De materia medica
Dioscurides Pedianus
Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.
2 ὁ δὲ τῶν παλαιῶν ἀλεκτρυόνων δίδοται πρὸς κάθαρσιν κοιλίας. ἐξελόντας δὲ τὰ ἐντὸς δεῖ ἀντεμβάλλειν ἅλας καὶ καταρράψαντας ἐψειν μετὰ ὕδατος ξεστῶν εἴκοσι, κατάγοντας εἰς κοτύλας τρεῖς· δίδοται δὲ πᾶν ἐξαιθριασθέν· ἔνιοι δὲ συνέψουσι κράμβην θαλασσίαν ἢ λινόζωστιν ἢ κνῆκον ἢ πολυπόδιον, ἄγει δὲ πάχος ὠμόν, γλοιῶδες, μέλαν, ἁρμόζον πυρετοῖς χρονίοις καὶ περιοδικοῖς τρόμοις, ἄσθμασιν, ἀρθριτικοῖς, ἐμπνευματουμένοις στόμαχον.
50 ᾠὸν τὸ ἁπαλὸν πολυτροφώτερον τοῦ ῥοφητοῦ, καὶ τοῦ ἁπαλοῦ τὸ σκληρόν. ἡ δὲ λέκιθος αὐτοῦ ἐφθὴ χρησίμη πρὸς ὀφθαλμῶν περιωδυνίας σὺν κρόκῳ καὶ ῥοδίνῳ, πρός τε τὰς περὶ δακτύλιον φλεγμονάς καὶ κονδυλώματα σὺν μελιλώτῳ. μετὰ ῥοὸς δὲ ἢ κηκίδος τηγανισθεῖσα καὶ βρωθεῖσα ἵστησι κοιλίαν, καὶ καθʼ ἑαυτὴν δὲ προσενεχθεῖσα.
τὸ δὲ λευκὸν αὐτοῦ ὠμὸν ὂν ψύχει, ἐμπλάττει, παρηγορεῖ ἐγχυματισθὲν ἐπὶ ὀφ θαλμῶν φλεγμαινόντων, κατακαύματά τε οὐκ [*](1 SIM. Pl. XXIX 78 (e S. N.); D. eup. I 23 (236).) [*](1 EXC. Gal. XII 336.) [*](14 SIM. [Hipp.] π. δ. II 50 (VI 552); Pl. XXIX 39; D. eup. I 39 (111) I 217 (207) I 36 (110) I 108 (148) I 28 (107) I 94 (139); cf. Ruf. 414. 423.) [*](14 EXC. Gal. XII 349 (unde Aet. II 135 Paul. Aeg. VII 3 s. v); Gal. VI 706 (unde Aet. II 134. Sim. S. s. v ).) [*](1 ἐν οἴνῳ E ἴσχει E 2 τὸ δὲ τοῦ ἄρρενος κατὰ τὸ ἔνδον E τὸ om, F κερετοειδὲς Di 4 μετ’ οἴνου πινόμενον EDi ὁ δὲ — σκευασθείς (v, 6) om. Di 5 μάλιστα τοῦ νόσσακος Ε, fort. recte φαυλοτήτων ἢ αυνοτήτων E (ἢ χαυν. del. Ε2) 6 λιτὸς F 8 δεἵ om. E 9 ξεστῶν ἢ κοτυλῶν E (ἢ κοτ. del. E2) διδόναι E 10 ἐξαιθριάσαντας E 12 καὶ περιοδικοῖς τρόμοις addidi ex EDI coll. Pl. XXIX 79 prodest et contra longinquas febres et torpentibus membris tremulisque 13 στοεάχοις HDi in fine add. Di ἡ δὲ) κοιλία τούτων ταριχευθεῖσα καὶ ξηρανθεῖσα ἐν σκιᾷ ἐπὶ ταῖς ὑπερκαθάρσεσι ταἴς ἀπὸ φερμάκων κενωτικῶν ὅσον γ΄ λαυβανομένη βοήθημά ἐστεν ἄριστον· ἵστησι γὰρ παρακρῆμε τὴν κένωσιν, δχῖ δὲ τρίμμα ποιεῖν καὶ ἑνοῦν μετὰ ὕδατοε καὶ διδόναι.) [*](14 num. cap. ροθ QDi: μζ E πολυτροφώτερον τὸ ἀπαλὸν E τροφίμώτερον HDi 15 λέκινθος F: λέκυθος reliqui ἑφθὴ] ἀπτηθέντος E: ὀκτηθεῖσα (post περμωδυνίας transpos) Di: om. H 18 κικίδος QE 19 δὲ om. HE 20 ὄν addidi e Di)
51 τέττιγες ἁπτοὶ ἐσθιόμενοι τοῖς περὶ κύστιν ἀλγήμασι βοηθοῦσιν.
52 ἀκρίδες ὑποθυμιώμεναι δυσουρίας, μάλιστα τὰς ἐπὶ γυναικῶν, ὠφελοῦσιν. ἡ δὲ λεγομένη ἀκρὶς τρωξαλλὶς ἢ ὄνος — ἄπτερος δέ ἐστι καὶ μεγαλόκωλος — πρόσφατος ξηρανθεῖσα σφόδρα σκορπιοπλήκτους ὠφελεῖ πινομένη σὺν οἴνῳ. χρῶνται δὲ αὐτῇ κατακόρως οἱ κατὰ Λέπτιν Λίβυες.
