Panarion (Adversus Haereses)

2. Οὐαλεντῖνος μὲν οὐν οὗτος τῷ χρόνῳ διαδέχεται τοὺς πρὸ αὐτοῦ προτεταγμένους, βασιλείδην τε καὶ Σατορνῖλον, Ἐβίωνά τε [*](4ff vgl. Iren. I 29, 1; I 221f Harvey super hos aidein ex his qui praedicti sunt Simoniani multitudo Gnosticorum Barbelo exsurrexit et velut a terra fungi manifestati sunt V Μ) [*](1 αἰωνίων V | <κατ᾿> * 2 ἄλλης *] ἄλλως V Μ 3 Dind. Oh.] πρόσβασιν V M 8 τῇ ἀμορφίᾳ aus ἀμορφίας hergestellt Vcorr θί///ξιν, ι aus η Vcorr θίξιν Μ 9 περὶ αὐτῶν am Rande nachgetragen Vcorr ݲ M 11 ἀπὸ] * | <τι> * | * <ἐξευρεῖν> * ἐπιδειξίας aus ἐπιδεξιᾶς Vcorr ἐπιδεξιᾶς Μ 12 ἐξευρήσεως M 13 ὀνόμασαν M 15 Σεκοῦνδος am Rande statt Σεδοῦκτος gesetzt Vcorr 17 σύσχεσιν aus σχέσιν Vcorr σχέσιν M | τῆς1] τὴν V | * etwa <διδασκαλίας> * | ὅμως *] ὁμοῦ V 19 τραγωδοποιὸν, ὸν aus ῶν Vcorr | ἐλευσόμεθα V | vor φημὶ ein καὶ getilgt Vcorr 20 διδασκαλίαν + 〈ἐκθήσομαι〉? * 21 γνωστικὴν V | ὑπάρχουσαν, αν auf Rasur Vcorr | * μεστὴν οὐσαν> * 23 οὑστος + οὑ)

τὴν μὲν οὖν αὐτοῦ πατρίδα ἢ πόθεν οὑτος γεγέννηται, οἱ πολλοὶ ἀγνοοῦσιν· οὐ γάρ τινι ῥᾴδιον τῶν συγγραφέων μεμέληται τούτου δεῖξαι τὸν τόπον. εἰς ἡμᾶς δὲ ὡς ἐνηχήσει φήμη τις ἐλήλθε· διὸ οὐ παρελευσόμεθα, καὶ τὸν τούτου τόπον μὴ ὑποδεικνύντες, ἐν ἀμφιλέκτῳ μέν εἰ δεῖ τὰ ἀληθῆ λέγειν), ὅμως τὴν εἰς ἡμᾶς ἐλθοῦσαν φάσιν οὐ σιωπήσομεν.

ἔφασαν γὰρ αὐτόν τινες γεγενῆσθαι Φρεβωνίτην, τῆς Αἰγύπτου Παραλιώτην, ἐν Ἀλεξανδρείᾳ δὲ πεπαιδεῦσαθι τὴν τῶν Ἑλλήνων παιδείαν.

ὅθεν κατὰ μίμημα τῆς κατὰ τὸν Ἡσίοδον θεογονίας τῶν <τε> παρ’ τῷ Ἡσιόδῳ τριάκοντα θεῶν λεγομένων καὶ αὐτὸς τὴν ἐθνόμυθον ποίησιν εἰς τὸν ἑαυτοῦ νοῦν λαβὼν καὶ ἀπὸ τῶν σὺν αὐτῷ καὶ πρὸ αὐτοῦ τῆς ἀληθείας ἐκπεπτωκότων τὴν ὑπόνοιαν κτησάμενος, καὶ αὐτὸς τὰ ἴσα τῷ Ἡσιόδῳ ἀπὸ ἑτέρων ὀνομάτων εἰς ἕτερα ματαποιήσας ἠθέλησε φαντάσαι τὸν κόσμον.

τριάκοντα γὰρ καὶ οὗτος θεοὺς καὶ αἰῶνας καὶ οὐρανοὺς βούλεται παρεισάγειν· ὧν ὁ μὲν πρῶτός ἐστι Βυθός, ὡς καὶ αὐτὸς ἔφη ἀφραίνων τῇ διανοίᾳ ὁποῖα ἀμέλει καὶ ὁ αὐτοῦ προβολεὺς τῆς ἐννοίας Ἡσίοδος Χάος πρώτιστα θεῶν« ἔφη· Χάος δὲ καὶ Βυθὸς τίνι οὐκ ἂν σαφῆ εἵη τὸ ὁμώνυμον κεκτημένα;

ὅρα δὲ τὴν τοῦ ἀγύρτου τετραγῳδημένην μυθοποιίαν καὶ μοχθηρὰν διδασκαλίαν. τριάκοντα γὰρ οὑτος, ὡς ἔφην, αἰῶνας βούλεται παριστᾶν, οὓς καὶ θεοὺς ὀνομίζει, δεκαπέντε ἄρρενας καὶ θηλείας τοσαύτας εἶναι λέγων.

