De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

36 ὁ δὲ κέδρινος ἢ ἀρκεύθινος ἢ κυπαρίσσινος ἢ δάφνινος ἢ πιτύινος ἢ ἐλάτινος σκευάζεται ὁμοίως· χρὴ γὰρ τὰ ξύλα νεότμητα σχίζοντας, ὅτε τὸν καρπὸν ἐκδίδωσι, τιθέναι πρὸς ἥλιον ἢ ἐν βαλανείῳ ἢ πρὸς πυρί, ὥστε συνιδρῶσαι, καὶ μίσγειν τῷ χοεῖ τοῦ οἴνου μνᾶν μίαν, καταστήσαντάς τε ἐᾶν δύο μῆνας, εἶτα μεταγγίζειν καὶ ἡλιάσαντας ἀποτίθεσθαι. πληροῦν δὲ δεῖ τὰ ἀγγεῖα ἐπὶ τῶν σκευαστῶν οἴνων· ἀποξύνει γάρ τὰ ἀπόκενα.

[*](17 SIM. Pl. XIV 112 (e S. N.).)[*](1 πλεονάζει ὠς ἐν γ. E ὁ om. QDi 2 τὸ ψύχειν Di: τὰ ψύγη F παραπλακῇ LQDi 3 ῥητίνῃ addidi ex E 4 ἀπιθοῦσι L: ἀπειθοῦσι F 8 τοῖς καταρροιξ. E 10 γυναιξί om. E τε E: δὲ reliqui ἡλκωμένοις LQDi)[*](12 num. cap. χ𝒢θ΄ Q: ψβ Di: λζ E δὲ οἶνος E γλυκεῖ 13 τετρυ- γημένων E: ποιυ μένων (sic) L: recentes et maritimos Dl: om. reliqui 14 τῷ addidi γλυκεῖ FEDl: γλεύκει reliqui, cf. D. I 69, 4 p. 66, 9)[*](17 num. cap. ψ΄ Q: ψγ Di: λη E ὁ δὲ δρύινος καὶ κέδρινος καὶ ἀρκεύ- θινος καὶ κ. καὶ δ. καὶ π. καὶ ἐλάτινος οἶνος Ε κέδινος ναρκωθινὸς L 20 ἥλιον βαλανείῳ ἢ πρὸς πυρὶ L: ἡλίῳ ἢ βαλανείῳ ἢ πυρί (πρὸς ἥλιον ἢ ἒν βαλανείῳ ἢ ὅλως πρὸς π. corr. H2): aut sole aut in balneo siccanda sunt Dl πρὸς om. Di τῷ πυρὶ E 21 χοὶ DiQ: χόει E μίαν om. E κτατή- σοντας L: κατασταθμίσαντας E: καταμίξαντας QDi: correxi 22 μῆνας δύο H: μῆνας Di: β΄ μῆνας F μνᾶς E ἀποθέσθαι E 23 δεῖ om. L σκευαστῶν Di: σκευασίμων LQ: σκενασιτῶν E 24 γὰρ] τε L, fort. δὲ ἀπο- κείμενα L)
26

2 ἄθετοι μέντοι οἱ φαρμακώδεις οἶνοι τοῖς ὑγιαίνουσι. θερμαντικοὶ δὲ πάντες οὗτοι, οὐρητικοί, ὑποστύφοντες· ὁ μέντοι δάφνινος θερμαντικώτερος.

γίνεται δὲ καὶ ἐκ τοῦ καρποῦ τῶν μειζόνων κέδρων οἶνος· δεῖ δὲ τῷ χοεῖ τοῦ γλεύκους ἡμιμναῖον κεκομμένων τῶν κεδρίδων μεῖξαι, ἡλιάσαι τε ἐφʼ ἡμέρας μ΄, μετὰ δὲ ταῦτα διυλίζειν καὶ μεταγγίζειν. γίνεται καὶ ὁ ἐκ τῶν ἀρκευθίδων τοῦ καρποῦ ὁμοίως τῷ κεδρίτῃ, τὰ αὐτὰ ποιῶν.

37 κεδρίτης δὲ γίνεται οὕτω· κεδρίαν πλύναντες ὕδατι γλυκεῖ διακλύζουσιν ἕκαστον κεράμιον κυάθῳ ἐνί, καὶ οὕτως πληροῦσι γλεύκους.

θερμαντικὸς δὲ καὶ οὗτος γίνεται καὶ λεπτυντικός, βηχὶ παλαιή ἁρμόζων δίχα πυρετῶν καὶ πόνοις θώρακος καὶ πλευρῶν, στρόφοις, ἕλκεσι τοῖς ἐν κοιλίᾳ καὶ ἐντέροις, ἐμπυικοῖς, ὑρωπικοῖς, ὑστερικαῖς· ποιεῖ καὶ πρὸς ἕλμεις καὶ πρὸς ῥίγη, βοηθεῖ καὶ θηριοδήκτοις καὶ ἑρπετὰ κτείνει, ὠταλγίας τε ἐνσταζόμενος ἰᾶται.

