Panarion (Adversus Haereses)

Ἐγκρατῖταί τινες οὕτω καλούμενοι τοῦτον τὸν Τατιανὸν διαδέχονται, φύσει ὑπ᾿ αὐτοῦ πεπλανημένοι τε καὶ ἠπατημένοι, ἕτερα δὲ παρὰ τοῦτον φρονήσαντες καὶ εἰς μείζονα πάλιν ἐρεσχελίαν ἑαντοῦς ἐκδεδωκότες.

πληθύνουσι δὲ οὗτοι καὶ εἰς δεῦρο ἔν τε τῇ Πισδίᾳ καὶ ἐν τῇ Φρυγίᾳ τῇ κεκαυμένῃ οὕτω καλουμένῃ. ἴσως γὰρ κατὰ θεοῦ κόσμῳ διὰ τὸ κεκαθῦσθαι τοὺς οἰκήτορας ἀπὸ τῆς διαστροφὴς τῆς τοιαύτης καὶ τοσαύτης πλάνης· πολλαὶ γὰρ αἱρέσεις ἐν τῷ χώρῳ.

εἰσὶ δὲ καὶ ἐν μέρεσι τῆς Ἀσίας καὶ ἐν τῇ Ἰσαύρων καὶ Παμφύλων μέρος, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τῆς Ἀντιοχέων τῆς Συρίας, οὐ πάντῃ δέ, * ἡ τοιαύτη αἵρεσις.

Φάσκουσι δὲ καὶ οὗτοι ἀρχάς τινας εἶναι τήν τε τοῦ διαβόλου [*](2 ff vgl. zum Ganzen haer. 46 u. 61; für die Darstellung des Epiph. im einzelnen Irenaeus adv. haer. 28, 1; I 220 Harvey Hippolytus refut. VIII 7 u. 20; S. 225, 20 ff u. 238, 26 Wendland Eusebius h. e. IV 28 ff; S. 388, 17 ff Schwartz; dazu auch Clemens Al. paedag. II 2, 33; I 176, 12 f Stählin strom. I 71, 5; II 46, 4 VII 108, 2; III 76, 1, 8; S. 204, 11 ff u. Basilius ep. 188. 236; Migne 32, 669 A/B 729 C 881 C (dazu Holl Amphilochius S. 36) Amphilochius Icon. S. 23 ff Ficker Amphilochinana cod. Theod. XVI 5, 7.9.11.65—14 ff vgl. Irenaeus I 28, 1; 220 Harvey ἀπὸ Σατορνίνον καὶ Μαρκίωνος οἱ καλούμενοι Ἐγκρατεῖς, . . . ἀθετοῦντες τὴν ἀρχαίαν πλάσιν τοῦ θεοῦ καὶ ἠρέμα κατηγοροῦντες τοῦ ἄρρεν καὶ θῆλυ εἰς γένεσιν ἀνθρώπων πεποιηκότος; anders Hippolyt refut. VIII 20, 1; S. 238, 26 f Wendland τὰ μὲν περὶ τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ Χριστοῦ ὁμοίως καὶ τῇ ἐκκλησίᾳ ὁμολογοῦσι) [*](Μ U ) [*](1 Überschrift κατὰ Ἐγκρατιτῶν εἰκοστὴ ἑβδόμη, ἡ καὶ μݲςݲ Μ U 2 τοῦτον] οὗτοι] U 4 μειζοτέραν Μ 5 πληθοῦσι Μ | τε < U 6 λεγομένη U 8 διὰ τοῦ Μ 9 αἱρέσεις + <εἰσιν>? * | χωρίω U 11 τῆς] τῆ U | vor Ῥωμαίων + τῶν U 11 f <κατὰ> * 12 vor Ἀντιοχέων + τῶν U | πάντῃ Pet.] παντὶ ΜU | * etwa <ἔσπαρται> *)

κέχρηνται δὲ γραφαῖς πρωτοτύπως ταῖς λεγομέναις Ἀνδρέου καὶ Ἰωάννου Πράξεσι καὶ Θωμᾶ καὶ ἀποκρύφοις τιςὶ καὶ οἷς βούλονται λόγοις τῆς παλαιᾶς διαθήκης.

