Declamatio 4

Libanius

Libanius, Declamatio 4, Libanii Opera, Vol V, Declamationes I-XII, Teubner, Foerster, 1909

228
[*](R IV 15)

Προθεωρία.

Ἐν τούτῳ τῷ λόγῳ μάλιστα παρατηρεῖν ἄξιον τῆς τε εὑρέσεως τὸ πλῆθος καὶ τῆς δεινότητος τὴν ὑπερ- βολὴν καὶ τῶν περιόδων τοὺς κύκλους, οὐ μέντοι γε οὐδὲ ἀκμῆς ἀμοιρεῖ.

Ἡ μελέτη.

1. Ὤιμην μέν, ὦ Τρῶες, μηδενὸς ὑμᾶς ἔτι προσ- δεήσεσθαι λόγου πρὸς τὸ πάνθ’ ἃ προσῆκεν ἐθελῆσαι [*](Η = Codex Hierosolymitanus S. Sepulcri 107) [*](V = Vaticanus gr. 940) [*](C = Chisianus R Μ 43) [*](Β = Barberinus II 41) [*](Pa = Parisinus gr. 3014) [*](Μ = Marcianus gr. 439) [*](Vi = Vindobonensis philos. et philol. IV 82) [*](Ma = Matritensis (N - 49) 4679) [*](Cl = Berolinensis gr. 195 olim Claromontanus) [*](1 Λόγος δεύτερος ante πρεσβευτικὸς Pa δεύτερος post πρεσβευτικὸς Β, Ὀδυσσέως edd 2 τῆς om ViMaCl Ι Ὀδυσσεύς inserui e libris om edd | β rubr in marg ΗΒ, κδ' Μ ἵζ’ Ma2) [*](3 Προθεωρία om HVCViMaCl 4 παρατηρεῖν ἄξιον μά- λιστα BMVi 5 τε om PaMVi | τὴν om HV 6 τῶν om Vi I οὐ om MVi 7 οὐδὲ reposui e libris οὐδ’ edd 8 ἡ μελέτη om PaViMaCl Ὀδυσσεύς post ἡ μελέτη. Β edd, Ὁ ὀδυσσεύς Μ 9 μέν om HVCMa Ι ὑμᾶς om Pa et γρ in marg Mor inser Cl 2 10 πάντα PaMaCl | προσῆκον PaMa)

229
ποιεῖν, ἀλλὰ τὴν τελευτὴν τῆς Μενέλεω δημηγορίας ἀρχὴν τῶν εἰς ἡμᾶς δικαίων ἔσεσθαι· ἐπειδὴ δὲ ὁρῶ τοὺς μὲν ὅλως τὴν ἡσυχίαν ἄγοντας ὧς ἂν οὔτε ἡμῶν κατεγνωκότας οὔτε Ἀλεξάνδρῳ προσκρούειν ἐθέλοντας, τοὺς δὲ θορύβου πολλοῦ τὴν ἐκκλησίαν πληρώσαντας, τοὺς Ι δὲ καὶ διαρρήδην εἰπόντας ὅτι προσῆκεν [*](R IV 16) ἡμᾶς ἀποκτεῖναι λαβόντας, ἀνέστην τῷ βασιλεῖ τῶν Ἀχαιῶν συνερῶν ὅ τι ἂν δύνωμαι. καὶ γὰρ ἄτοπον ἔργῳ μὲν ὑπὲρ αὐτοῦ τοσοῦτον ὑπομεῖναι πόνον ὥστε μήτε πλοῦν μακρὸν μήτε τῶν οἰκείων ἀπόλειψιν μήτ’ ἄλλο μηδὲν ὑπολογίσασθαι πρὸς τὸ μὴ πάνθ’ ὑπουρ- γεῖν, τῆς δὲ βοηθείας εἰς λόγους ἡκούσης ἢ μηδὲν εἰπεῖν τὴν ἀρχὴν ἢ ῥᾳθυμότερον τῇ δημηγορίᾳ χρή- σασθαι.

2. Ἓν μὲν οὖν ἐκεῖνο χρὴ πρῶτον ὑμᾶς εἰδότας ὑπάρχειν, ὅτι κἂν αἰκίσασθαι κἂν διαφθεῖραι κἂν ἄλλο τι τῶν ἀπειρημένων εἰς τοὺς πρέσβεις ὑμῖν ἐπέλθῃ τολμῆσαι, οὐ τοὺς παθόντας ἔσεσθε μᾶλλον ἢ ὑμᾶς αὐτοὺς ἐζημιωκότες. ὁ μὲν γὰρ ἀδίκως ἀποθανὼν ὑπ’ [*](6 Antimachum cf. p. 305, 1. H. λ 139 10 Thuc. VII 75, 1) [*](2 ἐπεὶ HVBVi 3 τὴν om Pa | ὡσὰν Η καὶ Pa et ρ in marg Mor | ἂν om MaCl | οὐθ’ PaMaCl et γρ in marg Mor) [*](5 ἐμπλήσαντας BPaMaCl et γρ in marg Mor 6 καὶ om HC inser ὒ 8 συναιρῶν C συναίρων Pa et γρ in marg Mor συναινῶν ViMaCl | ὅτι Vi ὃ MaCl 9 ἔργω μὲν] ἡγοῦμαι MaCl 10 ἐνεγκεῖν post μακρὸν MaCl Re delevi | ἀπόληψιν PaM sed in hoc ἡ in εἰ corr y, Re | μήτε Vi 11 ὑπολογή- σασθαι HVM sed in hoc ἡ in ἴ’ corr y | πάντα PaMaCl 12 ἢ om Mor 13 τηναρχήν Β om MaCl 15 Ἒν — 16 αἰκίσασθαι om Η inser in marg V 2 C 2 | οὖν om Pa 17 ἡμᾶς MMaCl „an ὑμῖν vulg. an ἡμᾶς ex Aug. praeferam ambigo" Re Ι ἐπέλθοι CVi 18 παρόντας Vi | ἔσεσθε ὢ sed ἔ in ras m- ἔσεσθαι H 19 ἐζημιωκότες Cl sed ἐς ex ι corr m 2 | ἀποθανὼν scripsi ex HVCBPaMVi παθὼν MaCl edd)

230
οὐδενὸς ἂν πονηρὸς νομισθείη καὶ τοῦτ’ ἂν εἴη πε- πονθὼς ὅ μικρὸν ὕστερον αὐτόματον ἔπεισι, τοῖς δὲ ἀδίκως ἀπεκτονόσι καὶ πρὸς θεοὺς καὶ πρὸς ἀνθρώ- πους ὁ λόγος γίγνεται καὶ τὰ τῆς ἀδικίας εἰς ἅπαν τὸ γένος.

ὑπὲρ μὲν οὖν τούτου ταύτην ἔχειν τὴν γνώμην ἄξιον, δεῖ δὲ ὑμᾶς μηδὲ τοὺς ὑπὲρ τοῦ πράγ- ματος λόγους ἡγεῖσθαι φορτικούς, ὅπως ἂν γίγνωνται. καὶ γὰρ εἰ μὲν ἀναγκαῖον ἦν τὴν ψῆφον εὐθὺς ἕπεσθαι τοῖς εἰρημένοις, καλῶς ἄν τις ἐδυσχέραινε τὴν ἀκρό- ἄσιν ὡς ἂν ὑπ’ αὐτῆς ἀφαιρούμενος ἃ ἂν προαιρῆται κυρῶσαι· ἐπεὶ δὲ τὸ μὲν εἰπεῖν τῶν πρέσβεων, ἡ δὲ ὑπὲρ τοῦ παντὸς γνῶσις ἐν ὑμῖν, οὐδὲν ἂν δήπου βλάβος εἴη διὰ τέλους ἀκούσασι πρᾶξαι τὸ παριστά- μενον.

