Oratio 11
Libanius
Libanius. Libanii Opera, Volume 1, Fasc 2: Orationes VI-XI. Foerster, Richard, editor. Leipzig: Teubner, 1903.
καὶ βασιλεῦσί τε κτῆμα περιμάχητον ἥδε ἡ μοῖρα, καὶ ὅτῳ γέγονεν, οὗτος παρὰ τοῦτο μείζων, πᾶσί τε ἀνθρώποις εἰς ἀκοὴν ἐρχόμενον τοὔνομα χάριν τινὰ κομίζον ἔρχεται καὶ τὰς ψυχὰς ἡδονῆς ὑποπίμπλησιν, [*](R 280) ὥσπερ τῶν ὀνειράτων ὁπόσα κήπων εἰκόσι | τοὺς καθεύδοντας εὐφραίνει.
οὕτω δὲ ἁπάσης τῆς ἑῴας ἐχούσης τὰ πρῶτα εἰς ἡμᾶς ἔρχεται. τοῖς μὲν γὰρ ἄλλοις ἡ χώρα τὸ μὲν δίδωσι, τὸ δὲ οὐ δίδωσιν, ἢ νὴ Δία γε παντοδαπὰ δίδωσι μέν, ὑπερβολαῖς δὲ ὡρῶν τὸ λυπηρὸν οὐκ ἐκπέφευγεν, ἢ διαφεύγει μὲν καὶ τοῦτο, σπάνει δὲ ὑδάτων καὶ τὴν ἄλλην εὐκαιρίαν ἀμβλύνει.
ἡμῖν δὲ πάντα ἀλλήλοις ἐφάμιλλα, ἡ γῆ, τὰ νάματα, [*](3 μοι] μὲν Mor 4 τοῖς BCa γῆς Iacobs lect. 339 | οὐ in οὐρανῷ in ras Ρ5 | καλλίστοις BCa 5 ἥδε] τόδε Gasda μὲν om Mo 6 τοῦθ’ ὃ scripsi praeeunte Morello qui in marg habet ἴσ. τουθ’ ὁ, coll. or. I. p. 99, 14 ἀνίσχει ἥλιος διὰ νεφῶν προσβάλλων τὴν θάλασσαν et II. ἡ 421 = Od. τ 433 ἠέλιος μὲν ἔπειτα νέον προσέβαλλεν ἀρούρας τοῦτο libri edd | πρῶτον inser Α2 post ᾦ ponere voluerunt Re et Gasda | ὦι P sed m2 et post ὢ ras unius litterae (ut videtur ν) delevi | σ in προσβάλλει inser P5M2B2 7 δὲ MBMoCa, fortasse recte | χρῆμα Μο 8 verba πᾶσί τε — 12 εὐφραίνει citat Plan fol. 103 | δὲ Ca 10 κομίζων Μο | μ in ὑποπίμπλησιν in ras A, inser ΜΡ2 ὑποπίπλησιν C 12 ἴω MoCa | ἔω ἀνεχούσης Mor, γρ ἐξεχούσης in marg 14 τὰ (bis) MoCa 15 ὑπερβολὴ MoCa | ὁρῶν Μο)
ἄπεστι δὲ οὐδὲν ὃ παρεῖναι βέλτιον, ἀλλ’ ἄν τε τὸν Διόνυσον εἴπῃς, πολὺς παρ’ ἡμῖν βακχεύει, ἄν τε τὴν Ἀθηνᾶν, τῷ φυτῷ αὐτῆς ἡ γῆ κομᾷ· ὥστε πολὺς μὲν οἶνος εἰς τοὺς ὁμόρους ἐν- θένδε ῥεῖ, πολλῷ δὲ ἔτι πλέον ἔλαιον ἐν ὁλκάσιν ἄγεται πανταχοῖ.
Δημήτηρ δὲ οὕτω δή τι τὴν ἡμετέραν ἠγάπησε μᾶλλον ἢ Σικελίαν, ὥστε Ἥφαιστος μὲν ἐπὶ τῆς ἀσπίδος χρυσῆν ἄρουραν ἐποίησεν, ἡ δὲ μοῖραν ἡμῖν τῆς γῆς οὐ|μικρὰν χρυσῷ προσόμοιον ἐποίησε [*](R 281) τῇ τε χρόᾳ καὶ ἅμα ὁ καρπός, οἷος οὐκ ἄλλοθεν, καὶ τὸ δῶρον ξανθῆς ὄντως θεοῦ.
