De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

21 ἡρύγγη· οἱ δὲ κάρυον, οἱ δὲ ἠρύγγιον καλοῦσι. τῶν ἀκανθωδῶν ἐστιν, ἧς ἐν ἀρχῇ τὰ φύλλα λαχανεύεται εἰς ἁλμαίας συντιθέμενα· ἔστι δὲ πλατέα, τραχέα τοῖς πέριξ, ἀρωματίζοντα τῇ γεύσει, αὐξόμενα δὲ ἀκανθοῦται κατὰ πλείονας ἐξοχὰς καυλῶν, ἐφ᾿ ὧν κατὰ τὰ ἄκρα κεφάλιά ἐστι σφαιροειδῆ, ἀκάνθας περικείμενα ὥσπερ ἀστὴρ κύκλῳ ὀξυτάτας, σκληράς, ὧν τὸ χρῶμα χλμωρὸν ἢ λευκόν, ἐνίοτε δὲ καὶ κυανοῦν εὑρίσκεται.

2 ῥίζα δὲ ἐπιμήκης, πλατεῖα, μέλαινα κατὰ τὴν ἐπι|φάνειαν, ἔνδοθεν λευκή, δακτύλου μεγάλου τὸ πάχος, καὶ αὐτὴ εὐώδης καὶ ἀρωματίζουσα. φύεται ἐν πεδίοις καὶ τραχέσι τόποις.

[*](1 SIM.: Cels. V 2 Pl. XXVI 140 — eup. II 32 (245) — eup. II 30 (240) — eup. II 103. 104 (304) — eup. II 108 (306).)[*](9 SIM.: Theophr. h. pl. Vl 1, 3. Pl. XXII 18 sq. (e S. N. et Basso).)[*](9 EXC.: Orib. XI s. v. ἐρύγγιον (ἠρύγγη — τόποις); Ps. D. de h. f. 53 (e D. lat) de virt. med. cf. Gal. XI 884 (unde Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.). Hes. s. v. ἠγύγγιον.)[*](1 τῷ κόμη E παρευπλαστικὴ ἡ χρῆσις αὐτῆς E 2 βῆχα P: βῆχας reliqui 3 φωνῆς om, PFE: vocem reparat lassam Dl ἐπισταγμούς Di 4 τε post μέλιτι transpos. H. ad rem cf. Gal. XIII 51 5 καὶ del. E2 ὁλκῆς ⋖ ᾱ τὸ πλῆθος E 7 πεπλυμένου καὶ κεκαυμένου A)[*](9 num. cap. ODi: κβ E tit. περὶ ἠρύγγης FA: περὶ ἠρυγγίου HDi ἠρύγγιον HADi Ps. D.: ἠρύγγη, οἱ δὲ ἠρίγγυον E post ἠρύγγη syn. e R add. ADi: marg. H2 οἱ δὲ κάρυον — καλοῦσι om. Orib. ἠρύγγιον Theophr. h. pl. VI 1, 3: ἤρυγγος Nic. Th. 645. 849 10 ἀκανθῶν R ἐστν αὕτη HA καὶ εἰς FA (dittogr.) 11 ἁλμαίαν R συνθέμενα Di τραχέα om. Orib.: παχέα A (corr. A2) 12 αὐξανόμενα EFHA cf. D. IV 46 Misterhans Gr. Gramm.3 p. 176 ἀκανθοῦται] obrufo colore habent (ἐρυθροῦται?) Dl: om. R: post ἐξοχὰς transpos. Di 13 ἀφʼ ὧν Di κατὰ] καὶ R ἐστι om. R σφαιρώδη R 14 ὀξυτάτας κύκλῳ Di 15 λευκὸν ἢ χλωρὸν REDl ἐνίοτε δὲ] ἢ (καὶ om. C) RDl κυανοῦν] iaquintino colore Dl 16 ἡ ῥίζα E δὲ om. R πλατεῖα] σφόδρα C (superscr. A2): om. N 17 τὸ om. R πάχος μακρά CE: marg. add. A2 18 ἀρωματίζουσα καὶ εὐώδης E φύεται δὲ Orib.EDi ἐν τραχέσι C)
27

δύναμιν δὲ ἔχει θερμαντικήν· πινομένη δὲ ἄγει οὖρα καὶ ἔμμηνα καὶ στρόφους καὶ ἐμπνευματώσεις λύει, ἡπατικοῖς δὲ καὶ θηριοδήκτοις καὶ θανασίμοις ἁρμόζει σὺν οἴνῳ· πίνεται δὲ πρὸς τὰ πλεῖστα σὺν σταφυλίνου σπέρματι δραχμῆς μιᾶς τὸ πλῆθος. ἱστορεῖται δʼ ὅτι περιαπτομένη διαφορεῖ φύματα καὶ καταπλασσομένη.

