De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

5 ἡ δὲ στρογγύλη ποιεῖ μὲν πρὸς ἂ καὶ ἡ προειρημένη, ἐκ περισσοῦ δὲ βοηθεῖ ἄσθματι, λυγμῷ, ῥίγει, σπληνί, ῥήμασι, σπάσμασιν, ἀλγήμασι πλευρᾶς ποθεῖσα μεθʼ ὕδατος. ἀνάγει δὲ σκόλοπας, ἀκίδας ⟨καὶ⟩ λεπίδας ὀστῶν καταπλασσομένη ἀφίστησι καὶ σηπεδόνας περιχαράσσει καὶ τὰ ῥυπαρὰ περικαθαίρει ἕλκη καὶ τὰ κοῖλα πληροῖ σὺν ἴριδι καὶ μέλιτι· σμήχει δὲ καὶ οὖλα καὶ ὀδόντας. δοκεῖ δὲ καὶ ἡ κληματῖτις πρὸς κὰ αὐτὰ ποιεῖν, ἐλαττοῦται μέντοι τῇ δυνάμει τῶν προειρημένων.

5 γλυκύρριζα· οἱ δὲ Ποντικὴν ῥίζαν, οἱ δὲ γεντιανήν, [*](1 SIM.: Zop. Orib. II 591) Pl. XXV 141. XXVI 142. [Theophr.] l. s. eup. I 166. 167. 162. 186. 188. 200 — Pl. XXV 166 ecup. I 76 (132) I 79 (133).) [*](11 SIM.: [Theophr.] h. pl. IX 13, 2 (unde Pl. XXV 82) Pl. XXII 24 e S. N.) cf. Pl. XI 284.) [*](11 EXC.: Orib. XI s. v. (γλυκύρριζα — λύκιον); Gal. XI 858 (unde Orib. II 625 V 608; Aet. I s. v., Paul. Aeg. VII c. 3 s. v.) cf. Gal. XIII 51. praet. Ps. D. de h. fem. 42 (e Dl. Isid. XVII, 8 34. Hes. s. v. γλυκεῖα.) [*](1 πάντα om. Crat. CE λόχια Crat. CEDi 2 τὸ αὐτὸ Crat.E 3 προειρημένη] πρὸ αὐτῆς C 4 ἄσθματι — ῥίγει del. A2, om. corrector C ἄσθματι] αἵματι C ἄσθματι καὶ E 5 ῥήγμασι superscr. musculis P: ῥήγματι καὶ σπάσματι E ἀλγήμασι πλευρᾶς om. Crat.: ἀλγήματι EC (post πλευρἅς transpos.) ποθεῖσα δὲ (ad insequ. trahit) Crat. at cf. D. eup. II 35 (248) Dl pleureticis cum aqua bibitus singulariter medetur 6 ἄγει C δὲ καὶ EHDi καὶ addidi 7 ἀφίστησι