[*](RIV 17)

4. Τοῖς μὲν οὖν ἄλλοις ἅπασιν ὅσοι | παρ’ οὕς τινας ἦλθον πρεσβεύοντες τὸ μὴ τυχεῖν ὑπὲρ ὧν ἀφί- [*](3 sq. Antiph. tetral. γ, α p. 126,) [*](1 τοῦτο MaCl 2 αὐτομάτως Β | ἐπῇ Η ἐπῆν C ἐπίῃ Pa et γρ in marg Mor Ι δ’ Pa 4 γίνετ’ αἰ ΒΜ om MaCl delendum censet Gasda | καὶ τὰ] κατὰ Pa et γρ in marg Mor „corrupta haec sunt. fortasse desunt nonnulla" Re 5 ὑπορρεῖ post γένος excidisse coni lacobs Lect 91 Ι τούτων MaCl Ι ἔχει Vi 6 μὴ δὲ HBMViMaCl | τοὺς inser Pa 2 7 γίγνωνται reposui e libris cum Boissonadio Anecd. II 315 γίγνονται edd) [*](10 ὑφ’ αὐτῆς Pa | ἂν om MViMaCl ὢ C | προαιρῆται scripsi προείρηται Η προείρηται VC Mor sed in hoc γρ ἂν προῄρητο in marg, Re qui προῄρηται vel potius προῄρητο coni προήρηται Β προῄρητο Pa ἦν βουλόμενος MViMaCl et γρ in marg Mor προέληται Cobet Coll 279 12 ὑπὲρ om MaCl Ι δήπου om MaCl 15 ἅπασι καὶ HVC ἅπασι πράγ- μασιν Pa sed πρέσβεσι supra πράγμασιν m 2 ἅπασι πρέσβεσι e Par 3017 Gasda γρ πράγμασιν ὅσοι πρέσβεσιν ὅσοι in marg Mor | οὕς τινας Μ sed in οὓς τινασςοῦν corr γ’ οὕς τινας οὖν Pa et e Par 3017 Gasda 16 πρεσβεύσοντες Β)

231
κοντο τῶν ἐσχάτων ἀτυχημάτων εἶναι δοκεῖ, ἡμῖν δέ, ὡς ἔοικε, τό τε διαπράξασθαι περὶ ὧν ἀπεστάλμεθα τῶν ἡδίστων ἐστὶ καὶ τὸ διακενῆς ἀπελθεῖν οὐδὲν λυπηρόν. τὸ μὲν γὰρ πρότερον πραγμάτων ἡμᾶς ἀπαλ- λάττειν φαίνεται καὶ διατριβῆς, ἐν δὲ τῷ δευτέρῳ μειζόνων ἔργων ἐλπὶς ὕπεστιν. ὡς οὖν ὑπὲρ ὑμῶν ὄντος μᾶλλον ἢ ἡμῶν τοῦ συλλόγου καὶ προσέχοντες ἀκούσατε καὶ τὴν ἐξέτασιν μὴ πρὸς τὸ ἥδιστον μᾶλλον ἢ τἀληθὲς ποιήσασθε.

5. Παλαί’ μὲν οὖν, ὦ Τρῶες, πρὸς τὴν Ἀλεξάνδρου γνώμην τὸ κοινὸν τῆς πόλεως ἦθος ἐξετάζοντες κακί- στους ἀπάντων ἀνθρώπων, δότε γὰρ εἰπεῖν μετ’ ἐξου- σίας, καὶ δυσσεβεστάτους ἐνομίζομεν καὶ πάντων ὠμο- τάτους βαρβάρων· νῦν δέ γε πεῖραν ὑμῶν καὶ τῶν ὑμετέρων νομίμων λαμβάνοντες καὶ συνηθείας καὶ τάξεως καὶ τῶν ἄλλων οἷς γνωρίζεται πόλεως τρόπος τὴν μὲν κοινὴν ὑμῶν προαίρεσιν ἀγάμεθα, ἕνα δὲ γενέσθαι φαῦλον ἐν πόλει δεξιῶς ἐχούσῃ θαυμαστὸν οὐδὲν ἡγούμεθα, ἐπεὶ κἀν τοῖς Ἕλλησιν αὐτοῖς ἐν ταῖς [*](1 ἀδικημάτων HVC Ι δ’ MaCl 3 ἐστὶ om HVC Ι τὸ om BPaMaCl et γρ in marg Mor | ἀπελθοῦσιν BPaMaCl et γρ in marg Mor et e Par 3017 Gasda | οὐδὲ ἐν BPaHVViCl Mor οὐδὲ καθ’ ἐν coni Re 4 καὶ ante πραγμάτων BPaMaCl ἀπαλλάξον coni Re 5 τριβῆς HVCBPa et γρ in marg Mor 6 λόγων Β | ἐλπίς ἐστιν Vi 7 μᾶλλον om MaCl | ὑπὲρ ante ἡμῶν MaCl Re | καὶ om CB 9 ποιήσασθε Μ aed θε in ras y ποιήσατε Β sed σθε suprascr, ViMaCl 10 οὖν om HVC 12 μετεξουσίας Ma 13 καὶ(2) inserCl2 inser Cl 2 14 ὠμοτάτους MaCl ἴ’ γε om MaCl 15 νομίμων om Cl | λαβόν- τες MaCl Re | καὶ τάξεως om Pa 16 τρόπος γνωρίζεται πό- λεως MVi 17 ἀγόμεθα Pa sed ἁ suprascr m 2 | ἴνα — 19 ἡγού- μεθα praemissis verbis Τοῦ πρεσβευτικοῦ πρὸς τρῶας ὀδυσσέως: μελέτ.κᾶ citat Macar fol 83 | δὲ] τινα Macar 18 τῇ anle πόλει e Par 3017 inser coni Gasda 19 οὐδὲ Macar Ι καὶ Β ἐν — 232, 1 πόλεων in marg C2)

232
εὐνομουμέναις τῶν πόλεων εὕροις ἄν τινα τὸν αὑτοῦ βίον ἐναντίως τῷ κοινῷ καταστησάμενον σχήματι, διό- περ καὶ κολάζεται νόμῳ. ἀλλ’ οὐ τῶν πόλεων, οἶμαι, ταῦτα κατηγορήματα, τοῦ δὲ πεποιηκότος ἀδικήματα.

ἃ τοίνυν θαυμάσαντες ὑμῶν ἔχομεν, ἐκεῖνά ἐστι. πρῶτον μέν, ὅτι τὸ χρῆμα τῶν πρέσβεων ἐπίστασθε καὶ τοὺς ἥκοντας προσήκασθε καὶ οὐκ ἀπεστράφητε, [*](R IV 18) ὧς ἠκούσατε, ἀλλ’ ἀνοίξαντες τὰς πύλας | τοῦτο μὲν ἐδέχεσθε ἐν τῇ πόλει πρᾴως, τοῦτο δὲ ἐξενίζετε λαμπρῶς, λέγω γὰρ νῦν ὑμετέραν πρᾶξιν τὴν φιλαν- θρωπίαν Ἀντήνορος.

ἐπὶ τούτοις βωμοὶ πανταχοῦ τῆς πόλεως ὁρώμενοι καὶ κάλλη νεῶν καὶ πλῆθος ἀναθημάτων καὶ συνεχεῖς θυσίαι καὶ πανηγύρεις συ- χναὶ καὶ τεταγμένος ἑκάστου χρόνος, ταῦτα γὰρ ἀκού- εἰν ἐνῆν, καὶ μαντικὴ τίμιος οὐκ ἐῶσα τὸ μέλλον ἐν ἀδήλῳ κεῖσθαι καὶ ὅλως τὰ πλείω πρὸς Ἑλληνικὸν ἁμιλλώμενα κόσμον, ἐκκλησίαι, ῥήτορες, τὸ βουλῇ χώ- ραν εἶναι, τὸ λέγειν εἰς μέσον ἐξεῖναι, τὸ μὴ τῷ θυμῷ πλέον ἢ τῷ δικαίῳ δεδόσθαι. τοὺς μὲν γὰρ ἄλλους [*](11 II. γ’ 207 Ι ΙΙ δ’ 48; ὢ 69 12 Dem. p. 35,15 13 II. ’ς 88 et 269 sq. 15 II. μ’ 200 sq. 17 II γ 209; η 345) [*](1 τινα om HV sed in hoc suprascr m 2 CMVi | τὸν bis Μ αὐτοῦ scripsi αὐτὸν Pa sed αὐτοῦ suprascr m 2 αὐτοῦ reli- qui libri edd 2 ἐναντίως inser Ma 2 | κοινὸν Pa sed κοινῶ suprascr m 2 3 μὲν post πόλεων e Par 3017 inser coni Gasda 5 ὑμᾶς Pa 2 6 πρεσβειῶν Μ Re 7 προσεδέξασθε Pa sed προσήκασθε suprascr m 2 9 ἐδέξασθε HVCBMVi | πράως HViMaCl Mor Ι δὴ Vi Ι ξενίζετε HVCMVi Mor 10 γὰρ] δὲ Ma | νῦν om BMVaCl οὖν Pa et γρ in marg Mor Ι ἡμετέραν Η comma post πρᾶξιν edd delevi 11 βαβαὶ MaCl 12 ὁρώ- μενα Cl om Ma | καὶ om MaCl | ναῶν MaCl | κάλλος MaCl 14 ἐνῆν ἀκούειν Pa Mor 17 ἁμιλλᾶται Vi et supra ἁμιλλώ- μενα C 2 I ἐκκλησίαι scripsi ἐκκλησία libri edd Ι τῇ ante βουλῆ Pa 19 δίδοσθαι BMViMaa Re)

233
βαρβάρους ἀκούομεν ὀργῇ μᾶλλον ἤ λογισμοῖς τὰ καθ’ ἑαυτοὺς ἐπιτρέψαντας ἐγγύτατα τῶν θηρίων διάγειν καὶ τοσοῦτον ἐπ’ ὠμότητι καὶ πονηρίᾳ φρονεῖν ὅσον εἰκὸς ἦν ἐπὶ τοῖς ἀμείνοσι. τὰ δ’ ὑμέτερα πρὸς τὸ βέλτιον ὁρῶμεν πάντα συνηρμοσμένα καὶ συγχαίρομέν γε ὑμῖν τῶν τε ἐθῶν καὶ τῆς καθεστώσης τάξεως.

