De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

2 ἁρμόζει δὲ πρὸς τὰ ἐν θώρακι καὶ πλευρῷ καὶ πνεύμονι πάθη καὶ βῆχας παλαιὰς καὶ ἄσθματα. ἐστι δὲ καὶ οὐρητικός, καὶ στροφουμένοις ἁρμόζει, πρός τε ῥίγη τὰ ἐν ταῖς περιόδοις· κινεῖ δὲ καὶ ἔμμηνα.

[*](14 SIM. Pl. XIV 109; Col. r r. XII 35; Geop. VIII 15.)[*](1 οὐγγ. β QDi: Γο β E καὶ εἰς ὅλμον Di ἐν ὅλυῳ E: ὅλην δὲ Q: de L non constat 2 δίμηνον ἢ τρίμηνον Di: duobus mensibus Dl 3 καταγ γίσαντες LF : μεταγγίσαντες reliqui πετρητὴν ἕνα E 4 δραχμὰς ιδ F: ιδ Ε: ιδ΄ HDi: δραχμὰς μ L μ Ε: μ΄ ΗDi μ΄ βάλ- λουσιν (om. ἐν — μεταγγ.) Di 5 μετὰ E 6 κ ξέ . H: τοὺς κ΄ ξέ . Di τοῦ γλεύκους Di: om. reliqui ἀψινθίου λίτραν (om. μίαν) E 7 ξηρᾶς ῥητίνης Di 9 διουρητικός 0rib, post οὐρητικὸς habet χρήσιμος βραδυπεπτοῦσιν ἡπατικοῖς τε νεφρ. καὶ ἰκτ. ἀνορέκτοις Di 10 χρήσιμος δὲ L κακουμένοις στόμαχον om, Orib.: ἀλγοῦσιν στόμαχον E 11 πολυχρόνιον E: χρονίαν 0rib. πρὸς ἐμπνευματώσεις 0rib.: πνευματώσεις Di 12 ἰξίας QL: ἠξία ///////(σ del.) E2: ἰξίου Di 13 ἁρμόζει om. E)[*](14 num. cap. ψδ΄ Q: ψη Di: μδ E ὑσσωπίτης οἶνος ὁ E 16 μίαν om. E: α Di κεκομμένων scripsi Spr. duce: κεκομμένου libri 17 συγκαθίεται δὲ λιθάριον E 19 διʼ ἡμέρας H 21 βῆχάς τε (om. καὶ) Di ἄσθματα E: ἆσθμα reliqui καὶ (tert.) om. E 22 ταῖς om. QDi, om. add. E (pr. m.))

41 καὶ ὁ χαμαιδρυίτης ὁμοίως τῷ ὑσσωπίτῃ σκευάζεται, θερμαντικὸς ὢν καὶ διαλυτικός, ἁρμόζων σπασμοῖς, ἰκτέροις, ὑστερῶν πνευματώσεσι, βραδυπεψίαις, ὕδρωπι ἀρχομένῳ. ἀμείνων δὲ παλαιούμενος γίνεται.

42 σκευάζεται καὶ ὁ στοιχαδίτης ὁμοίως. δεῖ δὲ τοῖς q΄ χοεῦσι μνᾶν μίαν στοιχάδος προσδιδόναι. διαλύει δὲ πάχη καὶ πνευματώσεις καὶ πόνους πλευρᾶς καὶ νεύρων καὶ καταψύξεις· δίδοται καὶ ἐπιλημπτικοῖς ὠφελίμως μετὰ πυρέθρου καὶ σαγαπηνοῦ.

43 γίνεται καὶ ὄξος διὰ στοιχάδος πρὸς τὰ προειρημένα, ἐναποβρεχομένης ὄξει τῆς πόας, ὡς προείρηται. ποιεῖ δὲ πρὸς τὰ αὐτά.

44 γίνεται δὲ καὶ ἐκ κέστρου τοῦ ψυχροτρόφου οἶνος. δεῖ δὲ λαμβάνειν τὴν πόαν σπέρματος πλήρη πεπείρου σὺν τοῖς κλάδοις καὶ μνᾶν μίαν βάλλειν εἰς οἴνου χοεῖς β΄, ἐᾶν τε ἑπτὰ μῆνας καὶ οὕτω μεταγγίζειν.

