Praeparatio Evangelica

Eusebius of Caesarea

Eusebius. Eusebii Caesariensis Opera, Volume 1-2. Dindorf, Ludwig, editor. Leipzig: Teubner, 1867.

“Τὰ Πλατώνεια ἑστιῶν ἡμὰς Λογγῖνος ‘Αθήνησι κέκληκεν ἄλλους τε πολλοὺς καὶ Νικαγόραν τὸν σοφιστὴν καὶ Μαΐωρα, Ἀπολλώνιόν τε τὸν γραμματκὸν, καὶ Δημήτριον τὸν γεωμέτρην, Προσήνην τε τὸν περιπατητικὸν καὶ τὸν Στωϊκὸν Καλλιἐτην.

μεθ’ ὧν ἕβδομος αὐτὸς κατακλινεὶς , τοῦ δείπνου προκόπτοντος , καί τινος ζήτης ἕως περὶ Ἐφόρου ἐν τοῖς ἄλλοις γενομένης, Ἀκούσωμεν, ἴφη, τίς ὁ περὶ Ἐφόρου θόρυβος. ἦσαν δ’ οἱ ζητοῦντες Καύστριός τε καὶ Μάξιμος· ὁ μὲν γὰρ αὐτὸν καὶ Θεοπόμπου προυτίθει, ὁ δὲ Καύστριος κλέπτην ἀπεκάλει.

καὶ τί γὰρ Ἐφόρου ἴδιον, ἔφη, ἐκ τῶν Δαιμάχου καὶ Καλλισθένους καὶ Ἀναξιμένους αὐταῖς λέξεσιν ἔστιν ὅτε τρισχιλίους ὅλους μετατιθέντος στίχους;

πρὸς ὃν ὁ γραμματικὸς Ἀπολλώνιος ἔφη, οὐ γὰρ ἔγνως ὅτι καὶ τὸν Θεόπομπον , ὃν σὺ προτιμᾷς, κατείληφε τουτὶ τὸ πάθος, ἐν μὲν τῇ ἑνδεκάτῃ τῶν Περὶ Φιλίπποτυ ἐκ τοῦ Ἰσοκράτους Ἀρεοπαγιτικοῦ μεταγράφαντα αὐτοῖς ὀνόμασιν ἐκεῖνα, ὅτι τῶν ἀγαθῶν καὶ

v.1.p.535
τῶν κακῶν οὐδὲν αὐτὸ καθ’ αὑτὸ παραγίνεται τοῖς ἀνθρώποις , καὶ τὰ ἐξῆς.

καίτοι ὑπερφρονεῖ τὸν Ἰσοκράτην ^ καὶ νενικῆσθαι ὑφ’ ἑαυτοῦ λέγει κατὰ τὸν ἐπὶΜαυσωλῷ ἀγῶνα τὸν διδάσκαλον. πραγμάτων δ’ ὑφαίρεσιν πεποίηται, μεταθεὶς τὰἐπ ἄλλων ἄλλοις, ἵνα καὶ ψεύστης ἁλῷ τοῦτον τὸν τρόπον.

Ανδρω- νος γὰρ ἐν τῷ Τρίποδι περὶ Πυθαγόρου τοῦ φιλο- ψ́φου τὰ περὶ τὰς προρρήσεις ἱστορηκότος, εἰπόντος ’s ὡς διψήσας ποτὲ ἐν Μεταποντίῳ καὶ ἔκ τινος ψἐατος ἀνιμήσας καὶ πιὼν προεῖπεν Λς εἰς τρίτην ἡμ́ραν ἔσοιτο σεισμὸς, καὶ ἕτερά τινα τούτοις ἐπα- γα:ὼν ἐπιλέγει,

ταῦτ’ οὖν τοῦ Ἀνδρῶνος περὶ Πυtαγόρου ἱστορηκότος πάντα ὑφείλετο Θεόπομπος. εἰ μψ περὶ Πυθαγόρου λέγων, τάχα ἂν καὶ ἕτεροι ἠπίσΜντο.περὶ αὐτοῦ, καὶ ἔλε·γον, ταῦτα καὶ αὐτὸς εἰπών νῦν δὲ τὴν κλοπὴν δήλην πεποίηκεν ἡ τοῦ ὀνόμαψι; μετάθεσις. τοῖς μὲν γὰρ πράγμασι κἐχρη- τᾶι τοῖς αὐτοῖς , ἕτερον δ’ ὄνομα μετενήνοχε ’ Φερε- κύδην yco τὸν Σύριον πεποίηκε ταῦτα προλέγοντα.