ἐστι δ’ ὑμῖν ἀπ’ αὐτῶν ὧν εὐδοκιμεῖτε τὸ τὰ δί- καια πανταχοῦ φυλάττειν ἀναγκαῖον. καὶ δι’ ἀρετῶν ὧν ὑμᾶς ἐπαινεῖν ἔχομεν θαρρεῖν ἡμῖν ὑπὲρ ὧν ἥκο- μεν ἔπεισι. τοῖς μὲν γὰρ ἐξ ἀρχῆς παρὰ φαῦλον τὸ καλῶς ἀκούειν θεμένοις ἴσως ἂν ἐνέγκαι τινὰ συγγνώ- μην τὸ ῥᾳδίως ἐπὶ τὰ χείρω καταφέρεσθαι, οὐδὲν γὰρ ὑπεναντίον οἶς ἔγνωσαν ἄνωθεν δοκοῦσι δια- πράττεσθαι καὶ τῇ συμφωνίᾳ τῶν ἔργων ἀφαιροῦσι τῆς μέμψεως τὸ πλέον· ὅσοι δὲ ἀρχὴν ἐνστησάμενοι καλὴν καὶ γενναίαν εἶθ’ ἑκόντες ἁραρτάνουσιν, αὑτῶν [*](R IV 19) κατήγοροι γεγόνασιν οἷς ἔκριναν εὖ ἔχειν ὑπεναντία [*](1 λογισμοῖς Οἶ’ sed ογισ in ras m 2 λογισμῷ Ma Re λόγοις HVC 2 αὑτοὺς PaMaCl | ἐγγυτάτω Ma 3 πονηρίᾳ om Vi 4 ἦν εἰκὸς MVi Ι δὲ BPaMaCl Re 6 γε om MVi MaCl | ἡμῖν BPa Re Ι τε om MaCl Ι ἐθνῶν Vi sed v eras θεῶν MaCl γρ ἠθῶν in marg Mor 7 δὲ BPaMaCl | εὐδο- κιμεῖται Η 8 δι’ ἀρετῶν ὧν scripsi e Β ἀρετῶν δι’ ὧν Η VCVi edd δι’ ὧν PaMMaCl et γρ in marg Mor δι’ ὧν ἀρετῶν coni lacobs Lect 91 „videtur leg. ἀπὸ τῶν ἀρετῶν δι’ ὧν Re 9 ἂν ante ὑμᾶς MaCl | ἡμεῖς Οἶ’ | ὑμῖν Β | ὧν τε Vi 10 τοῖς — 234, 1 τολμῶντες citant Plan fol 38 et Macar fol 83 γὰρ om Vi Macar οὖν Plan | ἐξαρχῆς CM Plan Macar Ι τὸ καλῶς ἀκούειν παραφαῦλον MaCl Plan 11 καλῶς scripsi ex HBVIMaCl Plan Macar et γρ in marg Mor κακῶς VCPaM edd μὲν MaCl 12 χείριστα HVCB Mor sed in hoc γρ χείρω in marg 13 ἂν post οἶς Vi | ἔγνωσαν ἄνωθεν scripsi ex HVC MVi ἄνωθεν ἔγνωσαν BPaMaCl Plan edd 15 πλεῖον MVi I γὰρ Η 16 εἶτα BPaMaCl Plan Macar | αὐτῶν HVi Ma ‘in’ 1 in hoc ’in‘ corr m 2 Cl 17 εὖ ἔχειν Vi) MVi | ὑπ’ ἐναντία MaCl)

234
τολμῶντες.

ποῦ τοίνυν ἂν εἴη τῶν αὐτῶν φοβεῖ- σθαι μὲν τοὺς θεούς, πάλιν δὲ αὐτῶν καταφρονεῖν, καὶ θύειν μὲν ὑπ’ εὐσεβείας, δυσσεβεῖν δὲ διὰ τῶν χειρίστων, καὶ τὸν μὲν Δία τιμᾶν καὶ διὰ πολλῆς τῆς ἐπιμελείας θεραπεύειν νῦν μὲν ἐν ταῖς κορυφαῖς τῆς Ἴδης, αὖθις δὲ ἐπὶ τῆς ἀκροπόλεως, πάλιν δὲ αὐτοῦ τοῦ Δῖός οὕτως ὀλιγωροῦντας φαίνεσθαι, ὥστε τὴν μεγίστην αὐτοῦ τῶν τιμῶν εἰκῆ διαφθείρειν; τίς γὰρ οὐκ οἶδεν ὧς ὁ ξένιος Ζεύς, ὅπερ κεφάλαιόν ἐστι τῶν ἐπωνυμιῶν αὐτοῦ, καὶ ὅτι παντὸς μὲν ἀναθήματος ἥδιον ἐκείνῳ τὸ τὰ περὶ τοὺς ξένους εὖ ἔχειν, πάσης δὲ δεινότερον ἱεροσυλίας, εἴ τι συμβαίνει δυσχερὲς ἤ τῷ ξένῳ παρὰ τοῦ δεξαμένου ἢ τῷ δεξαμένῳ παρὰ τοῦ τυχόντος εὐνοίας;

οὐ τοίνυν ἐστὶ τῶν τῶν ὑβρίζειν τε ὁμοῦ καὶ θεραπεύειν τὸν θεόν. εἰ μὲν γὰρ οὐκ ὀργίζεται παροινούμενος, τί περὶ τὴν θεραπείαν ἐσπουδάκαμεν; εἰ δὲ τοῦ τιμᾶσθαι ποιεῖται λόγον, εἰκὸς δήπου καὶ τοῖς ὑβρίζουσιν ἄχθεσθαι.

εἰ [*](6 II θ’ 48; χ’ 171 sq.) [*](1 τὸν αὐτὸν HV sed in hoc in τῶν αὐτῶν corr m 2, C sed τῶν αὐτῶν suprascr m 2 2 τοὺς om BPaViMaCl τὸν HVC sed in hoc τοὺς suprascr m 2 Ι θεὸν HVC sed in lioc θεοὺς suprascr m 2 I δ’ MaCl I αὐτοῦ HC sed in hoc αὐτῶν suprascr m 2 3 ὑπ’ scripsi ὑπὲρ libri edd 4 Δία scripsi e V sed in ras m 2. BPa M ViMaCl θεὸν HC edd sed γρ Δία in marg Mor 7 τοῦ Δῖός delendum censet lacobs App Pors 324 Anth. Pal III 354 Ι θεοῦ HV CMVi Mor sed in hoc γρ Δῖός in marg 8 διαφθείρει 9 ὧς] ὅσος coni Iacobs | θεὸς HV sed in hoc γρ. ξεὺς suprascr, C ὅπερ scripsi e Pa et γρ in marg Mor om Μ ὅτιπερ Vi ὅτιπρο Η ὅτι περ reliqui libri edd 10 ἐπωνυμιῶν Ma sed ἐπὼν in ras m 2 ἐπιθυμιῶν ἁ Ι τοῦ θεοῦ PaMaCl et γρ in marg Mor) [*](11 τὸ τὰ scripsi auctore Re τὸ BPaMViMaCl et γρ in marg Mor τὰ HVC edd 12 ἢ — 13 ἢ om MaCl 15 δία Β PaMaCl et γρ in marg Mor Re 16 παροιούμενος Ma sed ’ν inser m 2, Cl 17 ἐσπούδακεν VC 18 ὑβρισμένοις Μ sed γρ ὑβρίζουσιν in marg Ι ἄχθεσθαι V sed ἕσθαι in ras m 2 ἄχθαι Η)

