Praeparatio Evangelica

Eusebius of Caesarea

Eusebius. Eusebii Caesariensis Opera, Volume 1-2. Dindorf, Ludwig, editor. Leipzig: Teubner, 1867.

ὕστερον δέ φησιν αὐτὴν ὑπὸ Ἑβραίων κατασχε-

v.1.p.494
θῆναι, δυναστεύοντος Ἑμμὼρ · τὸν γὰρ Ἑμμὼρ υἱὸν γεννῆσαι Συχέμ. φησὶ δὲ
  • ἐνθένδε, ξένε, ποιμενόθι πόλιν ἤλυθ’ Ἰακὼβ
  • εὐρεῖαν Σικίμων· ἐπὶ δ’ ἀνδράσι τοῖσιν ἔτῃσιν
  • ἀρχὸς Ἐμὼρ σὺν παιδὶ Συχὲμ, μάλ’ ἀτειρέε φῶτε.
  • εἶτα περὶ Ἰακὼβ καὶ τὴν εἰς Μεσοποταμίαν αὐτοῦ παρουσίαν , καὶ τὸν τῶν δύο γυναικῶν γάμον, καὶ τὴν τῶν τέκνων γένεσιν, καὶ τὴν παρουσίαν τὴν ἐκ Μεσοποταμίας ἐπὶ τὰ Σίκιμα,

  • εἰς δ’ Ἰακὼβ Συρίην κτηνοτρόφον ἷκτο, καὶ εὐρὺ
  • ῥεῖθρον Εὐφρήταο λίπεν ποταμοῦ κελάδοντος ·
  • ἤλυθε γὰρ κἀκεῖθι λιπὼν δριμεῖαν ἐνιπὴν
  • αὐτοκασιγνήτοιο ’ πρόφρων ὑπέδεκτο δόμονδε
  • λαβὰν, ὅς οἱ ἔην μὲν ἀνεψιὸς, ἀλλὰ τότ’ οἶος
  • ἤνασσεν Συρίης, νειηγενὲς αἷμα λελογχώς.
  • τῷ δὲ γάμον κούρης μὲν ὑπέσχετο καὶ κατένευσεν
  • ὁπλοτάτης · οὐ μὴν τελέθειν ἐπεμαίετο πάμπαν,
  • ἀλλὰ δόλον τολύπευσε, καὶ εἰς λέχος ἀνέρι πέμπε
  • Λείαν, ἥ οἱ ἔην προγενεστέρη. οὐδέ μιν ἔμπης
  • ἔλλαθεν, ἀλλ’ ἐνόησε κακορραφίην, καὶ ἔδεκτο
  • παῖδ’ ἑτέρην, ἀμφοῖν δ’ ἐμίγη σὺν ὁμαίμοσιν ᾗσι.
  • τῷ δ’ υἱεῖς ἐγένοντο νόῳ πεπνυμένοι αἰνῶς
  • ἕνδεκα, καὶ κούρη Δεῖνα περικαλλὲς ἔχουσα
  • εἶδος, ἐπίτρεπτον δὲ δέμας καὶ ἀμύμονα θυμόν.
  • ἀπὸ δὲ τοῦ Εὐφράτου φησὶ τὸν Ἰακὼβ ἐλθεῖν εἰς τὰ Σίκιμα πρὸς Ἑμμὼρ · τὸν δ’ ὑποδέξασθαι αὐτὸν, καὶ μέρος τι τῆς χώραις δοῦναι. καὶ αὐτὸν μὲν τὸν Ἰαχώβ γεωμορεῖν, τοὺς δὲ υἱοὺς αὐτοῦ ἕνδεκα τὸν ἀριθμὸν ὄντας ποιμαίνειν, τὴν δὲ θυγατέρα Δείναν καὶ τὰς γυναῖκας ἐριουργεῖν · καὶ τὴν Δεῖναν παρθένον θένον οὖσαν εἰς τὰ Σίκιμα ἐλθεῖν πανηγύρεως οὔσης βουλομένην θεάσασθαι τὴν πόλιν· Συχὲμ δὲ τὸν τοῦ Ἑμμὼρ υἱὸν ἰδόντα ἐρασθῆναι αὐτῆς, καὶ ἁρπάσαντα ὡς ἑαυτὸν διακομίσαι καὶ φθεῖραι αὐτήν.