οὐ μόγον δὲ τούτῳ τῷ ὀνόματι ἀποκρύπτει τὴν κλοπὴν, ἀλλὰ καὶ τόπων μεταθέσει. τό τε γὰρ περὶ τῆς πρ,ρρήσεως τοῦ σεισμοῦ ἐν Μεταποντίῳ ὑπ’ Άνδρωιος ῥηθὲν ἐν Συρίᾳ εἰρῆσθαί φησιν ὁ Θεό- πομπος , τό τε περὶ τὸ πλοῖον οὐκ ἀπὸ Μεγάρων τῆς Σικελίας, ἀπὸ δὲ Σάμου φησὶ θεωρηθῆναι· καὶ τὴν Συβάρεας ἅλωσιν ἐπὶ τὴν Μεσσήνης μετέθηκεν.

ἵνα δἰ τι δοκῇ λέγειν περιττὸν, καὶ τοῦ ξένου προστέθεικε τοὔνομα, Περίλαον αὐτὸν καλεῖσθαι λέ- λέγων. κἀγὼ, φησὶν ὁ Νικαγόρας, τοῖς Eλληνικοῖς ἐντυγχάνων αὐτοῦ τε καὶ τοῦ Ξενοφῶντος πολλὰ τοῦ Ξενοφῶντος αὐτὸν μετατιθέντα κατείληφα, καὶ τὸ δεινὸν, ὅτι ἐπὶ τὸ χεῖρον.

τὰ γοῦν περὶ τῆς Φαρ-

v.1.p.536
ναβάζου πρὸς Ἀγησίλαον συνόδου δι’ Απολλοφ ἄνους τοῦ Κυζικηνοῦ, καὶ τὰς ἀμφοῖν πρὸς ἀλλήλους ἐν- σπόνδους διαλέξεις, ἃς ἐν τῇ τετάρτῃ Ξενοφῶν ἀνέ- γραψε πάνυ χαριέντως καὶ πρεπόντως ἀμφοῖν, εἰς τὴν ἐνδεκάτην τῶν Ἑλληνικῶν μεταθεὶς ὁ Θεόπομ- πος ἀργά τε καὶ ἀκίνητα πεποίηκε καὶ ἄπρακτα.

λόγου γὰρ δύναμιν καὶ διὰ τὴν κλοπὴν ἐξεργα- σίαν ἐμβάλλειν καὶ ἐπιδείνυσθαι σπουδάζων βραδὺί καὶ μέλλων καὶ ἀναβαλλομένῳ ἐοικὼς φαίνεται, κμ· τὸ ἔμψυχον καὶ ἐνεργὸν τὸ Ξενοφῶντος διαφθείρω7.

’ Ταῦτ’ εἰπόντος τοῦ Νικαγόρου ὁ Ἀπολ ώ- ὤνιος, Καὶ τί θαυμάζομεν , ἔφη, εἰ Θεοπόμπου καὶ Ἐφόρου τὸ τῆς κλοπῆς πάθος ἥψατο, ἀργοτέρῳ οὕ- τὼς ἀνδρῶν, ὅπου γε καὶ Μένανδρος τῆς ἀρροστίας ταύτης ἐπλήσθη , ὃν ἠρέμα μὲν ἤλεγξε διὰ τι ἄγαν αὐτὸν φιλεῖν Ἀριστοφάνης ὁ γραμματικὸς ἐν ταῖς παραλλήλοις αὐτοῦ τε καὶ ἀφ’ ὧν ἔκλεψεν αλογαῖς; Λατῖνος δὲ ἓξ βιβλίοις, ἃ ἐπέγραψε Περὶ τῶν οὐκ ἰδίων Μενάνδρου, τὸ πλῆθος αὐτοῦ ’τον κλοπῶν ἐξέφηνε·

καθάπερ ὁ Ἀλεξανδρεὺς Φλόστρατος Περὶ τῆς τοῦ Σοφοκλέους κλοπῆς πραγματείαν κα- τεβάλετο. Καικίλιος δὲ, ὥς τι μέγα πεφωρακὼς, Sλον δρᾶμα ἐξ ἀρχῆς εἰς τέλος Ἀντιφάνους, tov Οἰω- οἰωνιστήν, μεταγράψαι φησὶ τὸν Μένανδρον εἰς τὸν Δεισιδαίμονα.

ἐπεὶ δὲ τοὺς κλέπτας ἔδοξεν, οὐκ οἶδ’ ὅπως, ὑμῖν, φησὶν , εἰς τὸ μέσον ἀγαγεῖν, μηνύω καὐτὸς Ὑπερείδην τὸν καλὸν πολλὰ παρὰ Δη- μοσθένους κεκλοφότα ἔν τε τῷ πρὸς Διώγδαν λόγῳ κἀν τῷ περὶ τῶν Εὐβούλου δωρεῶν.

