Oratio 59

καὶ γάρτοι ταύτῃ τῇ γνώμη χρησάμενος οὐ ταὐτὸν τοῖς ἄλλοις οὔτε ἔπαθεν οὔτε ἐποίησεν. οὐ γὰρ ἐπὶ μικρὸν χρόνον ταῖς τῶν ὑπηκόων συμφοραῖς εἰς ἡδονὴν ἀποχρησάμενος ὑπὸ τῶν πεπι- στευμένων ὕστερον ἀπ·εσφάττετο, ἀλλά τόν τε ἄλλον χρόνον ταῖς τῶν ἀρχομένων εὐνοίαις ἐδορυφορεῖτο καὶ [*](6 Dem. c. Phil. I § 45 p. 142, 142,28 sq. 7 eutr. X 1,2 provincialium ac privatorum studens, fisci commoda non admo- dum adfectans, dicensque melius publicas opes a privatis haberi quam intra unum claustrum reservari. Euseb. h. eccl. VIII 13, vit. Const. I 14 cf. Amm. XXV 4, 15 17 Euseb. h. eccl. VIII 13 § 12 18 cf. t. II 239, 18. Isocr. Hel. p. 215 c. Them. or. VI p. 81 a) [*](6 ἐκεῖθε La γρ ἐκεῖνον in marg Mor 1, γρ ἐκείνου Mor 2 7 οὐσίας Β sed γρ οἰκίας suprascr m 2 8 ἂν om LaB | ἦν post ἂν Ca et inser B 2 Μ | πονημάτων La 9 κηρύξαι Ρ sed in corr m 2 cf. t. III 116, 9 11 „τιῖς πέλας delendum vide- tur, nisi forte in eo latet ταῖς ἀπειλαῖς, quod indicio sit deesse hanc sententiam ἃ πρότερον ἐκέκλειστο ταῖς ἀπειλαῖςŽ“ Re Anim | πρόσεστι La 12 ἀνάγκῃ Μ | τούτω BM 13 πέφυκεν La) [*](14 οὐ — 16 ἀποχρησάμενος praemisso κείμενον in marg I 2 | ταὐτὸν—16 ὑπὸ in marg M 2 14 οὔτ’ (2) Re 16 πε- πιστευμένων Bal sed ἐπισταμένων in marg m 2 17 τ’ 18 ἐδορυφορεῖτο Ρ sed εϊ in ras m2)

17. Ὂ δὲ καίπερ ἐπειγομένους κατέχει καὶ σιωπη- θὲν οὐκ ἔχει παραίτησιν, τοῦτο παρελθεῖν ὥσπερ οὐ θεμιτὸν εἶναί μοι φαίνεται. ὄντων γὰρ αὐτῷ παίδων πλειόνων οἶδε τὸν ἀκριβέστερον τῆς βασιλείας φύλακα καὶ τὴν ἡσυχίαν ἐκείνοις ἐπιτάξας ὂν ἐπιτηδειότερον ᾔδει, τοῦτον ἐπὶ τὴν ἀρχὴν ἐκάλει πλείω τοῦ πράγμα- τος ποιούμενος πρόνοιαν ἢ ὅπως ἐπίσης οἱ παῖδες αὐτῷ κεκλήσονται.

