De venenatis animalibus eorumque remediis

ὁ δὲ λεγόμενοϲ ϲὴψ κατὰ μὲν τὸ μέγεθοϲ εὺρίϲκεται πηχῶν δύο, 1 ἐκ πάχουϲ δὲ ἐπὶ λεπτὸν ἦκται. ἔϲτι δὲ οὐτοϲ εὐθύποροϲ καὶ βραδύποροϲ, τὴν δὲ κεφαλὴν ἔχει πλατεῖαν, ϲτόμα δὲ ἄποξυ· κατέρρανται δὲ καθ’ ὅλον τὸ ϲῶμα ϲτιγμαῖϲ λευκαῖϲ. ϲυμβαίνει δὲ τοῖϲ ὑπὸ τούτου δηχθεῖϲιν ἀπὸ μὲν τῶν τρήϲεων ἐμφανῶν οὐϲῶν αἰμα ἐκκρίνεϲθαι, καὶ μετ’ ὀλίγον ίχῶρα δυϲώδη, οἴδημά τε καὶ ἄλγημα νωθρόν.

τὰ δὲ πεπονθότα μέ ρη ϲηπόμενα λευκαίνεται, ἀλφοειδὴϲ δὲ καθ’ 2 ὅλον τὸ ϲῶμα ἐπι γίνεται χρόα, ῥύϲειϲ τε τριχῶν τῶν καθ’ ὅλον τὸ ϲῶμα. τελευτῶϲιν δὲ μέχρι τριῶν ἢ τεϲϲάρων ἡμερῶν.

βοηθοῦνται δὲ καὶ οὐτοι τοῖϲ ἐπὶ κεράϲτου καὶ ἀμμοδύτου είρημένοιϲ [*](3 SIM. Ps D. 32 (89); P Paul. Aeg. V 18.) [*](20 SIM. Nic. Th. 147 sq. (ex Apollod.) ; Ael. m. a. XVI 40 (e Sostr.) ; Isid. XII 4.17.) [*](20 EXC. Aet. XIII 26.) [*](3 ὁμοίωϲ suspectum, fort. οῖον ὡϲ 5 τῆϲ ῥίζηϲ D, fort recte οἴνου D 7 θύμβρᾳ D: θύμβρῳ P 8 ἀγρίων πηγάνων ἢ ἡμερῶν P: correxi καὶ addidi e D ἀεροδέλλω P 10 ἀμμωδίτου P 13 πινόμενοϲ P: cor- rex 15 ἁρμόζουϲιν P, fort. ἁρμόζει 22 τε καὶ Aet. 24 post ϲτιγμαῖϲ add. πολλαῖϲ Aet. 25 δηχθεῖϲιν Aet.: ληφθεῖϲιν P 20 νωθρόν addidi ex Aet. 27 ἀλφιτοειδὴϲ vel ἀλφοειδὴϲ Aet. 28 ἐπιχροιαι (sic) P. corexi Aetio duce 29 γ P ἢ τεϲϲάρων addidi ex Aet. 30 ἐπὶ ἐχίδνηϲ καὶ κεράϲτου Aet.)

3 καὶ Ἀπολλώνιοϲ δὲ ἐν τοῖϲ Εὐπορίϲτοιϲ ὑποτίθεται ἐπὶ τούτων βοηθήματα τάδε· βούτυρον μετὰ μέλιτοϲ ἐνάλειφε τὸν δεδηγμένον τόπον. πότιζε δὲ τρύγα μελικράτου προϲφάτου, ἐπιβάλλων ὄξοϲ καὶ ἀποϲειρώϲαϲ, ἢ ὀξύμελι ἢ μαράθρου καρπὸν ἑφθὸν μετ᾿ οἴνου λευκοῦ κοτύληϲ ἥμιϲυ, ἢ πάνακοϲ ῥίζαν ὁμοίωϲ ϲύμμετρον μετ᾿ οἴνου δίδου·

4 ϲυμφέρει δὲ καὶ ϲπόγγουϲ ὄξει θερμῷ βεβρεγμένουϲ τῷ δήγματι προϲτιθέναι. ἐκ δὲ τῶν Ϲτράτωνοϲ· χυλὸν ἀνδράχνηϲ ὡϲ πλεῖϲτον δίδου πιεῖν, ἢ μυρτίτην οἶνον ζωρότερον δίδου, ἢ ἀμπέλου ἕλικαϲ ϲὺν οἴνῳ καὶ ὄξει λειώϲαϲ δίδου πίνειν.

1 ὁ μὲν ὄφιϲ οὗτοϲ κατὰ τοῦτο ὠνόμαϲται χέρϲυδροϲ· ἐν μὲν γὰρ ταῖϲ ἀρχαῖϲ διατρίβει ἐν τοῖϲ ἐνύδροιϲ τόποιϲ καὶ λέγεται ὕδροϲ, μετέπειτα δὲ ἐν τοῖϲ καταξήροιϲ τόποιϲ, καὶ κατ᾿ ἐπιϲύνθεϲιν τῶν τόπων τοὔνομα κέκτηται.

