ γὰρ Λύ- σανδρος πρότερον πολλὰς ἡμῶν τριήρεις κατεναυ- μάχησεν. ἐπιβουλεύει τοῖς Ἀθηναίοις. σὺ μό- νος οἶδας ταῦτα <καὶ> a καταμαντεύῃ τὰ [*](5 cf. p. 297, 8 10 Dem. Chers. p. 99, 1 12 cf. p. 310 14 et ad p. 196,10; p. 280,11 14 Plat. rep. IV p. 421 E. Dem. cor. p. 252, 3 15 Aeschin. fals. leg. ’ξ 107 p. 42, 10 16 cf. ad p. 209, 9; t. IV 299, 24 R) [*](4 τοῖς inserui e Li om HVMatMon Re Ι Ἀθηναίοις scripsi ex HVMatLi ἀθηναίους Mon Re 6 κατακεκλιμένους reposui e libris κατακεκλεισμένους Re 11 δακρύεις scripsi cum Sin- teni δακρύει HMatLi δάκρυσι V δάκρυα Mon δακρύοις Re Ι τυραννουμένους scripsi e VLi τυραννουμένας HMatMon Re 13 κατὰ κόμας V κατακόμας MatMon | κατὰ Mat sed ` eras καταπόλεις Mon | ἀεί cancellavi 15 σε scripsi e Li σοι HVMatMon Re σκιᾶς Iacobs Lect 150 Rev 425 Schulz 57 at cf. p. 314,10 et Aeschin. l. l. | Δελφῶν Iacobs coll Dem. p. 63,25 Ι ἕνεκε ΗΜatΜοι Ι τῷ Φιλίππῳ Iacobs 19 καὶ inserui om libri Re „aut scribendum καὶ καταμαντεύῃ aut εἰδὼς ταῦτα καταμαντεύῃ Iacobs Schulz 57 καὶ μαντεύῃ Iacobs App Pors)

ἀλλ’ ἀλγεῖς καὶ στένεις ἐπὶ τοῖς γιγνομένοις. οὐκοῦν οἴκοι στένε καὶ λυπούμενος λάνθανε. τί δὲ εἰς ἐκκλησίαν, τί δὲ εἰς τὸ θέατρον παρελθὼν ἐπιτιμᾷς τοῖς Ἀθη- ναίοις, ἀργοὺς δὲ αὐτοὺς καὶ ῥᾳθύμους καλεῖς καὶ μικρῶν λημμάτων ἥττους καὶ τῷ θεωρικῷ δελεαζομέ- νους καὶ ἐοικότας τοῖς νοσοῦσι; ταῦτα σὺ ἐτόλμησας εἰπεῖν Ἀθηναίοις, ὀνειδίσαι, λοιδορήσασθαι. οὐ γὰρ ἔδει σε ἀποθανεῖν εὐθέως τὸν Κυρσίλου θάνατον ἐπὶ ῥήμασι πονηροῖς;

ἐτόλμησας, ὦ μιαρώτατε πάντων, εἰπεῖν Ἀθηναίοις· ἐξέστητε τῆς ὑποθέσεως ἐφ’ ἧς ὑμᾶς οἱ πρόγονοι κατέλιπον. καὶ πάλιν· μάνδρα- [*](1 sq. cf. p. 259, 6 sq. 327,8; t. IV 326, 15 sq. R 5 Dem. fals. leg. p. 402, 17 sq. Aeschin. fals. leg. ’ξ 154 sq. 6 Dem. fals. leg. p. 380, 27 sq. 10 Dem. 01. III p. 38, 19; Phil. IV p. 138,5; cor. p. 241,2; fals. leg. p. 427,28 | Dem. cor. p. 240,29; fals. leg. p. 450,9 11 Dem. 01. III p. 37,5; cor. p. 241,2 12 Dem. Phil. III p. 123, 29 14 cf. t. V 65, 5. Dem. cor. p. 296, 9. 16 cf. t. IV 254, 24; 299, 1 R. Dem. Phil. IV p. 143, 13 329 Lect 150 Rev 425 at cf. Arist. rhet. I 9 p. 1368* 31 Polyb. II 22, 7) [*](3 οὗτος MatMon | τῶν δήμων Li 5 τίς HMatMonLi) [*](6 προπίῃ scripsi προπίνῃ libri Re Ι Φιλίππῳ scripsi ex HMatMonLi coll Dem. 1. 1. cum Iacobsio Schulz 57 Φίλιππος V Re 8 λάνθανε V sed in λάμβανε corr m 2 λάμβανε Η) [*](9 ἐπιτιμᾶ MatMon ἐπιτιμᾷ Iacobs Ach T 553 Rev 425 10 δὲ in ras V 2 13 εἰπεῖν Ἀθηναίοις, ὀνειδίσαι scripsi ex HLi cum Iacobsio Schulz 57 εἰπεῖν· ἀθηναίοις ὀνειδίσαι V MatMon Re 14 ἔδει σε scripsi cum Iacobsio Add 46 Lect 151 Rev 425 Schulz 57 ἔδεισε libri Re 16 διαθέσεως Li) [*](17 ἡμᾶς Li)