235
μὲν τοίνυν οὐ παραπλησίων ἔνεστι τῶν θεῶν τυχεῖν οὐδὲ τοιούτων ὁποίους ἂν ἡμᾶς αὐτοὺς παρέχωμεν, ἀλλ’ ἔστι μὲν ἀδικοῦντας τῆς ἐκείνων προνοίας ἀπο- λαύειν, ἔστι δὲ τὰ δίκαια προῃρημένους μηδὲν ἄμεινον τῶν I πονηρῶν πράττειν, καθαιρετέον μὲν βωμούς, [*](R IV 20) ἀμελητέον δὲ θυσιῶν, παροπτέον δὲ πανηγύρεις, ἐν οὐδενὸς δὲ μέρει τὸ θεῖον ἑκτέον ἀπλῶς τε νομιστέον καὶ εἰκῆ φέρεσθαι τὰ ἀνθρώπινα καὶ τὸ προστυχὸν ἰσχύειν, τῆς δὲ τοῦ βελτίονος τάξεως μηδὲν εἶναι τὸ κέρδος τοῖς οὕτω ζῆν ἐθέλουσι. καὶ τί δεῖ δικαιοσύνην ἀσκεῖν, πρᾶγμα ἐπιζήμιον, ἐξὸν προτιμήσαντας πονη- ρίαν ἡδονὴν ἀκίνδυνον καρποῦσθαι; εἰ δὲ ταῦτα μὲν οὐδὲ λέγειν καλόν, ἦ που γε τὸ πράττειν οὐκ ἄξιον. ἀλλ’ εἰ τοῖς μὲν ὁσίοις αἱ βελτίους ἐλπίδες ἀπόκεινται, τοῖς δὲ ἑτέρως ζῆν ᾑρημένοις καὶ τὰ παρόντα δυσχερῆ [*](1 παραπλήσιον Ma sed ησίων suprascr m 3, Cl Ι τῶν θεῶν scripsi e BPaMVi et γρ in marg Mor τοῦ θεοῦ HVC Mor τὸ θεῶν Ma sed av supra ὁ m 3, Οἶ’ θεῶν Re 2 τοιούτου Mor sed γρ τοιούτων in marg Ι αὐτῷ Mor sed γρ αὐτοὺς in marg Ι παρέχωμεν scripsi ex HCMMaCl παράσχωμεν BVi παρέχομεν VPa edd 3 ἀδυναμοῦντας Ma sed in ἀδικοῦν- τας corr m 3 | ἐκείνου HVCVi Mor sed in hoc γρ ἐκείνων in marg 5 τῶ πονηρὼ Vi 6 πανηγύρεις Ma sed εἰς in ras m 2 7 οὐδενὶ HV Mor sed in hoc γρ οὐδενὸς in marg δὲ om Pa Ι ἑκτέον CMa sed ἁ suprascr C2 M 3 ἀκτέον Μ ἑκτέον HPa | ἄλλως δὲ coni lacobs Anth. Pal. III 122 8 καὶ(1) om BMMaCl cancellavit Boissonadius Anecd. II 319 Ι τὸ inser Ma 3 om ἁ 9 μοίρας καὶ ante τάξεως Μ Mor | τὸ κέρδος μηδὲν εἶναι MaCl τὸ om Pa 10 ἐθέλουσι — 15 ἑτέρως in marg Pa 2 11 προτιμήσαντας Mor sed γρ παρατιμήσαν- τας in marg | πονηρίαν scripsi e VC sed in hoc αν ex ἃς corr m 2, Pa 2 MViMa sed in hoc in marg m 2 πονηρίας HBCl edd 13 ἡ που scripsi e MViMaCl ἤπου Μ et γρ in marg Mor et Re ὀποῦ HVC sed in hoc ἤπου suprascr m 2, Β Mor γε om PaMaCl et γρ in marg Mor Ι τὸ om MVi Ι οὐδὲ HVC sed in hoc del w, Mor sed γρ τὸ in marg 14 ἀλλ’ εἰ scripsi ἀλλὰ libri edd 15 ὧς ante ἑτέρως HVCBPaMVi edd) delevi
236
καὶ τὰ μέλλοντα φόβου μεστά, πολὺ δήπου κάλλιον, ὦ Τρῶες, ἐκείνης εἶναι τῆς μερίδος ἣ τὰ χρηστὰ προξε- νεῖ.

καὶ οὐκ ἐπιτιμῶμεν ὑμῖν ὧς οὐχ οὕτω φρο- νοῦσιν, ἀρχὴν δὲ οὐδ’ ἂν συνεβουλεύομεν ὑμῖν, εἰ μὴ τοῦτον διέκεισθε τὸν τρόπον, ἀλλ’ ἐπειδὴ ταῦθ’ ὑμᾶς δικαίως ὁρῶμεν ἐπιτηδεύοντας, οὐκ ἂν βουλοίμεθα τὴν πόλιν ὑμῖν ἐξ ἡμισείας εἶναι δικαίαν οὐδὲ τὰ ἄλλα ἀνεγκλήτους ὄντας ἐν τοῖς περὶ τὴν Ἑλένην δοκεῖν ἁμαρτάνειν. πάντων γὰρ ἀτοπώτατον τῆς μὲν ἐγχεορή- σεως καὶ τῶν ἔργων ἀφεστηκέναι, ἐν δὲ τῇ περὶ τῶν πεπραγμένων βουλῇ τῆς αἰτίας τοῖς πεποιηκόσι κοινω- νῆσαι.

13. Εἰ μὲν οὖν κοινῷ δόγματι τῆς πόλεως τὸ ἀδίκημα τετόλμηται καὶ τὸν Ἀλέξανδρον ὑμεῖς ἐπὶ 15 καλὴν οὕτω πρᾶξιν ἐξεπέμψατε, σαφῶς εἴπατε μηδὲν [*](R IV 21) ὀκνήσαντες καὶ | οὐδὲν ἔτι φθεγξόμεθα, τίς γὰρ ἂν νοῦν ἔχων αὐτοῖς τοῖς εἰργασμένοις δικασταῖς ὧν ἠδίκησαν χρήσαιτο; εἰ δέ, ὅπερ ἀληθές ἐστιν, ὁ μὲν ἐφ’ ἑαυτοῦ βαλόμενος ἔπραττε τὸ τερπνόν, ὑμῶν δὲ [*](18 Her. III 71, 3; 155, 2; IV 160, 1; V 73) [*](1 δὲ ante δήπου MVi et inser C 2 2 δήπου ante τῆς Οἶ’ ἢ ex ἧ corr Ma 2 Ι τῷ χρηστὰ προεξενέγκαι post προξενεῖ Pa Mor sed in hoc del γρ del Re 4 δὲ] δ’ ἂν HV Ι οὐδ’ ἂν] ἂν οὐδὲ Vi Ι συνεβουλεύομεν scripsi auctore Re ἐβούλευον Ma ἁ συνεβούλευον reliqui libri edd 5 διέκεισθε Ma sed ε(1) in ἁ corr m 2 Ι ταῦτα MaCl | ὑμᾶς om MaCl 6 δικαίως in- serui e MViMaCl om HVCBPa edd 7 ὑμῖν scripsi ex HVGPaMVi ὑμῶν BMacl edd Ι ἐξημισείας Η Ι τἄλλα B MaCl 8 ὑπὲρ τῆς ἑλένης MViMaCl 9 πάντων scripsi ex τ HVCBPaMVi ἀπάντων MaCl edd | ἐγχειρήσεως Μ 10 περὶ om BMaCl παρὰ Vi 11 ἐναντίας τοῖς πεπραχόσι Pa sed αἰτίας in marg, et γρ in marg Mor 13 τῆς om Mor | τῆς πόλεως om MaCl 14 ὑμεῖς om Β 16 γὰρ om Μ 18 δ’ BPa 19 ἐφ’ scripsi e PaViMaCl et γρ in marg Mor ἀφ’ reliqui libri edd | βαλόμενος scripsi auctore Re „malim βαλόμενος“)

237
τὸ κοινὸν οὐ μετεῖχε τῶν γιγνομένων, δείξατε τοὺς δεδρακότας ἐν τῇ ψήφῳ καὶ τῇ χειροτονίᾳ τῆς αἰτίας ἐξέλεσθε τὴν πόλιν.

14. Καὶ μὴν ἔγωγε πολλοὺς ὑμῶν οἶδα τῷ μὲν Ἀλεξάνδρῳ δυσκόλως ἔχοντας, ἡμῖν δὲ τοῖς πεπονθόσι συναλγοῦντας, δεῖ δὲ τόν γε ἀληθῶς ἀπλοῦν καὶ γεν- ναῖον οὐ πλάττεσθαι τὴν καλοκἀγαθίαν, ἀλλ’ ἐπὶ τῶν ἔργων τοῖς ἠδικημένοις ἀμύνειν καὶ τοῦ νόμου τῆς ἐκκλησίας διδόντος παρρησίαν ἀποδοῦναι κελεύειν τὴν Ἑλένην, ἀλλ’ οὐκ ἰδίᾳ σεμνολογεῖσθαι τὴν πρᾶξιν δημοσίᾳ μὴ αἰτιώμενον.

