Synagoge

Pappus Alexandrinus

Pappus Alexandrinus. Pappi Alexandrini collectionis quae supersunt, Volume 1. Hultsch, Friedrich, editor. Leipzig: Weidmann, 1876.

7 ιη΄. Ἐπὶ δὲ τοῦ ιθ΄ θεωρήματος. Ἔστω τις ἀριθμὸς ὁ Α ἐλάσσων μὲν ἑκατοντάδος μετρούμενος δὲ ὑπὸ δεκάδος, καὶ ἄλλοι ὁσοιδηποτοῦν ἀριθμοὶ ἐλάσσονες δεκάδος οἷον οἱ Β Γ ∠ Ε, καὶ δέον ἔστω τὸν ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ε στερεὸν εἰπεῖν.

Ἔστω γὰρ καθʼ ὃν μετρεῖται ὁ Α ὑπὸ τῆς δεκάδος ὁ Ζ, τουτέστιν ὁ πυθμὴν τοῦ Α, καὶ εἰλήφθω ὁ ἐκ τῶν Ζ Β Γ ∠ Ε στερεὸς καὶ ἔστω ὁ Η· λέγω ὅτι ὁ διὰ τῶν Α Β Γ ∠ Ε στερεὸς δεκάκις εἰσὶν οἱ Η.

Καὶ ἔστι φανερὸν διὰ τῶν ἀριθμῶν τοῦ γὰρ Α ὑποκειμένου, φέῤ εἰπεῖν, μονάδων κ΄ καὶ τοῦ Β μονάδων γ΄ καὶ τοῦ Γ μονάδων δ΄ καὶ τοῦ ∠ μονάδων ε΄ καὶ τοῦ Ε μονάδων Ϛ΄, ὁ ἐξ αὐτῶν στερεὸς γίνεται μονάδες ζσ΄. ἀλλὰ καὶ τοῦ Ζ ὄντος μονάδων β΄, ὅς ἐστι πυθμὴν τοῦ Α, ὁ ἐκ τούτου καὶ τῶν Β Γ ∠ Ε στερεὸς δεκάκις γενόμενος ἔσται μονάδες ζσ΄, ἴσος τῷ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ἑ στερεῷ. τὸ δὲ γραμμικὸν ὑπὸ τοῦ Ἀπολλωνίου δέδεικται.

[*](1. μετρούμενον Wa pro μετρουμένων 2. συνάγει idem, συναγειν (sine acc.) A (BS) 3. ὁ ante ἐκ τῶν add. Hu 4. τῷ add. Hu ὅσος Wa pro ὅς 5. πλῆθος S, τὸ πλῆθος AB3, πλῆθος τὰ B1 Savilianus 6. ὁ add. Wu 8. οἱ ante ὁμώνυμοι add. ABS, del. Wa 9. ἐστὶν Wa pro ἔσται 12. ιη A1 in marg. (BS) 44. ὅσοις | δήποτ᾿ οὖν A, ὅσοι*δήποτ᾿ οὖν B, corr. S ἐλάσσονες S, ἔλαττον AB1, super quod τες (voluit νες) scripsit B3 οἷον οἱ add. Hu 15. Β Γ ∠ Ε add. Wa ἐκ τῶν ΑΒΓ∠Ε ABS, distinx. Wa 18. 19. ΖΒΓ∠Ε ABS,)
10

8 ιθ΄. Ἀλλὰ δὴ ἔστωσαν δύο ἀριθμοὶ οἱ Α Β, ὧν ἑκάτερος ἐλάσσων μὲν ἑκατοντάδος μετρούμενος δὲ ὑπὸ δεκάδος, τῶν δὲ Γ ∠ Ε ἕκαστος ἐλάσσων δεκάδος ἔστω, καὶ δέον ἔστω τὸν ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ε στερεὸν εἰπεῖν.

Ἔστωσαν γὰρ τῶν Α Β πυθμένες οἱ Ζ Η· λέγω ὅτι ὁ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ε στερεὸς τοῦ ἐκ τῶν Ζ Η Γ ∠ Ε στερεοῦ ἑκατονταπλάσιός ἐστιν.