παραλαβὼν τοίνυν τὰ πράγματα γνώμῃ τε πατρικῇ καὶ θείῳ νεύματι τὴν Ὁμηρικὴν εὐχὴν ἐπλήρωσε πᾶσιν οἷς ἐβουλεύσατο καὶ κατέπραξε τὸν γεννήτορα παραδραμών. καὶ τὸ μέγιστον, ὅσῳ γὰρ πλέον ἐνίκα, τοσούτῳ πλέον ἐκεῖνον ἐσέμνυνεν. ἡ γὰρ τοῦ παιδὸς νίκη τῆς ἐκείνου κρίσεως μαρτύριον καθίστατο. οὐ γὰρ ᾠήθη δεῖν καθήμενος τρυφᾶν, ἀλλ’ εὐθὺς ἀπὸ γραμμῆς ἐνεργὸς ἐδείκνυτο οὐδὲ τοὺς τοῦ πατρὸς πόνους εἰς οἰκείαν ῥᾳστώνην | ἀνήλισκεν, [*](R III 279) [*](1 Euseb. h. eccl. VIII 13 § 12 et 13; vit. Const. I 9 et 21 12 II. ζ 476sq. 14 cf. ad p. 214, 6 17 cf. t. II 258, 12) [*](1 ὑπῆρξεν La 2 τοιαύτη Bal sed γρ τοσαύτη in marg m 2 3 καιροῖς scripsi καὶ ὧς libri καλῶς coni Re 7 πλειό- νων παίδων Μ | οἶδε scripsi e Μ sed εἷ supra οἷ m 2 εἶδεν C sed οἷ supra εἷ m et ν del εἶδε reliqui libri edd εἴλετο Cobet Coll. 264 at de iunctura perfecti vel praesentis et imperfecti Liba- niana cf. t. I 142, 17; 160, 3; 160,17; 174, 13; 175, 24; 451, 3; 461,4; 463,10; 456,6 10 οἱ παῖδες αὐτῷ ἐπ’ ἴσης C sed ἐπ’ ἴσης inser m οἱ παῖδες ἐπίσης αὐτῷ La αὐτῷ οἱ παῖδες ἐπίσης Μ | ἐπίσης om B ἐπ’ ἴσης Re cf. ad p. 253, 6 13 πᾶσιν in marg B 2 | ἐβούλετο Β sed ἐβουλεύσατο in marg m 2 15 ἐνίκα πλέον Μ | μᾶλλον Β | τοσούτου Μο 17 τρυφᾶν καθήμενος La 18 ἀπογραμμῆς La)

τοιαῦτα πρὸς αὑτὸν εἰπὼν καὶ τοιούτοις λογισμοῖς ἐπιρρώσας τὴν ἔμφυτον τόλμαν ὀρῶν τὴν μεγάλην πόλιν λόγῳ μὲν ἀρχομένην, ἔργῳ δὲ ὑπὸ τοῦ κρατοῦντος πορθουμένην καὶ τὸν αὐτὸν ἄρχοντα καὶ πολέμιον οὐκ ἤνεγκεν οὐδὲ ἀνεκτὸν ἐποιήσατο ζῶντος αὐτοῦ καὶ τὸν ἤλιον ὁρῶντος τὴν τῆς οἰκουμένης κο- ρυφὴν ὑπὸ τυράννου βίας περιορᾶσθαι πηρουμένην. ἀλλ’ εὐθὺς ὡς εἶχεν ἐνδὺς τά ὅπλα πρῶτον πόλεμον ὑπὲρ τοῦ κεφαλαίου τῶν ὅλων ἤρατο ἐν τοῖς αὑτοῦ κινδύνοις ἑτέροις λύων τὰς συμφοράς.

ὂν μὲν οὖν τρόπον προσιὼν πρὸς τὰ τείχη ἄκοντα τὸν τύραννον ἀνίστη καὶ δειλίᾳ κρυπτόμενον ὑπ’ ἀνάγκης ἐξῆγε καὶ [*](7 Romam cf. Euseb. vit. Const. I 26. Zosim. II 14. Panegyr. lat. IX 14 8 Maxentio 9 cf. euseb. l. l. 10 II. α 88 13 cf. Euseb. l. l.) [*](1 φανείη reposui e CMoPUICaLaB coll. t. I 255, 18; II 71, 18 ἀναφανείη Μ φανῆται Bal Mor sed in hoc γρ φανείη in marg, Re φανεῖται Cobet Coll. 264 2 τισ C sed σ eras et τις suprascr m, Β sed σ eras | ἔλθοι reposui e CMoPICaLa ΒΜ ἔλθῃ UBal edd 3 τις quod delendum aut in καὶ mu- tandum coni Re cancellavi 5 τοιαῦτα scripsi cum Β ταῦτα reliqui libri edd | αὐτὸν ΜοΡ sed in hoc ’ in ‘ corr m 2, ILaB sed in hoc ’ in ‘ corr, M sed ‘ iuxta ’ pos m 2, Mor αὐτὸν U) [*](9 ἤνεγκε Re | ἀνεκτὸν C sed κ in ras f 10 αὐτοῦ C Re αὐτοῦ reliqui libri Mor 11 ὑπὸ τοῦ τυράννου La | περᾶσθαι Μο sed περιορᾶσθαι in marg (et Patm sed γρ ὁρᾶσθαι in marg m 2) πη μένην I sed post η ras 2 — 3 litt | τηρουμένην Re) [*](13 αὐτοῦ ΜοΡ sed in hoc ’ in ‘ corr m 2, ICaLaBM Mor) [*](15 προσιὼν πρὸς τὰ τείχη scripsi e PUICaB Bal Mor πρὸς τὰ τείχη προσιὼν reliqui libri edd 16 ἀνίστη Μοr sed γρ ἀνιάθη in marg ἀνίσθη Bal sed στ suprascr m 2 | ἐξῆγεν La)