ὄρη δὲ ἡμῖν τὰ μὲν ἐν τῇ χώρᾳ, τὰ δ’ αὖ περὶ τὴν χώραν, τὰ μὲν τὴν [*](14 Schol. Theocr. I 65 16 Il. σ 549 19 Il. ἑ 500) [*](1 ὁρῶν Mo 2 πελάγεσιν ἐξισουμένη MoCa 3 ἡδέως Mo et γρ Ca in marg 5 δὲ] μὲν Μο 6 μετ’ ὀπώρας M Schmidt Philol. XII 292 7 verba τοὺς δὲ — 9 πλῆθος citat Plan fol. 103 7 δένδρον Μο 8 τὸ — 9 πλῆθος Α2 in marg delere vult Gasda | ἄπεστιν οὐδὲν MoCa 10 εἴπόις Ca εἴποις Μο | παρ’ om M 11 ταύτης UIMBMoCa 12 ἐνθένδε corr ex ἐνθεντε Ρ2 14 πανταχῆ UIM πανταχοῦ BMoCa | δήμητρα MoCa | τοι BMCa 16 ἐποίησεν Ρ sed ν in ras m2 om BMoCa | ἡ δὲ in ras P2 16 μοῖραν — 18 τῇ τε infra textum add Ρ2 17 ἐποίησεν ἥ τε γὰρ χρόα Re Anim 18 ἄλλοθεν corr in ἄλλοθι P2I2 | καὶ τὸ] ἐστὶ ἐστὶ vel καλεῖται? 19 οὕτω Μο)
οὐ γὰρ διῄρηται τὸ μὲν εἰς φυ- τῶν αὔξησιν, τὸ δὲ εἰς σπερμάτων ὑποδοχήν, ἀλλ’ ἴδοις ἂν ἐν τοῖς αὐτοῖς δένδρα τε ἀναδραμόντα καὶ ὑπὸ | [*](R 282) τοῖς δένδρεσι λήια θάλλοντα, μᾶλλον δὲ καὶ μεμε- ρισμένως ταῦτα δείκνυσι καὶ κατὰ σύνοδον φέρει. τουτὶ μὲν <γὰρ> τῆς γῆς πολύπυρον, τουτὶ δὲ νότατον, τουτὶ δὲ πάντα συνείληφε.
καὶ τὸ τὰ ὄρη μὴ λείπεσθαι τῶν πεδίων εἰς γονὰς οὐ δίδωσι χώραν λιμῷ ῥᾳδίως συμβῆναι. ἐν γὰρ ταῖς τῶν ὡρῶν ἀταξίαις οὐχ ἡ αὐτὴ κατ’ ἀμφοτέρων βλάβη. τὸ γὰρ ἐνδεέστερον πρὸς τὰ κάτω τοῦτο πολλάκις πρὸς τὰ μετέωρα μέτριον καὶ τὸ ’κείνοις ἐπιζήμιον πολλάκις [*](1 τὰ — εἴσοδον inserui ex A2 ευ et α in εὐρέα rasuram passa sunt) P2 (partim in rasura sex litterarum antecedentium μνοντα, partim in marg) UI in quo tamen puncta superposita sunt, om reliqui libri edd cf. Her. III 117 3 τῆς in ras Ρ2 | τῷ δ’ εὔγεω Μο Re 4 εὐγαίω U εὐγέω reliqui libri et Re 6 ἄπεδος scripsi e C auctoribus Re Anim et Gasda εὔπε- δος ΑΡ2 (supra ἔμπεδος) Ι sed υ in rasura paulo maiore) et Mor ἔμπεδος U πεδιάς BMMoCa 7 καὶ — 9 τίκτεται partim in rasura 22 fere litterarum partim in marg P3 7 καὶ om MoCa 8 μόνον UBMCa | ταῦτα παρ’ ἡμῖν καὶ om Mor 10 ς in ras ἴδοις in ras P2 11 ἐν in ras I2 ἐπὶ καὶ om Mor | παρὰ Ca 14 γὰρ inserui auctore Re | δὲ om Μο | πολυοινότερον MoCa 20 ἐκείνοις UBMMoCaI sed in hoc ἑ erasum 20 ἐπιζήμιον — 445, 1 διαφεύγει C2 in marg in ras ἐπικείμενον Mor)
τῶν δὲ ὀρῶν ὁπόσα οὐ κάρπιμα τὴν φύσιν, ἑτέρωθι συντελεῖ. τὰ μὲν γὰρ ταῖς λιθοτομίαις ἵστησι τῇ πόλει τοὺς τοίχους, τὰ δὲ ταῖς ὕλαις ἐρέπτει τε καὶ τἄλλα συνεργάζεται καὶ χωρὶς τούτων σιτοποιοῖς τε καὶ λουτροῖς παρέχει τὸ πῦρ, ὅθεν περιεῖναί τε καὶ τρυφᾶν ὑπάρχει.
