De materia medica
Dioscurides Pedianus
Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.
111 σκόρδιον· φύεται ἐν ὀρεινοῖς τόποις καὶ ἑλώδεσι, φύλλα ἔχον ἐοικότα χαμαίδρυϊ, μείζονα δὲ καὶ οὐχ οὕτως ἐντετμημένα τὴν περιφέρειαν, ποσῶς τῇ ὀσμῇ σκορδίζοντα, στυπτικὰ δὲ καὶ ἔμπικρα κατὰ τὴν γεῦσιν· καυλία δὲ τετράγωνα, ἐφ᾿ ὧν ἄνθος ὕπέρυθρον.
[*](111 RV: σκόρδιον· οἱ δὲ σκόρβιον, οἱ δὲ πλευρῖτις, οἱ δὲ δύσοσμον, οἱ δὲ καλαμίνθη ἀγρία, οἱ δὲ Μιθριδάτιος, οἱ δὲ χαμαίδρυς, προφῆται αἷμα Ἀπόλλωνος, Αἰγύπτιοι ἀφόν, Ῥωμαῖοι τριξάγω παλούστρις.)[*](1 SIM.: Nic. Th. 583 (ex Apollod.) D. eup. II 122 (321) — Pl. XXI 145 eup. II 63 (278) — schol. Nic. Th. 70 eup. II 56 (268) Pl. l. s. — Zop. Orib. II 566 Pl. l. s. eup. II 62 (275) — Pl. l. s. 146 — Pl. eup. II 78 (292) — Nic. Th. 64 (ex Apollod.) Pl. 145 eup. II 128 (323) — Pl. l. s)[*](6 SIM.. Pl. XXV 63 (e I. B. ?).)[*](6 EXC.: Orib. XII s. v. (σκόρδιον — ὑπέρυθρον); cf. Gal. XII 125 (unde Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.) Ps. Ap. 70 (unde Ps. Orib. I 58).)[*](2 καὶ post θηρ. et ὑδρ. inser. N ἰκτερικοῖς (ante ὑδρωπ. colloc.) E: ἰκτεριῶσιν N 3 καὶ κεφαλαλγές (dittogr.) EH ἄγει] ὑπάγει E: ταράσσει N καὶ (alt.) om. E 4 καὶ θυμιώμενον om. NE καὶ καταπλασσόμενον (om. δὲ) N)[*](6 num. cap. υκε D: υκζ Di. E tit. περὶ σκορδίου FHADi σκόρδιον] de nom. cf. Gal. l. s. post σκόρδιον syn. add. ADi: mg. H2 cap. bis habet R s. v. σίνηπι ἄγριον ἢ καὶ σκόρδιον μέγα (C fol. 310v: N 139) et s. v. σκόρδιον φύεται μὲν E ἑλώδεσι τόποις A: locis montuosis et in silvis nascitur Dl: in campis pinguibus umidisque scordion nasci Pl. l. s. dicit 7 εὐμεγέθη μέντοι καὶ ὑποστρόγγυλα γωνίας ἔχοντα καὶ οὐχ οὕτως ἐντετμημένα R 8 ἐν τῇ ROrib.E 9 καυλίον σπιθαμιαῖον ἢ καὶ μεῖζον, ἐφ᾿ οὗ ἄνθος πορφυροῦν ἢ λευκὸν ἢ ὑπέρυθρον (λευκὸν ἢ ὑπέρ. ἢ πυρρόν N)· ῥίζαν λευκὴν ξυλώδη R (s. v, σίνηπι ἄγριον) post τετράγωνα marg. inser. σπιθαμιαῖα ἢ καὶ μείζονα A2 10 ἀφ᾿ ὧν PFADi ὑπέρυθρον del. et πορφυροῦν ἢ λευκὸν superscr. A2)[*](11 C fol. 321r: N 157: syn. om. libri Ps. Ap. 12 μιθριδάνιος libri: correxi coll. Pl. XXV 63 alteram Lenaeus (sc. Mithridati adscripsit) scordotim sive scordion ipsius manu adscriptam οἱ δὲ Μιθρ. post χαμαίδρυς transpos. HDi 13 ΑΙΜΑΠΟΔΟΤΟϹ RHADi (. . . γος C): prophetae haema podotos Ps. Ap. (Ack.): correxi 14 ΦΡΙ??ΑΤω R: φριξαγώ HDiA (τρισσάγο παλούστρις superscr. A3): correxi cf. D. III 98. Ps Ap. Latini trixaginem palustrem (Ack.))δύναμιν δὲ ἔχει ἡ πόα θερμαντικήν, διουρητικὴν ποτιζομένη χλωρὰ λεία· καὶ ξηρὰ δὲ ἀφεψομένη σὺν οἴνῳ πρὸς ἑρπετῶν δήγματα καὶ θανάσιμα, πρός τε δηγμοὺς στομάχου καὶ δυσεντερίαν καὶ δυσουρίαν δραχμῶν δυεῖν ὁλκὴ σὺν ὑδρομέλιτι·
καθαίρει καὶ πάχος πυῶδες ἐκ θώρακος, ποιεῖ καὶ πρὸς παλαιὰν 2 βῆχα καὶ ῥήγματα καὶ σπάσματα σὺν καρδάμῳ καὶ μέλιτι καὶ ῥητίνῌ ξηρᾷ μιγεῖσα ἐν ἐκλεικτῷ, καὶ ὑποχόνδριον χρονίως φλεγμαῖνον ἀναληφθεῖσα κηρωτῇ παρηγορεῖ. ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς ποδάγραν μετ᾿ ὄξους δριμέος περιχριομένη ἢ μεθ᾿ ὕδατος καταπλασσομένη· προστεθεῖσα δὲ ἔμμηνα κινεῖ· καὶ τραύματα κολλᾷ καὶ ἕλκη παλαιὰ ἀνακαθαίρει καὶ ἀπουλοῖ σὺν μέλιτι· ξηρὰ δὲ ὕπερσαρκώματα στέλλει. πίνεται δὲ καὶ τὸ ἐξ αὐτῆς χύλισμα πρὸς τὰ εἰρημένα πάθη· ἐνεργέστατον δέ ἐστι τὸ Ποντικὸν καὶ τὸ Κρητικόν.
