Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Hippolytus

Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.

τὸ μὲν οὖν λεπτομερὲς εὐθέως πρῶτον ἅμα τῷ γενέσθαι τοῦ σπέρματος τὴν πρώτην καταβολὴν ὑπὸ τοῦ <οὐκ> ὄντος διέσφυξε καὶ ἀνῆλθε καὶ ἀνέδραμε κάτωθεν ἄνω ποιητικῷ τινι χρησάμενον τάχει [*](7 vgl. Psal. 32, 9. 148, 5 — 9 Gen. — 14 Job. 1, 9 — —19 vgl. S. 197, 9 — —23 vgl. Χ 14, 2 Anf. — — S. 199, 10 vgl. X 14, —4 — 30 διέσφυξε vgl. S. 97, 26) [*](1 ἐπεὶ] ἔτι? We. 2 τὸ (so) Ρ: τι als Text von Ρ falsch Miller 4 ποία2 We. 5 ὑλικῆς ὑποθέσεως Bernays 8 ὡς ö.: ὃ Ρ 11 τὸ λεγόμενον Roeper 12 f λόγος ἐλεχθεὶς Ρ 20 ἐκεῖνοι λέγουσιν > Cruice 22 οὐκ ὄντα Η οὐκ ὂν Ρ 24 τὸ ö.: ὃ Ρ 25 αὐτῶ Uhlhorn S. 17: ἑαυτῶ Ρ β θεομοούσιος Ρ, verb. nach Η γεννητὴ Η: γενητὴ Ρ 28 < > Η Bernays, Uhlhorn S. 17 30 † οὐκ Η Uhlhorn S. 18 31 χρησάμενος Ρ)

199
ὡσεὶ πτερὸν ἠὲ νόημα, καὶ ἐγένετο, φησί, πρὸς τὸν οὐκ ὄντα· ἐκείνου γὰρ δι᾿ ὑπερβολὴν κάλλους καὶ ὡραιότητος πᾶσα φύσις ὀρέγεται, ἄλλη δὲ ἄλλως.

ἡ δὲ παχυμερεστέρα ἔτι μένουσα ἐν τῷ σπέρματι, μιμητική τις οὖσα. ἀναδραμεῖν μὲν οὐκ ἠδυνήθη· πολὺ γὰρ ἐνδεεστέρα τῆς λεπτομερείας ἡς εἶχεν ἡ δι᾿ αὑτῆς υἱότης ἀναδραμοῦσα, ἀπελείπετο.

ἐπτέρωσεν οὖν αὑτὴν ἡ υἱότης ἡ παχυμερεστέρα τοιούτῳ τινὶ πτερῶ, ὁποίῳ διδάσκα- λος ὢν Πλάτων Ἀριστοτέλους ἐν Φαίδρῳ τὴν ψυχὴν πτεροῖ, καὶ καλεῖ τὸ τοιοῦτο Βασιλείδης οὐ πτερόν, ἀλλὰ πνεῦμα ἄγιον, ὃ εὐεργετεῖ ἡ υἱότης ἐνδυσαμένη καὶ εὐεργετεῖται.

εὐεργετεῖ μέν, ὅτι καθάπερ ὄρνιθος πτερὸν αὐτὸ κατ᾿ αὐτὸ τοῦ ὄρνιθος ἀπηλλαγμένον οὐκ ἂν γένοιτό ποτε ὑψηλὸν οὐδὲ μετάρσιον, οὐδ’ οὖ ὄρνις ἀπολελυμένος τοῦ πτεροῦ οὐκ ἄν ποτε γένοιτο ὑψηλὸς οὐδὲ μετάρσιος· τοιοῦτόν τινα τὸν λόγον ἔσχεν ἡ υἱότης πρὸς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον καὶ τὸ πνεῦμα πρὸς τὴν υἱότητα.

ἀναφερομένη γὰρ ὑπὸ τοῦ πνεύματος ἡ υἱότης ὡς ὑπὸ πτεροῦ ἀναφέρει τὸ πτερόν, τουτέστι τὸ πνεῦμα, καὶ πλησίον γενομένη τῆς λεπτομεροῦς υἱότητος καὶ τοῦ θεοῦ τοῦ οὐκὄντος καὶ δημιουργήσαντος ἐξ οὐκ ὄντων, ἔχειν μὲν αὐτὸ μετ᾿ αὐτῆς οὐκ ἠδύνατο· ἦν γὰρ οὐχ ὁμοούσιον οὐδὲ φύσιν εἶχε μετὰ τῆς υἱότητος·