ἀλλ’ ἔδει καὶ τὸ τέλειον τῶν ἀτυχημάτων Ἀθηναίοις γε- νέσθαι, τὸ περὶ Χαιρώνειαν πάθος. μέχρι γὰρ τούτων τῶν καιρῶν ζῆν ἐσπούδακας ὅν ὑπὸ τοὺς πρώτους χρόνους ἔδει τετελευτηκέναι. εἰ γὰρ οὐ δύνασαι φέρειν τὴν φορὰν τοῦ Μακεδόνος οὐδὲ τοὺς Ἕλληνας ἀπολ- [*](1 cf. t. IV 298, 4 R. Dem. Phil. IV p. 133, 1 2 Dem. Phil. III p. 127,21. Plat. rep I p. 336 C 4 cf. ad p. 268,19 7 Dem. 01. II p. 23, 18 sq. 8 cf. t. IV 299,17 R. Dem. Phil. III p. 114,16; Phil. IV p. 133, 15 sq.; fals. leg. p. 390,2. Aeschin. Ctes. § 82 p. 65, 22 9 Dem. Phil.III p. 117,21 11 cf. t. IV 317, 9 R. Dem. cor. p. 240,10 12 Dem. 01. 1 p. 11,15 sq. 14 Dem. p. 173,11) [*](1 πεπτωκόσιν V sed τ’ inser m 2 καταπεπτωκόσιν Li 4 εἴπας scripsi auctore Sinteni εἶπας libri Re 5 καὶ ante δ(2) Li 6 τὸν scripsi ὧς libri Re οὕτως Iacobs Add 144, καὶ Lect 151 Rev 425 Schulz 58 | φιλέταιρον scripsi cum Ia- cobsio φιλαίτερον libri Re 7 σεαυτῶν MatMon sed in hoc ν del 8 ἔμελε Re ἔμελλε libri | Δορίσκου scripsi δωρἰσκου libri Re | σεργἰου HVMatMon 9 καθάπερ V sed a inser m 2 10 ἂν inserui om libri Re 13 ἀπολώλυκε HV sed in hoc ὒ in ἑ corr m 2 13 σε Li 16 τῶν inserui ex HVMatLi cum Sinteni om Mon Re 18 φορὰν scripsi auctore Iacobsio Add 28 Lect 151 Rev 425 Schulz 58 coll p. 314, 2 συμφορὰν libri Re)

οὐκ ἤρκεσέ σοι τὴν παλαιὰν ἐκείνην πολιτείαν <καταλυομένην> a ἰδεῖν, ἀλλ’ εἰς τοῦτο περιέστησας Ἀθηναίων τὴν τύχην ὥστε προστεθῆναι καὶ Βοιωτίαν τοῖς προτέροις δυστυχήμασι. τειχίζει τὴν Ἐλάτειαν Φίλιππος. ἀμέλει, τὸ χωρίον ἐστὶ Φωκικόν. ἐπὶ Θήβας πάρεστι. βοιωτιάζεις. ἀπολ- λύσθωσαν Θηβαῖοι μετὰ Φωκέων, Ἀθηναῖοι δὲ ἔνδον ἀκουέτωσαν τὰ δεινὰ μᾶλλον ἢ θεασάσθωσαν.