112 βήχιον· οἱ δὲ πίθιον, οἱ δὲ πήχιον, οἱ δὲ πετρώνιον καλοῦσι. φύλλα ἔχει ὅμοια κισσῷ, μείζονα δέ, ἓξ ἢ ἑπτὰ ἀπὸ [*](1 SIM.: Pl. XXV 100 D. eup. II 114 (314) — Pl. XXV 127 — Pl. XXVI 32 eup. II 6 (229) — Pl. XXVI 44— eup. II 109 (306) — eup. II 37 (250) — Pl. XXVI 27 eup. II 32 (245) — Pl. XXVI 137 eup. II 34 247) — Pl. XXVI 100 eup. I 235 (216) — Pl. XXVI 151 eup. II 78 (291) — Pl. XXVI 140 eup. I 189 (193).) [*](15 SIM.: Pl. XXVI 30 (e S. N): XXIV 135 ex I. B).) [*](15 EXC.: Orib. XI s. v. (βήχιον — τόποις); Gal. XI 850 (unde Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Hes. s. v. βήχιον (cf. Erot. s. v.).) [*](1 θερμαντικὴν στυπτικήν E 2 δὲ om. ΟD] ἀφεψημένη P: ἀφηψημένη F 8 θανασίμων R δηγμοὺς καὶ λυγμοὺς E καὶ δυσεντερίαν om. RE 4 δυεῖν δραχμῶν R: β (om. ὁλκὴ) HADi: ⋖ β ὁλκῆς E 5 ποιεῖ δὲ E 6 post σπάσματα 4 litt. eras. E2 καρδαμώμῳ N: cum cardamo Dl cf. D. eup. 32 (245) 7 ξηραι P: ξηρᾶ E: ξηρά reliqui: cum cardamo et melle accepto et resina sicca addita Dl cf. Pl. XXVI 27 ἐκλεικτῷ μιγεῖσα R. ἐν om. E ὑποχόνδρια χρονίως φλεγμαίνοντα NE 9 ἢ] καὶ E 10 καταπλασσομένη· τραύματα κολλᾶ· προστεθεῖσα δὲ E καὶ om. R 11 καὶ addidi 12 ὑπερσαρκήματα corr. E2 13 προειρημένα E ἐναργέστατον FHADi 14 Ποντικόν] λύδιον RA2·: λυδικὸν καὶ τὸ ποντικὸν καὶ κρητικὸν καὶ κιλίκιον E: ponticum creticum et livisticum omnibus melior est Dl: fort. καὶ τὸ Λυδικὸν e Dl addenda sunt) [*](15 num cap. υκς 0: υκη Di: ριθ E tit. περὶ βηχίου HADi post βήχιον syn. e R add. Di: post πετρώνιον A: mg. H2: syn. om. Orib. πίθιον] παρθένιον E πήχιον P. pecion Dl: ῥήχιον N: ῥίχιον Di: χίχιον FHA πέτωνον PF: πέτωμον H: πέγενον NADi: πέρπιτον E: periton Dl: correxi 16 ὅμοια κισσῷ] καθάπερ κισσοῦ Orib.)
2 ταύτης τὰ φύλλα λεῖα σὺν μέλιτι καταπλασσόμενα ἐρυσιπέλατα καὶ πᾶσαν φλεγμονὴν ἰᾶται· ὑποθυμιώμενα δὲ ξηρὰ εἰς ὑποκαπνισμὸν τοὺς ὑπὸ ξηρᾶς βηχὸς καὶ ὀρθοπνοίας ἐνοχλουμένους θεραπεύει, ὅταν χανόντες τὸν καπνὸν δέξωνται τῷ στόματι καὶ καταπίωσι· ῥήσσει δὲ καὶ τὰ ἐν θώρακι ἀποστήματα. τὸ δ᾿ αὐτὸ ποιεῖ καὶ ἡ ῥίζα ὑποθυμιωμένη καὶ ἔμβρυον τεθνηκὸς ἐκβάλλει ἐν ὑδρομέλιτι ἑφθὴ πινομένη.