om. C σηπεδόνας superscr. postema P (m. rec.), unde σηπεδόνας ἥτις παρὰ Λατένοις πόστεμα V καθαίρει Crat. CDi: ἀποκαθαίρει E 8 καὶ (pr.) om. C τὰ δὲ C πληροῖ] σαρκοῖ C: superscr. A2 μέλιτε μιγεῖσα E 9 δὲ (pr.) del. E2 δοκεῖ — προειρημένον om. C, del. A2 πρὸς om. Di 10 in fine cap. aliena ex Pa. Ap. 20 add. ADi (marg. H2) καλεῖται δὲ αὕτη καὶ ἀράριζα καὶ μελεκάπρουμ καὶ ἐρέστιος (ἐφέστιος AH) καὶ λεστῖτις καὶ πυξιόνυξ καὶ δάρδανον καὶ ἰοντῖτις, Γάλλοι δὲ καλοῦσιν αὐτὴν θέξιμον, Αἰγύπτιοι δὲ σοφοέφ (σοποέφ H: σεποέφ A), Σικελοὶ δὲ (om. ADi) χαμαίμηλον, Ἰταλοὶ τέρραι μάλα (τεράμαλα Di), Δάκοι ἀψίνθιον χωρικόν. γένεται εἰς τόπους ὀρεινοὺς καὶ θερμοὺς καὶ ὁμαλοὺς ἢ τραχεῖς καὶ πετρώδεις (ἢ — πετρ.) om. A). ποιεῖ δὲ πρὸς πυρετὸν βαρύν οὕτως· ἀριστολοχίᾳ (ἀριστολοχίαν AM: ἀριστολόχειαν pv) ἐπʼ ἀνθράκων ὑποκάπνισον (κάπνισον M) τὸν πυρέσσοντα, καὶ παυθήσεται ὁ πυρετὸς καὶ [om. Di) τραύματα ἐπιπλασσομένη ίᾶται. μετὰ δὲ (καὶ μετὰ AH) κυκέρου καὶ δρωκοντίου σπέρματος καὶ μέλιτος τοῖς ἐν ῥενὶ καρκινώμασι βονθεῖ (ἰἅται AH), μετ᾿ ἐλαίου δὲ ἢ ὑείου στέατος ἑψηθεῖσα ῥίγη συγχριομένη θεραπεύει. Quae insuper habent HA καὶ Κρατεύας ὁ ῥιζοτομικὸς (ῥιζοτόμος A) καὶ Γαληνὸς (γαλὸς HA) τὰ αὐτὰ περὶ αὐτῆς εἰρήκασι, καὶ ὅτι τοὺς ποδαγρικοὺς ὠφελεῖ e cod. C excerpta sunt.) [*](11 num. cap. τκ ODi: Ϛ E tit. περὶ γλυκυρίζης FHDi: περὶ γλυκυρέζου A γλυκύριζον CE Aet. Paul. Aeg. (cod. Mat) post γλ. syn add. Di, superacr. H2, ord. syn. perturb. A ποντίαν ῥίζαν A: ποντικὴν γεντιανήν, οἱ δὲ)