38 ο ἶνος πισσίτης σκευάζεται διὰ πίσσης ὑγρᾶς καὶ γλεύκους· δεῖ δὲ τὴν πίσσαν πλύνειν πρῶτον μὲν θαλάσσῃ ἢ ἅλμῃ ἐφʼ ἱκανόν, μέχρι ἄν λευκανθῆ, καὶ ἡ θάλασσα καθαρὰ ἀπορρέῃ, ἔπειτα ὕδατι γλυκεῖ, καὶ τοῖς ὀκτὼ χοεῦσι μίσγειν [*](4 SIM. Pl. XIV 112 e S. N.).) [*](9 SiM. Pl. l. s. XXIII 52.) [*](18 SIM. Col. r. r XII 23; Plut. quaest. conv. V 3 (676 C); Pl. XXIII 46 sq.) [*](18 EXC. Orib. I 403 D. (οἶνος — ἄοθματα).) [*](2 οὗτοι om. HDi καὶ ὑποστύφοντες E 3 θερμαντικώτατος Ε 4 nov. cap. (λθ) nc. E κεδρίδων LE, at cf. D. I 77, 4 (77, 24) Pl. XXIV 24 τῶν κεδρίδων τῶν μειζόνων E εἰς τὸν χοῦν E κεδρίνων F 6 ἐᾶσαί τε ἐπὶ ἡμ. E 7 a γίνεται cap. μ inc. E ἐκ τοῦ τῶν ἀρκ. καρποῦ Spr. ὁ addidi 8 καὶ τὰ αὐτὰ E) [*](9 num. cap. ψά Q: ψε Di: μα E δὲ ρῖνος E οὕτως FE: ρὕτω reliqui 12 οὕτως E 13 καὶ addidi 15 ὑδρωπικσῖς ἐμευικοῖς E ποιεῖ—ῥίγη om. QL, superscr. H2: verba D. esse testatur Dl ἕλμις E: ἕλμινς Di: ἐλμινθας H2 πρὸς (alt.) fort. delendum, cf. D. vol. II praef. XXI 16 καὶ (Pr.) om. HDi καὶ (alt.) om. Di ὠταγίαν E) [*](18 num. cap. ψβ΄ Q: ψq Di: μβ E κισσίτης δὲ οῖνος 0rib. κισσινεί- της E post σκευάζεται del. οὕτως E2 19 πρῶτον πλύνειν θαλ. QDi ἢ om. L 20 ἄχρι ἂν 0rib.: ἄχρη οὗ E: μέχρις ἂν QDi 21 η 0rib.EFDi)

27
οὐγγίας β΄ πίσσης καὶ ἐᾶν, μετὰ δὲ τὸ ἀναζέσαι καὶ καταστῆναι μεταγγίζειν.

ἔστι δὲ θερμαντικός, πεπτικός. σμηκτικός, ἀνακαθαρτικός, 2 εὔθετος τοῖς περὶ θώρακα, κοιλίαν, ἧπαρ, σπλῆνα, ὑστέρας πόνοις δίχα πυρετοῦ καὶ χρονίοις ῥεύμασι καὶ ἑλκώσεσι τῶν ἐν βάθει· ποιεῖ καὶ πρὸς βῆχας, βραδυπεψίας, πνευματώσεις, ἄσθματα, καὶ πρὸς στρέμματα δὲ μᾶλλον τοῦ ὄξους μετʼ οἰσυπηρῶν ἐρίων.

39 ἀψινθίτης δὲ ποικίλως σκευάζεται· οἱ μὲν γὰρ τοῖς μη΄ ξέσταις τῷ Ἰταλικῷ κεραμίῳ γλεύκους μείξαντες ἀψινθίου Ποντικοῦ λίτραν μίαν ἕψουσι, μέχρι τὸ τρίτον ἀπολειφθῇ· ἔπειτα προσεπιχέαντες γλεύκους ξέστας ἐνενήκοντα καὶ ἀψινθίου ἡμίλιτρον καὶ ἐπιμελῶς μείξαντες καταγγίζουσι, κατασταθέντα δὲ διυλίσαντες ἀποτιθέασιν. οἱ δὲ μνᾶν ἀψινθίου τῷ μετρητῇ τοῦ γλεύκους ἐμβρέχουσιν ἐπὶ μῆνας τρεῖς· οἱ δὲ μνᾶν ἀψινθίου εἰς τὸ κεράμιον καθιᾶσι, κόψαντες καὶ ἐνδήσαντες εἰς ὀθόνιον ἀραιὸν ἐπὶ μῆνας δύο.