[*](21 R V: ἠρύγγιον· οἱ δὲ ἐρύγγιον, οἱ δὲ ἠρύγγην, οἱ δὲ Γοργόνιον, οἱ δὲ ἐρυγηρίς, οἱ δὲ κάρυον, οἱ δὲ ὄργανον χλούνιον, οἱ δὲ ἕρμ⟨α⟩ιον, οἱ δὲ μυράκανθον, οἱ δὲ μῶλυ, Αἰγύπτιοι κρόβισος, προφῆται ἱμερτός, οἱ δὲ τραυλίζων, Ῥωμαῖοι καπίτουλουμ κάρδους, οἱ δὲ κάρδους τέρραι, οἱ δὲ Μουσάρουμ κάρδους, οἱ δὲ ἰρουνδινίνα κάρδους, οἱ δὲ κάρδους ἄλβους, Δάκοι σικουπνούξ, Σπάνοι κεντουμκάπιτα, οἱ δὲ ἐσκάρια, οἱ δὲ † λεβεννάτα, Ἄφροι χέρδαν, οἱ δὲ χίδα.)[*](1 SIM.: Pl. XXII 21 eup. II 109 (307) — Zop. Orib. II 596) Pl. l. s. eup. II 76 (288) — Pl. l. s. eup. II 40 (254) — Pl. eup. II 41 (256) — Zop. (Orib. II 567) Pl. 1. s. eup. II 54 (270) — Nic. Th. 645. 849 (ex Apollod.) Pl. XXII 18 eup. II 115 (316) — Pl. XXII 22 eup. I 149 (170).)[*](1 δὲ (alt.) om. HDi καὶ ἄγει H: ἄγει καὶ Di ἔμμηνα καὶ οὗρα E 2 καὶ (pr.) om. Di στρόφονς τε καὶ Di ἡπατικούς τε καὶ θηριοδήκτους R δὲ] τε E 3 θανάσιμον εἰληφόσι EFHADi σὺν οἴνῳ om. R πινομένη [om. δὲ) R 4 μιᾶς om. R 5 ἱστορεῖται δὲ καταπλασσομένη διαφοροῦσα φύματα E post περιαπτομένη transpos. καὶ (ἢ καὶ N) καταπλασσομένη RDi φύματα διαφορεῖ RDi καὶ om. P in calce cap. add. ἡ ῥίζα δὲ αὐτῆς (ταύτης ἡ ῥίζα H) πινομένη μετὰ ὑδρομέλιτος ὀπισθοτονικοὺς ἰᾶται καὶ ἐπιληπτικούς RDi cf. Pl. XXII 21. Archig. Aet. VI 17))[*](7 C fol. 125v: N 78 ἠρύνγειον ἢ γοργόνιον in tit. N post tit. iterat οἱ δὲ ἠρύνγιον N ὀρύγιον C: ὀγίνγιον N: om. HDiA: correxi (ἐγύγγιον 0rib.) οἱ δὲ ἠρύγγην om. NH 8 ἐρυνηρις RDi: ἐρινιρις HA: correxi ὄργανον C: superscr. A2: ὀρίγανον reliqui χλόνιον R: χλώνιον superscr. A2 cf. Pl. ΧΧII 20 portentosum est quod de ea traditur radicem eiuw alterutrius sexus similitudinem referre raro innentu 9 ἔρμιον ibri: correxi μόλυ CNDi: om. HA: correxi Αἰγύπτιοι suspectum cf. D. IV 89 κρόβυσσος HA 10 ϹΙϹΜΕΡΤΙϹ R: σίσμερτος AHDi: correxi coll. Pl. l. s. si viris contigerit mas (sc. radix), amabilis eri τραψλιζων C: τραψλιζω N: om. HADi: correxi καπιτουλουκμάρδους HADi 11 οἱ δὲ κάρδουε — ἄλβους om. HA κάρδους τέρραι scripsi: καρτερε RDi ΜΟΥϹΑΕΠΙΚΑΡΔΙΟΥϹ R: om. Di: correxi cf. Herm. XXXIII 386 12 ἰρουνδιδίνα N 13 σικουπνουξ᾿ (sic) C cf. Tomaschek l. s. 27 ἰσπανοὶ AHDi κιοτουκαπιτα RDi: κιουτουκαπιτά AH: correxi coll. Pl. XXII 20 οἱ δὲ ἐσκάρια — λεβεννάτα om. AHDi ἐσκάρια scripsi: σκοιαῤ R cf. A. Mai l. s. VII 413 Pl. XXII 25 λεβεννάτα C: λιβεννάτα N: corruptum. fort. ἐχινάτα 14 ΧΕΡ᾿ ΔΑΝ (sic) C cf. Ps. D. l. s. eryngion, quam Afri cherdan nocant Löw l. s. 410 post χέρδαν add. Di οἱ δὲ ἀρείαν χλόην (varia lectio ad ὀρίγανον χλούνιον videtur esse) οἱ δὲ χίδα om. AH)