τὸν δὲ γάμον σαφῶς τοῦ διαβόλου ὁρίζονται· ἔμψυχα δὲ βδελύσσονται, ἀπαγορεύοντες οὐχ ἕνεκεν ἐγκρατείας οὔτε πολιτείας, ἀλλὰ κατὰ φόβον καὶ ἰνδαλμὸν τοῦ μὴ καταδικασθῆναι ἀπὸ τῆς τῶν ἐμψύχων μεταλήψεως.

κέχρηνται δὲ καὶ αὐτοὶ μυστηρίοις δι᾿ ὕδατος· οἶνον δὲ ὅλως οὐ μεταλαμβάνουσι, φάσκοντες εἶναι διαβολικὸν καὶ τοὺς πίνοντας καὶ τοὺς χρωμένους ἀνόμους εἶναι παρὰ τοῖς οὕτω πεπλανημένοις τὰ πάντα μανίας ἔμπλεα.

καὶ γὰρ ἔστιν ἰδεῖν καὶ θαυμάσαι καὶ εἰς ἔκπληξιν ἐλθεῖν [*](5 ff über Andreas-, Johannes u. Thomasakten vgl. haer. 61, 1. 5 haer. 63, 2. 1 u. Eusebius h. e. III 25, 6; S. 252, 17 Schwartz Filastrius haer. 88, 6; S. 48, 19 Marx Augustin de serm. dom. in monte I 20, 65; Migne 34, 1263 c. Adimant. 17; CSEL 25 S. 166, 4 ff c. Faust. Manich. XXII 79; CSEL 25 S. 681, 11 ff XXX 4; ebda S. 751 c. adversar. leg. et prophet. I 20, 39; Migne 42, 626 Innocentius I ep. ad Exsup.; Zahn Gesch. neatest. Kan. II 1, 245 Turibius von Astorga ep. ad Idac. et Cepon. 5; Migne 54, 694 C decret. Gelas. V 2; S. 49, 265 ff Dobschütz Photius cod. 114; dazu C. Schmidt, Die alten Petrusakten (TU N.F. IX 1) S. 26 ff u. Ficker Amphilochiana S. 35, 14 — 7 vgl. Irenaeus adv. haer. I 28, 1; I 220 Harvey ἀγαμίαν ἐκήρυξαν Hippolyt refut. VIII 20, 1; S. 538, 29 f Wendland γαμεῖν κωλύοντες Clemens Al. strom. I 71, 5; II 46, 3 Stählin οὐ γάμον, οὐ παιδοποιίαν ἴσασιν Αmphilochius Icon. S. 61, 10 65, 11 Ficker Macarius Magnes III 43; S. 151 Blondel Theodoret haeret. fab. I 20 — 8 vgl. Irenaeus adv. haer. I 28, 1; II 220 Harvey τῶν λεγομένων παρ᾿ αὐτοῖς ἐμψύχων ἀποχὴν εἰσηγήσαντο, ἀχαριστοῦντες τῷ πάντα πεποιηκότι θεῷ Ηippolyt refut. VIII 20, 1; S. 238, 29 Wendland ἀπεχόμενοι ἐμψύχων Basilius ep. 236, 4; Migne 32, 881 C Amphilochius Icon. S. 38, 11 61, 10 65, 11 Ficker Macarius Magnes III 43; S. 151 Blondel Theodoret haeret. fab. I 20 — 10 Abendmahl mit Wasser vgl. zu haer. 30, 16, 1; I 353, 11 u. Amphilochius Icon. S. 29, 4. 17. 30 Ficker — 11 vgl. Hippolyt refut. VIII 20, 1; S. 238, 29 ὑδροποτοῦντες Clemens Al. paed. II 32, 1 ff; I 175, 26 ff Stählin Basilius ep. 188; Migne 32, 668 B Amphilochius Icon. S. 61, 10 65, 11 Ficker Macarius Magnes III 43; S. 151 Blondel Theodoret haeret. fab. I 20) [*](M U) [*](1 <δύναμιν> * | [καὶ] * 1—3 ὑποτασσομένου . . . ἰσχύοντος . . . πράττοντος . . . γενομένου *) ὑποτασσόμενον . . . ἰσχύοντα . . . πράττοντα . . . γενόμενον Μ U 3 παρατροπῆ Μ 4 παρὰ τῶ τῆς ἐκκλησίας κηρύγματι Μ)