ποίμνιά τε καὶ αἰπόλια τῶν βοσκημάτων εἰς τὴν ἀνθρώπου τροφὴν τελεῖ, καὶ οὐδέν, ὥσπερ ἐν τοῖς πεπηρωμένοις σώμασιν, ἀργὸν ἔρριπται τῆς χώρας, ἀλλὰ τὰ μὲν ἀμείβεται τοὺς πόνους πρεπῶς, τὰ δ’ ἄνευ πόνων δωροφορεῖ.
27. Ποτάμους τοίνυν ὁπόσοι διαρρέουσι τὴν γῆν, τίς ὄν ἐξαριθμήσειε τοὺς μὲν μείζους, τοὺς δὲ ἐλάττους, καὶ τοὺς μὲν ἀενάους, τοὺς δὲ τοῦ χειμῶνος ἐκγόνους, πάντας δὲ ὁμοίως χρησίμους, | τοὺς μὲν ἐκ τῶν ὀρῶν [*](R 283) ὁρμωμένους, τοὺς δὲ ἐκ τῶν πεδίων ἀνίσχοντας, τοὺς μὲν εἰς ἀλλήλους ἐμβάλλοντας, τοὺς δὲ εἰς λίμνην ἰόντας, τοὺς δὲ εἰς θάλατταν στείχοντας;
[*](15 Hes. op. 737)[*](1 ταπολλὰ ΒΜΜο 2 ἑ alterum in εὐθενούσης in ras I2 εὐθυνούσης MoCa 3 ὁρῶν BMo et in ὀρῶν corr Ρ2 | τὴν φύσιν οὐ κάρπιμα Μο 4 ἑτέρωθεν Mor ἑτέρωσε Gasda at cf. § 28 p. 446, 3 ἐνταῦθα 5 τὰ τείχη coni Mor | ἐρέπτει citat Plan fol. 103 ἐρέπτει τε I sed supra εἰ circumflex. eras et m2 gravis supra τε 6 γ in συνεργάζεται in ras Ρ2 7 λουτροῖς A sed λουτ in ras m2, P sed ὒ in ras m4 λοετροῖς C et Mor | τε om Mor 9 ἐς Μο | συντελεῖ BCa 10 ὥσπερ om B 12 δωροφορεῖ e δορυφορεῖ corr Cs 13 περὶ ποταμῶν titulus CB in marg 15 ἀεννάους Α sed prius ν erasum, Ρ sed m3 corr in ἀενάους, UICa Re 16 ὁ in ὀρῶν in ras P2 18 ἐμβαλ in ἐμβάλλοντας in ras P2 ἐμβάντας Mor | ν in λίμνην inser Mo2 19 δ’ Re | θάλασσαν Μ)28. Αἵ γε μὴν πηγαὶ καὶ τὸ τούτων ἄφθονον ἡμέ- τερον ἀκριβῶς γνώρισμα, καὶ οὐδεὶς οὕτω θρασὺς οὐδὲ ἐπὶ Νύμφαις μεγαλοφρονῶν, ὅστις ἂν ὡς ἴσον ἐνταῦθα ἔχων παρρησιάσαιτο.