9
οἱ δὲ Σκύθιον, οἱ δὲ ἄδιψον, οἱ δὲ σύμφυτον καλοῦσι· γεννᾶται πλείστη ἐν Καππαδοκίᾳ καὶ Πόντῳ. ἐστι δὲ θαμνίσκος ῥάβδους ἔχων διπήχεις, περὶ αἷς τὰ φύλλα πυκνά, ἐοικότα σχίνῳ, λιπαρά καὶ κολλώδη ἁψαμένῳ· τὸ δὲ ἄνθος ὑακίνθῳ ὅμοιον, καρπὸς δὲ πλατάνου σφαιρίων μέγεθος, τραχύτερος, λοβοὺς ἔχων ὡς φακοῦ, πυρρούς, μικρούς· ῥίζαι μακραί, πυξοειδεῖς ὡς γεντιανῆς, ὑπόστρυφνοι, γλυκεῖαι, χυλιζόμεναι ὥσπερ τὸ λύκιον.

ποιεῖ δὲ τὸ χύλισμα πρὸς τραχύτητας ἀρτηρίας· δεῖ δὲ 2 ὑποτιθέντας τῇ γλώσση ἀποχυλίζειν. ἁρμόζει δὲ καὶ πρὸς καῦσον στομάχου καὶ πρὸς τὰ ἐν θώρακι καὶ ἥπατι ψωριάσεις τε κύστεως καὶ νεφρίτιδας πινόμενον μετὰ γλυκέος ἄδιψόν τέ [*](5 RV: γλυκύρριζα· οἱ δὲ Ποντικὴ ῥίζα, οἱ δὲ γλυκήρατον, οἱ δὲ γλυκύφυτον, οἱ δὲ Σκύθιον, οἱ δὲ ἄδιψον, οἱ δὲ σύμφυτον, οἱ δὲ λεοντίδα, οἱ δὲ κόλυθρα, οἱ δὲ λιβυεστασο, οἱ δὲ ὤμοιν, οἱ δὲ πέενθα, οἱ δὲ σεμεθεώρ, Ῥωμαῖοι δουλκιράδιξ.) [*](9 SIM.: Scrib. L. 75 Pl. XXII 25 eup. I 94 (139) — eup. II 1 (226) — [Theophr.] l. s. Pl. XXII 25 — Pl. l. s. eup. I 58 (270) Zop. (Orib. II 557) — [Theophr.] l s. Pl. XXII 26 — Pl. l. s. eup. II 102 (303) — [Theophr.] l. s. Pl. XXII 26 — Pl. l. s. eup. I 162 (177) — Zop. (Orib. II 553) Pl. l. s. — Pl. eup. I 190 (194) cf. Zop. (Orib. II 590).) [*](ποντικὴν ῥίζαν E 1 κύθιον PV: om. Dl: σκυθικὴ ῥίζα [Theophr.] ἄδιψον] cf. Pl. XXII 25 [Theophr.] h. pl. IX 13, 2 Pl. XI 284 οἱ δὲ σύμφυτον add. e Dl καλοῦσι om. A, sequ. Syn. Romanum 2 γεννᾶται δὲ E θάμνος RE 3 ἔχων] φέρων NE ἃς] αἷς E: οὓς reliqui 4 σχοίνῳ A: ἐχίνῳ Pl. (manifesto errore) cf. Salm. l. s. 123 ὑακινθίνῳ N 5 δὲ ὧς E σφαιρίω RA cf. Dl semen platani similem et aspru, in quo semine est latities sicut lenticulae. sententia haec eet: fructus (i. e. Fruchtstand) rotundam asperamque platani pillulam aemulari videtur, parvis siliquis subrafis constans, in quibus semen est. cf. Flückiger, Pharm.3 382. non recte Salm. l. s. D. duo genera glyc. confudisse putat 6 φακοὺς R μικρούς P: μακρούς reliqui: om. RDi: del. A2 πυξώδεις E: πυρροειδεῖς A (superscr. πυξοειδής A2) 7 ὥσπερ] ὡς RDi 8 ante λύκιον del. γλαύκιον ἢ E2 9 τραχύτηατα N: τραχύτητος C: τραχυνθείσας E 10 ὑποτεθέντας P ὑποχυλίζειν C post ἀποχυλίζειν del. ὁ χυλὸς μέσον θερμοῦ καὶ ψυχροῦ A2 11 τὰς ἐν θώρακι καὶ ἥπατι φλεγμονὰς E ἡπατικούς (κοῖς) N) R 12 τὰς ἐν κύστει R νεφρίτιδος C (superscr. A2): νεφριτικοῖς N: νεφριτικούς E τε] δὲ R) [*](13 C fol. 92r: N 34 γλυκύριζον C ῥίζα addidi γλυκήρατον CN: γλνκύρατον Di: suspectum 15 λεόντιδα C: λεοντικα NDi: om. HA CΙCΛΥΘΡΑ CN: συσλίθρα Di: om. HA: correxi coll. Ath. III 76f. Suid. s. v. λιβυεστασο CN: λιβυεστασώ Di: om. HA: corrupta 16 ὤμοιν ὁμοίως C, unde ὁμοινόμοιος Di πέενθα ὁμοίως, unde πεενθαόμοιος Di σεμεθεωρ N: σεμεθεω C: om. HADi)

10
ἐστιν ἀποχυλιζόμενον καὶ τραυματικὸν περιχριόμενον καὶ στοματικὸν διαμασώμενον· καὶ τὸ ἀφέψημα δὲ τῶν ῥιζῶν προσφάτων πρὸς τὰ αὐτὰ ἁρμόζει. ἡ δὲ ῥίζα ξηρὰ λειοτριβηθεῖσα πτερυγίοις κατάπαστος ἐπιτήδειός ἐστιν.