Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)
Hippolytus
Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.
μηδένα γὰρ εἴτιον σἴτιον δίκης εἰ πράξει τις κακῶς· οὐ γάρ ἐστι φύσει κακὸν ἀλλὰ θέσει. ἔθεντο γάρ, φησίν. οἱ ἄγγελοι οἱ τὸν κόσμον ποιήσαντες ὅσα ἐβούλοντο, διὰ τῶν τοιούτων λόγων δουλοῦν νομίζοντες τοὺς αὐτῶν ἀκούοντας. φθίσειν δὲ αὐθις λέγουσι τὸν κόσμον ἐπὶ λυτρώσει τῶν ἰδίων ἀνθρώπων.
[*](5—8 Iren. 123, 1: docuit semetipsum esse, qui inter ludaeos quidern filius apparuerit, in Samaria autem quasi pater descenderit, in reliquis vero gen- tibus quasi Spiritus sanctus adventaverit. esse autem se sublimissimam virtutem, hoc est eum qui sit super omnia pater (vgl. Hipp. S. 146, 7), et sustinere vocari se quodcumque eum vocant homines — 9 — 17 Iren. 23,3: prophetas autem a mundi fabricatoribus angelis inspiratos dixiese prophetias, quapropter nee ulterius curarent eos hi qui in eum et in Helenam eins spem habeant, et ut liberos agere quae velint; secundum enim ipsius gratiam salvari bomines, sed non secundum operas iustas. nee enim esse naturaliter operationes iustas, sed ex accidenti, quemadmodum posuerunt qui mundum fecerunt angeli, per huiusmodi praecepta in servitutem deducentes homines. quapropter et solvi mundum et liberari eos qui sunt eius ab imperio eorum qui mundum fecerunt repromisit.)[*](3 αὐτὸν Ρ 5 καὶ2 > Bunsen 1 352 (1 39), s. Iren. ob. zu S. 146, 4 καὶ ~Cruice 8 αὐτὸν Ρ βούλονται Ρ, 0 2 undeutlich 9 ὑπὸ We. 11 <τοῦ> νῦν Cruice, man erwartet ἀπὸ τοῦ νῦν (ulterius Iren.) τε ὁσα ó. (vgl. Iren.): τὰ σά Ρ 13 μηδένα Bunsen a. a. Ο. 1 358 (1 41): μηδὲν Ρ εἰσπράξει Ρ τι κακόν Bunsen 14 ἔστι Ε; Bansen κακός Ρ, verb. Bunsen [Iren.] 16 φθίσειν We.: φύσιν (φ nicht ganz kenntlich) Ρ, vgl. Bunsen I 354 (I 41), λύσιν (dann κόσμου) Gö. (vgl. solvi)í οὐν τούτου μαθηταὶ μαγείας ἐπιτελοῦσι καὶ ἐπαοιδὰς φίλτρα τε καὶ ἀγώγιμα καὶ τοὺς λεγομένους ὀνειροπομποὺς δαίμονας ἐπιπἐμπουσι πρὸς τὸ ταράοσειν οὕς βούλονται· ἀλλὰ καὶ παρέδρους τοὺς λεγομένους ἀσκοῦσιν, εἰκόνα τε τοῦ Σίμωνος ἕχουσιν εἰς Διὸς μορφὴν καὶ τῆς Ἑλένης ἐν μορφῇ ’Αθηνᾶς, καὶ ταύτας προσκυνοῦσι, τὸν μὲν καλοῦντες κύριον, τὴν δὲ κυρίαν.
εἰ δέ τις όνόματι καλέσει παρ’ αὐτοῖς ἰδὼν τὰς εἰκόνας εἰκόνας ἢ Σίμωνος ἢ Ἑλένης, ἀπόβλητος γίνεται, ὡς ἀγνοῶν τὰ μυστήρια. οὗτος ό Σίμων πολλοὺς πλανῶν ἐν τῇ Σαμαρείαι μαγείαις ὑπὸ τῶν ἀποστόλων ἠλέγχθη, καὶ ἐπάρατος γενόμενος, καθὼς ἐν ταῖς Πράξεσι γέγραπται, ὕστερον ἀπευδοκήσας ταὐτὰ ἐνεχείρησεν· ἕως καὶ τῆς Ῥώμης ἐπιδημήσας ἀντέπεσε τοῖς ἀποστόλοις· πρὸς ὅν πολλὰ Πέτρος ἀντικατέστη μαrείαις πλανῶντα πολλούς. οὑτος ἐπὶ τέλει τἐλει έλθὼν ὲν τ . . .