Φανερὸν δὲ καὶ τοῦτο διὰ τῶν ἀριθμῶν, τοῦ Α ὄντος μονάδων κ΄ καὶ τοῦ Β μονάδων λ΄ καὶ τοῦ Γ μονάδων β΄ καὶ τοῦ ∠ μονάδων γ΄ καὶ τοῦ Ε μονάδων δ΄ καὶ τοῦ Ζ μονάδων β΄ καὶ τοῦ Η μονάδων γ΄· ὁ γὰρ ὑπὸ τῶν Α Β Γ ∠ Ε στερεός ἐστιν μ δυ΄, ὁ δὲ ὑπὸ Ζ Η Γ ∠ Ε μονάδες ρμδ΄, οὗτος δὲ γενόμενος ἑκατοντάκις ποιεῖ μ δυ΄. τὸ δὲ γραμμικὸν ἐκ τῶν Ἀπολλωνίου.

9 κ΄. Ἀλλὰ δὴ ἔστωσαν τρεῖς ἀριθμοὶ οἱ Α Β Γ, καὶ ἔστω ἕκαστος αὐτῶν ἐλάσσων μὲν ἑκατοντάδος μετρούμενος δὲ ὑπὸ δεκάδος, ἕκαστος δὲ τῶν ∠ Ε Ζ ἔστω ἐλάσσων δεκάδος, καὶ ἔστωσαν τῶν Α Β Γ πυθμένες οἱ Η Θ Κ, καὶ εἰλήφθω ὁ ἐκ τῶν Η Θ Κ ∠ Ε Ζ στερεὸς καὶ ἔστω ὁ Ξ· ὅτι ὁ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ε Ζ στερεὸς ἴσος ἐστὶν χιλίοις τοῖς Ξ.

Ἔστι φανερὸν διὰ τῶν ἀριθμῶν, τοῦ Α ὄντος λόγου χάριν μονάδων κ΄ καὶ τοῦ Β μονάδων λ΄ καὶ τοῦ Γ μονάδων μ΄ καὶ τοῦ ∠ μονάδων β΄ καὶ τοῦ Ε μονάδων γ΄ καὶ τοῦ Ζ μονάδων δ΄, τοῦ δὲ Η μονάδων β΄ καὶ τοῦ Θ μονάδων γ΄ καὶ τοῦ Κ μονάδων δ΄ ὁ γὰρ ὑπὸ Α Β Γ ∠ Ε Ζ στερεός ἐστιν μυριάδων νζ΄ ἁπλῶν καὶ μονάδων Ϛ, ὁ δὲ ὑπὸ τῶν Η Θ Κ πυθμένων καὶ τῶν ∠ Ε Ζ ἔσται μονάδων φοϚ΄, αὗται δὲ χιλιάκις γενόμεναι, τουτέστιν ἐκ πάντων στερεός, γίνεται μυριάδων ἁπλῶν νζ΄ καὶ μονάδων Ϛ.

10 κα΄. Ἀλλὰ δὴ ἔστωσαν πλείους τριῶν οἱ Α Β Γ ∠ Ε, [*](1. ιθ΄ add. B3S οἱ add. Wa ΑΒ A, distinx. BS ἕκαστος Wa 3. Γ∠Ε ABS et similiter posthac, distinx. Hu 6. ὁ add. Wa 9. μονάδων κ S, μ Κ AB μονάδων λ΄] β Α AS, μ λ B 9—11. μ Β et simliter posthac AB, μον΄΄ β etc. S. 12. μ δυ ὁ δὲ, id eat μυριὰς ἁπλῆ etc., B3 in rasura, μ ∠ δύο δὲ A, μονάδων χι δ δύο δὲ S, μυ-)

12
καὶ ἕκαστος ἐλάσσων μὲν ἑκατοντάδος μετρούμενος δὲ ὑπὸ δεκάδος, τῶν δὲ Ζ Η Θ ἕκαστος ἔστω ἐλάσσων δεκάδος.

Τὸ πλῆθος τῶν Α Β Γ ∠ Ε πρότερον μετρείσθω ὑπὸ τετράδος κατὰ τὸν Ο, καὶ ἔστωσαν τῶν Α Β Γ ∠ Ε πυθμένες οἱ Κ Λ Μ Ν Ξ· ὅτι ὁ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ζ Η Θ στερεὸς ἴσος ἐστὶν μυριάσιν ὁμωνύμοις τῷ Ο ὅσαι μονάδες εἰσὶν ἐν τῷ στερεῷ τῷ ἐκ τῶν Κ Λ Μ Ν ἐπὶ τὸν ἐκ τῶν Ζ Η Θ.