[*](112 RV: βήχιον ἢ βήκιον· οἱ δὲ πήχιον, οἱ δὲ πετρίνη, οἱ δὲ πετρώνιον, οἱ δὲ πίθιον, οἱ δὲ παγγόνατον, οἱ δὲ χαμαιλεύκην, οἱ δὲ πρόχετον, οἱ δὲ ἀκρόφυλλον, οἱ δὲ χαμαίγειρον, Αἰγύπτιοι σααρθρά, Ῥωμαῖοι τουσσιλάγω, οἱ δὲ φαρφάριαμ, οἱ δὲ πουστουλάγω, Βέσσοι ἀσᾶ.)[*](7 SIM.: D. eup. I 170 (182) — Pl. XXIV 135 XXVI 30 eup. II 33 (245).)[*](1 αὐτῆς addidi post πρὸς inser. γῆν E κάτω] ἄνω NDiH (corr. H2) cf,. Pl. subalbida a terra, superne pallida: Dl. quae circa terra fuerint, alba sunt et superiora angulosa et viridia sunt et multa λευκά NOrib.Di 2 πρὸς τὰ om. Orib.E ἄνω] κάτω NDi 3 χλωρὸν ἢ ὠχρόν Ε (corr. E2) 4 τὸν καυλόν Di post τινὲς del. αὐτὸ E2 ἄκαυλον εἶναι (pro ὑπάρχειν) E Nigri sententiam impugnat D. cf. Pl. XXVI 30. D. praef. 7 5 ἡ ῥρίζα E ἄχρηστος om. Orib.NPl.: radi est illi tenuis et inutilis Dl: εὔχρηστος coni. Corn. propter sequentia φύεται δὲ Ε 6 καθύγρους Orib.: ἐν ὑγροῖς τόποις N 7 λεῖα om, E: post ἰᾶται colloc. 0: post καταπλασσόμενα N (in arch. mg. adscriptum fuit) 9 ἀποκαπνισμὸν N βηχὸς χρονίας E ὀχλουμένους NDi 10 ἐὰν E ὑποδέξονται E: δέξωνται post στόματι colloc. FHADi 12 καὶ (alt.) om. NDi ἔμβρυόν τε Di 13 post ὑδρομέλιτι inser. ὡς κυάθω E: cyatum unum Dl)[*](14 N fol. 29: cap. om. C ἢ βήκιον om. HDi πήχιον] ῥήχιον N: ῥίχιον Di: correxi 15 πετρώνιον] πέγενον NADi: πήγανον H2: correxi οἱ δὲ πίθιον om. A χαμαιλεύκη HDi: quidam eandem esse arcion et alio nomine chamaleucen putant Pl. XXVI 30 16 ἀρχόφυλλον libri: correxi cf. Salm. de hom. h. iatr. 53 χαμαιγιρον N: χαμαίγειρον Hp: χαμαίγαρον v: Pl. XXIV 135 folio populi, sed ampliore (sc. chamaeleuce i. e. bechion) 17 σααρθρά libri: fort. σαρθρά τουσσιλλάγω N: τουσιλλαγώ Di: cf. Pl. XXVI 30: marg. add. N (rec. man.) tusilago farfaria idem est φαρφαριάμ Di cf. Pl. XXIV 135. ind. I 24 18 de Bessorum nom ef. Tomaschek l. s. 28)113 ἀρτεμισία· φύεται μὲν ὡς τὸ πολὺ ἐν παραθαλασσίοις τόποις. | πόα θαμνοειδής, παρόμοιος ἀψινθίῳ, μείζω δὲ καὶ λιπαρώτερα φύλλα ἔχουσα. καὶ ἡ μέν τίς ἐστιν αὐτῆς εὐερνής, πλατύτερα ἔχουσα τὰ φύλλα καὶ τὰς ῥάβδους, ἡ δὲ λεπτοτέρα, ἄνθη μικρά, λεπτά, λευκά, βαρύοσμα· θέρους δὲ [*](113 RV: ἀρτεμισία μονόκλωνος· οἱ δὲ τοξιτησία, οἱ δὲ Ἐφεσφία, οἱ δὲ παρθενικόν, οἱ δὲ ὑπόλυσσον, οἱ δὲ ἀνακτόριος, οἱ δὲ σῴζουσα, οἱ δὲ λοχεία, οἱ δὲ λεύκοφρυς, προφῆται αἷμα ἀνθρώπου, Ῥωμαῖοι οὐαλέντια, οἱ δὲ σερπούλλουμ, οἱ δὲ ἕρβα ῥήγια, Γάλλοι πονέμ, Δάκοι ζουούστηρ.) [*](ἀρτεμισία ἑτέρα πολύκλωνος· οἱ δὲ χρυσάνθεμον, Ῥωμαῖοι ῥάνιουμ, οἱ δὲ ἕρβα Διανάρια, οἱ δὲ ἀρτεμίσιαμ.) [*](1 SIM.: Pl. XXV 73(?).) [*](1 EXC.: Orib. XI s. v. (ἀρτεμισία — αὐτῆς); Gal. XI 839; A. Mai l. s, VII 440 (e Ps. Ap. et D. lat), Ps. Orib. V 23 (e D. lat): Isid. XVII 9, 45; Hes. s. v. ἀρτεμσία cf. carm. de herb. 24.) [*](6 SIM.: Ps. Ap. 11.) [*](1 num. cap. υκζ 0: υκθ Di: ρκ E tit. περὶ ἀρτεμισίας F: περὶ ἀρτεμησίας HADi ἀρτεμησία μονόκλωνος RHA: ἀρτεμησία πολύκλωνος Di initio syn. e R add. ADi: marg. H2 μὲν ὡς τὸ πολύ om. Di: ἐπὶ τὸ πυλύ E 2 μείζοιν ROrib. cf, Pl. l. s. est autem absinthi modo fruticosa, maioribus foliis pinguibueque: Dl folia maiora et pinguia habens 3 τὰ addidi ex Orib. ἡ om. C αὐτῶν ἐστιν RDi: αὐτης ἐστιν E: ἐστιν om. Orib. 4 πλατύτερα τε R ἔχουσα post φύλλο transpos. Orib.E καὶ] κατὰ R τὰς] τοὺς FHADi ἡ om.E 5 λευκοτέρα R: λεπτοτέρας E: altera tenera tenuioribus (sc. follis) Pl.: altera tenera est Dl λεπτά μικρά C: μικρὰ καὶ λεπτά N: λεπτά om. Orib.Dl λευκὰ om. R: post ἄνθη tramspos. Di) [*](6 C fol. 20r: N 3 ἀρτεμησία CHADi τοξιτησία libri: toxotes Ps. Ap.: τοξότις carm. de h. l. s.: τοξότις· οἱ δὲ θυάς coni. Marc. 7 epesia Ps. Ap. parthenis Pl XXV 73: parthenicon Ps. Ap. apolissos Ps. Ap.: λυσσάς cognomen Dianae cf. Preller Robert