Καὶ μὴν εἴ τις ὑμᾶς ἔροιτο, τί μαθόντες οὔτε πρότερον οὐδὲν τοιοῦτον εἴργασθε οὔτ’ ἐπειδήπερ Ἀλέ- ξανδρος ὧν ἐπεθύμει κύριος ἦν ἐζηλώσατε τὴν ἁρπα- γήν, εὖ οἶδ’ ὅτι φήσαιτ’ ἂν ἄπαντες ὅτι καὶ πρό- τερον καὶ μετὰ τὴν Ἀλεξάνδρου παροινίαν πο- νηρᾶς εἶναι φύσεως τὸ ἅρπαγμα κατεγνώκαμεν καὶ οὐ διὰ τοῦτο χρηστόν, ὅτι τῷ δεῖνι τῶν [*](coll Her. 1. 1. λαβόμενος Pa et coni lacobs Lect 92 γρ λαβόμενος ἐ.βουλόμενος in marg Mor βαλλόμενος reliqui iibri sed βουλευόμε- νος suprascr Ma 2, edd σαυλούμενος Μ Schmidt Philol. Χ 626) [*](1 τῶν κοινῶν Pa sed τὸ κοινὸν suprascr m 2 2 τῇ om MaCl 4 καὶ μὴν Mor sed γρ οὐ μὲν in marg 5 ὑμῖν Pa) [*](6 ξυναλγοῦντας Vi | δεῖ — 8 ἀμύνειν citat Macar fol 83 δὲ om Macar | γε om Macar τε Η 7 μὴ μὴ I πράτ- τεσθαι Pa sed πλάττεσθαι suprascr m 2 8 τοῖς om Mor 11 δημοσίᾳ μὴ om HVPa in marg inser C 2 δημοσίᾳ om γρ in marg Mor 12 μὴ Η | παθόντες MaCl Ι οὐδὲν τοιοῦτον οὔτε πρότερον Mor 13 οὔτε MaCl 14 ἐπιθυμεῖ MaCl | ὧν MaCl 15 οὐκ Ma sed γρ εὖ δ’ ὅτι in marg m 2, Cl | φήσαιτ’ ἂν scripsi e Pa φήσαιτε ἂν Ma et γρ in marg Mor φήσετε ἂν Οἶ’ φήσετε MVi φήσαιτε Re φήσειαν HVCB Mor Ι ὅτι om PaMaCl 1 6 τοῦ ante Ἀλεξάνδρου HVCB edd delevi ἢ ὅτι ante πονηρᾶς ViMaCl 17 κατέγνωμεν PaMaCl et γρ in marg Mor 18 οὐ inser V 2Cf om Η οὐδὲ Pa et γρ in marg Mor Ι διατοῦτο HViMaCl γρ διότι in marg Mor | τοῦτό τι coni lacobs Lect 92 Ι διότι BPa MaCl et γρ in marg Mor)

238
Τρώων ἤρεσε.

τούτοις μέντοι τοῖς λόγοις οὐ συμβαίνει τὸ συμπράττειν Ἀλεξάνδρῳ καὶ συναγωνί- ζεσθαι πρὸς τὸ μηδὲ παύσασθαι τῶν ἀδικημάτων ποτέ. εἰ μὲν γὰρ ἐπαινεῖτε τὸν ἄνθρωπον, τί οὐ μιμεῖσθε; εἰ δὲ καταμέμφεσθε ἴ’ τί οὐ κωλύετε; οὐ γὰρ δήπου λόγον ἔχον ἐστὶ ταῦτα διαφυλάττειν εἰς τέλος ἃ μηδὲ [*](R IV 22) γενέσθαι τὴν ἀρχὴν | βέλτιον ἦν. ἢ τὴν μὲν ἁρ- παγὴν αἰτιασόμεθα, τὸ δὲ μηδ’ ἀποδοῦναι βούλεσθαι τοῦτο θαυμασόμεθα;

17. Ὅλως δέ, εἴ τις ἀκριβῶς λογίζεσθαι βού- λοιτο, οὐ Μενέλεως ἠδίκηται μόνος ἐν τοῖς τετολ- μημένοις, ἀλλὰ καὶ τὰ κράτιστα τῶν ἀνθρωπίνων συγκέχυται καὶ κεκίνηται. εἰ γὰρ Ἀντήνωρ ὁ βέλ- τιστος ἐνεθυμήθη πρὸς ἑαυτόν ὅτι νῦν ἐγὼ Με- νέλεων καὶ Ὀδυσσέα παρ’ ἐμαυτῷ καταλύειν ἀνέξομαι τὸν μὲν εἰς τὰ τιμιώτατα βεβλαμμέ- νον, τὸν δὲ συνωργισμένον τῷ πεπονθότι; ἂν [*](7 Manuel. Palaeol. antil. supra p. 227, 1 sq. 12 cf. p. 232, 11) [*](2 συμβαίνειν H | πράττειν Vi 3 μὴ δὲ HBViMa sed in hoc δὲ eras, Cl μὴ Μ μηδὲν Pa Mor 6 τοῦ λόγου HV Bed in hoc λόγον corr m 2, C sed in τὸν λόγον corr m 2, Mor sed γρ λόγον in marg | ἔχοι Ma sed ἔχον ἐστὶ suprascr m 2, ἔχον om HV sed in hoc inser m 2, C Mor sed in hoc γρ ἔχον in marg Ι ἐστὶ inser Cf om Re Ι· διαπράττειν ViMa sed in hoc διαφυλάττειν suprascr m 2, Cl μὴ δὲ HMViMaCl 7 τὴν ἀρχὴν γενέσθαι Ma sed et ’ eras, ὢ 1 εἷναι HVC sed in ἦν corr V 2 Cf Ι καὶ Pa et γρ in marg Mor 8 αἰτησόμεθα HV sed in hoc ια supra η, C sed η in ια corr n ἴ’ τὸ — 9 θαυμασόμεθα in marg Pa 2 | μὴ BMViMaCl 9 signum mterrogationis posui 11 μενέλεως Μ sed ε(3) inser ’ν μενέλαος PaMa sed ἕως suprascr m 2, Cl 12 καὶ om Pa Ι ἀνθρωπίων VM ἀνθρωπείων Vi ἀνθρώπων BPaMa sed in hoc γρ ἀνθρωπείων in marg m 2, Cl γρ ἀνθρώπων ἢ ἀνθρωπείων in marg Mor 13 γρ εἰ καὶ γὰρ in marg Mor 14 αὐτόν PaMa αὐτὸν Οἶ’ Cl ἐγὼ om HVC Ι μενέλαον Cl 15 τὸν ante Ὀδυσσέα BPaMaCl edd delevi 16 βεβλημμένον Η βεβλημένον V 17 signum interrogationis posui, comma ViMa, colon reliqui libri punc- tum edd Ι ἆρ’ lacobs Anth. Pal. III 696)

239
οὖν ἀποχρήσωνται πρός τι τῶν δυσχερῶν τῇ παρ’ ἐμοὶ διατριβῇ, παρ’ ἡμῶν δὲ αὐτῶν ἔχουσι τῶν τοιούτων τὸ παράδειγμα, καλῶν γ’ ἂν εἴην ἀπολαύων ξενίων· εἰ ταῦτα διαλογισάμενος προσιόν- τας ἀπήλαυνε καὶ μηδαμῆ προσίετο, ἀρ’ οὐκ ἂν ἦν θέαμα δεινὸν καὶ πάντων ἐλεεινότατον ἄνδρας ξένους ἠδικηκότας οὐδὲν ἐπ’ ἀγορᾶς κυλινδεῖσθαι; οἶμαι γὰρ ἂν καὶ τοὺς ἄλλους τοῦτον μιμήσασθαι τῷ φόβῳ τῶν πεπραγμένων πρὸς ἀπιστίαν ἀγομένους. ταῦτα τοίνυν τὸ μὲν Ἀλεξάνδρου μέρος ἂν συμβεβήκει, ἡ δὲ Ἀντή νορος καλοκἀγαθία κρείττων ἐφάνη τῆς ὑποψίας.

