Vita Constantini

Eusebius of Caesarea

Eusebius. Eusebius Werke, Volume 1. Heikel, Ivar, editor. Leizpig: Hinrichs, 1902.

„Ὅθεν ἐπειδὴ τοῦδ’ οὕτως ἐπανορθσθαι προσῆκεν, ὡς μηδὲν μετὰ τοῦ τῶν πατροκτόνων τε καὶ κυριοκτόνων ἐκείνων ἔθνους εἶναι κοινόν, ἔστι δὲ τάξις εὐπρεπής, ἥν πᾶσαι αἱ τῶν δυτικῶν τε καὶ μεσημβρινῶν καὶ ἀρκτῴων τῆς οἰκουμένης μερῶν παραφυλάττουσιν ἐκκλησίαι καί τινεσ τῶν κατὰ τὴν ἑῴαν τόπων, οὗ ἕνεκεν ἐπὶ τοῦ παρόντος καλῶς ἔχειν ἅπαντες ἡγήσαντο, καὶ αὐτὸς δὲ τῇ ὑμετέρᾳ ἀγχινοίᾳ ἀρέσειν ὑπεσχόμην, ἵν’ ὅπερ δἄν κατὰ τὴν Ῥωμαίων πόλιν Ἰταλίαν τε καὶ Ἀφρικὴν ἅπασαν, Αἴγυπτον, Σπανίας, Γαλλίας, Βρεττανίας, Λιβύας, ὅλην Ἑλλάδα, Ἀσιανὴν τε διοίκησιν καὶ Ποντικὴν καὶ Κιλικίαν μιᾷ καὶ συμφώνῳ φυλάττηται γνώμῃ, ἀσμένως τοῦτο καὶ ἡ ὑμετέρα προσδέξηται σύνεσιν, λογιζομένη ὡς οὐ μόνον πλείων ἐστὶν ὁ τῶν κατὰ τοὺς προειρημένους τόπους ἐκκλη- [*](1 προὔκειτο (υ über der Zeile) V | ἀλλα δὴ + vor τὴν (ὑμετ.) MBA | ὑμετέραν <ΜΒΑ |2 μηδεμία VMBA, μαδενὸς Socr., Theod., J | ὁμοιότητι <ΜΒΑ |3 ἤ δοκεῖν ἕπεσθαι J | πρὸς Socr., Theod., <HSS | 4 τοιαύτης Socr. (FM), Theod. (cod. A), V, τοιαύτῃ JMBA | 5 ἄρχειν MBA | ἀθέμιτον] ἀθεώτατον J | ἡμῖν] ἑορτὴν MBA | 6 ὑμετέρας ΒΑ |7 καὶ μίαν HSS καὶ <Socr., Theod. | 8 τε + Socr., Theod.,< HSS | 9 διήρηνται J | ἑνὶ Socr., ἐν ἑνὶ Theod. (Cod. A), ἐν ΗSS | 12 ἑτέρους- ἠμέρας <V | 14 ταῖς νηστ. Α |16 ἅπαντας ἡγοῦμαι συνορᾶν] ἀπαθῶς συνορῶ J | 18 προσῆκεν Socr., Theod., JMBA, προσήκει V | 19 τοῦ gestrichem in J, <Socr., Theod. | 20 ἔθνους VMB, ἜΘΟΥς Α, <Socr.(Cod. FM), Theod., J | ἅπασαι(αἱ |<) J, Socr., Theod. | 22 οὗ VMBA, ὧν Socr., Theod., J | 24 ἡμεντὶς MBA| τὴv τῶν Ῥωμ. MBA | 25 τε καὶ Ἀφρ.Ἰταλίαν τε ἅπασαν MBA | Σπανίας VJ, Theod. (Cod. B), Σπανίαν JBA, Ἰταλίαν Socr., Theod. (Cod. A) | 27 φυλάττητια Socr., φιλάττεται Theod., HSS | 29 πλεῖον JMB | ὁ κατὰ τῶν προειρημένους τόπους V.)

v.1.p.87.
σιῶν ἀριθμός, ἀλλὰ καὶ ὡς τοῦτο μάλιστα κοινῇ πάντας ὁσιώτατόν ἐστι βούλεσθαι, ὅπερ καὶ ὁ ἀκριβὴς λόγος ἀπαιτεῖν δοκεῖ καὶ αὐδεμίαν μετὰ τῆς Ἰουδαίων ἐπιορκίας ἔχει κοινωνίαν·

ἵνα δὴ τὸ κεφαλιωδέστατον συντόμως εἴπω, κοινῇ πάντων ἤρεσε κρίσει τὴν ἁγιωτδέστατον συντόμως εἴπω, μιᾷ καὶ τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ συντελεῖσθαι. οὐδὲ γὰρ πρέπει ἐν τοσαύτῃ γνώμῃ ταύτῃ, ἐν ᾗ οὐδεμία ἔσται ἀλλοτρίας πλάνης καὶ ἁμαρτήματος ἐπιμιξία.“

„Τούτων οὖν οὕτως ἐχόντων, ἀσμένως δέχεσθε τὴν τοῦ θεοῦ χάριν καὶ θείαν ὡς ἀλγθῶς ἐντολήν· πᾶν γὰρ ὅτι ἐν τοῖς ἁγίοις τῶν ἐπισκόπων συνεδρίοις πράττηται, τοῦτο πρὸς τὴν θείαν βούλησιν ἔχει τὴν ἀναφοράν.