ἀλλὰ φοβῇ καὶ δέδοικας μὴ μέχρι τῆς Ἀττικῆς ἔλθῃ Φίλιπ- πος. τί θαυμαστόν; καὶ γὰρ Λακεδαιμονίους πολιορ- κοῦντας ἠνέγκαμεν τὸ πρότερον. οὐκ ἔστιν Ἀρχιδάμου [*](5 cf. p. 329,12 8 [Dem.] epit. p. 1397, 27 Ι Plat. Gorg. p. 522 E 13 cf. ad p. 281,3. Dem. Phil. II p. 69,18 14 Aesohin. fals. leg. § 106 p. 42, 5 19 Thuc. II 14 sq.) [*](1 ὁρᾶν scripsi e Li ὁρᾶς HVMatMon Re | post λυπῇ comma posui punctum libri Re 4 ἐχρῆν scripsi οἷον ἦν libri Re | τῆς scripsi e Li τῶν HVMatMon τῆς τῶν Re 10 καταλυομένην ante ἰδεῖν inserui coll Dem. p. 196, 12, ἀπο- λομένην Iacobs Schulz 58, ὀλλυμένην vel ἀπολλυμένην Lect 151 Rev 425 post ἰδεῖν om libri Re 12 δυστυχήμασι scripsi auctore Iacobsio App Pors 330 Lect 151 Rev 426 Schulz 58 διηγήμασι libri Re 13 φιλίππου MatMon 14 ἀπολλύσθω- σαν reposui e libris cum Iacobsio Schulz 58 ἀπολλύτωσαν Re) [*](16 ἢ inserui ex HVMatLi cum Sinteni om Mon Re 19 ἠνέγκαμεν τὸ πρότερον. οὐκ scripsi ex HVMatLi cum Ia- cobsio Schulz 58 ἠνέγκαμεν τὸ πρότερον οὐκ Mon Re)

20. Δι’ ἐμὲ ἡ πόλις ἐδυστύχησε, δι’ ἐμέ, ὁμολογῶ, δυστυχίαν μεγίστην. ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων ἀπάντων [*](R IV 823) | ἐπὶ Χαιρωνείας παρετάξατο μόνη. καὶ γὰρ Θε- μιστοκλῆς ἥμαρτε τὸ πρότερον ἐκλιπεῖν πείσας Ἀθη- ναίους τὴν πόλιν. σὺ δὲ οὐδὲ τοῦτο τὸ παράδειγμα ἐφοβήθης, ἀλλὰ τοσούτους στρατιώτας εἰς Βοιωτίαν ἀπέστειλας. οὐκοῦν εἰκότως ἐδυστυχήσαμεν;

τίς ἂν ἐνέγκαι θέαν νεκρῶν χιλίων; τίς ἂν ἐνέγκαι δισχιλίων αἰχμαλώτων συμφοράν; οἱ μὲν τεθνήκασιν οἱ δὲ οἰ- κοῦσι τὸ Φιλίππου δεσμωτήριον. εὐτυχέστεροι δέ γε [*](7 cf. ad p. 298,17 8 Her. VII 140 sq. 9 Aeschin. Ctes. § 130 sq. 12 Her. VII 143 17 cf. ad p. 299, 1) [*](1 στρατὸν scripsi e Li στρατηγὸν HVMatMon Re 2 καλλιερήσασθαι scripsi ex HVMatMon καλλιεργίσασθαι Mon καλλιερῆσαι Re | μελῆσαι HMatMonLi 5 περὶ Li 8 καὶ ante συμβούλους HVMatMon Re delevi 9 εἰ δεῖ scripsi auctore Iacobsio App Pors 330 Lect 151 Rev 425 Schulz 58 ἔδει libri Re Ι τὴν inserui e Li om HVMatMon Re 10 ἐδυστύχησεν Mat 12 ὑπὲρ HV sed in hoc ἐπὶ suprascr m 2, Mat (??)ρ Mon 16 οὐκοῦν scripsi cum Iacobsio App Pors 330 Lect 151 Rev 425 et Sinteni οὐκ ἂν libri Re οὐκ ἆρα Iacobs Schulz 58 | signum interrogationis posui ex Η cum Iacobsio colon Li punctum V MatMon Re 17 ἐνέγκαι(1 et 2) scripsi ἐνέγκῃ libri Re)