    v.1.p.495

    αὖθις δὲ σὺν τῷ πατρὶ ἐλθόντα πρὸς τὸν Ἰακὼβ αἰτεῖν αὐτὴν πρὸς γάμου κοινωνίαν · τὸν δὲ οὐ φάναι δώσειν, πρὶν ἂν ἢ πάντας τοὺς οἰκοῦντας τὰ Σίκιμα περιτεμνομένους Ἰουδαίσαι· τὸν δὲ Ἑμμὼρ φάναι πείσειν αὐτούς. φησὶ δὲ περὶ τοῦ δεῖν περιτέμνεσθαι τέμνεσθαι αὐτοὺς ὁ Ἰακὼβ

  • οὐ γὰρ δὴ θεμιτόν γε τόδ’ Ἑβραίοισι τέτυκται,
  • γαμβροὺς ἄλλοθεν εἴς γε νυοὺς ἀγέμεν ποτὶ δῶμα,
  • ἀλλ’ ὅστις γενεῆς ἐξεύχεται εἶναι ὁμοίης.
  • εἶτα ὑποβὰς περὶ τῆς περιτομῆς,

  • ὅς ποθ’ ἑῆς πάτρης ἐξήγαγε δῖον Ἀβραὰμ,
  • αὐτὸς ἀπ’ οὐρανόθεν κέλετ’ ἀνέρα παντὶ σὺν οἴκῳ
  • σάρκ’ ἀποσυλῆσαι πόσθης ἄπο, καί ῥ’ ἐτέλεσσεν·
  • ἀστεμφὲς δὲ τέτυκται, ἐπεὶ θεὸς αὐτὸς ἔειπε.
  • ποσευθέτος πορευθέντος οὖν εἰς τὴν πόλιν τοῦ Ἑμμὼρ καὶ τοὺς ὑποτασσομένους παρακαλοῦντος περιτέμνεσθαι, ἔνα τῶν Ἰακὼβ υἱῶν τὸ ὄνομα Συμεῶνα διαγνῶναι τόν τε Ἑμμὼρ καὶ τὸν Συχὲμ ἀνελεῖν, τὴν ὕβριν τῆς ἀδελφῆς μὴ βουληθέντα πολιτικῶς ἐνεγκεῖν· ταῦτα δὲ διαγνόντα Λευὶν τῷ ἀδελφῷ κοινώσασθαι · λαβόντα δ’ αὐτὸν συγκάταινον ἐπὶ τὴν πρᾶξιν παρορμῆσαιμ λόγιον προφερόμενον τὸν θεὸν ἀνελεῖν φάμενον τοῖς Ἀβραὰμ ἀπογόνοις δέκα ἔθνη δώσειν.

    φησὶ δὲ οὕτως ὁ Συμεὼν πρὸς τὸν Λευὶν

  • εὑ γὰρ ἐγὼ μῦθόν γε πεπυσμένος εἰμὶ θεοῖο·
  • δώσειν γάρ ποτ’ ἔφησε δέκ’ ἔθνεα παισὶν Ἀβραάμ.
  • τὸν δὲ θεὸν αὐτοῖς τοῦτον τὸν νοῦν ἐμβαλεῖν, διὰ τὸ τοὺς ἐν Σικίμοις ἀσεβεῖς εἶναι. φησὶ δέ
  • βλάπτε θεὸς Σικίμων οἰκήτορας, οὐ γὰρ ἔτιον
  • εἰς αὐτοὺς ὅστις κε μόλῃ κακὸς, οὐδὲ μὲν ἐσθλός·
  • οὐδὲ δίκας ἐδίκαζον ἀνὰ πτόλιν οὐδὲ θέμιστας ·
  • λοίγια δ’ ὠρώρει τοῖσιν μεμελημένα ἔργα.
  • τὸν οὖν Λευὶν καὶ τὸν Συμεῶνα εἰς τὴν πόλιν

    v.1.p.496
    καθωπλισμένους ἐλθεῖν, καὶ πρῶτα μὲν τοὺς ἐντ’ χάνοντας ἀναιρεῖν, ἔπειτα δὲ καὶ τὸν Ἐμμὼρ καὶ τὸν Συχὲμ φονεῦσαι.