18. Μάλιστα μὲν οὖν, ὦ Τρῶες, καὶ τὸ περὶ ὁτ’ ἰοῦν εἰς τὸν ὑποδεξάμενον ἁμαρτεῖν τῶν δεινοτάτων ἐστί, τῆς γὰρ αὐτῆς παροινίας ἀπόδειξιν ἔχει τὸ προαττό- μενον ἅπαν, ἴως ἂν ἐκβαίνῃ τὸ προσῆκον, Ἀλέξανδρος [*](10 cf. t. IV 56, 20 R 15 cf t. IV p. 114, 19 R) [*](1 ἀποχρήσωνται reposui e libris cuni Boissonadio Anecd. II 331 ἀποχρήσονται edd 3 τὸ om MaCl | καλὸν HVPa Ma sed in hoc καλῶν suprascr rubr, Cl et γρ in marg Mor Ι γ’ om MaCl δ’ HVC γὰρ Vi | ἂν om Vi | εἴη Β ViMa sed in hoc v add rubr et γρ in marg m 2, Cl 4 ἀπολαύων scripsi ex Η VCM sed in boc ἀπολαύειν in marg, et γρ in marg Mor ἀπο- λαύειν reliqui libri sed εἰν in ὢν corr Ma rubr, edd ἀπολαύ- σων lacobs Add 124 | ξενίων scripsi auctoribus Re „mihi videtur leg. aut καλῶν γ’ ἂν εἴην ἀπολελαυκὼς ξενίων aut καλόν γ’ ἂν εἴη ἀπολαύειν τὼ ξένω“) et lacobsio ξένον Pa ξένων reliqui libri edd | ἐπ’ αὐτὰ HVC sed in εἰ ταῦτα corr V 2 C n 5 μη- δαμοῦ Vi 6 ἐλεεινότερον MaCl 7 ἠδικηκότας οὐδὲν om Macl 8 τοῦτον om HVC sed in hoc τοῦτο post μιμήσασθαι inser j τοῦτο MVi οὕτω BMa sed in hoc γρ τοῦτον suprascr m 2, ἁ 9 εἰς Ma sed γρ πρὸς suprascr m 2, Cl 10 τῶ et μέρει V Ι ἂν συμβεβήκει scripsi συμβέβηκεν (ξυμβέβηκεν Vi) libri edd | εἰ Pa sed ἡ suprascr m 2 11 κρεῖττον Η 12 οὖν om MaCl | ὦ om HV Ι τιοῦν Ma sed ὁ antepos m 2, ὢ 13 ἁμαρτεῖν scripsi ex HVCMVi et γρ in marg Mor ἐξαμαρτεῖν BPaMaCl ἐξαμαρτάνειν edd 15 ἴως inser γρ Ma 2 ὡσὰν ἁ „unde confici possit ὅταν. aut possit ἴως plane)

240
δὲ παρανομεῖν ἐπιχειρήσας ἐν τῷ μεγίστῳ τὴν παρανομίαν [*](R IV 23) ἔδειξεν. | οὐκ ἤρκει θεραπαίνας καὶ χρυσία καὶ ὅσα εἰς ἐσθῆτα φέρει λαβόντα οἴχεσθαι καὶ τούτοις ὁρίσαι τὰ ἀδικήματα, ἀλλ᾿ ἐπὶ τὸ γύναιον ἐπι- θυμίαν ἀκόλαστον ἐκίνησε καὶ τοῖς αὐτοῖς ὀφθαλμοῖς τοῦτον μὲν δεξιούμενος, τὴν δὲ Ἑλένην εἶδεν ἐφ᾿ ὕβρει.

καὶ οὐκ ἔστησεν ἐπὶ τῆς ἐννοίας τὸ ἐγχείρημα, ἀλλὰ προσέθηκε τὴν πρᾶξιν, ὑπὲρ ἧς καὶ τὸ βουλεύσασθαι τῶν ἐσχάτων ἂν ἦν. καὶ εἰ μὲν οὐχ ἑώρα παιδίον αὐτοῖς γεγονός, ὃ μάλιστα δὴ πάντων εἰς οἰκειότητα τοὺς γονέας συνάγει, ἦν μὲν ἂν οὐδὲ οὕτω μικρόν, τοῦ δὲ νῦν εἰργασμένου μετριώτερον· νῦν δὲ οὔσης αὐτοῖς Ἑρμιόνης τοσαύτης ἀφορμῆς εἰς κοινωνίαν Ἀλέξανδρος διέσπασεν ἃ συνῆπτο θεσμῷ καλλίονι.

20. Οἶδα τοίνυν ὡς ἐρεῖ τις ὅτι δικαίως ἂν στέρ- [*](6 cf. t. IV 114, 20 R 10 cf. p. 206, 2. Chor. Patr. t. IV 97, 1 R) [*](omitti et ἂν pro ἐὰν accipi“ Re | τὸ προσῆκον reposui e libris sed γρ τοῦ προσήκοντος suprascr Pa2 τὸ τοῦ προσήκοντος edd sed γρ τὸ προσῆκον in marg Mor) [*](2 χρυσία V sed ὸν suprascr m2 χρυσὸν BPaMaCl 4ἐπεὶ HVi Mor sed in hoc γρ ἐπὶ in marg | γύναιον V sed γύν in ras m2 δίκαιον HC sed in hoc del et γύναιον suprascr f | εἰς ante ἐπιθυμίαν Mor del Re 6 τὸν γρ in marg Pa2 et coni Iacobs Ach. Tat. 944 | μὲν om Cl inser Ma2 | δεξιούμενος Ma sed ς in ν corr m2, Mor sed γρ δεξιούμενον in marg, et tuetur Iacobs Phil 672 δεξιούμενον V sed ν m2, CBPaM et γρ in marg Mor et Re | εὐλαβῶς post δεξιούμενον γρ in marg Pa2 et Mor et inseruit Re delevi cum Iacobsio | δὲ om Ma sed δ᾿ inser m2, Cl αῖς εἷλεν Pa sed γρ εἶδεν suprascr m2 7 τὰς Vi ταῖς MaCl τῆς M ἐννοίαις MaCl εὐνοίας Pa sed γρ ἐννοίας suprascr m2 γρ ἀνοίας in marg Mor 8 καὶ ante τὴν MaCl Re delevi 9 ἂν ἦν om HVC γἂν MaCl γάρ; Pa | ἦν om PaCl inser Ma2 10 δὴ μάλιστα Vi 11 εἰσάγει MVi et γρ in marg Mor | οὐδ᾿ BPa MaCl 15 καλλίστῳ coni Gasda 16 ὡς ἐρεῖ τις om Pa sed in marg add m2, Ma sed φαίη τις ἂν ὡς inser m2, Cl | ὅτι om)

241
γοιμεν ταὐτὰ πάσχοντες ἅ ποτε πεποιήκαμεν. οἷον ὑμεῖς, φησίν, ἐκ μὲν Φοινίκης Εὐρώπην, ἐκ δὲ Κόλχων ἡρπάσατε Μήδειαν. τί τοίνυν ἀσχάλ- λετε ταὐτὰ ὑπομένοντες ὧν ὑπήρξατε;

ἐγὼ δὲ πρῶτον μὲν αὐτὸ τοῦτο τεθαύμακα εἰ ὧν ὡς ἐγ- κλημάτων μέμνησθε, ταῦθ’ ὁμολογεῖτε μιμήσασθαι. εἰ μὲν γὰρ μηδὲν ἡμάρτανον οἱ τότ’ ἐκεῖνα πράττοντες, πῶς εἰς ἔγκλημα προφέρετε; εἰ δὲ οὐκ ἦν ἔξω τοῦ ψέγεσθαι, πῶς ἅ ψέγειν οἴεσθε δεῖν ἐζηλώσατε;

καὶ μὴν καὶ κατ’ αὐτὸν τοῦτον τὸν λόγον εἰς τοὺς βαρ- βάρους ἔρχεται τὸ ἔγκλημα. εἰ γὰρ τὸ μὲν τῶν ἀδικη- μάτων ἄρχειν παρὰ τὸν νόμον ἐστί, τὸ δὲ ἀμύνασθαι τοὺς ὑπάρξαντας εἰς τὸ δίκαιον τελεῖ, εἰπάτω μοί τις, πότερον | Κρῆτες πρότερον τὴν Εὐρώπην ἐκ [*](R IV 24) [*](14 Her. I 2) [*](Vi I στέργωμεν Ma στέργομεν Mor sed γρ φέροιμεν in marg 1 ταὐτὰ scripsi auctore Re „malim ταὐτὰ πάσχοντες ἃ πρίν ποτε“ ταῦτα libri edd Ι ποτε om HV sed in hoc suprascr m 2, CBVi | πεποιήκαμεν Ma sed αμεν in ras m 2 γρ προπεποιήκαμεν in marg Pa 2 et Mor Ι οἶον] ὧς ἐμὸν· οἷον ViMa sed in hoc ὡς et οἶον inser m 2 et ἐμὸν del m 2 ὡς ἐμὸν. Cl 3 μήδειαν ἡρπάσατε MaCl 4 ταῦτα ὑπομένοντες ὧν ὑπήρξατε ἀσχάλλετε MaCl ταὐτὰ scripsi exHVCB auctore Re ταῦτα reliqui libri edd | προήρ- ξατε PaMaCl et γρ in marg Mor 6 δὲ om Pa | πρῶτον om ὢ inser in marg Ma 2 et suprascr Pa 2 Ι τοῦτο αὐτὸ Μ | οἴων Pa sed γρ ὧν suprascr m 2 6 ταῦθ’ ὁμολογεῖτε μιμήσασθαι om Pa sed in marg add m 2 Ι ταῦτα MaCl 7 μὲν om V | οὐδὲν BPaMa sed in hoc γρ μηδὲν suprascr m 2, Cl Ι τότε BPaMaCl I ἐκεῖνο Pa sed γρ ἐκεῖνα in marg m 2, MaCl 8 τι τοῦτο BPa Ma sed in hoc γρ πῶς in marg m 2, ἁ et γρ in marg Mor Ι οὐ Ma sed in εἰ corr m 2 | δ’ BMaCl Ι ἦ Η εἶ Vi εἰσὶν Μ 9 ψεύ- δεσθαι C sed υδ in γ corr j, et γρ in marg Mor 10 καὶ om Pa 11 τὸ ἔγκλημα ἔρχεται MVi Ι μὲν γὰρ τὸ MaCl et coni Gasda 13 μοι τίς HViMaCl 14 πρότερον Κρῆτες πότερον Ma sed γρ πότερον ἐρεῖ τις Κρῆτες in marg m 2 | Κρῆτες πρότε- ρον om Vi inser my | πότερον ἁ Ι ἐρεῖ τις ante τὴν Vi)

242
Φοινίκης ἥρπασαν ἢ Φοίνικες ἐξ Ἀργοὺς Ἰὼ τὴν Ἰνάχου; ἐγὼ μὲν γὰρ οἶμαι τῶν Φοινίκων γεγενῆσθαι τὴν ἀρχήν.