ποιεῖ δὲ πρὸς πολλὰ τῶν ἐντός, πρὸς ἅπερ καὶ ὁ θάμνος αὐτῆς. καὶ καθόλου πάντες οἱ σκευαστοὶ οἶνοι ἀναλαμβάνουσι τὴν δύναμιν τῶν μειγμάτων, διὸ τοῖς τάς ἐκείνων ἐπιγινώσκουσι φύσεις εὐχερὲς καὶ τὰς τῶν οἴνων δυνάμεις συμβάλλειν· τοῖς ἀπυρέτοις μέντοι ἐστὶν ἡ τῶν οἴνων χρῆσις, καὶ ὄξος δὲ ἐξ αὐτοῦ γίνεται πρὸς τὰ ἐοικότα πάθη χρησιμεῦον.

45 τραγοριγανίτης· τραγοριγάνου δ΄ εἰς γλεύκους [*](1 SIM. Pl. XIV 112 (e S. N.).) [*](5 SIM. Pl. XIV 111 (e S. N.).) [*](13 SIM. Pl. XXV 84 (e S. N), cf. Pl. XIV 101 (qui κέγχρου pro κέστρου legisse videtur).) [*](23 SIM. Pl. XIV 111 (e S. N.).) [*](1 num cap. ψέ Q: ψθ Di. με E χαμαιδρυίτης οἶνος E 2 σπασμοῖς καὶ LQDi ἰκτέρω E 3 ὑστερικαῖ QDi: om. E 4 γίνε εται om. E) [*](5 num. cap. ψρ΄ Q: ψι Di: μq E ὁ addidi ex E post στοιχ. add. οἶνος E 6 μίαν om. E στυχάδος L διδόναι Di 7 δὲ καὶ HDi) [*](10 num. cap. ψζ΄ Q: ψια Di: cap cont. E δὲ καὶ εἰρημένα QDi) [*](13 num. cap. Q: ψιβ Di: μζ E οἶνος ψυχροτροφίτης (in ind) F δὲ om. QLDi ψυχοτρόφου QLDi, cf. D. IV 1 (167) 15 μίαν om. E χόεας E χόας QDi 16 ζ E οὕτως FE 17 πρὸς ἅπερ] καθάπερ Di 19 διὸ καὶ E ἐπεγνωκόσιν QEDi 20 τοῖς om. EDi 21 ἀπυρέτων EDi μὲν L 22 αὐτῶν E ἐοικότα] προειρημένα E) [*](23 num. cap. ψθ΄ Q: ψιγ Di: μη E post τραγοριγανίτης add. οῖνος E οὐγγ. δ Η)

ξέστας δ΄ ἐν ὀθονίῳ χάλα πρὸς μῆνας τρεῖς καὶ μετάγγιζε· ἁρμόζει στρόφοις, σπάσμασι, ῥήγμασι, πόνοις πλευροῦ, πνευμάτων διαδρομαῖς, δυσπεψίαις.

46 οἶνος διὰ βουνίου· βουνίου δραχμάς β΄ κόψας κάθες εἰς κοτύλας δ΄ γλεύκους, καὶ τὰ ἄλλα ὁμοίως ποίει ἁρμόζει δὲ στομαχικοῖς, κεκοπωμένοις δι᾿ ὁπλομαχίαν ἢ ἱππασίαν πολλήν.

47 δικταμνίτης· δικτάμνου δ΄ εἰς κοτύλας γλεύκους η΄ ἀπόβρεχε ὁμοίως. ποεῖ δὲ ἀσωμένοις στόμαχον, ἄγει καὶ ἔμμηνα καὶ λόχια.

48 ὁ διὰ πρασίου· πρασίου τοῦ ἀκμαίου φύλλων κόψας χοίνικας β΄ κάθες εἰς μετρητὴν γλεύκους, καὶ τὰ ἄλλα ὁμοίως ποίει· ἁρμόζει τοῖς περὶ θώρακα καὶ πρὸς ὅσα καὶ τὸ πράσιον.