ἐν τῇ χέρϲῳ οὖν διατρίβων καὶ καλεῖται 2 χέρϲυδροϲ, ὅτε δὴ καὶ χαλεπώτεροϲ ἑαυτοῦ μᾶλλον γίγνεται· ἐν μὲν γὰρ τοῖϲ καθύγροιϲ τόποιϲ τῆϲ ὑγρᾶϲ ἐμφορούμενοϲ τροφῆϲ οὐκ ἄκρατον τὸν ἰὸν ἔχει, χερϲαῖοϲ δὲ γενόμενοϲ εἰλικρινέϲτατον τοῦτον ἴϲχει καὶ χαλεπώτερον. ὡμοίωται δὲ ἀϲπίδι χερϲαίᾳ μικρᾷ δίχα τοῦ πλατύνειν τὸν αὐχένα· τοῦτο γὰρ ἐξαίρετον μόναι αἱ ἀϲπίδεϲ ἔχουϲιν.

3 τοῖϲ οὖν ὑπὸ τούτων δηχθεῖϲιν πλατύνεται τὸ ἕλκοϲ καὶ διόγκωϲιϲ ϲυμβαίνει, | πόνοϲ ϲυνεχήϲ, πυρώδηϲ, πελιὸϲ ὁ τόποϲ καὶ τρυγώδηϲ, ἴλιγγοι, ἐκλύϲειϲ, | ἀπορίαι, ἔμετοι χολωδῶν δυϲωδῶν· κατὰ δὲ τὸ ἴδιον κίνηϲιϲ ὅλου τοῦ ϲώματοϲ ἄτακτοϲ, ὡϲ καὶ κατὰ κοιλίαν τινὰ φέρεϲθαι ἀνοίκεια, καὶ περίπρηϲιϲ ὅλου τοῦ ϲώματοϲ. ὁ δὲ θάνατοϲ μέχρι διὰ τρίτηϲ. ἴαϲιϲ δὲ τοῦ κακοῦ ϲὺν χρόνῳ γίνεται καὶ μόλιϲ κατορθοῦται.

4 βοηθοῦνται δὲ οὖτοι ἐκ τῶν κοινῶν βοηθημάτων, καὶ ἰδίωϲ τοῖϲδε· πρῶτον μὲν ἀντιδότοιϲ θηριακαῖϲ ταῖϲ προγεγραμμέναιϲ, ἔτι [*](10 SIM. Nic. Th. 359 (ex Apollod. ) ; cf. Ael. n. a. VIII 7 (ex Apollod.); Isid. XII 4,22sq.) [*](10 EXC. Aet. XIII 35.) [*](20 SIM. Ps. Diosc. 14 (72) 31 (89); Paul. Aeg. V 17.) [*](2 fort. τῷ δεδηγμένῳ τόπῳ 3 μελικήριδοϲ P: correxi 4 μαλά- θρου P: correxi 5 ῥίζαν addidi ex Aet. 6 διδούϲ P: correxi 7 Stra- tonis nomen om. Aet. post ϲτράτωνοϲ add. % P 8 ἀμπέλουϲ P: correxi coll. Aet. ἢ ἀμπέλου ἕλικαϲ ϲὺν οἴνῳ 9 καὶ addidi 12 τοῖϲ addidi ex Aet. 13 καταξἡροιϲ] ηταξηροῖϲ P: correxi ἐπιϲὐνθεϲι P 14 οὖν addidi ex Aet. καὶ om. Aet.: delevi 16 τοῖϲ superscr. pr. m. P τόποιϲ addidi ex Aet. 18 ὀμοίωται P: correxi 19 μόναι P: correxi 20 καὶ addidi 21 ϲυνεχήϲ] ουνἔχειϲ P: correxi, πόνοι ϲυνεχεῖϲ Aet. 22 ἐκλύϲειϲ Aet.: ἐκκλύϲειϲ P 23 ἄτακτοϲ addidi ex Aet. 24 ἀνοικείωϲ Aet. 25 γίνεται addidi 27 οὖτοι scripsi: αὐτοὶ P)

μετ᾿ ὄξουϲ, κατὰ δὲ τῶν πεπονθότων τόπων ἄϲβεϲτοϲ ἐπιτιθέϲθω ϲὺν ἐλαίῳ λελειωμένη, ἢ ὀρίγανοϲ ἀναφυραθεῖϲα ὕδατι, ἢ δρυὸϲ ῥίζηϲ ὁ φλοιὸϲ λειοτριβηθεὶϲ καὶ κρίθινον ἄλευρον μετὰ μέλιτοϲ ϲυντετηκόϲ. χρώμεθα δὲ καὶ τοῖϲ ἄλλοιϲ ἐπιϲπαϲτικοῖϲ.

