In Libros Aristotelis De Caelo Paraphrasis

Themistius

Themistius. Themistii In Libros Aristotelis De Caelo Paraphrasis (Commentaria In Aristotelem Graeca, Volume 5.4). Landauer, Samuel, editor. Berlin: Reimer, 1902.

Deinde elicit, quod nee lignum, quod coraburitur, nec pannus vel aliquod simile in ignem vertatur; si enim figura ignis vel spbaera est vel pyramis, necessario fiet, ut id etiam, quod comburitur, barum duarum figurarum alteram recipiat. ac si dixeris id praeter rationem esse — sic uamque omnino diceremus gladium nou modo secare id, quod ab eo secatur, sed illud in gladium dividere, et similiter etiam serra serram faceret, quod plane absurdum est — igitur alter locus dissentaneus existit. si enim boc necessario absurdum est, ignis igitur omnino suis angulis nou comburet.

In universum autem non percipiet quis, quoniam ignis contrahere magis videtur quam secernere, idque hebetis atque incuriosi bominis est. aiunt enim: ex eo, quod ignis separat ac dividit, ideo baec figura necessario ei convenit; quasi id tantum sit in eo, ac quasi id tantum ei convenire faciant, nempe ut separet. [*](36 post quis lacuna hiat.)

204
ac (mehercle) sepiirat quidem, sed hoc per accidens ei convenit; [*](f. 55) per se iiamque omnia ea congregat, quae eiusdem geueris sunt, quale est eius operatic iu vietallis, aere nempe, auro et quae ex metallis eiusdem generis sunt, et quouiam haec colligit ad invicem, separat et segregat quod alienum existit ab eo, quod aliquando invenitur in illis; si non invenitur, in unum tantum colligit, quemadmodum apparet ac in auro experiri licet, etenim si cum eo aliquid mixtum invenerit, format illud, iu quantum separat ac reducit id, donee in profundum mergatur; at si cum eo aliquod mixtum non invenerit, versus uuam tantum partem illud depouit. igitur quouiam fieri poterat, ut lias duas actioues operaretur, aut, si hoc erit, consouum extiterat, ut has duas potentias ad figuram adbiberent, aut, si unam tantum liarum duarum potentiarum ei adhibent, eam, quae ei propria existit; bac quidem ratioue fiet, ut id buic figurae non adiungant.

Praeterea calidum frigido contrariatur. si igitur calidi forma aliqua figura proveniat ac ex eiusmodi figura caliditas in igne inveniatur: ex hoc igitur consonum erit, ut frigidi forma contraria figura procedat ac perficiatur; contrariorum namque et causae et figurae contrariae sunt, sed nibil ei contrarium est: igitur calidum in quantum frigido contrariatur, figura ei contrarium uon est. figuram autem figurae non contrariari, perspicuum est. nullus enim eorum, qui ad figuras elementorum formas reducunt atque asceudere faciunt, frigidum ad aquae figuram asceudere facit; atqui consonum erat, si eorum sententia fuisset, ut frigidum ad formam reducerent atque asceudere facerent, ut ad formam calido contrariam illud referrent ac reducerent. sed quo- niam figura figurae non contrariatur, neque etiam ignis causam ad figuram reducant; quod tamen si illi invenisseut, congruum erat, ut asceudere facerent ac reducerent, quae uecessaria | sunt, omnia ad figuras, vel ut nullum eorum ad eas re- [*](f. 55v) ducerent.

Nonnulli autem, inquit, cum de frigidi vi conati sunt dicere — per hoc autem innuit, quod in Timaeo dictum fuit — sibi ipsis contraria dicuut. qua autem ratione sibi ipsis contraria dicant, audi quaeso. siquidem ipsi consimilium partium distinctiones ad figuras reducunt, ac sermone prohibue- [*](5 et segregat quod alienum emendavi: (separat) ilia ac id in eis relinquit, quod proximum. codd. Al 8 format corruptum 13 Που adhiberent cod. Al 13 unam tantum emendavi: unamquamque codd. Al 21 frigido scripsi: igni codd. Al 27 calido] frigido codd. Al 33 Nonnulli et dicere (34) Al: codd. corrupti 34 Timaeo] 62 a et sqq.)

205
runt eas ad figuras ascendere, sed in parvitatem eas retulerunt. [*](f. 55v) [igitur sibi ipsi contraria dicunt. referunt enim ac ascendere faciunt ea, quae consimilium partium sunt, ad figuras, ac praeterea etiam uon referunt ea ad figuras, sed ad parvilatera.] dicunt enim frigidum esse id, quod magnas partes habet, siquidem refrigerat, in quantum contrahit ac premit; hoc autem efficit, quia non mergitur nec permeat, sed obstruit atque conectit, idque ob partium eius magnitudinem. calidum igitur, quod frigido contrariatur, hoc potissimum iure ei contrariatur, videlicet ob partium exilitatem mergitur ac permeat; ita fit, ut parvitate magnitudineque, non figura distiuguantur. si etiam existimaveriut, quod magnae et parvae pyramides inveniantur, necessario etiam fiet, ut inter calidum frigidumque quoque differentia inveniatur, si inter magnitudinem et parvitatem differentia inveniatur. ex hoc autem consonum erit, ut magnae parvaeque pyramides caliditate et frigiditate distinguantur. at si fieri possit, ut frigidum quidpiam pyramidalem figuram habeat, Jiffura similis huius caliditatis causa non erit, sed contrarium, nempe id, quod figura similis non est, [ac] pymmis vere caliditatis causa uon erit. atque has omnes rationes (quemadmodum dictum fuit) deduxit contra eos ac iudicavit illos propter intellegentiam ac receptionem ipsius.

Elementa igitur non distingui figuris ex his, quae dicta sunt, perspicuum est. sique figura non distiuguantur, figuras igitur inseparabilea non habent, neque etiam ex propria eorum essentia figurae sunt; distinctiones enim, quae inseparabiles dicuntur, eae sunt, quae in substantia inveniuntur. non enim planta ab animali distinguitur, in quantum desinit vel uon desinit, sed per sensibile et insensibile. quouiam autem distinctiones maxime eorum propriae eae sunt, quae ex illorum affectionibus, operibus et potentiis sumuntur, de iis differentis proxime insequente Tractatu dicet, quibus alia ab aliis distiuguuntur, in Libro vero de Ortu et Interitu de geueratione et corruptione eorum disseret. per afectiones autem mollitiem duritiem, caliditatem, frigiditatem, humiditatem, siccitatem et quae eiusdem sunt, cuius haec, generis intellegit; operationes vero motus eorum dicuntur, veluti exsiccare, calefacere et similia; at per potentias eorum gra vitas et levitas intellegi vult. in universum autem, potentiae eorum eae dicuntur, quae opera- [*](2 igitur—parvitatem (4) altera interpretatio ipsorum verborura qua autem ratione (204, 35) — retulerunt (205,1) esse videtur 19 similis scripsi: genita codd. Al 37 motus] fort, emendandum τὰς ἐνεργείας)

206
tiones efficiunt, quemadmodum vis conibnstibilis, cuius operatio [*](f. 55v) est coraburere, poteutia vero uniens (?), cuius operatio est coniungere; affectiones vero ipsaemet qualitates dicuntur, nempe eorum caliditas, frigiditas, huraiditas et quae eiusdem generis existunt.

Finis

Libri Tertii de Caelo et Mundo.

[*](2 uniens] universalis Al)