49 θυμίτης· θύμου κεκομμένου καὶ σεσησμένου ρ΄ ἐνδήσας εἰς ὀθόνιον κάθες εἰς γλεύκους κεράμιον.

ἁρμόζει πρὸς δυσπεψίας, ἀνορεξίας, δυσενεργείας, νεύρων, πόνους ὑποχονδρίων, φρίκας χειμερινάς καὶ πρὸς ἰοβόλα τὰ ψύχοντα καὶ πήττοντα.

50 θυμβρίτης ὁμοίως σκευάζεται καὶ πρὸς τὰ αὐτὰ ποιεῖ, πρὸς ἃ καὶ ὁ θυμίτης.

[*](4 SIM. Pl. XIV 106 (e S. N.). Pl. XXIII 52.)[*](7 SIM. Pi. XIV 111 (e S. N.).)[*](10 SIM. Pl. XIV 105 (e S. N.).)[*](13 SIM. Pl. XIV 111 (e S. N.).)[*](13 EXC. 0rib. I 405 D. (θύμου — σήποντα).)[*](18 SIM. pl. XIV 105 (e S. N.).)[*](1 γ FE 2 πνεύμασι· σπάσμασι Di)[*](4 num. cap. ψί Q: ψιδ Di: μθ E δραχμὰς F: vel vel re- liqui κάθη E 5 κοτύλας γλεύκους Di 6 πολλήν HDi: om. reliqui)[*](7 nnm. cap. ψια΄ Q: ψιε Di: v E δικταμνίτης οἶνος E δ΄] α Di εἰς ////// κοτύλας η γλεύκους Ε2: εἰς γλεύκους κοτύλας η Di 8 δὲ καὶ E καὶ λόχεια καὶ ἔμμηνα Di 9 λόχεια HDi)[*](10 num. cap. ψιβ΄ Q: ψιq Di: va E om. F πρασίτης οἶνος· πρα- σίτου E 11 ἄλλα δὲ E 12 ἁρυόζει δὲ HDi a voce καὶ rursus incipit P (fol. 150) πρὸς om. H καὶ (alt.) addidi ex E)[*](13 num. cap ψιγ΄ Ο: ψιζ Di: νβ E θυμίτης οἶνος E σεσηυένου H δραχμὰς ἑκατὸν Orib.: ρ PF: ι Ε: οὐγγίας ρ΄ ΗD: centum Dl 14 δήσας Orib. 15 δυσενεργείας 0L: δυσεργίας 0rib.: δυσερευγμίας E πό- νους νεύρων Di νεύρων πόνους· ὐποχονδρίων φρίκας καὶ ῥίγας χ. Ε: δυσερ γίας νεύρων, πόνους ὑποχονδρίων 0rib. 16 τὰ om. 0L 17 σήποντα καὶ ψύχοντα Di σήποντα Orib.: πήσοντα H: τὰ τῷ σήπειν ἀναιροῦντα E2)[*](18 num. cap. ψιδ΄ Ο: ψτη Di: νγ E θ. οἶνος E 19 πρὸς ὅσα E θυμίτης οἶνος E)

51 οἶνος ὀριγανίτης διʼ ὀριγάνου Ἡρακλεωτικῆς σκευάζεται ὁμοίως τῷ θυμίτῃ, ποιῶν πρὸς τὰ αὐτά.

52 οἶνος καλαμινθίτης, γληχωνίτης, ἀβροτονίτης ὁμοίως σκευάζονται τῷ διὰ θύμου, ποιοῦσι δὲ στομαχικοῖς καὶ ἀνορεκτοῦσι καὶ πρὸς ἔκτερον· οὐρητικοὶ γάρ εἰσιν.

53 οἶνος κονυζίτης ὁμοίως σκευάζεται· ἔστι δὲ πάντων μᾶλλον θηριακός.

