Panarion (Adversus Haereses)

οὐκ ἀπὸ σπέρματος ἀνδρός, ἀλλὰ ἑαυτῷ ἀναπλασάμενος Ὁ ἀρχιτέχνας λόγος σῶμα ἀπὸ Μαρίας καὶ ψυχὴν τὴν ἀνθρωπείλαν καὶ νοῦ καὶ εἴ τί ἐστιν ἄνθρωπος, πάντα τελείως ἀναδεξάμενος καὶ συνενώσας τῇ ἑαυτοῦ θεότητι, οὐχ ὡς ἐν ἀνθρώπῳ οἰκήσας, (μὴ γένοιτο), αὐτὸς δὲ ὁ ἅγιος Λόγος, θεὸς Λόγος ἐνανθρωπήσας.

6.΄Τὸ δὲ πνεῦμα τίνι τῷ λόγῳ ἐν εἴδει περιστερπᾶς φαίνεται; ἀλλ' ὅπως πείσῃ σε μὴ βλασφημεῖν, ὦ ἐθελόσοφε καὶ μηδὲν ὁρθὸν διανοούμενε, ἵνα μὴ νομίσῃς τὸ πνεῦμα συναλοιφὴν εἶναι πατρὶ ἢ υἱῷ.

διὰ τοῦτο, καίπερ αὐτοῦ τοῦ ἁγίου πνεύμνατος σῶμα μ}Η φορέσαντος, ἐν εἴδει περιστερᾶς σχηματίζεται, ὅπως δείξῃ σου καὶ ἐλέγξῃ σου τὴν πλάνην, ὅτι ἐνυπόστατόν ἐστι τὸ πνεῦμα καθ᾿ ἑαυτὸ καὶ ἐνυπόστατος ὁ πατὴρ καὶ ἐνυπόστατος ὁ μονογενης, ἀλλ᾿ οὐ διαιρουμέης τῆς θεότητος οὔτε ὑποβεβηκυίας τῆς ἑαυτῆς δόξης.

καὶ ὁρᾷς πῶς ἡ τριὰς [*](2 vgl. Luk. 1, 76 – 5 Matth. 3, 14 – 6 Matth. 3, 15 – 8 – 11 Joh. 1, 32; Matth. 3, 16f – 11ff vgl. Ancoratus c. 81, 7; I 102, 6ff – 13 Matth. 3, 17) [*](M U) [*](3 τοῦ1 <Μ 8 [ὅτι] * 15 περιστερᾶς + τὸ πνεῦμα U 16 πνεῦμα + τὸ ἅγιον U | <σῶμα> * 21 αὐτοῦ Μ 22 ὁ <Μ | θεὸς λόγος] ὁ θεὸς U | ἐνανθρωπήσας *] ἐνηνθρώπησε M U 24 ὀρθὸν <U 24ff διανοούμενος Μ 25 συναλειφῆ Μ συναλιφὴν U 26 τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου U 27 vor ἐν εἴδει + καὶ Μ)

νου, πνεύματος δὲ ἁγίου ἐν εἴδει περιστερᾶς ἐπιφοιτῶντος; λέγε δέ μοι τίς ἐστιν ὁ εἰρηκώς »ἰδού, συνήσει ὁ παῖς μου ὁ ἀγαπητός, ἐφ᾿ ὃν ηύδόκησαα, ὃν ᾑρέτισεν ἡ ψυχή μου· θήσομαι τὸ πνεπῦμά μου ἐπ᾿ αὐτὸν καὶ κρίσιν τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγελεῖ· οὐκ ἐρίσει οὐδὲ κραυγάσει οὐδὲ ἀκουσθήσεται ἐν πλατείαις ἡ φωνὴ αὐτοῦ· κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει καὶ λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει, ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν« καὶ τὰ ἑξῆς.

μὴ δὴ ταῦτα δυνατὰ ἔχειν ἔμφασιν τριάδος, ὦ φιλόνεικε; ἆρα περὶ ἑαυτοῦ ὁ πατὴρ τὰ τοσαῦτα ἐν τῷ προφήτῃ διεξῆλθε;

τίς δέ ἐστι περὶ οὖ γέγραπται »εἶπεν ὁ κύριος τῷ κυρίῳ μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου«; καὶ οὐκ εἶπεν »εἴσελθε εἰς ἐμέ«.

ἢ πάλιν πῶς λέγει τὸ εὐαγγέλιον »καὶ ἀνῆλθεν εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ πατρὸς καὶ ἔρχεται κρῖναι ζῶντας.

καὶ νεκρούς«; ἢ πάλιν πῶς οὐκ ἔπεισάν σε οἱ δύο ἄνδρες οἱ ἐν ἐσθήσει λευκαῖς πεφηνότες, πρὸς τοὺς μαθητὰς εἰπόντες »ἄνδρες Γαλιγαῖοι, τί ἑστήκατε εἰς τὸν οὐρανὸν ἀτενίζοντες; οὖτος ὁ Ἰησοῦς ὁ ἀφ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν οὐρανὸν ἀνληφθεὶς οὕτως ἐλεύσεται ὡς αὐτὸν εἴδετε ἀναλαμβανόμενον«;

τίνα δὲ ἔβλεπεν ὁ μακάριος Στέφανος, ὅτε ἔλεγεν »ἰδού, ὁρῶ τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγμένον καὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἑστῶτα ἐκ δεξιῶν τοῦ θεοῦ;« σὺ δέ, ὦ κατὰ πάντα ἰδιῶτα, μὴ νοήσας τὴν φωνὴν τῶν ἁγίων γραφῶν σεαυτὸν μᾶλλον ἔβλαψας καὶ τοὺς σοὶ ὑπακούσαντας, ἐκπεσὼν τῆς ἁγίας πίστεως τῆς τοῦ θεοῦ ἀληθείας.