ἀπαλλάξας δὲ τὴν μεγάλην πόλιν τῆς ἐπικειμένης | νεφέλης καὶ παρασχὼν ἀναπνεῦσαί ποτε καὶ με- [*](R III 280) ταστήσας πρὸς εὐπάθειαν τά δυσχερῆ ὁρμηθεὶς ἀπὸ γενναίας οὕτω πράξεως πάντα τὸν ἐν] ἐκείνῃ τόπον ἐπῆλθεν ἀνακαθαιρόμενος γῆν τε καὶ θάλατταν καὶ τὸ μὲν λυμαινόμενον ἐξορίζων ἅπαν, τὸ δὲ σωτήριον ἀντ- εἰσάγων πανταχῆ καὶ τοῖς μέν βαρβάροις πολεμῶν, [*](2 Euseb. vit. Const. I 38. Zosim. II 15 et 16 5 Euseb. vit. Const. I 38 11 Euseb. l. l. I 41 13 Iul. or. I p. 8 Α) [*](1 ὡς in ras I 2 | συμπλέξεσθαι Bal sed πλέκεσθαι in marg m2, et γρ in marg Mor 2 τεταγμένον Ca | ὑπὲρ om 3 ὧς om U | inter μέν et 4 εὑρέθη ras 2—3 litt Ρ 4 πησεν et 5 ἤρκεσεν La 5 τῷ Bal sed ἴσ τὸ in marg m 2 6 αὐτὸν ex αὐτῶν corr Bal 2 et in marg m 3, Mor sed γρ αὐτῶν in marg m 2 | βουλεύμασιν C sed γρ πτεροῖς suprascr m. βουλεύμασιν πτεροῖς Μ 7 λογογράφοις C sed γο inser f 8 ὑμνεῖται Bal | οὐδ’ ἁ 9 ὁ inserui ex UICaBM om reliqui libri edd | χρόνος Ca 86(1 χρόνου in marg, Mor sed γρ χρόνου in Marg χρόνου Bal sed ὁ χρόνος in marg m 2 m 2 | num ἐνδιδοίη ? p. 274,8; 293,11 13 πάντα — 14 θάλατταν citat Thomas Mag s. v. ἀνακαθαίρομαι p. 43, 2 praemisso titulo Λιβάνιος έν τῷ πρὸς Κωνστάντιον καὶ Καώνσταντα | έν om PUB Thom cancel- lavi auctoribus Re et Wyttenbachio Bibl. crit crit. II 1 p. |ἐκείνου Bal sed ἐκείνῃ in marg m 2 ἐκείηῃ Mor sed γρ ἐκείνου in marg 14 θάλασσαν Μ)

22. Καί με μηδεὶς ἔξω τῶν καιρῶν ὑπολάβῃ φέ- ρεσθαι μηδὲ κενὴν πεποιῆσθαι τὴν περὶ τὸν πατέρα διατριβήν. ἔδει γὰρ ἅπασι γενέσθαι φανερόν, ὅτι με- γίστων παραδειγμάτων οἱ παῖδες οὐκ ἀπελείφθησαν. ὅσοι μὲν γὰρ ἐκ φαύλων γεγονότες ἢ παρῆλθον τούς φύσαντας ἢ κὰτ οὐδὲν χείρους ἐφάνησαν, τούτους μὲν οὐκ ἔστιν ἐφ’ ὅτῳ τις ἂν ἀγασθείη, δεῖ γὰρ οὐδεμιᾶς πραγματείας πρὸς τὴν τοιαύτην ἅμιλλαν· οἷς δὲ γο- νέων ἕστηκεν οὐκ ἀγεννῆ παραδείγματα, τούτους, εἰ πλησίον ἐκείνων γένοιντο, μεθ’ ὑπερβολῆς θαυμαστέον, ὅτι πρὸς τὴν τῶν ἀρίστων μίμησιν τὴν ἐπιμέλειαν ἐξέτειναν.