gr. Myth. 330 A3 8 sozusa Ps. Ap. cf. Ἄρτεμις σώτειρα λοχεία] ΛΙΑ (sic) C. λεία NHA: correxi cf. Ἄρτ. λοχεία, λεχώ λευκόφρυξ R: λουκόφρυξ H: λευκόφριξ A: prophetae lycophras (lycoprasx) L) Ps. Ap.: λυκόφρυς carm. de h. 28: Λευκοφρυήνη cognomen Dianae eantropu Ps. Ap.: αἷμα Ἡφαίστου pap. mag. Lugd. ed. a Dieterich Jahrb. f. cl. Phil. Suppl. XVI 816 9 οὐλλέντια N: οὐλεντία HA σερπούλλου C: σερπουλούμ A: σερπυλλούμ H ἕρβα ῥέγια H: ῥήγα A (corr. A2) 10 πονεμ ibri at cf. Marc. Emp. 26 (260) artemisia herba est, quam Gallice bricumum appellant ζουούστη CHA cf. Tomaschek l. s. 28 11 C fol. 21r: N 3 ἑτέρα om. Di χρυσάνθεμον libri: crisantemis Ps. Ap. 12 ῥακίου Di cf, Ps. Ap. nomen herbae arthemisia tagantes. omoeos crisantemis, aegypti nym vocant, romani tanium vocant, alii eam vocant tanagitan (tanacutan V: lanaeitan L1), alii tanacipan τερτανάγετα RDiH: correxi coll. Veget. art. vet. II 6 vel radice Dianaria quam artemisiam dicimus ἀρτεμιάμ H)
2 ἀμφότεραι δὲ θερμαίνουσι καὶ λεπτύνουσιν· ἀποζεννύμεναι δὲ ἁρμόζουσιν εἰς ἐγκαθίσματα πρὸς ἀγωγήν ἐμμήνων καὶ δευτέρων καὶ ἐμβρύων καὶ μύσιν καὶ φλεγμονὴν τῆς ὑστέρας καὶ θρύψιν λίθων καὶ ἐποχὴν οὔρων. ἡ δὲ πόα καταπλασθεῖσα κατὰ τοῦ ἤτρου πολλὴ ἔμμηνα κινεῖ, ὁ δὲ ἐξ αὐτῆς χυλὸς συλλεανθεὶς σμύρνῃ καὶ προστεθεὶς ἄγει ἀπὸ μήτρας, ὅσα καὶ τὸ ἐγκάθισμα· καὶ ποτίζεται δὲ ᾑ κόμη πρὸς ἀγωγὴν τῶν αὐτῶν πλῆθος δραχμῶν τριῶν.
114 ἀμβροσία, ἣν ἔνιοι βότρυν, οἱ δὲ ἀρτεμισίαν καλοῦσι. [*](5 SIM.: PI. XXVI 159 eup. II 80 (293) — D. eup. II 70 284) — Pl. XXVI 81 — Pl l. s. eup. II 109 (308) — Pl. XXVI 159 eup. II 81 (293) — Zop. (Orib. II 597) Pl. l. s. eup. II 78 (291) — Zop. (Orib. II 598) Pl. l. s. eup. II 6 (2807).) [*](13 SIM.: Pl. XXVII 28 (e S. N. — Crat.).) [*](13 EXC.: Orib. XI s. v. (ἀμβροσία — στεφάνοις); med. Gal. XI 824 (unde Aet I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.): Isid. XVII 9, 80.) [*](1 ἐνίοτε μὲν τῶν ἐν μεσογείοις R τὸ] τῶνOrib. λεπτοκαρπότερον RDIE (corr. E2): λεπτόκαρφον FHDiA (λεπτοκαρπότερον sperscr. A2) 2 καυ- λέῳ R: fort. recte ἀνθῶν N περίπλεων FHDi χροιὰν PV 3 κη- ροειδοῦς τῆ χροιᾷ C: κηροειδὲς τῇ χροιᾷ Di: κηροειδές F: κιρροειδές H: κειροει- δοῦε P: κοροειδές A (κροκοειδές superscr. A3): minutos habens flores colori mel- lino profert] Dl λεπτὸν FHADi: λεπτοὑς C: λεπτῶν N post λεπτοῦ inser. ὃ READi ἀρτεμισίαν μονόκλωνονν EAH 5 ἀναθερμαίνουσι E καὶ λεπτύνουσι om. C (del. A2) ἑψόμεωαι E 6 εἰς γυναικεῖα ἐγκ. REDi 7 καὶ μύσιν] μύσιν τε Di 9 πολλὴ post καταπλ. transpos. R: om. A (spatio relicto) κιωεῖ] ἄγει E 10 λεανθεὶς σὺν R: λεανθεὶε (om. σὺν) FHADi τὰ ἀπὸ μήτρας καὶ τὸ ἔγκλυσμα ποτέζεται τῆς κόμης πρὸς ἀγ. R 11 καὶ eras, E2 καὶ πρὸς E των οὔρων γ τῶν αὐτῶν τὸ πλῆθος τριῶν E (corr. E2) 12 πλῆθος om. R quae iu fine add. DiH2 (in marg) e Ps. Ap. 13 interpolata sunt περὶ ἀρτεμισίας λεπτοφὑλλου (om. H2)· ἀρτεμισία λεπτόφυλλος (ἔστι καὶ ἑτέρα ἀρτεμισία λεπτ. H2), ἥτις γεννᾶται περὶ ὀχετοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ εἰς χώρας σπορίμους· τὸ ἄνθος οὖν ταὑτης καὶ τὰ φὑλλα τριβό- μενα ὀσμὴν ἀποδδίδωσι σαμψύχου. εἰ οὖν (δέ H2) τις ποωεῖ τὸν στόμαχον καὶ κόψει τήν βοτάνην ταύτην μετὰ ἀμυγδαλίνου ἐλαίου καλῶς καὶ ποιήσει ὡς μά- λαγμ καἰ δήσει ἐπὶ τὸν στόμαχον (καὶ ἐπιθήσει πανίῳ καί οὕτως ἐπὶ τὸν στό- μεχον θήσει H2), θεραπευθήσεται (τῇ πέμετῃ ἡθέρᾳ ὑγιαίνει H2)· εἰ δὲ καὶ τὰ νεῦρά τις ποωεῖ, τὸν χυλὸν ταύτης μετὰ ἐλαίου ῥοδίνου μίξας χρίει, θεραπευθή- σετκι (χρίε καὶ ὑγιαίνουσιν H2)) [*](13 num. cap. υκη 0: υλ Di: ρκα E tit. περὶ ἀμβροσίας HDi: περὶ ἀμ- βρωνίαε A post ἀμβροσία syu. e R add. Di: post καλοῦσι A: marg. H2 ἐκάλεσαν Orib.E)
δύναμιν δὲ ἔχει στύφουσαν σταλτικήν τε τῶν ἐπιφερομένων καὶ ἀποκρουστικὴν καταπλασσομένη.