οἱ δὲ λεγόμενοι δρυίναι ὄφειϲ πλεονάζουϲιν μᾶλλον κατὰ τὸν 1 Ἑλλήϲποντον, ἐμφωλεύουϲι δὲ ἐν ταῖϲ τῶν δρυῶν ῥίζαιϲ, ὅθεν καὶ δρυίναι λέγονται. εἰϲὶ δὲ δυϲώδειϲ, διὸ καὶ μὴ ὁρώμενοι γνωρίζονται, ἔνθα εἰϲίν· ἔϲτι δὲ ὡϲεὶ πηχῶν β, καταπίμελοϲ δέ, φολίϲιν καθ᾿ ὅλον τὸ ϲῶμα πεφρουρημένοϲ τραχυτάταιϲ· ἐν δὲ ταύταιϲ ταῖϲ φολίϲιν ἐμφωλεύειν φαϲὶν μυίαϲ τὰϲ χαλκοπτέρουϲ, αὗται δὲ ἀναιροῦϲιν τοὺϲ ὄφειϲ.

τοῖϲ οὖν ὑπὸ τούτων δηχθεῖϲιν παρακολουθεῖ | τάδε· οἴδημα 2 μελανίζον, ἄλγημα ϲφοδρόν, νομή, παρακοπή, ξηρότηϲ ϲώματοϲ, λυγμόϲ, ἔμετοϲ χολωδῶν, οὔρων ἐποχή, ἀφωνία, κάροϲ, τρόμοϲ καὶ μετὰ ῥωγμοῦ θάνατοϲ, τοῖϲ δὲ πατήϲαϲιν αὐτὸν ἐκδορὰ ϲκελῶν καὶ οἰδήματα, καὶ καθ᾿ ὅλου κατὰ νέκρωϲιν τῶν δηχθέντων τόπων ὁ θάνατοϲ τοῖϲ πλείϲτοιϲ· οὕτω δὲ δυναμικώτατοϲ ὁ ἰόϲ, ὡϲ καὶ τοὺϲ θεραπεύονταϲ ἰατροὺϲ τὰϲ χεῖραϲ βλάπτειν.

βοηθεῖ δὲ καὶ τούτοιϲ ἀριϲτολοχία μετ᾿ οἴνου πινομένη καὶ ἡ 3 τρίφυλλοϲ πόα, ῥίζα τε ἀϲφοδέλου παραπληϲίωϲ λαμβανομένη, καὶ δρυὸϲ πάϲηϲ ὁ καρπὸϲ πινόμενοϲ καὶ καταπλαϲϲόμενοϲ ἀρήγει· [*](9 SIM. Nic. Th. 411 sq. (ex Apollod.) ; Ael. n. a. VIII 7 (e Sostr. Apollod. cf. O. Schneider Nic. 195); Gal. XIV 234; Ps. D. 11 (70); Paul. Aeg. V 15.) [*](9 EXC. Aet. XIII 29.) [*](24 SIM. Ps. D. 29 (87); Paul. Aeg. V 15.) [*](2 δίδοται P: δίδου Aet.: correxi ϲὺν addidi ex Aet. 3 ἀριϲτολοχίαϲ β P: correxi ἢ (alt.) fort. delendum κράματι ὀξυκράτου D κυάθοιϲ δυϲίν DA, fort. recte 4 post οἴνῳ add. A ἢ κάρδαμον ἄγριον ἢ καρπὸϲ ἀϲφοδέλου ἢ τὸ ἄνθοϲ ἢ μαράθρου ϲπέρμα ϲὺν οἴνῳ 5 ἐπιτιθέϲθω addidi 6 ἀναφυραθεῖϲα P: λεία φυραθεῖϲα D 7 ὁ addidi 10 δρυίνοι Aet. 13 ἔϲτι addidi ex Aet. post β add. τὸ μῆκοϲ Aet. φολίϲι Aet.: φαϲιν P: correxi 14 πεφρουρημένοϲ Aet.: περιφρουρημένοϲ P 15 μυίαϲ Aet.: μυϊϲ P 17 τούτων Aet.: τούτουϲ P 18 ϲτόματοϲ Aet., at cf. Nic. Th. 428 19 χολωδῶν ἢ αἵματοϲ Aet.: 20 ῥωγμόϲ, νέκρωϲιϲ τῶν δηχθέν- των τόπων, τοῖϲ δὲ πλείϲτοιϲ καὶ θάνατοϲ Aet. fort. αὐτοὺϲ 21 καὶ addidi δηχθέντων addidi ex Aet. 24 βοηθεῖϲ P: correxi 25 παρα- λαμβανομένη A 26 post καρπὸϲ additit λεῖοϲ A)