23. Μέλλων δὲ ἐπὶ τὰς εὐδαίμονας τῶν βασιλέων [*](1 Licinio 6 Licinius cf. Euseb. vit. Const. I 49 et 50. Zosim. II 20 et 22) [*](3 ἐπεχείρησεν Ca 4 πολεμεῖν δεῆσαν in marg Mo 2 | ἀπώ- κνυσεν MoBal sed in hoc η supra υ m 2 8 ὑπολάβοι CMoB) [*](9 μὴ δὲ MoPIBM | δ’ ἐκείνην La 11 παραδειγμάτων in marg I 2 | ἀπελείφθησαν Μο sed κατ pro ἀπ in marg 12 ὅσοι — 19 ἐξέτειναν omissa γάρ particula citat Macar fol. 94 r) [*](13 κατ’ οὐδὲν e κατουδὲν corr P 3 | οὐδενὸς Macar | post χείρους ras 2 litt Μ 14 τίς ΙΒ Macar | ἂν om La | οὐδὲ μιᾶς Macar 15 εἰς Macar | ἔρευναν Β sed γρ ἅμιλλαν in marg) [*](16 ἀγενῆ MoLaBal Mor | παραγγέλματα Macar | εἰ—17 γέ- νοιντο in marg M 2 17 ὑπερμονῆς La 20 δ’ Re)

Κῦρον μὲν τοίνυν οἱ σεμνύνοντες ὄψιν ἐν τοῖς | ὕπνοις Ἀστυάγει γενέσθαι φασίν, ὡς ἐκ [*](R III 281) Μανδάνης τῆς ἐσομένης Κύρου μητρὸς ἀναβλαστήσειέ τε ἄμπελος καὶ τὴν Ἀσίαν ἅπασαν ἐπιλάβοι. ὑπὲρ δὲ Ἀλεξάνδρου τοῦ Μακεδόνος αἰσχυνθέντες εἰ πατρὸς νομίζοιτο Φιλίππου, δράκοντα συγκατακλίνουσιν Ὀλυμ- πιάδι πρὸς ἔκπληξιν τῶν μειρακυλλίων τὴν συμπλάσαντες.

ὁ δὲ τῶν ἡμετέρων βασιλέων τόκος οὐ μύθων οὐδὲ ἐνυπνίων πρὸς κόσμον ἐδεήθη, ἀλλ’ ὥσπερ τά κάλλιστα τῶν σωμάτων οἴκοθεν κεκτημένα τὸ φαιδρὸν οὐκ ἐφέλκεται τὴν ἔξωθεν ὥραν, οὕτως ἡ τῶνδε γένεσις πάντα ὑπερβᾶσα λόγον ἀλλόκοτον αὑτῇ μόνῃ πρὸς σεμνότητα κέχρηται.

26. Εἰ δέ τῳ μέγα δοκεῖ τὸ μετά συμβόλων γε- [*](1 Iul. or. I p. 10 Β 6 sq. Men. p. 371, 7 sq. Euseb. l. l. 17 7 Her. I 108, 1. Schol. ad Apth. Rhet. gr. II 621, 18 W. 11 Plut. Alex. 2. Gell. VI 1 19 Men. p. 371, 5) [*](1 προβαίνειν inser M 2 | προβαίνειν γονάς Bal sed γονὰς προβαίνειν in marg m 2 | τινα inser Bal 2 2 (κοσμῶν Patm γρ σκοπῶν in marg m 2) 3 κεκοσμημένους I sed ους ex α corr m 3 6 σύγκρισις in marg La | κῦρον Ρ sed ' in ~ corr m 2, La | τοίνυν] οὑν UI | ὄψι U 7 Ἀστυάγει reposui e libris (ἀστιάγει Bal sed ἀστιάγῃ in marg) Ἀστυάγη edd 11 κλίνουσιν Μ sed συγ antepos m 2 14 πρὸς κόσμον inser) [*](16 οὐκ ἐφέλκεται in marg I 2 17 αὐτὴ μόνῃ reposui e C αὐτὴ μόνη ICaBM sed in hoc ‘ et ~ in ras m 2 αὐτὴ μόνη Ρ sed ‘ e ’ corr m 2 αὐτῆ μόνη MoLa ἀυτὴ μόνη U μόνη Bal sed αὐτὴ in marg m 2 αὐτὴ μόνη Mor sed γρ αὐτὴ μ. in marg αὐτὴ μόνη R 18 κέχρηται reposui e libris κέκριταί edd cf. p. 264, 14)