115 βότρυς· πόα ἐστὶν ὅλη μηλίνη, θαμνοειδής, διακεχυμένη, πολλὰς ἔχουσα μασχάλας· τὸ δὲ σπέρμα ὅλοις τοῖς κλωνίοις περιπέφυκε, φύλλα κιχορίῳ ἐμφερῆ καὶ τὸ σύμπαν εὐῶδες ἱκανῶς· διὸ καὶ ἱματίοις συντίθεται. φύεται δὲ μάλιστα περὶ χαράδρας καὶ χειμάρρους.
δύναμιν δὲ ἔχει σὺν οἴνῳ πινομένη ὀρθοπνοίας παργηορητικήν· καὶ τοῦτο δὲ Καππάδοκες ἀμβροσίαν καλοῦσι, τινὲς δὲ ἀρτεμισίαν.
[*](114 RV: ἀμβροσία· οἱ δὲ βότρυς, οἱ δὲ [βότρυς] ἀρτεμισία, Ῥωμαῖοι κούπρουμ σιλβάτικουμ, οἱ δὲ ἄπιουμ ῥούστικουμ, Αἰυύπτιοι μερσεώ.)[*](8 SIM.: Pl. XXVII 55 (e S. N. — Crat.) — Pl. l. s. D. eup. II 39 (252).)[*](8 EXC.: Orib. XI s. v. (βότρυς — χειμάρρους); med. Paul. Aeg. VII 3 βότρυς· οἱ δὲ ἀμβροσίαν, ἄλλοι ἀρτεμισίαν. φυτόν ἐστιν εὐῶδες ἱκανῶς, ὃ σὺν οἴνῳ πινόμενον ὀρθοπνοῖκοὺς ὡφελεῖ.)[*](1 πολύκλαδος post ὕψος transpos. Di ὡς om. RDi cf. Pl. trium fere palmorum δυσπίθαμος (om. τὸ ὕψος) Orib. τοὑτου τὰ φύλλα (om. ἔχων) Orib.: φύλλα δὲ E 2 τῇ ἐκβολῇ N: τῇ ἐμβολῇ C (superscr. A2) 3 καυλία FHA: ῥαβδία superscr. A2 σπέρυατος R ἐοικότα 0rib.: ἐοικώς R μηδέποτε RDi: μήποτε FHA 4 τῇ om. Orib. (ὀσμὴ οἰν.) οἰωώδης] κω- ώδης R (superscr. A2): μηκωνώδης ἡδεῖα Di: semen odore uinoso Pl.: odo- rem vini habet Dl: post οἰνώδης del. καὶ εὐώδης E2 λεπτή om. RE 5 ἐμπλέκεται R: περιπλέκεται FHA τοῖς στεφάνοις Di: καὶ ἐν (om. N) στε- φάνοις R 6 στύφουσαν (superscr. λυτικήν A2) A: om. RDi at cf. Gal. l. s. στατικὴν PF: στακτικήν H: λυτικήν R τε addidi ex E ἐμφερομένων P 7 post καταπλασσομένη add. καὶ στύφουσαν ADi (superscr. H2))[*](8 num cap. υχθ O: υλα Di: ρκβ E tit. περὶ βότρυος HADi ἐστὶν πόα E θαμνοειδής, διακεχυμένη om, Orib.: botris erba est fruticosa, tota sparsa super terra Dl 10 φύλλα πολλὰ E: φύλλα δʼ ἔχει Orib. τὸ σύμπαν sc. φυτόν 11 ἰκανῶς· διὸ om. 0rib. 13 παρηγορεῖν Di: βοηθεῖν E: παρη- γορικήν P: παρηγορητικήν reliqui 14 καὶ ταύτην ἀμβροσίαν Di δὲ (pr.) om. E Καππαδόκαι HDi)[*](16 C fol. 22r: N 8 βότρυς seclusi 17 κουπρούμ NHDiA (κυπρούμ superscr. A2): κυπρουμ C μιλβατικουμ R)116 γεράνιον· τὸ μὲν φύλλον ὅμοιον ἀνεμώνῃ, ἐσχισμένον, μακρότερον δέ· ῥίζαν δὲ ἔχει στρογγύλην, γλυκεῖαν, ἐσθιομένην, ἥτις ποθεῖσα σὺν οἴνῳ ὅσον δραχμῆς μιᾶς πλῆθος ὑστέρας ἐμπνευματώσεις λύει.
καλεῖται δὲ ὐπʼ ἐνίων καὶ ἕτερον γεράνιον, ἔχον καυλία λεπτά, χνοώδη, δισπίθαμα, φύλλα μολόχῃ ἐμφερῆ καὶ ἐπʼ ἄκρων τῶν μασχαλῶν ἐξοχάς τινας ἀνανενευκυΐας, ὡς γεράνων κεφαλὰς σὺν τοῖς ῥάμφεσιν ἢ κυνῶν ὀδόντας. χρῆσις δʼ αὐτοῦ ἐν ἰατρικῇ οὐδεμία.