    λέγει δὲ περὶ τῆς ἀναιρέσεως ἀυτῶν οὕτως

  • ὡς τότε δὴ Συμεὼν μὲν μὼρ ὤρουσεν ἐπ’ αὐτὸν,
  • πλῆξέ τέ οἱ κεφαλὴν, δειρὴν δ’ ἕλεν ἐν χερὶ λαιῇ,
  • λεῖψε δ’ ἔτι σπαίρουσαν, ἐπεὶ πόνος ἄλλος ὀρώρει.
  • τόφρα δὲ καὶ Λευἰν μένος ἄσχετος ἔλλαβε χαίτης
  • γούνων ἁπτόμενον Συχὲμ, ἄσπετα μαργήναντα.
  • ἤλασε δὲ κληῖδα μέσην· δῦ δὲ ξίφος ὀξὺ
  • σπλάγχνα διὰ στέρνων, λίπε δὲ ψυχὴ δέμας εὐθύς.
  • πυθομένους δὲ καὶ τοὺς ἑτέρους ἀδελφοὺς τὴν πρᾶξιν αὐτῶν ἐπιβοηθῆσαι, καὶ τὴν πόλιν ἐκπορθῆσαι, καὶ τὴν ἀδελφὴν ἀναρρυσαμένους μετὰ τῶν αἰχμαλώτων εἰς τὴν πατρῴαν ἔπαυλιν διακομίσαι.·’

    Τούτοις καὶ τὰ ἐξῆς περὶ τοῦ Ἰωσὴφ ἐκ τῆς αὐτῆς τοῦ Πολυίστορος γραφῆς ἐπισυνήφθω

    “ Ἀρτάπανος δέ φησιν ἐν τῷ περὶ Ἰουδαίων τῷ ἈβραὰμἸωσὴφ ἀπόγονον γενέσθαι, υἱὸν δὲ Ἰακώβου· συνέσει δὲ καὶ φρονήσει παρὰ τοὺς ἄλλους διενεγκόντα ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν ἐπιβουλευθῆναι· πσοϊδόμενον δὲ τὴν ἐπισύστασιν δεηθῆναι τῶν ἀστυγειτόνων Ἀράβων εἰς τὴν Αἴγυπτον αὐτὸν διακομίσαι · τοὺς δὲ τὸ ἐντυγχανόμενον ποιῆσαι · εἶναι γὰρ τοὺς τῶν Ἀράβων βασιλεῖς ἀπογόνους Ἰσραὴλ , υἱοὺς τοῦ Ἀβραὰμ, Ἰσαὰκ δὲ ἀδελφούς.

    ἐλθόντα δὲ αὐτὸν εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ συσταθέντα τῷ βασιλεῖ διοικητὴν τῆς ὅλης γενέσθαι χώρας. καὶ πρότερον ἀτάκτως τῶν Αἰγυπτίων γεωμορούντων, διὰ τὸ τὴν χώραν ἀδιαίρετον εἶναι καὶ τῶν ἐλασσόνων ὑπὸ τῶν κσεισσόνων σόνων ἀδικουμένων, τοῦτον πρῶτον τήν τε γῆν διελεῖν καὶ ὄροις διασημήνασθαι, καὶ πολλὴν χερσευομένην γεωργήσιμον ἀποτελέσαι, καίτινας τῶν ἀρουρῶν

    v.1.p.497
    τοῖς ἱερεῦσιν ἀποκληρῶσαι.

    τοῦτον δὲ καὶ μέτρα εὑρεῖν, καὶ μεγάλως αὐτὸν ὑπὸ τῶν Αἰγυπτίων διὰ ταῦτα ἀγαπηθῆναι. γῆμαι δ’ αὐτὸν ‘Ηλιουπολίτου ἱερέως Ἀσενὲθ θυγατέρα, ἐξ ἧς γεννῆσαι παῖδας. μετὰ δὲ ταῦτα παραγενέσθαι πρὸς αὐτὸν τόν τε πατέρα καὶ τοὺς ἀδελφοὺς κομίζοντας πολλὴν ὕπαρξιν, καὶ κατοικισθῆναι ἐν τῇ πόλει Καισὰν, καὶ τοὺς Σύρους πλεονάσαι ἐν τῇ Αἰγύπτῳ.

    τούτους δέ φησι καὶ τὸ ἐν Ἄθως καὶ τὸ ἐν Ἡλιουπόλει ἱερὸν κατασκευάσαι τοὺς ‘Εσμιούθ ὀνομαζοạένους. μετὰ δὲ ταῦτα τελευτῆσαι τόν τε Ἰωσὴφ καὶ τὸν βασιλέα τῶν Αἰγυπτίων. τὸν οὑν Ἰωσὴφ κρατοῦντα τῆς Αἰγύπτου τὸν ἐτῶν ἑπτὰ σῖτον, γενόμενον κατὰ τὴν φορὰν ἄπλετον, παραθέσθαι , καὶ τῆς Αἰγύπτου δεσπότην γενέσθαι.’