προσέσται δέ τι τῷ προδήλῳ καὶ λαμπρότητος. ἀεὶ μὲν γὰρ ὁ θειότατος τῶνδε πατὴρ πρὸς ἔργοις ἦν τάς τε χεῖρας καὶ τὸν λογισμόν. καὶ οὔτε ἡμέρας φανείσης οὔτε νυκτὸς ἐπελθούσης ἔχοι τις ἂν εἰπεῖν, ὡς ἔληγεν ἤ συναμφοτέρων ἢ πάντως γε θατέρου. καὶ μὴν οὐδ’ ἐκεῖνό γε ἔστιν ἀντειπεῖν, ὡς οὐχ ὁπόσα πράξειεν ἢ βουλεύσαιτο πάντα βασιλικῆς ἀρετῆς ἐπ’ ἔσχατον ἣν ἥκοντα.

εἰ τοίνυν περὶ τούτων οὕτω φρονεῖν ἄξιον, οὐκέτ’ ἂν ἀκριβολογοί- μεθα δικαίως, εἴ τις ἐν τοῖς χρόνοις οἴ τούτους ἔφη- νᾶν οἰωνὸς ἀμείνων τῶν ὠδίνων ἡγήσατο, ἀλλ’ ἀπλῶς ἔξεστιν εἰπεῖν, ὡς οὐκ ἐνῆν τικτομένων μὴ δεξιῶς [*](Ρ ΙΙΙ 282) ἔχοντα προδειχθῆναι | σημεῖα, εἴπερ ἅπας ἐφεξῆς ὁ χρόνος ἀγαθῶν ἀγαθῶν συμβόλων.

λέγω τοίνυν [*](3 Eur. Phoen. 839 20 Plat. Phaedr. p. 243 Ε) [*](2 περὶ Ρ sed add m 2, Β sed eras 5 πληρώσαντας Ρ sed τας in ras m 4, Bal sed ῥώσαντας in marg m 2, Mor sed γρ πληρώσαντες in marg πληρώσαντες MoU | ἀνήσω Bal Mor | δ’ Re 7 δέτι Μ sed οι supra ι m 2 | τι Bal sed τις in marg m 2 | τις UI | τῶν προδήλων La | καὶ om PULaB Bal Mor της 8 λαμπρότης PUCaBM Bal Mor λαμπρό | sed: et ras 2 litt post ό | post τῶνδε ras 1 — 2 litt Μ 9 ἔργον Β | τε om Μ | ἔχων post χεῖρας Μ 11 τίς ΙΒ 12 οὐδέ Ρ sed ἑ in ’ corr m 2, UILa | ἐκείνῳ Μ sed κ in ras m 2 14 ἔσχστον Μο 15 οὐκ ἔτ’ Μο 19 ἅπας Ρ sed σ in ras m 2 ἅπαξ Μ sed ας supra αξ m 2 20 ὁ χρόνος ἐφεξῆς Μ | σημείων Bal συμβόλων in marg m 2, γρ in marg Mor)