Ἔστι δὲ φανερὸν διὰ τῶν ἀριθμῶν, τοῦ Α ὑποκειμένου λόγου χάριν μονάδων ι΄ καὶ τοῦ Β μονάδων κ΄ καὶ τοῦ Γ μονάδων λ΄ καὶ τοῦ ∠ μονάδων μ΄, καὶ τῶν Κ Λ Μ Ν πυθμένων ὄντων μονάδων α΄ καὶ β΄ καὶ γ΄ καὶ δ΄· ὁ ἄρα ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ στερεός ἐστιν ἁπλῶν μυριάδων κδ᾿, ὁ δὲ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ζ Η Θ μυριάδων ἁπλῶν ρμδ΄, ὁ δὲ ἐκ τῶν Κ Λ Μ Ν πυθμένων μονάδων κδ΄ οὗτος δὲ γενόμενος ἐπὶ τὸν ἐκ τῶν Ζ Η Θ, ὄντα μονάδων Ϛ΄, ποιεῖ μονάδας ρμδ΄, ὅσαι μυριάδες ἁπλαῖ εἰσιν τοῦ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ζ Η Θ στερεοῦ, διὰ τὸ καὶ τετράδα ἅπαξ μετρεῖν τὸ πλῆθος τῶν Α Β Γ ∠.

11 Ἀλλὰ δὴ τὸ πλῆθος τῶν Α Β Γ ∠ Ε μὴ μετρείσθω ὑπὸ τετράδος· μετρούμενον δὴ ἤτοι α΄ ἢ β΄ ἢ γ΄ λείψει. εἰ μὲν οὖν ἕνα λείψει, ἔσται ὁ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ε Ζ Η Θ στερεὸς μυριάδων ὁμωνύμων τῷ Ο, ὅσος ἐστὶν ὁ ἐκ τῶν Κ Λ Μ Ν Ξ στερεὸς ἐπὶ τὸν ἐκ τῶν Ζ Η Θ γενόμενος δεκάκις, εἰ δὲ δύο λείψει, ἑκατοντάκις γενόμενος ὁ εἰρημένος στερεός. εἰ δέ τρεῖς λείψει, ὅσων ὁ ἐκ τῶν Κ Α Μ Ν Ξ [*](2. ΖΗΘ ABS 3. ΑΒ Γ∠Ε A, αβγδε BS, item proximo versu 4. 5. καὶ ἔστωσαν — Κ Λ Μ Ν Ξ post δεκάδος vs. 2. transponit Wa 5. ΚΛΜΝΞ ABS ac simliter posthac ὁ add. Wa 6. τῷ Ο Wa pro τῶι σ μοναδες (sine acc.) A(BS) 7. στερεῷ Hu pro ἑτέρωι ἐκ τῶν ΚΛΜ ABS, Ν add. Wa 10—12. μονάδων ubique S, μ A, μ΄ vel μονάδες B 12. ὁ Wa, ὁ ἄρα Hu pro τῶν 13. τῶν ante ἁπλῶν additum in ABS del. Hu μυριάδων S, μ AB, at proximo versu idem plene scriptum in AB (in A sine acc.), item vs. 17 μυριάδες 15. μ AB, item vs. 16 bis 18. 19. τὸ καὶ τὸν Θ αὐτῆς μετρεῖν ΑΒΓ∠ ABS (nisi quod B τοῦ pro τοὺς), τὸ καὶ τὸν ο αὐτοῦ μετρεῖν τοῦ αβγδ B4, τετράδα corr. Hu, reliqua Wa 20. κβ hoc loco add. A1BS (conf.)

14
ἐπὶ τὸν ἐκ τῶν Ζ Η Θ χιλιάκις γενόμενος ἔσται μονάδων, τοσούτων μοριάδων ὁμωνύμων τῷ Ο. τὸ δὲ γραμμικὸν ἐκ τοῦ στοιχείου δῆλον.