καὶ οὐκ ἐπαινοῦμεν οὐδὲ τοὺς Κρῆ- κρὸς πρὸς τοῦτο ἐλθόντας. πάντων γὰρ ἀλογώτατον τῶν ἠδικημένων ἀντεπιβουλεύειν οὐ προῃρημένων ἐκείνους περιεργάζεσθαι. ἔπειτα εἰ καὶ πλέον τῶν πεπονθότων ἤχθοντο, δῶμεν γὰρ ὅτι καὶ μᾶλλον ἤλγουν Ἰνάχου, οὐχ ἁρπαγῇ τὴν ἁρπαγὴν μετιέναι ἐχρῆν, ἀλλὰ ταὐτὰ ποιεῖν ἅπερ ἡμεῖς νῦν, πρεσβείαν ἀποστέλλειν, στρα- τόπεδον συγκροτεῖν, πόλεμον ἀπειλεῖν. τοῦτο μὲν γὰρ ἦν μηδὲν τοιοῦτον μήτ’ ἐν γῇ μήτ’ ἐν θαλάττῃ βουλο- μένων τολμᾶσθαι, ἐκεῖνο δὲ πολλὰ παρασκευαζόντων παραπλήσια γίνεσθαι. ἐπαινεῖν μὲν οὖν ἐκείνους οὐκ ἔχομεν, εἰ δὲ ἰσχυρόν τις εἶναι νομίζει τὸ χρῆναι τοῖς [*](1 Her. I 1. Lyc. 1291 sq. cum scholiis 5 Thnc. I 33, 3) [*](1 ἥρπασαν ἐκ φοινίκης Vi 2 μὲν om VCl inser Ma 2 3 οὐκ ἐπαινῶ μὲν BPaMa sed in hoc γρ οὐκ ἐπαινοῦμεν in marg m 2, Cl et γρ in marg Mor 4 εἰς PaMa sed in hoc γρ πρὸς su- prascr m 2, Cl et γρ in marg Mor πρὸς Β | ἦν post ἀλογώτατον in- serendum coni Gasda | τῶν ἠδικημένων in τὸν ἠδικημένον mutan- πεπονθότων dnm coni Re et lacobs Lect 92, tuetur Gasda 5 ἠδικημένων V I comma post ἀντεπιβουλεύειν edd delevi | προειρημένων Pa προῃρημένον coni lacobs Ι ἐκείνων οὓς BMViMaCl γρ ἐκεί- νους οὓς in marg Mor 6 περιεργάζεσθε Pa sed αἰ suprascr m 2, γρ in marg Mor περιεργάζονται BMViMaCl Ι εἰ om ἁ inser Ma 2 7 ὅτι inserui e BPaMVi et γρ marg Mor cum Gasda om reliqui libri sed inser Ma 2 et in marg V 2, Re εἰ Mor quod del Re 9 ποιεῖν om ἁ inser Ma | πρέσβεις Β Ma sed γρ πρεσβείαν suprascr m 2, ὢ πρέσβιν Pa et γρ in marg Mor 11 μήτε (1 et 2) BPaMaCl Ι μήτε ἐν γῇ inser Pa 2 | τῆ ante γῇ et θαλάττῃ Vi 12 ἐκεῖνο scripsi e C sed ο ex α ras corr, ViMaCl ἐκεῖνα reliqui libri edd 13 γενέσθαι Ma sed γρ γίνεσθαι suprascr m 2, Cl | οὖν om PaCl inser Ma 2 14 δ’ PaMaCl Ι νομίζοι Β)

243
ἴσοις ἀμύνασθαι, λόγος τίς ἂν αὐτοῖς λείποιτο; πλὴν ἔν γε ἐκεῖνο ὅτι ὅτι Φοινίκων τὸ ἔγκλημα γίνεται τῶν καταβεβληκότων τὸ σπέρμα τῆς ἁρπαγῆς.

τι οὖν Μήδειαν Ἰάσων ἐλάμβανεν; ἄλλος μὲν ἄν τις ἔφησεν, ὅτι πρὸς τὰ τῶν Φοινίκων παρωξυμμένος καὶ προσδεῖν ἡγούμενος τῇ τιμωρίᾳ, ἐγὼ δὲ οὐ τὸν Ἰάσονα τῆς Μηδείας ἐπιθυμήσαντα σκοπῶν εὑρίσκω. τὴν δὲ Μήδειαν ἀλοῦσαν Ἰάσονος.

ὡς μὲν οὖν συνέπραξεν αὐτῷ πρὸς τοὺς ἄθλους αὐτόματος ὁρμή- σασα εἰς τὴν ἐπικουρίαν καὶ ὡς ἀπέκτεινε τὸν ἀδελ φὸν ἀποσπᾶν | ἐπιχειροῦντα καὶ ὡς ἀβίωτον [*](R IV 25) ἡγεῖτο τὸν βίον, εἰ μὴ ἐκεῖνον ὄψεται, καὶ ὅσα τῶν ἐρώντων ἐστὶ παραλείψω, τί γὰρ ἄν τις μακρηγοροίη; [*](4 sq. Her. I 2 et 3 5 Her. 12 6 Dem. p. 1299, 17. Aesch. Tim. p. 68, 11 R 8 Eur. Med. 8 10 cf. t. IV p. 1010, 6 sq. R 11 [Apollod.] bibl. I 9, 24) [*](1 ἴσο cum ras — 2 litt Ma | ἀμύνεσθαι HVCB Ι λόγος C sed ὃς in ras j λόγοις Η et γρ in marg Mor Ι τί HC sed in hoc ς add j, et γρ in marg Mor | ἂν inserui e B et γρ in marg Mor, ut coni Re λίποιτο Vi 2 γίγνεται Ma sed γίγν in rae 5 — 6 litt m 2 γέγονε Β 4 signum interrogationis post οὖν delevi et post ἐλάμβανεν posui Ι οὑν post μὲν edd delevi 5 παρωξυμμένος scripsi e BPaMaCl et γρ in marg Mor coll. Dem. et Aesch. 1. 1. παροξυνόμενος reliqui libri edd 6 καὶ προσδεῖν ἡγούμενος praemisso ἐλλείπει in marg Ma 2 om BPa sed in hoc suprascr m 2, Cl 7 Ἰάσονα reposui e MaCl ἰάσον’ MVi ἰάσωνα reliqui libri edd cf 1. 8 et p. 248, 4 Ι ἐπιθυμήσαντα τῆς μηδείας Μ τῆς scripsi e ΒΡαΜ et γρ in marg Alor cum lacobsio Phil. 619 αὐτῆς reliqui libri sed αὐτ’ in ras Ma 2, edd Ι σκοπὸν HC sed in hoc ῶν in ὸν corr j, Vi Ι εὑρήσω HC sed in hoc ησ in ισκ corr j, et γρ in marg Mor 8 Ἰάσονος reposui e MaCl ἰασονι Pa sed ῶνος suprascr m 2 ἰάσωνος reliqui libri edd 9 ἐνέπραξεν Mor sed γρ συνέπραξεν in marg 11 ἀβίοτον Μ Vi 13 ἐρώντων scripsi auctoribus lacobsio Add 268, Lect 92 et Cobeto Coll 279 πρώτων libri edd ποιητῶν Gasda 13 μακραγοροίη Pa sed ἁ (2) in ἡ corr m 2)

244
ἀλλ’ ἐπειδὴ τῆς Ἑλλάδος ἦσαν ἐν Κορίνθῳ, ὁ μὲν ἄλλην ἐμνήστευεν, ἡ δὲ ἐδάκρυεν, καὶ ὁ μὲν ἣν ἐβού- λετο ἤγετο, ἡ δὲ οὐκ εἶχεν ἥτις γένηται. οὕτω σφόδρα αὐτὴν Ἰάσων ἠγάπα καὶ τὰς Συμπληγάδας ὑπὲρ ἐκεί- νῆς διέπλευσεν, ὥσπερ Ἀλέξανδρος ὑπὲρ τῆς Ἑλένης τὸν Αἰγαῖον. πότερον οὖν Ἰάσων Μηδείας ἑαλώκει ἢ Μήδεια τὸν οὐδὲν δεόμενον αὐτῆς ἠνώχλει; τὰ μὲν γὰρ πράγματα τὸ δεύτερον βεβαιοῖ.