ἀλλὰ ὥσπερ ἐστὶ παρὰ φύσιν καὶ ὀλέθριος τοῖς ἰχθύσιν ἀὴρ καθαρὸς καὶ ξηρός, οὕτω τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἠν παρὰ φύσιν ἐκεῖνο τὸ ἀρρήτων ἀρρητότερον καὶ πάντων ἀνώτερον ὀνομάτων τοῦ οὐκ ὄντος ὁμοῦ θεοῦ χωρίον καὶ τῆς υἱότητος. κατέλιπεν οὐν αὐτὸ πλησίον #x003E; υἱότης ἐκείνου τοῦ μακαρίου καὶ νοηθῆναι μὴ δυναμένου μὴ] μηδὲ καρακτηρισθηῆναί τινι λόγῳ χωρίου, οὐ παντάπασιν ἔρημον οὐδὲ ἀπηλλαγμένον τῆς υἱότητος·

ἀλλὰ γὰρ ὥσπερ εἰς ἄγγος ἐμβληθὲν μύρον εὐωδέστατον εἰ καὶ ὅτε μάλιστα ἐπιμελῶς ἒκκενωθείη, ὅμως ὀδμή τις ἔτι μένει τοῦ μύρου καὶ καταλείπεται, [*](1 η36 — 2f S. zu S. 81, 7. 98, 15 f — 8 φαίδρῳ] S. 246 Α ff — 20 vgl. Heraklit Fr. 61 D. — 26 ff vgl. V 19. 3 ff) [*](1 ἢ ἐνόημα Ρ 5 λεπτομερίας Ρ 6 ἡ δι’ αὑτῆς ἀναδραμοῦσα Uhlhorn δι’] πρὸ Jacobi S. 7 αὐτῆς Ρ ἀναδραμοῦσα, ἀναδραμοῦσα #x003E; Bernays αὐτὴν Ρ 8 ὢν ö.: ὡ Ρ, ὁ Miller Φαίδρω ö.: φαίδωνι Ρ ἐβεργετεῖται Ρ 11 καθ᾿ αὑτὸ Miller 12 man erwartet <εὐεργετεῖται ὅτι> οὐδ’· αὖ We. 15 ὑπὸ] Jacobi S. 8: ἀπὸ Ρ 17f οὐκ ὄντος Jacobi: Ρ 19 οὐχ] οὐκ Ρ οὐδὲ Jacobi S. 8: οὐσ δὲ Ρ μετὰ] αὐτῆς Bunsen 22 ἀρρήτων Jacobi S. 8: άρρητον Ρ 23 θεοχωρίον Ρ 24 ἡ υἱότης Bernays: υἱότητος Ρ 27 μῦρον Ρ)

200
κἂν ᾐ κεχωρισμένον τοῦ ἀγγείου, καὶ μύρου ὂσμὴν τὸ ἀγγεῖον #x003E; εἰ καὶ μὴ μύρον, οὕτως τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον μεμένηκε τῆς υἱότητος ἄμοιρον καὶ ἀπηλλαγμένον, ἔχει δὲ ἐν ἑαυτῷ μύρου παραπλησίως τὴν δύναμιν, <τῆς υἱότητος τὴν> ὀσμήν· καὶ τοῦτό ἐστι ὡς μύρον ἐπὶ κεφαλῆς τὸ καταβαῖνον ἐπὶ τὸν πώγωνα τὸν Ἀαρών«, ἡ ἀπὸ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου φερομένη ὀσμὴ ἄνωθεν κάτω μέχρι τῆς ἀμορφίας καὶ τοῦ διαστήματος τοῦ καθ’ ἡμας· ὅθεν ἤρξατο ἀνελθεῖν ἡ υἱότης οἱονεὶ ἐπὶ πτερύγων ἀετοῦ, φησί, καὶ τῶν μεταφρένων ἐνεχθεῖσα. σπεύδει γάρ, φησί, πάντα κάντα ἄνω, ἀπὸ τῶν χειρόνων ἐπὶ τὰ κρείττονα· οὐδὲν δὲ οὕτως † ἀνόητόν ἐστι τῶν <ἐν> τοῖς κρείττοσιν, ἵνα μὴ κατέλθῃ κάτω. ἡ δὲ τρίτη υἱότης, φησίν, ἡ ἀποκαθάρσεως δεομένη μεμένηκεν <ἐν> τῷ μεγάλῳ τῆς σωρῷ εὐεργετοῦσα καὶ εὐεργετουμένη. τίνα δὲ τὸν τρόπον εὐεργετεῖται καὶ εὐεργετεῖ, ὕστερον ἐροῦμεν κατὰ τὸν οἰκεῖον αὐτοῦ γενόμενοι λόγον.