117 γναφαλλίου, οὖ τοῖς φύλλοις ἀντὶ γναφάλλου χρῶνται, [*](116 RΝ: γεράνιον· οἱ δὲ ἀξύφυλλον, οἱ δὲ μέρτρυξ, οἱ δὲ μθρρίς, οἱ δὲ καρδάμωμον, οἱ δὲ δρίγανον, προφῆται ἰεροβρύγκας, Ῥωμαῖοι πουλμώνια, οἱ δὲ κικουτάρια, οἱ δὲ γρουίνα, Ἄφροι ἰέσκ.) [*](γεράνιον ἕτερον· οἱ δὲ πελαργῖτις, οἱ δὲ τρίκα, οἱ δὲ γερανογέρων, Ῥωμαῖοι ἐχινάστρουμ, Ἄφροι ἰέσκ.) [*](1 SIM.: Pl. XXV1 108 — Pl. 1. s. 109 D. eup. II 72 (286).) [*](1 EXC.: Orib. XI s. v. (γεράνιον — ἐσθιομένην); med. Paul. Aeg. VII s: γεράνιον τὸ τὰ φύλλα ἔχον ἀνεμώνῃ ὅμοια, τὴν δὲ ῥίζαν ὲδώδιυον, ἥτις ποθεῖσα σὺν οἴνφ δραχμὴ μία ἐμπωευματώσεις ὑστέρας λύει· εὸ δὲ ἕτερον γεράνιον ἀχρεῖόν ἐστι πρὸς ἰατρικήν. Hes. S. V. γεράνιον.) [*](10 SIM.: Pl. XXVII 88 (e S. Ν.) Pl. XXIV 138 (e I. 8.) — Pl. l. s. Scrib. Larg. 121 D. eup. II 48 (260).) [*](10 EXC.: Orib XI s. v. (γωαφαλλίου — δυσεντερίαν); Gal. XI 861 (unde Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Hes. s. v. γναφάλιον.) [*](1 num. cap. υλ 0: υλβ Di: ρκγ E tit. περὶ γεραωίου FHADi post γεράνιον syn. e R add. Di: marg. H φύλλον ἔχει REDi ἀνεμώνης E 2 δὲ (pr) addidi ex 0rib. δὲ (alt) om. Οrib. ἔχει om. RDi ὑποστρόγγυλον CDi 3 σὺν] έν RDi: cum uino bibita Dl μιᾶς om. R 4 πνευματώ- σει RE 5 καὶ ante ὐπʼ ἐνίων transpos. R 6 δισπιθαμιαῖα RE μολόχη PFNE: μαλάχῃ reliqui cf. Ath. II 58d 7 ἀνανευκυίας P 8 τοῖς om. R ῥύγχεσιν κλιδων δὄόντας N: ῥύκεσιν λιδων ὀδόντας C: ῥύγχεσιν E ἐν om. H) [*](9 num. cap. υλα 0: υλγ Di: ρκδ E tit. περὶ ναφαλίου HADi: περὶ γναφαλλίου F γναφάλιον· τούτον τοῖς φύλλοις ROrib.Di post γναφ. syn. e R add. ADi: marg H2 γναφαλλίου PF: γναφαλίου H: γναφάλιον ADi: γναφάλλιον RE Pl. XXVII 88: γναφαλίς Scrib. L. 121 ξὑλλοις τιωὲς ROrib.Di γναφάλλων E: γναφάλλου RPV: γναφαλλίου A) [*](10 C fol. 84v: N 58 marg. adscr. N (man. rec.) acus muscata maior et acus muscata minor cf. Mat. Silv, 288 γεράνιον ἕτερον Di ὀξύφυλλον] ξυλό- φυλλον N μερτρύξ (sic) RHDi: corruptum: fort. τέτριξ 11 μυρρίς] geranion aliqui myrrin, alii myrtidan appellant Pl. l s. εἰροβρύγκας N 12 πουαμωνία C: πουλμονία Di: πουλμενία H κεκοτρια RDi: κικοτρία H: corr. Marc. coll. Pl. l. s. Sim. an. s. geranion cf. Herm. XXXIII 388 ἰέσκ N: ἐέγκ CHDi: fort. praestat ἐέγκ cf. D. ed. Spr. II 516 Löw l. s. 407 13 C fol. 85v: N 58 γεράνιον Di πελονιτις CDi: πελονειτις N: πελονητις H: corr. Sarac.: πελα- νῖτις coni. Spr. τίρκα R: τρίκα reliqui ef, Hes. s. v. τρίκκος (cum adnot. M. Schmidt) 14 σεχιναστρουμ R: ὀεχιναστροὑμ HDi: correxi ἰεσκέ HDi)
118 τύφη· φύλλον ἀνίησι κυπερίδι ὅμοιον, καυλὸν δὲ λεῖον, ὁμαλόν, ἐπ ἄκρῳ περικείμενον ἄνθος πυκνόν, ἐκπαππούμενον, ὃ καλοῦσιν ἔνιοι ἀνθήλην.
ταύτης τὸ ἄνθος ἀναληφθὲν στέατι παλαιῷ ὑείῳ πεπλυμένῳ κατακαύματα θεραπεύει. φύεται δὲ ἐν ἕλεσι καὶ ὑδροστασίμοις τόποις.