29. Ὑπὲρ δὴ τοιαύτης τῆς ἡμετέρας γῆς αἰ Ὧραι χορεύουσιν ἐμμελῶς οὐ διαφθείρουσαι τὴν ἀπὸ ταύτης χάριν τῷ παρὰ σφῶν ἀηδεῖ· οὔτε γὰρ ὁ χειμὼν ὑπὸ πλεονεξίας ἐπιλαμβάνει τὸν τοῦ ἦρος χρόνον μεθαρ- μόττων εἰς αὑτὸν τὴν ἐκείνου τέρψιν οὔτε τὸ θέρος ταὐτὰ ποιοῦν ἐκτείνεται πρὸς τὸν χειμῶνα τὴν αὑτοῦ τε κἀκείνου μέσην ὥραν ἐκβάλλον, ἀλλ’ ἑκάστη τε ἐν ὅροις μένει καὶ τοῦ ἔτους ἴσον ἀποτέμνεται μέτρον καὶ τῆς δευτέρας προσιούσης ἐξίσταται. καὶ τὸ μέγιστον, αἰ γὰρ ἐκ τῶν ὑπερβολῶν ἀνιαραὶ τοῖς σώμασιν, ἡ μὲν τοῦ ψύχους, ἡ δὲ τοῦ θάλπους τὸ ὑπερβάλλον δεῦρο κολάζουσαι ταῖς ἡμερωτέραις ἐοικέναι βούλονται.
καί μοι δοκοῦσι καθάπερ πρὸς ἀλλήλας συνθέμεναι τῆς ἀλλήλων μεταλαμβάνειν δυνάμεως, ὁ μὲν χειμὼν μετου- σίαν τινὰ θέρους ἐμφαίνειν τῷ προσηνεῖ καὶ ἀλύπῳ, [*](5 Philostr. im. II 34) [*](1 μὲν Mor 2 ἀκριβῶς Μ ἀληθῶς BMoCa sed in hoc γρ ἀκριβῶς in marg | οὐδ᾿ Ρ 3 μέγα φρονῶν Ι | ἔχων ἐν- ταῦθα BMoCa 5 ταύτης Α sed in lacuna m2, Ρ sed prius τ in ras m4, UIBMoCa Re 6 ἀπὸ erasum U | ἡ in ταύτης erasum U 7 ὑποπλεονεξίας Μο 9 spir. asper in αὑτὸν A2 αὐτὸν PU | κείνου Re 10 ταύτα U | τὴν om Mor | αὐτοῦ PUBMMoCa 13 προσιούσης scripsi auctore Re ex UIM sed in hoc σ suprapos et Ρ sed in hoc σιούσης in ras m4 προ- ιούσης reliqui libri edd 14 ἐκ om B | τῶν ὑπερβολῶν] τῶν ὡρῶν ὑπερβολαὶ UIP sed in hoc τῶν ὡρῶν et αἰ in ras m2 ἐκ τῶν ὡρῶν ὑπερβολαὶ Cs in marg, quod e scholio ortum videtur | ἄλλως ἀνιαραὶ A. Hug, Antiochia p. 26 n. 24 | ιαρ in ἀνταραὶ in ras Ρ2 | μὲν ἐκ τοῦ ψνχοῦς Μο 18 ὁ ,,Forte καὶ addendum“ Iacobs 19 ν in ἐμφαίνειν erasum M)
καὶ ὁ μὲν | ὄμβρους ἄχρι κόρου παρέχει τῇ γῇ ψῦχος [*](R 284) ἀφελών, ἡ δὲ ἀνίησι λήια καὶ θεριναῖς αὔραις φει ῥυομέναις τά τε σώματα καὶ τοὺς ἀστάχυς τῆς ἐκ τοῦ καύματος ζημίας. ὥστε μόνοις ἡμῖν ὑπάρχει τῇ παρούσῃ τε ἀεὶ τῶν ὡρῶν ἥδεσθαι καὶ τὴν δευτέραν ἀσμένως δέχεσθαι διὰ τὸ πάσαις ἐνεῖναί τι κεκραμένον καὶ εὔχαρι.