30. Έπεὶ δ’ οὖν ἐγένοντο καὶ προῆλθον εἰς φῶς ἄξιοι μὲν τῆς τοῦ σπείραντος φύσεως, ἄξιοι δὲ τῆς κοινῆς ἐλπίδος, μήτοι νομίσῃ τις ἀκούσεσθαι Πηλίου κορυφὰς καὶ Κενταύρου σῶμα διφυὲς καὶ τροφέα μιξ- άνθρωπον καὶ τροφὴν ἐξηγριωμένην, ὃ δὴ πλάσασα δωρεῖται τῷ παιδὶ τῆς Θέτιδος ἡ ποίησις οὐκ ἔχουσα [*](5 Plat. Phaedr. p. 266 C 6 cf. Euseb. vit. Const. I 7 Iul. or I p. 8 Β. cf. Cod. Theod. IX 3, 1 15 Men. p. 371, 17 sq. 17 Eur. Iph. A. 706 18 Apollod. bibl. I 2,4. Themist. or. 23 p. 284a 19 cf. t. IV 931, 10; 962, 17 R. Philostr. Her. 19. Apollod. bibl. III 13, 6. 13,6. Stat. Ach. II 385. Schol. ad Apth. Rhet. gr. II 621, 23 W.) [*](2 ἢ— 3 ἐξῄει praemisso κείμενον in marg p 3 | ἐπὶ — 3 στρα- τόπεδον om UICaLa 3 ἀνέστρεφεν Mor sed γρ ἔστρεφεν in marg ἀνμετέστρεφεν Ca | ἢ — 6 ἵστη praemisso κείμενον in marg I 2 4 Σαυρομάτων Bal edd Σαυροματῶν reposui e reliquis libris 5 αὐτοχειρὶ Μ 10 βουληθέν CMoCa et γρ in marg Mor 13 τίνων Μ | δράκοντος Bal sed δρακόντων in marg m 2) [*](17 μή τι Bal Mor qui μήτοι coni | τίς Β 18 κενταύρων Μ | μισάνθρωπον Re 19 ὃ Μο ἃ Re)

ἔφερε δὲ αὐτοὺς ὁ πατήρ, ὁπότε ἰὴν ψυχὴν εἰς ἐκείνους τρέψειεν, οὐκ ἐπὶ θηρίου δορᾶς, ἀλλ’ ἐπ’ εὐδαίμονος ἁλουργίδος. ἴσως δ’ ἂν καὶ πλείω καὶ θειωδέστερα πρὸς βασιλι- [*](R III 283) κἠν | συντελοῖ τροφήν, ὧν οἴ τε πλείονες ἄπειροι τοῖς τε ἐπισταμένοις ἐξειπεῖν οὐ θέμις ὥσπερ τι τῶν ἀπορρήτων.

32. Διὸ δή μοι δοκεῖ καιρὸς εἶναι βαδίζειν ἐπὶ τὴν παιδείαν, ὥστε ἔχειν εἰδέναι πάντας, ὧς οὐκ αὐτο- μάτου φορᾷ τύχης τέλειοι τὴν ἀρετὴν ἀπέβησαν, ἀλλὰ πρὸς ἢν πόρρωθεν ἀπηύθυνεν αὐτοὺς ὁδὸν ἡ μελέτη, ταύτην ἐπορεύθησαν.

33. Διπλῆ δὴ τῆς παιδεύσεως ἰδέα τοῖς βασιλεῦσιν ἤσκησε τὰς ψυχάς. τῇ μὲν γὰρ πρὸς βασιλείας διοί- κησιν, τοσούτου πράγματος, ἐρρυθμίζοντο, τῇ δὲ πρὸς δεινότητα λόγων καὶ ῥητορικῆς ἰσχὺν ἐπλάττοντο. ᾧ γὰρ θάτερον μὲν ὑπάρχει, θατέρου δ’ ἡ κτῆσις ἄπεστι, τούτῳ χωλεύειν τὴν ἀρετὴν ἀνάγκη καθ’ ὁπότερον ἂν σπανίζοι. ὅ τε γάρ τὴν μὲν τῆς διοικήσεως μάθησιν ἔχων, τῆς δὲ τοῦ δύνασθαι λέγειν ἐστερημένος ἀγροι- κότερος ἀναφανεὶς βασιλεὺς τὴν μὲν ἀρχὴν ἰθύνειν ὠά ἀδυνατεῖ, τὸ δὲ μετὰ χαρίτων οὐκ ἔχει, ὅ τε λό- γοις μὲν εἰς ἄκρον ὁμιλήσας, τὴν δὲ τοῦ μείζονος πράγματος ἐπιστήμην οὐ λαβὼν ὁ τοιοῦτος στωμύλος ἀποφανθεὶς εἰς μὲν ἀγοραῖον κομψότητα τὸ σεμνὸν τῆς βασιλείας κατάγει, τοῦ δὲ ἐκείνῃ προσήκοντος με- γέθους ἀπελήλαται πορρωτάτω.