καὶ ὅτι μὲν ὁ ἕτερος παρὰ τοῦ ἑτέρου μετέθηκε πρόδηλον· συγχρο- νούντων δ’ αὐτῶν, ἡμῶν μὲν ἂν εἴη ἔρλον, φησὶν, co Ἀπολλώνιε, ἐκ τῶν χρόνων ἀνιχνεῦσαι τὸν κλέ-

v.1.p.537
πτήν’. ἐγὼ δὲ ὑποπτεύω μὲν τὸν ὑφῃρημένον εἶναι τὸν Ὑπερείδην· ἀδήλου δὲ ὄντος ὁπότερος ἄγαμαι μὲν Δημοσθένην , εἰ λαβὼν παρὰ Ὑπερείδου πρὸς δέον διώρθωσε· μέμφομαι δὲ τὸν Ὑπερείδην, εἰ λαβὼν παρὰ Δημοσθένους πρὸς τὸ χεῖρον διέστρεψε.’’

Καὶ μετὰ βραχέα φησί

“ Καὶ τί ὑμῖν λέγω ὡς τὰ Βαρβαρικὰ νόμιμα Ἑλλανίκου ἐκ τῶν Προδότου καὶ Δαμάστου συνῆκται ; ἢ ὡς Ἡρόδοτος ἐν τῇ δευτέρᾳ πολλὰ Ἑκαταίου τοῦ Μιλησίου κατὰ λέξιν μετήνεγκεν ἐκ τῆς Περιηγήσεως, βραχέα παραποιήσας , τὰ τοῦ φοίνικος ὀρνέου καὶ περὶ τοῦ ποταμίου ἵππου καὶ τῆς θήρας τᾶν κροκοδείλων; ;

ἢ ὡς τὰ περὶ βασάνων εἰρημένα παρ’ Ἰσαίῳ ἐν τῷ περὶ τοῦ Κύλωνος κλήρου καὶ παρὰ Ἰσοκράτει ἐν τῷ Τραπεζιτικῷ κεῖται καὶ παρὰ τῷ Δημοσθένει ἐν τῷ κατὰ Ὀνήτορος ἐξούλης σχεδὸν διὰ τῶν αὐτῶν εἴρηται; ἢ ὡς Δείναρχος ἐν τῷ πρώτῳ κατὰ Κλεομέδοντος αἰκίας πολλὰ μετενήνοχεν αὐτοῖς ὀνόμασιν ἐκ τοῦ Δημοσθένους κατὰ Κόνωνος αἰκίας;

ἢ Ἡσιόδου

  • οὐ μὲν γάρ τι γυναικὸς ἀνὴρ ληίζετ’ ἄμεινον
  • τῆς ἀγαθῆς, τῆς δ’ αὖτε κακῆς οὐ ῥίγιον ἄλλο,
  • ταύτην τὴν διάνοιαν Σιμωνίδης ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ μετηνεγκε λαβὼν οὕτως
  • γυναικὸς οὐδὲν χρῆμ’ ἀνὴρ ληίζεται
  • ἄμεινον ἐσθλῆς, οὐδὲ ῥίγιον κακῆς.
  • Εὐριπίδης δὲ ἐν Μελανίππῃ τῇ δεσμώτιδι
  • τῆς μὲν κακῆς κάκιον οὐδὲν γίνεται
  • γυναικὸς, ἐσθλῆς δ’ οὐδὲν εἰς ὑπερβολὴν
  • πέφυκ’ ἄμεινον · διαφέρουσι δ’ αἱ φύσεις.
  • τοῦ δὲ Εὐριπίδου εἰπόντος

  • γυναῖκές ἐσμεν ἀθλιώτατον φυτόν,
  • v.1.p.538
    Θεοδέκτης ἐν Ἀλκμαίωνί φησι
  • σαφὴς μὲν ἐν βροτοῖσιν ὑμνεῖται λόγος,
  • ὡς οὐδέν ἐστιν ἀθλιώτερον φυτὸν
  • γυναικὸς.
  • οὕτος οὐ μόνον τὴν ἐπιβολὴν ἐκεῖθεν εἴληφεν, ἀλλὰ καὶ ταῖς λέξεσιν αὐταῖς συγκέχρηται· καὶ ἠθέλησεν αὐτὸ πανούργως παροιμιακὸν μᾶλλον εἶναι καὶ ὡς ὑπὸ πολλῶν λεγομένῳ συγκεχρῆσθαι ἢ δοκεῖν εἰλη- φέναι παρὰ τοῦ γεγεννηκότος.

    ὁ δ’ Ἀντίμαχος τὰ Ὀμήρου κλέπτων παραδιορθοῖ. Ὁμήρου γὰρ εἰ- πρντος

  • Ἴδεώ θ’ ὃς κάρτιστος ἐπιχθονίων γένετ’ ἀνδρῶν
  • Ἀντίμαχος λέγει
  • Ἴδεώ θ’ ὃς κάρτιστος ἐπιχθονίων ἤν ἀνδρῶν.
  • καὶ Λυκόφρων ἐπαινεῖ τὴν μετάθεσιν , ὡς δι’ αὐτῆς ἐστηριγμένου τοῦ στίχου.