εἰ δὲ ἐκεῖνό τις φήσειεν, ὅτι καὶ τὴν Ἑλένην παραπλήσιος λογι- σμὸς ἀκολουθεῖν Ἀλεξάνδρῳ συνέπεισεν, οὐ χαλεπὸν εὑρεῖν τὴν ἀλήθειαν. εἰπάτω πρὸς αὐτὴν ἀπαλλαγῆναι τῆς οἰκίας, ἕτερον ἐγγυάσθω γύναιον, κἂν προσκαθη- μένη δακρύῃ, χαίρειν ἐᾶν. καὶ τότε εἰσόμεθα οἷς ἐγκα- λεῖν ἄξιον. καὶ ὥσπερ ἄν, εἰ τότε Αἰήτης ἀπῄτει τὴν [*](1 Eur.Med.19sq. 4 Eur.Med.2. Chor.Partr.t.IV p.103, 9 R. cf. t. II 20,9 7 cf. p. 276, 7 13 Dem. p. 1311, 20) [*](1 ἐπεὶ BPaMa sed in hoc in ἐπειδὴ corr m 2 ἐπὶ Cl 2 ἐμνήστευεν scripsi e VCPaMViMaCl ἐμνήστευσεν ΗΒ edd ἐβούλετο scripsi e VViMa ἠβούλετο reliqui libri edd 3 εἴ τις HVMa sed in hoc ἥτις suprascr m 2 | γένηται Β sed οιτο suprascr m 2 γίνηται HV γρ γένοιτο in marg Mor | οὕτω — 6 Αἰγαῖον in suspicionem vocavit Gasda Ι οὕτω scripsi e Β οὔτε Vi οὕτως reliqui libri sed ’ς eras Ma, edd 4 συμ- πληγάδας Pa et πέτρας suprascr m 2 6 ὡς καὶ Ma sed γρ ὧσπερ suprascr m 2, Cl | ὁ ante ἀλέξανδρος PaMViCl et γρ suprascr Ma 2 | ἐπὶ MVi 6 τὸ HVC cf. t. I 89, 5 | πρότερον HC | οὖν om Cl inser Ma 2 | τῆς ante μηδείας MaCl Ι ἡ Η 8 οὖν Pa et γρ in marg Mor | δ’ PaMaCl | ἐκεῖνο τίς Η MViCl 9 λογισμὸς παραπλήσιος Vi 11 εἰπάτω — 12 κἂν in marg Vi Ι ἀπαλλαγῆναι Pa sed ἀποστῆναι suprascr m 2 12 οἰκείας Mor sed γρ οἰκίας in marg | ἐγγυάσας Vi | προκαθη- μένη HVC 13 δακρύειν Vi | ἐᾶ Vi | καί ποτε Pa sed γρ καὶ τότε suprascr m 2 14 καὶ om Β | ἀπῄτει scripsi auctore Gasda coll Her. I 2 et 3 ᾔτει Β ἂν reliqui libri sed ἂν del Pa 2, edd)

245
Μήδειαν πόλεμον ἀπειλῶν, εἰ μὴ λάβοι, ῥᾷστα ἂν Ἰάσων ἀπέδωκε πρὸς τῷ χάριν εἰδέναι τοῖς ἥκουσιν, οὕτω νῦν Ἀλέξανδρος δειξάτω μηδὲν τῆς γυναικὸς δεόμενος. ἀλλ’ οὐ ποιήσει τοῦτο ἑκὼν εἶναι. πόθεν; οὔκουν Ἰάσων ἠδίκει τότε, ἀλλ’ ἡ παῖς ἠδίκει τοὺς γονεῖς ἑκοῦσα παρ’ αὐτὸν ἀπελθοῦσα.

τί οὖν ἄν τις παραδείγμασι χρῷτο τούτοις ὧν πολὺ τὸ παρὸν ἀπο- στατεῖ; τὸ δὲ μέγιστον καὶ ᾧ σαφῶς εἴσεσθε ποίῳ τινὶ κεχώρισται τὰ πράγματα, οὔτε γὰρ ἢν οἱ Φοίνικες οὔτε ἣν οἱ Κρῆτες | ἔλαβον, ἀλλ’ οὐδὲ ἡ Μήδεια [*](R IV 26) συνοικοῦσαί τισιν ἤδη τοῦτο ἔπασχον οὐδὲ διεσπᾶτο γάμος οὐδὲ εὐνὴ κατῃσχύνετο οὐδὲ παίδων διαδοχὴ διεκόπτετο οὐδὲ ἐφ’ ἃ θεοὶ γαμήλιοι παρεκλήθησαν, ταῦτα κατὰ πολλὴν ὕβριν ἀνῃρεῖτο, ἀλλ’ ἦν κἀκεῖνα [*](4 Dem. p. 241, 18; 242, 25 12 Thuc. II 36, 1) [*](4 ἰστέον ὅτι τὸ εἶναι ἔνθα εὑρεθείη μετὰ τοῦ ἑκὼν ἢ ἄλλης πτώσεως τῶν τριῶν γενῶν τῆς μετοχῆς ἀγρόν ἐστιν M m Ma 2) [*](1 λάβῃ Ma | Ἰάσων ἀπέδωκε scripsi e ΒΜ ἰάσων ἀπέδοτο MaCl ἔδωκεν ἰάσων Pa ἀπέδωκε om HV sed in hoc post ἰάσων inser, CVi ἀπέδωκεν Ἰάσων edd 2 τὸ HVCPaVi καὶ ante χάριν Μ edd delevi 3 γρ ὡς ante μηδὲν in marg Mor 4 ἐγὼν οἶμαι V sed οἶμαι in ras m 2 ἐκεῖνος Ma sed γρ ἑκὼν εἷναι in marg m 2, Cl ἐκεῖνος ἑκὼν Β ἐκεῖνον εἷναι Pa sed ἑκὼν suprascr et εἷναι del m 2 γρ ἐκεῖνος εἰπών in marg Mor 6 Ἰάσων om Pa | τό γε Η 6 πρὸς Β | παράδειγμα C 7 χρῆτο MaCl I τοιούτοις MVi 8 ᾦ scripsi auctore Re ὧς Cl ὃ reliqui libri sed in ras 2 litt Μα 2 et in ὦ corr V 2, edd sed γρ γὰρ in marg Mor | τοίνυν HVC sed in his duobus in τινὶ ras corr, et γρ in marg Mor 9 et 10 οἱ om MVi 10 οὐδὲ scripsi e Μ auctore Re οὔτε reliqui libri sed γρ οὐδὲ suprascr Ma 2, edd 11 συνοικοῦσαι scripsi συνοικοῦσα libri sed ἁ in αἰ corr V 2, edd | τοῦτ’ Vi | ἔπασχεν MViMaCl | διε- σπᾶτο Ma sed εσπᾶ in ras m 2 διέσπαστο Pa et γρ in marg Mor 13 οὐδ’ PaMa Re 14 ἀνῄρητο BPaMViMaCl ἐκεῖνα ἐκεῖνα B)

246
δεινὰ μέν, οὐ μὴν εἰς τοσοῦτον ἀσεβείας ἥκοντα. εἰ δὲ δὴ κἀκεῖνα πολλῆς ἦν ἄξια τῆς ἀγανακτήσεως, πό- σης γε εἶναι τὸ παρὸν ὀργῆς θήσομεν;

ἔτι τοίνυν, οὐδὲ γὰρ τοῦτο μικρόν, τὴν μὲν Ἰνάχου παῖδα ναυκλή- ῥοῦ τινός φασι κλέμμα γενέσθαι οὔτε διαλεχθέντος οὔτε καταλύσαντος παρὰ τῷ πατρὶ τῆς κόρης, περὶ δὲ τῆς Εὐρώπης οὐδὲν οὐδέπω καὶ νῦν σαφὲς ἀκούομεν· Ἰάσων δέ γε δυσμενεστάτου πάντων ἐτύγχανεν Αἰήτου καὶ τοιαῦτα προβάλλοντος ἃ πρόδηλον εἶχε τῷ μετιόντι συμφοράν, ὥσθ’, οὗτός γε εἴ τι καὶ δυσχερὲς ὕστερον εἰργάζετο τὸν Αἰήτην, τὸ προπεπονθέναι κακῶς δικαίαν ἐποίει τὴν πρᾶξιν αὐτῷ.