ἀλλ’ οἴ γε ἡμέτε- ροι βασιλεῖς ἄμφω δεξιοὶ κατὰ τὴν τέχνην λόγων μὲν τῶν Ῥωμαίοις προσηκόντων ἡγεμόνας ἐπαγαγόμενοι [*](17 Auson. prof. XVII 15) [*](1 τις CMoPUILa τις τῆς scribendum coni Re 2 post διοίκησιν ras 17 litt I 3 τοιούτου U | ἐρρυθμίζοντο Ρ sed ἐρ in ras m3, I sed ρ (2) inser m 2 ἐρυθμίζοντο UBal ἀριθμίζοντο Μο | τῆ Ρ sed ~ add m 3 5 ατέρου U sed ante α ras 1 litt | δὲ Ρ sed ὲ in ’ corr m 3, UICaBal Re | ἄπεστιν La 7 σπανἰζοιτο CMoM 8 λέγειν om La 10 ὅ τε C sed ὁ δέ suprascr m, Bal sed ἴσ. ὅ τε δὲ in marg m 2 ὅ τε γὰρ La ὁ δέ Re 12 ὁ τοιοῦτος] ὅτι οὕτος Mor 13 ἀγοραῖον reposui e CP sed in hoc ~ et ον in ras m 2, LaM ἀγοραῖον Β ἀγοραίαν I ἀγοραίαν U ἀγοραῖαν Μο ἀγοραίων CaBal edd 14 δ’ ΜοΡ sed in hoc ’ e ὲ corr m 2, ΒΜ 15 πορ- ρωτέρω Μο sed γρ πορρωτάτω in marg 16 δεξιοὶ reposui e libris sed δεξιὼ in marg Bal 2 δεξιὼ edd | κατὰ μὲν τὴν τέχνην λόγων τῶν Ῥωμαίοις coni Re 17 τοῖς Bal sed τῶν in marg m 2, Mor | ἡγεμόνας inser B 2 | ἐπαγαγόμενοι scripsi ἀπαγόμενοι libri edd)

35. οἱ μὲν οὖν πολλοὶ μέτρον ἡγοῦνται τῆς εἰς τοῦτο φερούσης μαθήσεως ἵππον τε ἀναβῆναι καὶ τόξον ἐντεῖναι καὶ βέλει σκοποῦ τυχεῖν καὶ ξίφει πλῆξαι καὶ πρὸς δόρατος ἄφεσιν ἀρκοῦσαν παρασχέσθαι τὴν δε- ξιὰν καὶ πρὸς κρυμοὺς διακαρτερῆσαι καὶ πρὸς θάλ- πους ὑπερβολὴν μηδαμῶς ἀπειπεῖν, ἔστι δὲ καὶ τού- των μὲν οὐ μικρὰ πρὸς βασιλικὴν διδαχὴν ἡ συντέ- λεία· τοῖς δ’ οὐχ οὗτος ἣν ὅρος τῆς παιδείας.

ἀλλ’ ἣν μὲν καὶ ταῦτα τῶν ἐγκυκλίων ἀσκημάτων, προσῆν δὲ μέρος ἕτερον πολὺ τούτων ἐντιμότερον. ἐπειδὰν γὰρ λήξαιεν τῶν περὶ ταῦτα γυμνασίων, ἐρρύθμιζεν αὐτοῖς ὑποθήκαις ὁ πατὴρ τὰς ψυχάς δικαιοσύνην εἰσάγων, ἀδικίᾳ χώραν οὐ διδούς, θυμοῦ καιρὸν καὶ πρᾳότητος διορίζων, τί μὲν δεσποτεία λέγων, τί δὲ βασιλεία δεικνὺς καὶ ὡς ὁ ζητῶν ἐκείνην τήνδε ἀπο- [*](2 Euseb. vit. Const. IV 52 5 cf. ad t. II 546, 13 6 cf. t. III 379, 3 R 15 Iul. or. I p. 10 C sq. 18 Euseb. l. l.) [*](1 δὲ MoLa 3 κρύψειν ἔμελε φθόνῳ Μ 5 οὔτε ΜοΜ 6 ἐμπειρίας βασιλικῆς ἤλασε πορρωτέρω Μ | πορρωτέρωι C | τῆς ante βασιλικῆς Re delevi 9 τ’ Ρ 10 ἐκτεῖναι Ca 12 κρυ- μνοὺς C sed ν eras 15 δ’ Ρ sed ’ in ras m 2 δέ UICaLa ἦν om PBBal sed in hoc in marg add m 2 16 μέν ἂν καὶ Ρ BBal Mor | μαθημάτων Μ 18 γυμνασιῶν Re at cf. p. 231, 9 | ἐρρύθμιζεν Ρ sed ἐρ in ras 1 litt m 3, I sed ρ (1) inser ἐρύθμιζεν LaM et in marg Bal 2 21 πραότητος MoPIBM δὲ in marg add Bal 2 22 τήνδ’ PUIBM | ἀπολώλεκε U)