ἕκαστον δὲ αἰῶνα ἀρρενόθηλυν καὶ ζεῦγός φησιν αὐτὸς καὶ οἱ αὐτοῦ· δεκαπέντε δὲ δυάδας φασὶν εἶναι, ἃς συζυγίας καλοῦσι. τὸν ἀριθμὸν δὲ εἶναι τριάκοντα αἰῶνας, ἑκάστην δὲ θήλειαν γεννᾶν ἀπὸ τοῦ ἄρρενος τοὺς καθεξῆς αἰῶνας· εἶναι δὲ τούτους ὡς ὑποτέτακται, κατὰ ἀντιπαράθεσιν ἑκάστου ἀρ- [*](20 Hesiod Theogonie 116 (vgl. Theophilus ad Aut. II 6; S. 60 Otto dement. Hom. VI 3; S. 74, 15 f Lagarde) V Μ) [*](1 hinter Κήρινθον von äterer Hand τὸν hinzugesetzt V | xal Μήρινθον < Μ 5 οὗτος] αὐτὸς M | ῥᾴδιον getilgt Vcorr 6 μεμελέτηται M 7 vor ἐνηχήσει + ἐν M | καὶ]? * 8 εἰ δεῖ] ἤδη V | τὴν ἀλήθειαν V 9 σιωπήσαιμεν V 11 ὅθεν] ὅμως M 12 κατὰ1 *] καὶ τὸ V M | <τε> * 13 Ἡσιώδω 20 Ἡσίοδος, ο aus ω V 21 ἔφη]? * | σαφὲς εἴν V σαφῆ ἦ M | ὡς vor τὸ ὁμώνυμον oben über Vcorr ݲ M 22 κέκτηται aus κεκτημένα Vcorr κεκτημένα μυθολογίαν M 23 μοχθηρὰν aus μοχθηρίαν Vcorr)

Ἀμψίου Αὐραὰν Βουκοῦα Θαρδουοῦ Οὐβουκοῦα θαρδεδδεὶν Μερεξὰ Ἀτὰρ Βαρβὰ οὐδουὰκ Ἐστὴν Οὐδουουὰκ Ἐσλὴν] Ἀμφαὶν Ἐσσουμὲν] Οὐανανὶν Λαμερτάρδα Ἀθαὲς Σουμὶν Ἀλλωρὰ Κουβιαθὰ Δαναδαρία Δαμμὼ Ὠρὴν λαναφὲκ Οὐδινφὲκ Ἐμφιβοχὲ Βάρρα Ἀσίου Ἀχὲ Βελὶμ Δεξαριχὲ Μασεμών.

καὶ οὕτως μὲν σύγκεινται ὡς κατὰ συζυγίαν ἀρρενοθήλεος, ἐν δὲ τῇ ἀκολουθίᾳ κατὰ διαδοχὴν οὕτως· Ἀμψίου Ἀὐραὰν Βουκοῦα Θαρδουοῦ Οὐβουκοῦα Θαρδεδδεὶν Μερεξὰ Ἀτὰρ βαρβὰ Οὐδουὰκ Ἐστὴν Οὐδουουὰκ Ἐσλὴν] Ἀμφαὶν Ἐσσουμὲν] Οὐανανὶν Λαμεράρδε Ἀθαμὲς Σουμὶν Ἀλλωρὰ Κουβιαθὰ Δαναδαρία Δαμμὼ Ὠρὴν Λαναφὲκ Οὐδινφὲκ Ἐμφιβοχὲ Βάρρα Ἀσσίου Ἀχὲ Βελὶμ Δεξαριχὲ Μασεμών·

