Cyranides

Α. Ἄμπελος λευκή.

Β. Ἀετός, πτηνόν.

Γ. Ἀετίτης, λίθος.

Δ. Ἀετός, ἰχθὺς ἀλέπιδος καὶ οὗτος θαλάσσιος.

Ἄμπελος λευκὴ ἱερωτάτη, ἡ πρώτη καὶ θαυμαστὴ βοτάνη, ἥτις ἡ θεία ἡ λεγομένη βρυωνία. Ἀετὸς ἄρσην, βασιλεὺς πτηνῶν πάντων. Ἀετίτης, λίθος ἔγκυος ὁ κτυπῶν. Ἀετός, ἰχθὺς ἀλέπιδος παρόμοιος ἱέρακος, μελανώτερος δὲ, ἐοικὼς κατὰ πάντα τρυγόνι.

Τῆς μὲν βοτανῆς ἡ ῥίζα περιαπτομένη τῷ (f. 4 v.) τραχήλῳ σπαστικοὺς καὶ ἐπιληπτικοὺς ἰᾶται· τῶν δὲ φύλλων ὁ χυλός, ὅσον κύαθος εἷς δωθεὶς τινί, δυσεντερίᾳ περιελημμένους ἀπαλλάξει.

Ὑγιὴς δέ τις βουλόμενος πολυποσιᾴ χρήσασθαι τοῦ χυλοῦ τῶν φύλλων οὐγγ.

Ἐὰν δὲ καὶ τὸν λίθον τὸν ἐν τῇ κεφαλῇ τοῦ ἰχθύος μετ’ ἀκράτου πίῃ, οὐκ αἰσθήσεται τὸ σύνολον ὅτι πίνει.

Ἐὰν δὲ φορῇ περὶ τὸν τράχηλον χωρὶς τῆς βοτάνης ἀκράτου κεράμιον, πιὼν οὐκ αἰσθήσεται.

Τὸν δὲ αὐτὸν λίθον τοῦ ἰχθύος, 〈ἐὰν〉 μετ’ ἀκράτου λείωσας πίῃ, οὐκ αἰσθήσεται (f. 6 r.) τὸ σύνολον ὅτι πίνει.

Γίγαρτα δὲ ἐκ τῶν πεπιεσμένων βοτρύων λειωθέντα μετὰ βραχέος τοῦ προειρημένου λίθου διδόμενα ἐν πότῳ τοῖς παραλυθεῖσι τὸ οἰδοῖον, πολλὴν ἔντασιν παρέξει, ἀλλὰ καὶ τοῖς μὴ δυναμένοις τὴν μίξιν · ἀποτελεῖν ὑγιὲς ἔσται. Τοῦτο δὲ Θεὸς αὐτὸς κατέδειξε σῶμα θνητὸν μὴ ἀπορήσῃ.

Οἴνου δὲ λευκοῦ κοτύλας γ′ μετὰ βοτάνης βλαστῶν μ′, καὶ ῥοῦ βυρσοδεψικοῦ οὐγγ. γ′ ἑψούμενα ἕως κοτύλη μία γένηται, δυσεντερικούς, λειεντερικοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα παύσει πινόμενος.

Παύει δὲ κώλου παντοῖα πάθη ἀπόζεμα τῶν φύλλων μετὰ μέλιτος ὀλίγου πινόμενος· (f. 6 v.) ἐὰν δὲ καὶ βραχὺ τοῦ λίθου μίξῃς, οὐκέτι ἐπαυξήσει ἢ ἐπανήξει τὸ πάθος.

Γυναικὸς οὖν εἶδον ὀστέα τεθραυσμένα· καὶ ἐθαύμασα θεραπευόμενα, μαθὼν οὕτως ὡς ἦν ἐτῶν κε′, ἀπόνως, λαμπρὰ καὶ θειοτάτη φύσις· οὔτε μὲν γὰρ χεῖρας ἐκίνει, ἀλλ’ ἐσέσηπτο ἡ σάρξ, οὔτε δὲ αἴσθεσίν τινα εἶχεν. Ἔμελλεν οὖν καὶ τὰ λοιπὰ ὀστέα τεθραῦσθαι. Ἐν ταύτῃ τῇ ἱερᾷ βίβλῳ εὗρον οὕτως· τῶν φύλλων τῆς βοτάνης χυλοῦ καὶ ἶσον οἴνου λευκοῦ ἀναμίξας, δίδου πιεῖν ἐπὶ ἡμέρας ἑπτά, και σωθήσεται.

Καὶ ὁ λίθος δὲ ὁ ἀετίτης περιαπτόμενος καὶ ὁ ἰχθὺς ἐσθιόμενος τὸ αὐτὸ ποιεῖ. Τοῦτο θεοῦ δῶρον ἀμετάδοτον, ὥστε ἰδίῳ τέκνῳ μὴ μεταδοῦναι.