ὃ δὲ μά- λιστα ἀγασθεὶς τῆς παιδείας ἐκείνης ἔχω, τοῦτο ἐρῶ. ἐμβιβάσας γὰρ αὐτοὺς εἰς τὸ προοίμιον τῆς βασιλείσς νέους ὄντας κομιδῆ καὶ μετενεγκὼν ἐκ τῆς τῶν ἰδιω- τῶν τάξεως οὕτως ἤσκει τὰ βασιλικά. ᾔδει γάρ, μεγαλοφροσύνη μὲν οἰκειότατον τῷ πράγματι καὶ ἄνευ ταύτης τὸ πλέον τῆς λαμπρότητος οἴχεται, ἐκ δὲ τῶν ἐπιτηδευμάτων | ὁποῖ’ ἄττ’ ἂν ᾖ, τὸ φρόνημα [*](R III 285) τοῖς ἀνθρώποις ἐμφύεται.

ἐβούλετο δὴ τοῖς σεμνο- τέροις ἐσθήμασί τε καὶ ἐπιτηδεύμασιν ἐκ νεότητος συ- ζῶντας ἀμαθεῖς γενέσθαι μικρότητος, ὥστε ταπεινῷ μέν ἢ φαύλῳ μηδενὶ προσάγειν τὸν λογισμόν, ὅ τι δέ βουλεύσαιντο, τοῦτο πρὸς μέγεθος βλέπειν. ταῖς γὰρ τῶν νέων, οἶμαι, ψυχαῖς ἁπαλωτέραις οὔσαις ὅ τι ἂν προσενέγκῃς μάθημα ῥᾳδίως ἱδρύεται καὶ παγὲν τὴν πρώτην ἀμετάστατον μένει, καὶ οὔτε ὁ τῶν σεμνο- τέρων ἐθάς, εἰ δυσχερείᾳ χρήσαιτο, πρὸς τὴν ἀκαιρίαν ἐκπλαγεὶς ἐκβάλλει τὸ φρόνημα οὔτε ὁ ταπεινότητι σύντροφος πρὸς τὰ μείζω καλούμενος ἐξισοῖ τὴν γνώ- [*](3 Plat. Crat. p. 404 C) [*](1 ἐφαίνετο Bal sed in marg ἀφίκοιτο m 2, ἐφίκοιτο m 3 γρ ἀφέλοιτο in marg Mor 4 τῆς βασιλείας in marg add Bal 2) [*](7 μεγαλοφροσύνη — 10 ἐμφύεται citat Macar fol. 94 v | τῷ πράματι] τῆ βασιλεία Macar 8 δὲ om Macar 9 BMMacar ὁποῖάττα Ca | ἄττ’ reposui e CM sed in hoc ἀττ ιν ras m 2 ἅττ’ ΜοΡ sed in hoc ’ in ras m 3 ἄττα LaBal Re ἄττα U Mor ποτ’ Β Macar | ἂν Ρ sed ν in ras 3—4 10 δὲ LaM 12 σμικρότητος Μ 18 ὅτι ΡΙΒΜ 14 ταῖς— p. 228, 3 φέρειν omissa γὰρ particula citat Macar l. l. 15 ἀπα- οις λωτέραις Β | ὅτι ΡΙΒΜ Macar 16 προσενέγκης Macar 17 τὴν πρώτην in τηνπρώτην corr P 4 τηνπρώτην Β την πρώ- την I | 17 et 19 οὔθ’ Μ Macar)