22. Ἀλλ’ ὄρα λοιπὸν καὶ τὸ κεφάλαιον τῶν σῶν ἀτυχημάτων. πέμπει Φίλιππος Ἀθηναίοις ἐπιτάγματα δεινὰ καὶ χαλεπά. οὐ τριήρεις αἰτεῖ νῦν, οἰστὸν γὰρ <ἂν> a ἦν τὸ δεινόν, οὐδὲ τείχη καθελεῖν, ἀλλ’ δημαγωγοὺς τῆς πόλεως, τὴν παρρησίαν τῶν Ἀθηναίων, τὴν ἐκκλησίαν, τὸ βῆμα. ἁρπάζει τὴν παρρησίαν οἰκου- μένων Ἀθηνῶν καί φησι· λεγέτω μηδείς, δημαγω- γείτω μηδείς. ἄφωνος ὁ δῆμος ἔστω. καὶ τούτων ἀνέχεσθε ὑμεῖς, τί γὰρ ὀκνήσω καὶ ὑμῖν ἐπιτιμῆσαι ἄνθρωπος μέλλων ἀποθανεῖν;

ἀλλὰ γῆν μὲν καὶ ὕδωρ αἰτήσαντος βασιλέως τὸν ἄνθρωπον ἐκεῖνον [*](4 Isocr. paneg. p. 59 c 6 Aeschin. Ctes. ’ξ 152 7 cf. p. 295, 12; t. V 551, 17 20 Aeschin. Ctes. § 132. Her. VIII 143 sq. Aristid. pro IV viris t. II 286, 5 sq. ed. Dind.) [*](1 τελευοτῆς Mon τελεοτῆς Mat 2 ἐλευθέροις scripsi ἐλευθερίοις libri Re 4 σώμασι δὲ scripsi e Li δὲ σώμασιν HV MatMon Re 5 ὦ inserui e Li om HVMatMon Re 7 ἶνά Mat | προσαγγελίᾳ scripsi προσαγγελίας libri Re 11 Ἀθη- ναίοις om Li 12 punctum posui colon HMatLi om V Mon Re | αἰτεῖ reposui e libris cum Iacobsio Lect 151 Rev 425 Schulz 58 et Sinteni αἰτεῖν Re 13 ἂν inserui om libri Re Ι οὐδὲ scripsi cum Sinteni οὔτε libri Re 14 δημαγωγούς, τῆς πό- λεως HLi 16 καὶ φησὶ HMatLi καὶ φησὶν VMon Re Ι δη- μαγογεἰτω Mat δημαλογείτω Η ἄφονος Μat ἂφ(??)νοςΜοn)

οὐκ ἐγνώρισα τὴν ἐκκλησίαν, οὐκ ἐγνώρισα τὰς ἀποκρίσεις. οὕτως ὁ δῆ- μος τῶν Ἀθηναίων βουλεύεται. εἴτε γὰρ μισοῦντες ᾐτήσασθε τὰς ἡμέρας, φθάνω τὸ μῖσος τὸ ὑμέτερον, εἴτ’ ἐλεοῦντες, ἔνα συνεὶς τῆς φιλανθρωπίας τῆς ὑμε- τέρας προσαγγείλω, βεβαιῶ τὴν γνώμην τὴν ὑμετέραν. [*](R IV 824) Δημοσθένης ἐπὶ μιᾶς ἡμέρας περὶ τῶν αὑτοῦ | βουλεύεται.