Πρὸς τοὺς πεπτωκότας τῶν μεγάλων δακτύλων (f. 5 r.) ὄνυχας, τοὺς δυσθεραπεύτους τυγχάνοντας τοὺς μὴ πειθομένους, ἀλλ’ ἐπιρευματιζομένους, φοίνικας πατητοὺς βρέξας οἴνῳ λευκῷ διαμασησάμενος ἐπιτίθει, ὅτε μὲν μοναχόν, ὅτε δὲ μετὰ ῥοδίνου.

Πρὸς δὲ τὰς μυρμηκίας τὰς ἐν ὅλῳ τῷ σώματι ἢ τὰς ἐν μέρει γενομένας, ἢ καὶ ἀκροχορδόνας· τῆς ἀμπέλου κλῆμα ἢ ξύλα καύσας καὶ τοῦ ἄκρου

Πρὸς τὰς σηπεδόνας τῶν οὔλων καὶ τῶν μύλων, καὶ 〈τὰς〉 ἐν ὅλῳ τῷ σώματι γινομένας σήψεις, καὶ ἕλκη φαγηδαινικὰ ἢ νεμόμενα, τοῦ (f. 5 v.) χυλοῦ τῶν φύλλων οὐγγ. γ′, στυπηρίας οὐγγ. δ′, μίσιος ὠμοῦ δραχμ. η′, μάνης κοτ. δ′ (?), ἴρεως ἰλλυρικοῦ οὐγγ. α′, χαλκάνθου κοκ. δ′· λειώσας ἕως οὗ ξηρὰ γίνηται· τοῦτο καθαίρει, ἀναπληροῖ, στέλλει τὸ ἐπιφερόμενον ῥεῦμα, καὶ καθόλου τοῦτο μέγιστόν ἐστιν.

Ἱστορήσαμεν δέ τι μέγιστον, θεασάμενοι ἐπὶ γλώσσῃ σηπεδόνας, ὥστε ἀπονεκρωθῆναι τὰ οὖλα· τοῦ χυλοῦ τῶν φύλλων μετὰ μέλιτος καὶ μίσυος ὠμοῦ προσενεγκὼν ἐκαθαρίσθη. Εἶτα ἶριν ξηρὰν ἐπιπάσας ἀνεπλήρωσεν.

Πρὸς δὲ τὰς ὀζαίνας καὶ ὄχθους καὶ πολύποδας καὶ ἀναβρώσεις τε καὶ καταβρώσεις, νομάς τε καὶ χίμετλα (f. 7 r.) καὶ ὅσα περὶ τοὺς μυκτῆρας, τὸ θεῖον φάρμακον· 〈Λάβε〉 τοῦ χυλοῦ τῶν φύλλων οὐγγ. μίαν, χαλκάνθου, λιβάνου, χαλκίτεως, ἀριστολοχίας, ἀνὰ κοκ. γ′, λειοῦ τε ἕως ξηρὸν γένηται, καὶ ὡς θειοτάτης δυνάμεως χρῶ.

Πρὸς δὲ τὰς μαδαρώσεις καὶ ἐκκρίσεις τῶν τριχῶν, ἕλκη τε πίτυρά τε καὶ ὄχθους καὶ ὅσα ἐν κεφαλῇ πάθη, τοῦ χυλοῦ τῆς βοτάνης καὶ χυλοῦ ποταμογείτονος καὶ σεύτλου χυλοῦ ἶσα κατάχριε, μίξας ἐπὶ ἡμέρας γ′. Τοῦτο λίαν κάλλιστον.

Μύλας δὲ ἀσήπτους καὶ ἀκινήτους ποιῆσαι καὶ ἀβρότους, ἔνθεόν ἐστιν φάρμακον (καὶ μή σε (f. 7 v.) παραδραμέτω)· τοῦ χυλοῦ τῶν βοτρύων κοτύλας β′, ῥίζης φλοιοῦ μορέας οὐγγ. ς′. Ἕψε ἕως ἄν 〈εἰς〉 τὸ ἥμισυ ἔλθῃ, καὶ δίδου διὰ κλύσμα ἐπὶ ἡμέρας γ′ 〈ἢ ε′ ἢ ζ′, καὶ οὐδέποτε μύλας πονήσει 〉 ἢ οὔλους.

Ἐὰν οὖν τις θέλῃ εὐτυχῶς ἐπινοῆσαι ἀπὸ κεφαλῆς μέχρι ποδῶν, ἡ ἄμπελος θεραπεύει τὰ πάθη, ἡ θεοδώρητος βοτάνη.

Ὁ μὲν Κυρανὸς καὶ Ἁρποκρατίων ἕως τοῦ παρόντος ὡμοφώνησαν· ὅθεν δὲ ὁ Κυρανὸς μεταλλάσσων λέγει.