τῶν δ’ ἄλλων οἱ πλεῖστοι οἱ μὲν ἅπαντι τῷ κύκλῳ καταμέμφονται, οἱ δὲ ταῖς μὲν βελ- τίοσι, ταῖς δὲ οὐ τοιαύταις χρώμενοι ταὐτὸν πεπόνθασι τοῖς ἐξ εἰρήνης εἰς πόλεμον μεταπίπτουσιν, ἐπειδὰν ἡ μὲν ἀμείνων τὰ αὑτῆς ἐκπλήσασα οἴχηται, προσβάλλῃ δὲ ἡ χαλεπωτέρα, καὶ πρὶν ἡσθῆναι καθαρῶς, ἀλγοῦσι τὴν μὲν ἀπιοῦσαν οὐ δυνάμενοι κατασχεῖν, τὴν δ’ ἐπιοῦσαν φρίττοντες. ὧν ἡ μὲν ἱδρῶτι ῥεῖσθαι ναγκάζει καὶ καλινδεῖσθαι περὶ τὰς κρήνας, ἡ δὲ τοῖς κάμνουσι παραπλησίως ἐν ταῖς εὐναῖς διάγειν νιφετῷ καθειργμένους.
μόνοις δὲ ἡμῖν τό τε παρὸν τοῦ ἔτους ἡδύτερον καὶ τὸ προσδοκώμενον οὐκ ἀηδέστερον, ἀλλ’ ἡ μὲν εὐφράνασα παρέρχεται, ἡ δὲ τὸ ἴσον κομί- ους ος [*](3 ψῦχος Α ψύχουσ Ρ 4 ὥραις Μο 7 τε] τὸ 7 καὶ — 8 δέχεσθαι om Mor 8 κεκραμμένον IU sed in hoc prius μ erasum 10 οἱ δὲ — 19 καθειργμένους citat Plan fol. 103 11 δ’ Re 13 αὐτῆς PMo Plan et in αὑτῆς corr A2 | ἐμπλήσασα supra ἐκπλήσασα M2 | προσβάλῃ MU sed in hoc alterum λ erasum 17 καὶ — κρήνας om Mo 18 παρα- πλήσιον Μο Plan 19 κατειργομένους Μο sed ρ inser m2 20 ἡδὺ Cobet Mnem. V 106 (Coll. 102) at cf. § 69 p. 459, 7 ἡνίκα οὐ βέλτιον et Plat. Gorg. p. 603 Α εἴτε ἡδίω εἴτε ἀηδέστερα ἱστᾶι τοῖς ἀκούουσιν Her. II 46, 1 οὔ μοι ἥδιόν ἐστι λέγειν 47, 2 οὐκ εὐπρεπέστερός ἐστι λέγεσθαι 21 εὐφραίνασα Μο εὐφρῄ- νασα Re)
34. Οὕτω δὲ τῶν ὡρῶν λαχόντες οὕτως πρὸς θά- λασσαν ἔχομεν, ὡς εἰ μὴ συνέβαινεν ἔχειν, ἐλάττωμα ἂν ἐθέμην. οὔτε γὰρ ἡμερῶν ὁδὸν θαλάττης ἀπέχομεν οὔτε ἐπ’ αὐτοῖς αἰγιαλοῖς ἱδρύμεθα.
35. Τούτοιν δὲ ἑκάτερον ὁπόσον πόλει βλάβος, ἐν βραχεῖ δηλώσω. μᾶλλον δὲ τὸ μὲν ὅλως ἀπεστερῆσθαι θαλάσσης ὡς βλαβερόν, ἅπασι δῆλον, καί τις ἂν ἑτε- ρόφθαλμον τὴν ὧδε ἔχουσαν προσειπὼν οὐκ ἂν ἁμάρτοι, τὸ δὲ τοῦ μὴ κεῖσθαι ἐπ’ αὐτῇ κέρδος τὴν ἀπόδειξιν ἀπαιτεῖ.
πρῶτον μὲν τοίνυν ἐπικλύσεις ὁπόσας ἐργάζεται θάλασσα, τὰς κάτω κειμένας ἀνάγκη φοβεῖσθαι καὶ τῷ τῶν καλυφθέντων παραδείγματι τὸ θαρρεῖν ἀφῃρῆσθαι.