119 κιρκαία· οἱ δὲ διρκαίαν καλοῦσι. τὰ μὲν φύλλα ἔχει στρύχνῳ κηπαίῳ ὅμοια, παραφυάδας δὲ πολλάς, ἄνθη μέλανα, [*](117 RV: γναφάλλιον· οἱ δὲ εἶρος, οἱ δὲ ἀμπέχογκος, οἱ δὲ ἀνάξυστον, οἱ δὲ γναφαλλίς, Αἰγύπτιοι σεμεών, Γάλλοι γελασῶνεμ, Ῥωμαῖοι κεντούκλουμ, ὁμοίως κεντουκουλάρις, οἱ δὴ ἀλβίνους.) [*](118 RV: τύφη· οἱ δὲ τύφι καλοῦσιν.) [*](3 SIM.: Theophr. h. pl. I 5, 3. 8, 1. IV 10, l. 4, 6 sq.) [*](3 EXC.: Orib. XII s. v. (τύφη — ἀνθήλην).) [*](9 SIM.: Pl. XXVII 60 (e S. N. — Crat.).) [*](9 EXC.: Orib. XI s. v. (χιρκαία — εὐώδεις); cf. Gal XII 26 (unde Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](1 λεπτοῖς Di ποιεῖ δὲ REDiAH πινόμενα N) [*](3 num. cap. υλβ 0: υλδ Di: ρκε E tit. περὶ τύφης HADi τυφή E τόφη Theophr. l. s. κυπέρει Οrib. καυλὸς δὲ λεῖος C: καυλὸν λευκὸν, λεῖον Di 4 ὀμαλόν] ὅλον ROrib.E: superscr. A2 cf. Theophr. h. pl. I 5, 3 ἐπ᾿ ἄκρον E: ἐπάνω C: superscr. A πυκνὸν καὶ ADi 5 ἔνιοι καλοὺσιν E θήλην C: superscr. A2 6 παλαιῷ] πολλῷ R superscr. A2 ὑείῳ παλαιῷ EA 7 ἑλόδεσι (superscr. ἐν ἕλεσι A2) A ὑδροσυμυίκτοις τόποις καὶ ὕδασι στασίμοις E) [*](9 num. cap. υλγ D: υλε Dl: ρδϚ E tit. περὶ κιρκέας FHADi κιρκέα ΟGa1. (Paul. Aeg.): κίρκαιον E: circeon Dl διρκέαν FHADi: δίρκαιον E 10 στρύχνφ ὅμοια Di κηπευτῷ E: πηκαίῳ P πολλὰς καὶ λεπτάς E) [*](11 C fol. 93v: N 34 EIPEC (sic) R: ἰρές HADi: correxi ἀμπέτογγος CDi: ἀνπέτονγος N: ἀμπέτογκος H: ἀμπέτοκος A: correxi coll. Pl. ΧΧΙΩ 138 centunculum vocant nostri, foliis ad similitudinem capitis paenularum 12 ἀναξητον R: ἀνάξιτον reliqui: correxi ἀναφαλίς R: ἀναφαλλίς HADi: correxi coll. Scrib. Larg. 121 prodest et torminosis et coeliacis datum ex aqua centunculum herbam incoctam habente, quam Graeci γναφαλίδα dicunt σεμεώρ A: fort. recte ef. D, III 100 γελασωνε N: γελασωνεν C: γελασονέυ Di: γαλασονέμ H: γαλλοσενέμ A 13 κεντουνκλοὑυ N: κεντουκλοὑμ CHADi cf. Scrib. Larg. l. s. Pl. XXIV 138. Maximaltarif des Diocletian ed. Mommsen VII 52 sq. ὁμοίως] οἱ δὲ HADi τουκουλαρίς libri: correxi 14 ἀλβίνους appellatur a candido foliorum colore) [*](15 C fol. 343r: N 141)
ταύτης ἡ ῥίζα, ὅσον μνᾶς τέταρτον θλασθεῖσα καὶ βραχεῖσα ἡμέραν καὶ νύκτα, ἐν οἴνου γλυκέος κοτύλαις ἓξ ποθεῖσα ἡμέρας τρεῖς ὑστέραν ἀποκαθαίρει· ὁ δὲ καρπὸς γάλα κατασπᾷ ἐν ῥοφήματι λαμβανόμενος.
120 οἰνάνθη· τὰ μὲν φύλλα ἔχει ὥσπερ σταφυλῖνος, ἄνθη δὲ λευκά, καυλὸν παχύν, σπιθαμιαῖον· καρπὸν δὲ ὥσπερ ἀνδρα|φάξυος, ῥίζαν μεγάλην, κεφαλὰς ἔχουσαν πλείονας, στρογγύλας· φύεται ἐν πέτραις.
ταύτης ὁ καρπὸς καὶ ὁ καυλὸς καὶ τὰ φύλλα ποτίζεται [*](120 RV: οἰνάνθη· οἱ δὲ κέρας, οἱ δὲ λευκά〈κα〉νθον καλοῦσιν.) [*](5 SIM.: Zop. (Orib. II 597) D. eup. II 77 (289) Pl. l. s. — Zop. (Orib. II 596) eup. I 138 (163) Pl. 1. s.) [*](5 TEST.: Gal. XII 26: κιρκαίας τῆς πόας τὴν μὲν ῥίξαν φησὶ Διοσκου- ρίδης σὺν οἰωῳ γλυκεῖ πινομένην ὑστέρας ἐκκαθαίρειν, οὗσαν εὐώδη τε καὶ θερ- μαντικήν, τὸν δὲ καρπὸν ἐν ῥοφήματι Διδόμενον εἱς γένεσιν γάλακτος συνεργεἴν.) [*](9 SIM.: Theophr. h. pl. V 9, 6 VI 6, 11 Pl. XXI 167 (e. S. N.) — Pl. l. s. eup. II 75 (287) — Zop. (Orib. II 567) Pl. l. s. eup. II 109 (308).) [*](9 EXC.: Orib. XII s. v. (οἰνάνθη — πέτραις); Ps. Ap. 55; Hes. s. v. οἰνάνθη.) [*](13 TEST.: Paul. Aeg. VII 3 s. v.: ὁ δὲ Διοσκουρίδης ἑτέραν ὑπογράφει (sc. οἰνάνθην) ταύτῃ ἐναντίαν τὴν δύναμιν ἔχουσαν, ὅθεν δεύτερά φησιν ἐκβάλλειν αὐτὴν καὶ στραγγουρίαν καὶ ἴκτερον ἰᾶσθαι. Hes. s. v. οἰνάνθη.) [*](1 μικρὰ πυκνὰ E: flores nigros minores et multos Dl καρπόν] uir- gam Dl(?): καρπὸν δὲ EDi κεράτια AH 2 λευκάς] λεπτάς DIDi εὐώ- δεις om. 0 at cf. Pl. radice semipedali, triplici fere aut guadruplici, alba, odorata, qustus calidi: Dl radices . . . odoratas et termanticas 3 μάλιστα δὲ Di εὐπνοίοις 0: seclusi (dittogr.) 