τη, ὑπὸ πλάτανον καόμενος ἐόίόασκε. καὶ δὴ λοιπὸν ἐγγὺς τοῦ ἐλέγχεται γινόμενος διὰ τὸ ἐγχρονίζειν, ἔφη, ὅτι εἰ χωσθείη ζῶν, ἀναστήσεται τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ. καὶ δὶ τάφρον κελεύσας ὀρυγῆναι ὑπὸ τῶν μαθητῶν ἐκέλευσε χωσθῆναι. οἱ μὲν οὖν τὸ προσταχθὲν ἐποίησαν, ό όὲ ἀπέμεινεν ἐ̔ως νῦν· οὐ γὰρ ἦν ό Χριστός.
οὗτος δὴ καὶ ό κατὰ τὸν Σίμωνα μῦθος, ἀφ’ οὖ Οὐαλεντῖνος τὰς ἀφορμὰν λαβὼν ἄλλοις όνόμασι ἀμὀμεασι ὁ γὰρ Νοῦς καὶ ἡ Ἀλήθεια καὶ Λόγος καὶ Ζωὴ καὶ Άνθρωπος καὶ Ἑκκλησία, οἱ Οὐαλεντίνου αἰῶνες, ὁμολογουμένως δἰσὶν αἱ Σίμωνος ἕξ ῤίξαι, Νοῦς Ἐπίνοια Φωνὴ Ὄνομα Λογισμὸς καὶ Ἑνθύμησις. ἀλλ᾿ ἐπεὶ ἱκανῶς ἰκανῶς ἐκτεθεῖθαι τὴν Σίμωνος μυθοποιίαν, ἴδωμεν τί λέγει καὶ Οὐαλεντῖνος.
Ἔατι μὲν οὖν ὴ Οὐαλεντίνου αἴρεσις Πυθαγορικὴν ἔχουσα καὶ Πλατωνικὴν τὴν ὑπόθεσιν. καὶ γὰρ Πλάτων ὁλως ἐν τῷ Τιμαίῳ [*](1 — 6 Iren: igitur borutn mystici sacerdotes libidinose quidem vivunt, magias autem perficiunt, quemadmodum potest unusquisque eorum. exorcismis et in- cantationibus utuntur; amatoria quoque et agogima et qui dicuntur paredri (s. zu S. 172, 15) et oniropompi et quaecumque sunt alia perierga apud eos studiose exercentur. imaginem quoque Simonis habent factam ad figuram lovis et Helenae in figuram Minervae et has adorant ... — — 7 vgl. auch Eus. K. G. II 13, 6 — 6 κύριον — κυρίαν] Bousset, Kyrios Cbi-istos S. 117 — 10 Act. 8, 20ff, ο. S. 135,5 Iren. 23, 1 — 13 ärer Bericht über Simons Ende) [*](1 μαγείαις Ρ nach Miller, aber a2 nur z. T. sichtbar, für l kaum ἐπαοιδαῖς Ρ, verb. Gö. vgl. Iren. 11 ταῦτα Ρ ἕως] ἕως] + δὲ ö. whol richtig Diels 13 τρίτη zieml. sicher P, τῇ Γίττῃ gut Hilg. S. 182 15 διὰ] δις falsch als Text von Ρ Miller 19 <ταὐτὰ> καλεῖ (vgl. S, 135, 1) We. 21 οἱ Ρ 24 περὶ Οὐαλεντίνου rot a. Rande 26 ὅλος Ρ, ὅλον? We.)
εἰ γὰρ καὶ έν τοῖς πρόερον ὑφ’ ἡμῶν πεπονημένοις ἔγκεινται καὶ τὰ Πυθαγόρᾳ καὶ Πλάτωνι δεδοκημένα, ἀλλά γε καὶ νῦν οὐκ ἀλόγως ὑπομνησθήσομαι δι’ ἐπιτομῆς τὰ κορυφαιότατα τῶν αύτοῖος ἀρε σκομένων, πρὸς τὸ εὐεπίγνωστα γενέσθαι τὰ Οὐαλεντίνῳ δόξαντα διὰ τῆς έγγίνος παραβάσεως καὶ ὸμοίας συγκρίσεως, τῶν μὲν πάλαι απ