ὡν ὀνομάτων ἑρμηνεῖσί εἰσιν [*](2 vgl. dieselbe Foiinel Z. 8ff u. S. 395, 9ff (= V1M1 u. V2M2). Die Sprache des ücks ist ein (jüdisch gefärbtes) Aramäisch. Die einzelnen Wortformen jedoch so stark verderbt, ß eine vollständige Wiederherstellung als erscheint. Immerhin glauben J. Marquart u. H. ßmann mit ähermder Sicherheit zu erkennen, ß Ἀτὰ (lies Ἀγὰρ) Βαρβὰ = ℵ(??) (??) (er ürtete mit dem Schwert), Ἐσλὴν (lies Ἐσδὴν) Οὐανανὶν = (??) (??) (Gnade u. Erbarmen), Λαναφὲκ Οὐδινφὲκ = (??) (??) ür den, der ausgeht u. der ausgegangen ist) aufzufassen ist. Daraus erhellt bereits, ß die Formel jedenfalls keine Äonennamen, sondern einen ängenden Satz (Sätze? ) ält. Die »Übersetzung« des Epiph. ist daher genau so wertlos, wie die haer. 19, 4, 3; S. 221, 13ff vorgetragene V Μ) [*](2 Ἔστιν + <οὕτως> ? * | Αὐρὰν V2 Οὐρὰν Μ2 | θαρδόου Μ2 | Θαρδεδδὶν M2 Θαρδεαδὶν M Θαρδεαδείη VV1 Θαρδεαδίη Μ1 3 Οὐδοῦα1 getilgt Vcorr Οὐδουκᾶ V2 | Οὐδουουα2 V1M1 Οὐδουὰχ V2; Οὐδουουὰκ Ἐσλὴν] Marquart, Randverbesserung zu Οὐδουὰκ Ἐστὴν | Ἐσλὴν] Σελὴν Μ2 Ἀμφαὶν Ἐσσουμὲν Marquart, Randverbesserung Ἀθαμὲς Σουμὶν] ἀμφεναισ/////ουμὲν V2 ἀμφαινεσγουμὲν 2 4 Οὐανανὶ M2 | Λαμερτάδε, ρ über Vcorr Λαμερτάδε MM1M2 | Σουμὶν] Σουσὶν V Σουεὶν M Σουμὶν, μ aus ν V1 Σουμὴν Μ1 V2 | Ἀλώρα V | Βουκιάθα V M 5 Δαναδαρία δαμμὼ] Δαναδδαρία Ἀλλώρα Δαμμὼ V Δαναδαλρία Ἀλλώρα Δαδμὼ Μ Δαμὼ Δανναδαρίαν V1 Δαμὼ Δανμαδδαρὶν Μ1 ναδδαρία Δαμμὼ V2 Δαναδαρία Δαμμὼ Μ2 | Λαναφὲχ V Μ | Αὐδαμφὲχ V Οὐδαμφὲχ M Μ1 Οὐδανφὲχ V2 Νεφιβοχὲ M Ἐνφιθιβοχὲ V2 Ἐνφειβοχὲ Μ2; lies Ἐνθιβοχὲ Marquart | Βαυδ V Μ Βαρὰ Μ1 5f Ἀσίου Μ1 6 Ἀχὲ] Χε Μ Χαβε V1 | Βελεὶμ M Δεξαριχὲμ Μ2 | Μασὲμ V2 Μασεὶν Μ Μασὲν V M2 8ff nach der Einleitungsformel wäre eine im Yergleich mit der ersten anders Liste zu erwarten. Die Wiederholung geht wohl auf den Schreiber zurück, es bequemer fand, die schon einmal nachgemalte Liste noch einmal herzusetzen)

κατὰ δὲ ἀριθμὸν διαδοχῆς καὶ ἀκολουθίας ἀπὸ τοῦ ἀνωτάτου ἀκατονομάστου Πατρὸς καὶ Βυθοῦ παρ᾿ αὐτοῖς ὀνομαζομένου ἕως τούτου τοῦ καθ᾿ ἡμᾶς οὐρανοῦ ὁ τῶν τριάκοντα ἀριθμὸς οὕτως ἔχει· Βυθὸς Σιγὴ Νοῦς Ἀλήθεια Λόγος Ζωὴ Ἄνθρωπος θρωπος Ἐκκλησία Παράκλητος Πίστις Πατρικὸς Ἐλπὶς Μητρικὸς Ἀγάπη Ἀείνους Σύνεσις Θελητὸς (ὁ καὶ Φῶς) Μακαριότης Ἐκκλησιαστικὸς Σοφία Βύθιος Μῖξις Ἀγήρατος, Ἕνωσις Αὐτοφυὴς Σύγκρασις Μονογενὴς Ἑνότης Ἀκίνητος Ἡδονή.