5 μνᾶς τέταρτον P: μνᾶς τέταρτας F: μνᾶς δ΄ AHDiDl cf. Pl. macerari oportet in sextariis III quadrantem radicis tusae nocte et die 6 ἕξ] ζ΄ Di καὶ ποθεῖσα EDi 7 ἐπὶ ἡμέρας E καθαίρει E 8 ῥοφήμασι Di) [*](9 num. cap. υλδ PFH: υλε A: υλϚ Di: ρκζ E tit περὶ ρἰνάνθης FH ADi post οἰνάνθη syn. add. Di: marg. H2 10 δὲ (pr) om. CPEF λευκὰ ἄνθη F καὶ καυλὸν Di παχὺν καυλόν 0rib, ἀτραφάξυοε Orib.: ἀνδρα- φάξεως R in C charta laesa): ἀνδραφάξυος 0 11 ῥίζα μεγάλη RDi ἔχουσα RDiFHE (corr. E2) 12 φὑεται δὲ E 13 ὁ καυλὸς καὶ ὁ καρπός E) [*](14 C fol. 253v: N 99 κερασκόμην libri: corr. Salm. cf. D. III 52 λεύκανθον libri: correxi coll. D. III 108)
121 κόνυζα· ἡ μέν τις μικρά καλεῖται εὐωδεστέρα οὔσα, ἡ δὲ μείζων, ὑπερέχουσα τῷ θάμνῳ καὶ τοῖς φύλλοις, πλατυτέρα καὶ βαρύοσμος ἀμφότεραι δὲ ἐοίκασι τοῖς φύλλοις ἐλαίᾳ, Εστι δὲ δασέα ταῦτα καὶ λιπαρά· ὕψος δὲ τοῦ καυλοῦ ἡ μὲν μείζων [*](121 RV: κόνυζα λεπτόφυλλος· οἱ δὲ κόνυζα μικρά, οἱ δὲ Πάνιος, οἱ δὲ λιβανωτίς, προξῆται Κρόνιος.) [*](κόνυζα πλατύφυλλος· οἱ δὲ κόνυζα μεγάλη, οἱ δὲ κόνυζα αἱματῖτις, οἱ δὲ Δαναΐς, οἱ δὲ πανάκειον οἱ δὲ φῦκος, οἱ δὲ ἰχθύς, οἱ δὲ δείνοσμος, προφήται βρεφοκτόνος, οἱ δὲ ἀνουβιάς, οἱ δὲ † ἡδεαμιας, Αίγύπτιοι κέτι, Ῥωμαῖοι ἴντουβουμ, οἱ δὲ μιλιτάρις μίνορ, οἱ δὲ πουλικάρια, οἱ δὲ φεβρεφούγια, οἱ δὲ φραγμώσα, οἱ δὲ μουστάρια, οἱ δὲ † κοπικολέδιου, οἱ δὲ πίκεμ.) [*](3 SIM.: Theophr. h. pl. VI 2, 6 Pl. XXI 58 (e Theophr.) Pl. XX 171, 172 cf. schol. Nic. Th. 70 schol. Theocr. IV 25 VII 68.) [*](3 EX0.: Orib. XI s. v. (κόνυζα - ἄχρηστοι); Gal. XII 35 (unde Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.): Ps. D. de h. f. 28.) [*](1 ἥδε ἡ ῥιζα P post ῥίζα transpos. σῦν οἶνῳ REDi στραγγου- ρίαν C: στραγγουρίας ἁρμόζει Di: στραγγουρίας καὶ ἴκτερον (e Paul. Aeg) ἁρ- μόζει E) [*](3 num. cap. υλε PFH: υλδ A: υλζ Di: ρκη E tit. περὶ κονύζης μεγάλης Di: περὶ κονύζης HA κόνυζα μεγάλη Di: κόνυζα πλατύφυλλος R (e Crat.): κονύζης E post κόνυζα syn. e R add. Di: post βαρύοσμος A: mg. H2 ἡ μέν τε ἑστιν μικρά, ἡ δὲ μείζων εὐοvδεστέρα οὖσα· διὸ καὶ ἱμα- τίοιε συντίθεται. φύεται δὲ μάλιστα περὶ χαράδρας καὶ χειμάρρους. ἡ δὲ μεί- ζνν ὑπερέχουσα E 4 τοῖς φύλλοις καὶ τῷ θάμνῳ HA πλατύτερος HA 5 προσεοίκασι Di ἑλαίας N 6 παρύψος E (dittogr.): τὸ δὲ ὔψος C) [*](7 C fol. 152v: N 49: marg. add. N (m. rec.) pollicaria minor cf. Matth. Silv. s. v. κόνυζα ἑτέρα HADi 8 cf. Pl. XXI 58 masculae radix α qui- busdam libanotis appellatur (XX 172) κρόνος H: κρόνιος reliqui 9 C fol. 153v: N 49: marg. add. N (m. rec) pollicaria maior κόνυζα μεγάλη HADi κυνοζεματῖτις ibri: correxi 10 δαναείς N τανάχιον RHDi: correxi coll. Pl. XIX 165 11 εχ θύς libri: ἐσχύς Ald.Orib. lat.: suspectum δίνοσμος R 12 ΗΔΕΑΜΙΑϹ R: ἡδεμίας HDi: ἡδεουμίας A: fort. αῖμα Ἤρας ἰντιβούμ A 13 μηλιτάρις HADi μίνορ] μίνα Di: μίνη HA πουλικάρια] ΑΕΛΛΙΑΡΙΑ R: δελλιάριον HADi: correxi coll. Sim. Ian. s. policaria dixit mihi greca herbaria quae uocatur grece comisca φεβρεφούγια R: φεβρεφούια A: φεβροφούγια Di cf. Ps. Ap. 36 Itali febrifugiam (sc. centauriam min.) 14 φραγμοσἁ HADi οἱ δὲ ΚΟΠΙΚΟΛΕΔΙΟΥ (sic) R: om. reliqui: corruptum. fort. κουλικουλέγιουμ 15 ΠΙϹΑΝ (sic) RH: τίσσαν HDi: correxi cf. Herm. XXXIII 408)