    “ Μαρτυρεῖ δὲ ταῖς ἱεραῖς βίβλοις καὶ Φίλων ἐν τῇ ἰδ’ τῶν περὶ Ἱεροσόλυμα, λέγων οὕτως

  • τοῖσιν ἕδος μακαριστὸν ὅλης μέγας ἔκτισεν ἄκτωρ
  • ὕψιστος, καὶ πρόσθεν ἀφ’ Ἀβραάμοιο καὶ Ἰσὰκ,
  • Ἰακὼβ εὐτέκνοιο τόκος Ἰωσὴφ, ὃς ὀνείρων
  • θεσπιστὴς, σκηπτοῦχος ἐν Αἰγύπτοιο θρόνοισι,
  • δινεύσας λαθραῖα χρόνου πλημμυρίδι μοίρης,
  • καὶ τὰ ἑξῆς. ταῦτα καὶ περὶ τοῦ Ἰωσήφ. ”

    “Ἄκουε δὲ οἷα καὶ περὶ τοῦ Ἰὼβ ὁ αὐτὸς ἱστορεῖ·

    Ἀριστέας δέ φησιν ἐν τῷ περὶ Ἰουδαίων τὸν Ἠσαῦ γήμαντα Βασσάραν ἐν Ἐδὼμ γεννῆσαι Ἰὼβ· κατοικεῖν δὲ τοῦτον ἐν τῇ Αὐσίτιδι χώρᾳ, ἐπὶ τοῖς ὅροις τῆς Ἰδουμαίας καὶ Ἀραβίας.

    γενέσθαι δ’ αὐτὸν δίκαιον καὶ πολύκτηνον · κτήσασθαι γὰρ αὐτὸν πρόβατα μὲν ἑπτακισχίλια, καμήλους δὲ τρισχιλίας, ζεύγη βοῶν πεντακόσια, ὄνους θηλείας νομάδας

    v.1.p.498
    πεντακοσίας· εἶχε δὲ καὶ γεωργίας ἱκανάς.

    τοῦτον δὲ τὸν Ἰὼβ πρότερον Ιωβὰβ ὀνομάζεσθαι. πειράξοντα δ’ αὐτὸν τὸν θεὸν ἐμμεῖναι, μεγάλαις δὲ περιβαλεῖν αὐτὸν ἀτυχίαις. πρῶτον μὲν γὰρ αὐτοῦ τούς τε ὄνους καὶ τοὺς βοῦς ὑπὸ λῃστῶν ἀπελαθῆναι , εἶτα τὰ πρόβατα ὑπὸ πυρὸς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεσόντος κατακαῆναι σὺν τοῖς ποιμέσι· μετ’ οὐ πολὺ δὲ καὶ τὰς καμήλους ὑπὸ λῃστῶν ἀπελαθῆναι· εἶτα τὰ τέκνα αὐτοῦ ἀποθανεῖν , πεσούσης τῆς οἰκίας· αὐθημερὸν δὲ αὐτοῦ καὶ τὸ σῶμα ἑλκῶσαι.

    φαύλως δὲ αὐτοῦ διακειμένου ἐλθεῖν εἰς ἐπίσκεψιν Ἐλίφαν τὸν Θαιδιακειμένου μανιτῶν βασιλέα καὶ Βαλδὰδ τὸν Σαυχαίων τύραν- νον καὶ Σωφὰρ τὸν Μινναίων βασιλέα, ἐλθεῖν δὲ καὶ ’Eλιοῦν τὸν Βαραχιὴλ τὸν Ζωβίτην. παρακαλούμενον δὲ φάναι καὶ χωρὶς παρακλήσεως ἐμμενεῖν αὑτὸν ἔν τε τῇ εὐσεβείᾳ καὶ τοῖς δεινοῖς. τὸν δὲ θεὸν ἀγασθέντα τὴν εὐψυχίαν αὐτοῦ τῆς τε νόσου αὐτὸν ἀπολῦσαι καὶ πολλῶν κύριον ὑπάρξεων ποιῆσαι.’’

    Τοσαῦτα καὶ περὶ τούτων ὁ Πολυΐστωρ.

    Καὶ περὶ Μώσεως δὲ ὁ αὐτὸς πάλιν πλεῖστα παρατίθεται, ὧν καὶ αὐτῶν ἐπακοῦσαι ἄξιον

    Εὐπόλεμος δέ φησι τὸν Μωσῆν πρῶτον σοφὸν γενέσθαι, καὶ γράμματα παραδοῦναι τοῖςἸουδαίοις πρῶτον, παρὰ δὲ Ἰουδαίων Φοίνικας παραλαβεῖν, Ἓλληνας δὲ παρὰ Φοινίκων, νόμους τε πρῶτον γράψαι Μωσῆν τοῖς Ἰουδαίοις.’’