54 οἶνος ἀρωματίτης οὕτως σκευάζεται· φοίνικος, ἀσπαλάθου, καλάμου, νάρδου Κελτικῆς, ἑκάστου χοίνικα λειώσας φύρασον γλυκεῖ, καὶ ποιήσας εὐμεγέθεις μάζας βάλε εἰς γλεύκους αὐστηροῦ ξέστας εἴκοσι καὶ ἔασον ἡμέρας μ΄, σφηκώσας τὸ ἀγγεῖον, εἶτα διυλίσας ἀποτίθεσο. ἢ καλάμου ὁλκὰς 𝔮΄, φοῦ δραχμὰς ἑπτά, κόστου δραχμάς β´, νάρδου Συριακῆς δραχμάς 𝔮´, κασσίας δραχμὰς η´, κρόκου δραχμὰς δ´, ἀμώμου δραχμάς ε´, ἀσάρου δραχμὰς δ´, λειώσας καὶ ἐν ὀθονίῳ δήσας χάλασον εἰς πετρητὴν γλεύκους, καὶ μετὰ τὸ ἀποζέσαι τὸν οἶνον μετάγγιζε.

ποιεῖ δὲ πρὸς πόνους θώρακος, πλευροῦ, πνεύμονος, δυσουρίαις, 2 ῥίγεσιν, ἐμμήνοις ἐπισχεθεῖσι καὶ τοῖς διὰ κρυμῶν ὁδεύουσιν ἁρμόζει πινόμενος καὶ πρὸς τοὺς πάχος γεννῶντας· περιποιεῖ δὲ καὶ εὔχροιαν, ὑπνωτικός τέ ἐστι καὶ ἀνώδυνος, τοῖς περὶ κύστιν καὶ νεφρούς ἁρμόζων πάθεσιν.

[*](3 SIM. Pl. XIV 105 (e S; N.); Geop. VIII 7.)[*](6 SIM. Geop. VIII 10; Pl. XIV 105.)[*](8 SIM. Pl. XIV 107. 115 (e S. N.).)[*](1 num. cap. ψιε´ O: ψιθ Di: νδ E ὀριγανίτης οἶνος E οἶνος om. Di ὀρειγανίτης P δι᾿ om. E ὀρειγάνου P ἡρακλειωτικῆς P (at cf. D. III 27): ἡρακλεωτικοῦ H)[*](3 num. cap. ψι𝔮´ O: ψκ Di: νε E οἶνος om. Di γληχονίτης P 4 σκευάζονται E: σκευάζεται reliqui)[*](6 num. cap. ψιζ´ O: κκᾱ Di (sic): ν𝔮 E post κονυζίτης add. οἱ δὲ ἀμαρακίτην E)[*](8 num. cap. ψιη´ O: om. Di: νζ E ὁ δὲ ἀρωματίτης οἶνος (οἶν. om. Di) EDi 10 γλυκεῖ OLDl: γλεύκει E, cf. Pl. l. s. βάλλε F 11 κἴκοσι PL: κ´ FE: ιβ´ HDi 12 ἢ PL.: ἄλλως E: σκευάζετα δὲ καὶ ἄλλως QDi: alii vero sic conficiunt Dl 𝔮] ῆ QDi: ζ. VII Di: ⩹ ⩹ 𝔮· οἱ δὲ ⩹ ⩹ δ E φοῦ] φοίνικος E 13 ⩹ ⩹ ζ E: ζ´ HDi (ut ubique): δραχμὰς ζ´ F post δραχμὰς β´ add. φοῦ ⩹ ⩹ ζ E 14 ἀμώμου ⩹ ⩹ ε· κασίας ⩹ ⩹ ῆ· κρόκου E 15 ἀσάρου — δ om. E ταῦτα ὁμοῦ λειώσας Dl λειώσας ὁμοί(ι in ras.)ως ἐν ὀθ. E 16 κατάγγιζε Q 17 δυσουρίας L δυσουρίαις τε καὶ Di 18 ἐμμηνίοις Di διὰ κρυμῶν PL: διακρύων E: διὰ κρυμὸν reliqui 19 ἁρμόζει addidi e Di ποιεῖ OL 21 νεφροις OLDi)