Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

μᾶλλον δὲ ὤσπερ ζωγραφῶν ἀπὸ τῶν ζῴων μηδὲν ἀφαιρούμενος τῇ γραφίδι πάσας ἐπὶ τὸν πίνακα μεταφέρει τάς ἰδέας ἐγγράφων, οὕτω ὁ υἱὸς τῇ δυνάμει τῇ ἑαυτοῦ ἀπὸ τοῦ πατρὸς ἐπὶ τὴν ὕλην τοὺς πατρικοὺς μεταφέρει χαρακτῆρας. ἔστιν οὖν πάντα τὰ πατρικὰ ἐνθάδε καὶ [*](3 Arat V. 46 ο. IV 47, 1) — 7 Arat 70 ο. IV 47, 5) — 24ff Gen. 30, 37 ff) [*](11 + τῆς Miller 14 nach δὲ Raum von 4 Lettern, + καὶ We. 25 τῶν ἐπὶ τῶν We. 31 ζωγράφος We.)

εἰ γάρ τις, φησίν, ἐξισχύσει τῶν ἐνθάδε καὶ ἐννοηθῆναι ὅτι ἐστὶ πατρικὸς χαρακτὴρ ἄνωθεν μετενηνεγμένος μένος ἐνθάδε σωματοποιηθείς, ὥσπερ ἐγκίσσμά τι τὸ ἀπὸ τῆς ῥάβδος λευκὸν γέγονεν, ὁμοούσιον τῷ πατρὶ τῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς ὅλως, καὶ ἐκεῖ ἀνέρχεται· ἐὰν δὲ μὴ τύχῃ τῆς διδασκαλίας ταύτης μηδὲ τὴν ἀνάγκην τῆς γενέσεως ἐπιγνῷ, ὥσπερ ἔκτρωμα ὑπὸ νύκτα γεννώμενον ὑπὸ νύκτα ἀπολεῖται.

ὅταν οὖν, φησί, λέγῃ ὁ σωτήρ· »ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς«, ἐκεῖνον λέγει, ἀφ᾿ ο'Υ ὁ υἱὸς μεταλαβὼν τοὺς χαρακτῆρας μετενήνοχεν ἐνθάδε· ὅταν δὲ λέγῃ· »ὁ ὑμέτερος πατὴρ ἀπ’ ἀρχῆς ἀνθρωποκτόνς ἐστί«, τὸν ἄρχοντα καὶ δημιουργὸν τῆς ὕλης λέγει, ὃς ἀναλαβὼν τοὺς διαδοθέντας ἀπὸ τοῦ υἱοῦ χαρακτῆρας ἐγέννησεν ἐνθάδε, ὅς ἐστιν ἀπ᾿ ἀρχῆς ἀνθρωποκτόνος· τὸ γὰρ ἔργον αὐτοῦ φθορὰν καὶ θάνατον ἐργάζεται.

οὐδεὶς οὖν, φησί, δύναται σωθῆναι δίχα τοῦ υἱοῦ οὐδὲ ἀνελθεῖν· ὅς ἐστιν ὁ ὄφις. ὡς γὰρ κατήνεγκεν ἄνωθεν τοὺς πατρικοὺς χαρακτῆρας, οὕτως πάλιν ἐντεῦθεν ἀναφέρει τοὺς ἐξυπνισμένους καὶ γεγονότας πατρικοὺς χαρακτῆρας, ὑποστατοὺς ἐκ τοῦ ἀνυποστάτου ἐντεῦθεν ἐκεῖ μεταφέρων.

τοῦτ᾿ ἐστί, φησί, τὸ εἰρημένον· »ἐγώ εἰμι ἡ θύρα«. μεταφέρει δέ, φησίν, † καμμοῦσιν ὀφθαλμοῦ βλεφάρου, ὥσπερ ὁ νάφθας τὸ πῦρ πανταχόθεν εἰς ἑαυτὸν ἐπισπώμενος, μᾶλλον δὲ ὥσπερ ἡ Ἡρακλεία λίθος τὸν σίδηρον, ἄλλο <δὲ> οὐδέν, ἢ ὥσπερ ἡ τοῦ ἱέρακος κερκὶς κερκὶς τὸ χρυσίον,

ἕτερον δὲ οὐδέν· ἢ ωσπερ ἄγεται ὑπὸ τοῦ ἠλέκτρου τὸ ἄχυρον, οὕτω, φησίν, ὑπὸ τοῦ ἄγεται ἄγεται πάλιν ἀπὸ τοῦ κόσμου τὸ ἐξεικονισμένον τέλειον γένος ὁμοούσιον, ἄλλο δὲ οὐδέν, καθὼς ὑπ’ αὐτοῦ [*](3 λευκὸν] Gen. 30, 39 — 5f wohl Ausdeutung von Gen. 30, 42 ἄσημα — 6 Jona 4, 10 — 7 Matth. 7, 11. 5, 48 öfter — 9 Job. 8, 44 ὑμεῖς ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστέ . . . . . ἐκεῖνος ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ’ ἀρχῆς — 16 ἐξυπνισμένους] vgl. Clemens Esc. 3 S. 106, 8 St., vgl. ο. zu S. 86, 6. 87, 2 — 18 Job. 10, 7 — 18 —22 Tgl. zu V 9, 19 und VII 25, 6 Mitte — 18f Jes. 6, 10 τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐκάμμυσαν?) [*](1 οὐδὲν <ἔτι> Cruice τι Craice Ναὶ ἐννοηθῆναι] ὡς ἐννοηθῆναι κατανοηθῆναι ö. 2 ἐστὶ ö.: ἔσται Ρ 3 ἐγκίσσημά τι τὸ Miller: ἐν κίσσημα τί τὸ (so) Ρ, ἐγκισσήματι τῷ ö. (docb s. das Neutrum λευκόν) 4 ὅλως ö.: ὅλος Ρ καὶ ἐκεῖ ö.: κατοικεῖ Ρ 7 λέγει Ρ 11 ὅς Miller: ὡς Ρ 12 ὅ ἐστιν Miller 14 δίχα ö.: διὰ Ρ 16 ἐξυπνισμένους (so) Ρ ὑποστάτους Ρ 18 nacb φησίν ücke ö. (vielleicbt richtig) 18f καμμύουσιν ὀφθαλμοῦ βλέφαρον We., φησίν <ὡς φῶς ὄφεως τοῖς> καμμύουσιν ὀφθαλμοῦ μέχρις οὐρανοῦ> Cruice (vgl. VIII 10, 3) 19 ὁ ἀνάφθας Ρ 21 + Miller 23 ὑπὸ ö.: ἀπὸ Ρ 24 ἄλλοι Ρ)