διὸ πᾶσι τοῖς ἀγαπητοῖς ἡμῶν ἀδελφοῖς ἐμφανίσαντες τὰ προγεγραμμένα, ἤδη καὶ τὸν προειρημένον λόγον καὶ τὴν παρατήρησιν τῆς ἁγιωτάτης ἡμέρας ὑποδέχεσθαί τε καὶ διατάττειν ὀφείλετε, ἵνα ἐπειδὰν πρὸς τὴν πάλαι μοι ποθουμένην τῆς ὑμετέρας διαθέσεως ὄψιν ἀφίκωμαι, ἐν μιᾷ καὶ τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τὴν ἁγίαν μεθ’ ὑμῶν ἑορτὴν ἐπιτελέσαι δυνηθῶ καὶ πάντων ἕνεκεν μεθ’ ὑμῶν εὐδοκήσω, συνορῶν τὴν διαωβολικὴν ὠμότητα ὑπὸ τῆς θείας δυνάμεως διὰ τῶν ἡμετέρων πράξεων ἀνῃρημένην, ἀκμαξούσης πανταχοῦ τῆς ὑμετέρας πίστεως καὶ εἰρήνης καὶ ὁμονοίας. ὁ θεὸς ὑμᾶς διαφυλάξειν, ἀδελφοὶ ἀγαπητοί.“

ταύτης βασιλεὺς τῆς ἐπιστολῆς ἰσοδυναμοῦσαν γραφὴν ἐφ’ ἑκάστης ἐπαρχίας διεπέμπετο, ἐνοπιρίζεσθαι τῆς αὐτοῦ διανοίας τὸ καθαρώτατον τῆς πρὸς τὸ θεῖον ὁσίας παρέχων τοῖς ἐντυγχάνουσιν.

Ἐπειδὴ δὲ λοιπὸν ἡ σύνοδος ἀναλύειν ἤμελλεν, συντατιμίαν συγκαλέσας ἡμέραν, παροῦσι δὲ τὴν πρὸς φιλονείκους ἔριδας ἐκτρέπεσθαι, μηδὲ βασκίνειν, εἴ τις εὐδοκιμῶν ἐν ἐπισκόποις φαινοιτο τρέπεσθαι, μηδὲ βασκαίνειν, εἴ τις εὐδοκιμῶν ἐν ἐπισκόποις φαίνοιτο σοφίας ἐν λόγῳ, κοινὸν δ’ ἡγεῖσθαι τἀγαθὸν τῆς ἑνὸς ἀρετῆς, μηδὲ [*](3 ἔχει Socr. (M), Theod., ἔχειν HSS | ἵνα hier das neue Cap. (κ) in V | δὴ Diels, δὲ HSS | κεφαλαιωδέστατον Socr., Theod., V, κεφαλαιωδέστερον JMBA | 4 ἤρεσαι V | 6 ἁγιώτητι V, Socr., Theod. (Cod. A), ἐστιν Theod. (Cod. B), ῇ—ἐπιμιξία < MBA | ἁγιώτητι V, Socr., Theod. (Cod. A), ἐστι J, ἐστιν Τheod. (Cod.B), MBA | 9 τούτων hier kein neues Cap. in V | οὕτω (οὕτως Τheod.Cod. A ) στοιχούντων των Socr., Theod. | τοῦ θεοῦ χάριν VMBA, οὐράνιον χάριν Τheod, οὐνίαν Socr., J | Socr., Theod. | τοῦ θεοῦ χάριν VMBA, οὐράνιον χάριν Τ 10 ὅτι Socr., Theod., εἴτι HSS | 11 πράττεται Α, πράττονται MB | 13 προγεγραμμένα Socr., Theod., V, πεπραγμένα JMBA | 19 ἡμετέρων Socr. (Cod. FM), Theod. (Cod. A), διαφυλάξειεν Τheod. (Cod. B), διαφυλάξοι JMBA | 23 καὶ + vor τῆς πρὸς J | 24 παρέχων V, παρέχον JMBA | 25 ἐπειδὴ] ἐπεὶ J| 26 ὑπὸ ΗSS, ἐπὶ (?) Hk1 | 28 τὰς δὲ — ἐκτρέπεσθαι <V.)

v.1.p.88.
μὴν τῶν μετριωτέρων κατεπαίρεσθαι τοὺς κρείττονας, θεοῦ γὰρ εἶναι τὸ κριτήριον τῶν ἀληθεὶ λόγῳ κρειττόνων, καὶ τοὶς ἀσθενεστέροις δὲ δεῖν ὑποκατακλίνεθαι λόγῳ συγγνώμης, τῷ τὸ τέλειον ἁπανταχοῦ σπάνιον τυγχάνειν.