τέθνηκα ἤδη τῷ λογισμῷ. πᾶσιν ἀπε- ταξάμην, τοῖς οἰκείοις, τοῖς φίλοις, τῇ θυγατρὶ ἣν καταλείπω μόνην. ἐάσατέ με ὑπὸ τῶν ταύτης ταφῆναι χειρῶν. ἀγήοχα καὶ ταύτην εἰς τὸ βουλευτήριον δε- ησομένην ὑμῶν καινὴν δέησιν· ἐλεήσατέ μου τὸν πατέρα, ἀπόδοτε αὐτῷ ταύτην τὴν χάριν ἀντὶ Βυζαντίου καὶ Χερρονήσου καὶ τῶν ψηφισμά- των ὧν ἐπολιτεύσατο, ἀντὶ τῶν ἀποστόλων ὧν [*](13 cf. t. IV 511, 19 R 14 cf. ad p. 288, 3 16 Dem. cor. p. 238,28; 249,18 18 cf. p. 278,12 19 cf. p. 258, 4 sq. t. IV 322, 5; 332, 17 sq. R 20 cf. t. IV 318, 15 R. Dem. cor. p. 325, 16 sq.; 326, 20 sq.) [*](1 πρὸς HVMatMon | δύναι HVMatMon Re 5 προσανα- λύσαντες Li 6 ἔνδοτον Mon 8 τῶν inserui e Li om Η VMatMon Re | βούλεται Li 10 ἳνα — 11 ὑμετέραν prae- missis verbis Δημοσθένους τοῦ μικροῦ ἐν οἶς ἑαυτὸν προσαγγέλ- λει citat auctor libelli περὶ συντάξεως s. v. συνεῖναι· γενικῇ ed. Bekker Anecd. p. 172,8 11 προσαγγείλω βεβαίως auctor περὶ συντάξεως 12 δημοσθένη V | τὰ Li Ι αὐτῶν HVMatMon Re αὐτῶν Li 15 τὸν MatMon sed in hoc ν del 16 δε- ησομένην scripsi δεομένην libri Re 18 ἀπόδοται VMatMon sed in hoc ε supra αι 19 χερονήσου Η)

ἀλλὰ παραμυθοῦνταί με οὗτοι καί φασιν [τοῦ α ὁ δῆμος ἀνθέξεταί μου τοῦ σώματος καὶ οὐκ ἔστιν ὅπως προήσεταί με τοῖς Μακεδόσι. τί οὖν οὐκ εὐθέως ἀπεκρίνατο οὐδὲ παραυτὰ τὴν γνώμην ἐξέφηνε τὴν ἑαυτοῦ; ἀλλ’ ἔν ἄξια φρονήσῃ τῶν πα- τέρων, πέντε ἡμερῶν δεῖ; τί δ’ ἂν καὶ γενοίμην αὐτῷ χρήσιμος ἐνταυθοῖ μένων; ἔνα τί εἴπω παρελθών; τίνας συμβουλίας ποιήσωμαι; ἔνα ἐρεθίσω πάλιν ὑμᾶς ἐπὶ τὰς μάχας; οὐ γὰρ ἔστιν ὅπως ἐμπνέων ἔτι Δη- μοσθένης ταύτης τῆς τάξεως ἀποστήσεται.

ἀλλὰ κἂν μυριάκις ἡττηθῶμεν μαχόμενοι, ἀήττητον τὴν προαίρεσιν ἐπιδείξομαι τὴν ἐμαυτοῦ. ἐρῶ· πλεῖτε, [*](1 Dem. cor. p. 325, 19 sq. 10 Dem. Aristocr. p. 672, 4 15 cf. ad t. V 30, 14) [*](2 ἐτείχησεν VMatMon sed in hoc ι supra η ἐτείχισε Re) [*](4 ἀναμείνη; Η 5 ἡμέτερα Li | signum interrogationis posui cum Iacobsio Schulz 58 7 φασιν scripsi φασὶ libri Re | τοῦ διοχλοῦντος ut ep. 310,7 falso huc translata cancellavi cum Weiskio Hyp II 30 8 ἀνέξεταί με Li | καὶ — 9 Μακεδόσι prae- missis verbis Δημοσθένης ὁ μικρὸς ἐν οἷς ἑαυτὸν προσαγγέλλει citat auctor libelli περὶ συντάξεως s. v. προήσεται· δοτικῇ ed. Bekker Anecd. 168,13 9 μου Li | Μακεδόσιν auctor περὶ συν- τάξεως 11 αὐτοῦ Li | ἴνα Li | ἄξια scripsi ex HVLi ἄξιον MatMonHe 12 ἡμερῶν δεῖ; scripsi ἡμερῶν. δεῖ γὰρ HVMon Li Re ἡμερῶν; Mat ἡμερῶν δεῖ δεῖ γάρ; Iacobs Lect 151 Rev 425 Schulz 58 ἡμερῶν. δεῖται Sintenis | τί — 13 μένων om Mat 14 ποιήσωμαι scripsi ποιήσομαι libri Re 16 ἀποστήσε- ται scripsi auctoribus Iacobsio Lect 151 Rev 425 Schulz 58 et Cobeto Coll 302 ἀποστερήσεται libri Re)