ἔπειθ’ οἷς δοκεῖ πρὸς εὐφροσύνην [*](11 cf. Ἑλλάδα ἑτερόφθαλμον Lachetis apud Arist. Rhet. III 10 p. 1411a 5) [*](1 διαφέρομεν scripsi auctore Re coll. p. 449, 19 διαφέρει libri edd 3 ἀναπαυστηρίοις CIP sed in hoc υστη in ras m4, ΜΒ sed in hoc τη supra στη m2, Ca ἀναπαυτηρίοις reliqui libri Re | ἀπαρχῆς MCa 4 τοὺς ὁδοιπόρους BMMoCa Re 5 περὶ θέσεως τῆς θαλάσσης titulus CBMo in marg 5 Οὕτω — 7 ἐθέμην citat Plan fol. 103 5 οὕτω PBMo | θάλατταν I 6 ἧς εἰ μὴ συνέβαινε vel ὥστ᾿ εἰ ἄλλη συνέβαινεν ἔχειν Iacobs in marg. exempl. et lect. 339 7 ἡμέρας edd 8 ἐπαυτοῖς Μο | αὐτοῖς τοῖς Gasda 9 βλάβος πόλει Μο 10 ἀπεστερῆσθαι scripsi cum Sinteni ἀποστερεῖσθαι libri sed στε suprapos Cv 11 θαλάττης IMo | θαλάττης ὡς Ρ2 in marg | ὡς βλαβερόν om A, nisi forte in margine macula obtecta sunt, et C βλαβερὸν in ras Ρ2 13 τοῦ om Mo | π’ in ἐπ in ras I2 14 τοίνυν inser I2 | ὅσας Μο 15 θάλασσα om Mo)
τὸ δὲ μέγιστον εἰς ζημίαν, πόλιν γὰρ ἐπιθαλαττί- διον ναυτικῆς ἀπειροκαλίας ἀνάγκη γέμειν θορύβων τε ἀνελευθέρων καὶ φωνῶν βωμολόχων καὶ τῶν ἄλλων ἃ λυμαίνεσθαι καὶ διαφθείρειν ἤθη πόλεων ἰσχύει· τοὺς μὲν γὰρ ἔξωθεν καταπλέοντας δέξεται, τοὺς δὲ αὐτὴ πλέοντας παρέξεται. ἔπειτα ἡ τοῦ μέρους κακία διὰ παντὸς ἦλθε τοῦ πληρώματος.
ἀλλ’ ἡμῖν γε ἡ θέσις τῶν ἀπὸ τῆς θαλάττης ἀγαθῶν ἀπολαύειν παρέχουσα τῶν ἐκεῖθεν κακῶν καθαρεύειν δίδωσι, καὶ μετὰ μὲν τῶν ἐν μεσογείᾳ τῆς λύμης ἔξω καθέσταμεν, μετὰ δὲ τῶν ἐπὶ θαλάττῃ καρπούμεθα τὴν θάλατταν.
καὶ διαφέρομεν τῶν μὲν τῇ τῶν ἐπιτηδείων ἀφθονίᾳ, [*](1 II. β 159 etc.) [*](8 <Ο> ὐ μόνον ἐπιθαλάττιον ἐπὶ θαλάττιον 00(1.) ἀλλὰ καὶ ἐπιθαλαττίδιον ἐπὶ θαλαττίδιον cod.), ὡς ἐνταῦθα B2 (e Thom.M.)) [*](4 ἐλαυνόμενον — 5 πλοῖα citat Plan fol. 103 4 χειμά- των Iacobs Ach. Τ. 619 et in marg exempl., fortasse recte 4, ἐν — 5 τερπομένων om Plan 5 βαπτίζει Plan 6 μετα- βάλλοι Ca 7 λόγου A sed λόγ in ras γόου U | ἀποφάνει IBCa 8 πόλιν — 9 γέμειν citat Thom. M. p. 161, 6 R s. ν. ἐπιθαλαττίδιον· Λιβάνιος ἐν τῷ Ἀντιοχικῷ· πόλιν κτλ. 8 ἐπι- θαλάττιον UI sed in hoc ἐπιθαλαττίδιον suprascr. m2 13 πλέον- τας αὐτὴ Μο 14 ἀλλ᾿ — 450, 5 ἡττώμεθα citat Plan fol. 103 θαλάσσης C | ἀπολαύει Μο 17 μὲν om Μο | καθεστή- ἐν κάμεν BMMoCa Plan 18 ἐπὶ I 19 τῶν μὲν inser Mo2)