12 κβ΄. Ἔστω ὁ μὲν Α ἐλάσσων μὲν χιλιάδος μετρούμενος δὲ ὑπὸ ἑκατοντάδος, ἕκαστος δὲ τῶν Β Γ ∠ ἐλάσσων δεκάδος, καὶ δέον ἔστω τὸν ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ στερεὸν εἰπεῖν.

Κείσθω γάρ τοῦ μὲν Α πυθμὴν ὁ Ε, ὁ δὲ ἐκ τῶν Ε Β Γ ∠ ὁ Ζ· ὅτι ὁ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ στερεὸς ἑκατοντάκις ἐστὶν ὁ Ζ.

Φανερὸν δέ καὶ τοῦτο διὰ τῶν ἀριθμῶν, τοῦ Α ὑποκειμένου, φέῤ εἰπεῖν, μονάδων τ΄ καὶ τοῖ Β μονάδων γ΄ καὶ τοῦ Γ μονάδων δ΄ καὶ τοῦ ∠ μονάδων ε΄· ὁ μὲν γάρ ὑπὸ τῶν Α Β Γ ∠ ἐστὶν μ η, ὁ δέ ὑπὸ τῶν Ε Β Γ ∠ ἐστὶν μονάδων ρπ΄· οὗτος δὲ γενόμενος ἑκατοντάκις ἔσται μ η. τὸ δὲ γραμμικὸν ἐκ τοῦ στοιχείου δῆλον.

13 κγ΄. Ἐπὶ δὲ τοῦ κδ΄ θεωρήματος. Τοῦ Α ὑποκειμένου λόγου χάριν μονάδων σ΄ καὶ τοῦ Β μονάδων τ΄ καὶ τοῦ Γ μονάδων β΄ τοῦ δὲ ∠ μονάδων γ΄ καὶ τοῦ Ε μονάδων δ΄, ὁ στερεὸς ἐξ αὐτῶν ἔσται μυριάδων ἁπλῶν ρμδ΄, ἐπεὶ τὸ διπλάσιον τοῦ πλήθους τῶν Α Β μετρεῖται ὑπὸ τετράδος ἅπαξ κατὰ τὸν Κ, δὲ ὑπὸ τῶν Ζ H πυθμένων καὶ τῶν Γ ∠ Ε ἐστιν μονάδων ρμδ΄ ὁ Θ στερεός ἁπλῶν οὖν μυριάδων ρμδ΄ ἐστὶν ὁ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ε στερέος. Ἐὰν δὲ τὸ διπλάσιον τοῦ πλήθους τῶν Α Β μὴ μετρῆται ὑπὸ τετράδος, δῆλον ὅτι μετρούμενον κατὰ τὸν Κ λείψει δύο τοῦτο γάρ ἀνώτερον ἐδείχθη. διὰ δὴ τοῦτο ἐκ τοῦ λείπεσθαι δύο μυριάδες εἰσὶν ἑκατὸν ὁμώνυμοι τῷ Κ, καὶ ἔστιν ὁ ἐκ τῶν Α Β Γ ∠ Ε στερεὸς ὁ Θ ἴσος τῷ [*](1. μονάδων pro μυριάδων restituit et vs. 2 μυριάδων add. Hu 2. τὸ Ο A, corr. BS 4. κβ΄ ex p. 12, 20 huc transponit Hu, κγ΄ add. B 5. δὲ ante ὑπὸ) Wa pro μὲν ΒΓΛΕ et 6. ΑΒΓ∠Ε AB1S, Ε del. B3 Wa 7. ὁ δὲ Wa pro τῶι δὲ 8. ΕΒΓ∠ ABS ac similiter posthac 9. ὁ ζ B, ΟΖ A, εζ S ὅτι add. Hu 10. καὶ om. Wa 11. 12. μονάδων ubique S, μ A, β΄ vel μονάδες B 13. ὑπὸ τῶν (ante Α) om. Wa ΑΒΓ∠Ε ABS, Ε del. B3 Wa μ η (id est μυριάδος ἁπλῆς etc.) B3, μ Η AB1, μονάδων η S, μυριάδες (sic) ᾱ μονάδες η Wa, item)

16
ἐκ τῶν Ζ Η Γ ∠ Ε στερεῷ ἐπὶ τὰς ἑκατὸν μυριάδας ὁμωνύμους τῷ Κ. τὸ γραμμικὸν ὡς Ἀπολλώνιος.