οἱ δὲ ἀψινθίου 2 τρεῖς οὐγγίας, ἔνιοι δὲ τέσσαρας, καὶ νάρδου Συριακῆς, κιναμώμου, κασσίας, καλάμου, σχοίνου ἄνθους, ἐλάτης φοινικίνης [*](9 SIM. Pl. XIV 109 (e S. N.) XXIII 52; Col. r. r. XII 35, Geop. VIII 21.) [*](9 EXC. 0rib. I 404 D. (ἀψινθίτης — ἀποτιθέασιν, ἔστι δὲ — ἐπεχόμενα).) [*](1 οὐγγίαν πίσσης Orib.: οὐγκίαν μίαν πίσσης ἢ β Ε: οὐγγίαν πίσσης ἢ δύο Di: dimidia uncia picis Dl 2 μεταγγίζειν Orib.: καταγγίζειν reliqui 3 σμη- κτικός om. L 4 καὶ κοιλίαν 0rib E καὶ ἧπαρ καὶ σπλῆνα E καὶ ὑστέρας HDi ὑστέραν LF, at cf. Pl. XXIIΙ 47 vulnarum dolori, si sine febre sint 5 πόνους Di: πόνον E δίχα δὲ E τοἴς χρονίοις E τῶν] τοῖς Di 6 ἐμ- πνευματώσεις Orib. 7 post μᾶλλον 4 litt. (μετὰ? ) del. E2 τοῦ ὄξους om. QDi) [*](9 num. cap. ψγ΄ Q: ψζ Di. ιγ E, cf. D. II 23, 3 (31, 7) δὲ οἶνος E 10 εἰς μη΄ ξέστας Orib.: τοῖς μ΄ καὶ η΄ ξέσταις Di ἰταλικοὺς ἐν κεραμίῳ Orib. τῶ ἰταλικῶ κεραμίω (κεράμω F) ΕF : τῶν ἰταλικῶν κεράμων (κεράμω H, κερα- μίων Di) LHDi: glossam delevi coll. Orib. V 84 τό Ἰταλικὸν κεράμιον ἔχει ξέστας μη΄ γλεύκους addidi coll. Pl. XIV 109 11 μίαν] α QDi: om. 0rib. μέχρι οὗ E ἀπολει (sic)F: ἀποληψῆ E 12 εἶτα Orib. γλεύκουες ὄξους Di ἐννενήκοντα LQDl: ἕξ 0rib.: q E: Di 13 ἡμιλίτριον E καὶ addidi 14 διυλίζουσιν DiQ: διυλίσαντες ἀποτίθενται E οἱ δὲ — μῆνας τρεῖς om. H: οἱ δὲ — ἐμβρέχου- σιν om. E: οἱ δὲ μνᾶν ἀψ. εἰς τὸ κεράμιον καθιᾶσι καὶ τῷ μετρητῇ τοῦ γλ. ἐμ- ρέχονσι κόψαντες Di, at cf. Dl 16 post κεράμιον add. τοῦ γλεύκους E 17 εἰς om. LQ ἐῶσιν ἐπὶ Di δύο] β HEDi 18 v Γο E: τρεῖς οὐγγ. Q: νὐγγ. γ΄ Di τέσσαρας] δ HEDi 19 σχίνου ἄνθους, καλάμου Di φοινίκης Di)

28
κίνης ἀνὰ οὐγγίας β΄ καθιᾶσιν εἰς μετρητὴν γλεύκους ἐν ὄλμῳ κόψαντες καὶ σφηκώσαντες ἐῶσι δίμηνον· εἶτα διυλίσαντες καὶ καταγγίσαντες ἀποτίθενται. οἱ δὲ εἰς γλεύκους μετρητὴν νάρδου Κελτικῆς δραχμάς ιδ΄ καὶ ἀψινθίου δραχμάς μ΄ καθιᾶσιν, ἐν ὀθονίῳ δήσαντες, καὶ μεθʼ ἡμέρας μ΄ μεταγγίζουσιν.

3 οἱ δὲ εἰς κ΄ ξέστας τοῦ γλεύκους λίτραν μίαν ἀψινθίου ἐμβάλλουσι καὶ πιτυίνης ῥητίνης ξηρᾶς οὐγγίας β΄· μετὰ δὲ ἡμέρας δέκα διυλίσαντες ἀποτίθενται.

ἐστι δὲ εὐστόμαχος, οὐρητικός, ἡπατικοῖς νεφριτικοῖς ἰκτερικοῖς χρήσιμος, καὶ βραδυπεπτοῦσιν ἀνορέκτοις κακουμένοις στόμαχον, καὶ πρὸς ὑποχονδρίων τάσιν χρόνιον καὶ ἐμπνευματώσεις, ἕλμινθας στρογγύλας, ἔμμηνα ἐπεχόμενα, πρός τε ἰξίας πόσιν πλεῖστος ποθεὶς καὶ ἐξεμούμενος ἁρμόζει.