53 φ ή νῆς τοῦ ὀρνέου, ὃ Ῥωμαιστὶ καλοῦσιν ἀσσίφραγον, ἡ κοιλία κατʼ ὀλίγον ποτιζομένη ἐξουρεῖσθαι ποιεῖν ἱστορεῖται.
54 κορυδαλλὸς ἀρνύφιόν ἐστι μικρόν, ἔχον κατὰ τῆς [*](9 SIM. Pl. XXX 68; Ruf. frg. 86 (394 R.).) [*](9 EXC. Gal. XII 360 (unde Aet. II 193 Paul. Aeg. VII 3 s. v).) [*](11 SIM. Pl. XXX 66; D. eup. II 109 308) Pl. XXIX 92.) [*](11 EXC. Gal. XII 366. Pau). Aeg. VII 3 s. v.) [*](16 SIM. Pl. XXX 68; D. eup. II 111 (309).) [*](16 TEST. Paul. Aeg. VII 3 s. v. κοιλίαν . . . τὴν δὲ τῆς φήνης 〈φάττης ed.) τοῦ δρνέου κοιλίαν κατ᾿ ὀλίγον ποτιζομένην λἰθους ἐξουρεῖν φησιν ὁ Διοσ- κουρίδης.) [*](18 SIM. PI. XXX 62.) [*](18 EXC. Gal. XII 360; XIV 243; Aet. II 182.) [*](1 πρόσωπόν τε ἀνεπίκαυτον E 2 τέ] δὲ Di 3 κείμενον Di 4 ὲν ἐρίῳ Ε ἀναληφθὲν καὶ mg. add. E2: καὶ ἐπιτεθὲν om. Di 5 οἴνου καὶ κέλιτος Di ῥοφηθὲν] ἐπιτεθὲν E: corr. E2 δήγματι E 6 ἀκροχλιερὸν E διγμὸν E νεφρῶν HDi 7 τραχείας ἀρτηρίας Di) [*](9 num. cap. ρπ QDi: μη Ε post τέττιγνς add. δὲ E τὴν κύστιν EDi) [*](11 num. cap. ρπα QDi: μθ E ἀκρίδες δὲ E 12 post ὠφελοῦσιν add. τὴν δὲ σάρκα ἀχρείαν ἔχουσιν Di τρωξαλλὶς scripsi: ἀζάραχος E: ἀσρακος Di: ἢ ὁιξιχδσχἤ F: ἡ ρξιχόσσχη H: usurus Dl: ἀσείρακος Gal. XII 366, cf. Pl. XXX 49, ubi troxallis corrige coll. Ath. III 118a. Ael. n. a. VI 19 cf. Pl. XXIX 92 13 δέ om. HDi ξηρανθεῖσα δὲ HDi 14 σκορπιοπλήκτοις βοηθεῖ Ε) [*](16 num. cap. ρπβ QDi: V E φήνης E et D. eup. l. s.: φίνις Q: φίνις τὸ ὄρνεον Di δσσίχραγον E et D. eup. l. s.: ἀσοῦχρμγον F: ἀσονφράσον HDi 17 τούτου ἡ κοιλία Di: οὗ ἡ κοιλία E κοιλία ξηρὰ D. eup. l. s., fort. recte νεροσvπιεομένη E) [*](18 num. cap. ρπγ QDi: να E κόρυδος ἢ κορύθαλλος E ὁρνίθον HDi)
55 αίθυίας ἦπαρ σκελετευθὲν καὶ ποθὲν μεθʼ ὐδρομέλιτος κοχλιαρίων τλῆ θος δυεῖν ἐκ βάλλει δεύτερα.
56 χελιδόνος νεοσσοὺς νεοσσοὺς τοὺς ἐκ τῆς τρώτης νεοσσοποιίας αὐξομένης τῆς σελίνῆς ἀνατεμὼν εὑρήκεις ἐν τῇ γαστρὶ λίθους, ἐξ ὧν δύο λαβών, ἕνα ποικίλον καὶ τὸν ἕτερον καθαρόν, πρὸ τοῦ ἐπιψαῦα σαι τῆς γῆ, ἐνδήσας εἰς δέρμα δαμάλεως ἢ ἐλάφου καὶ περιάψας βραχίονι ἢ τραχήλῳ ἐτιλημπτικοὺς ὠφελήσεις. πολλάκις δὲ καὶ ταντελῶς ἀυτοκαταστήσεις. βιβρωσκόμεναι δὲ ὥσπερ αἱ συκαλλίδες ῤξυωπίας εἰσὶ φάρμακον, καὶ ἡ ἀπ᾿ αὐτῶν δὲ τέφρα καὶ ἡ τῶν μητέρων καεισῶν ἐν χύτρᾳ μετὰ μέλιτος χρισθεῖσα ῤξυδερκίαν ποιεῖ. ἁρμόζει δὲ καὶ ἐπὶ συναγχικῶν διαχριομένη καὶ πρὸς σταφυλῆς καὶ παρισθμίων φλεγμονάς. σκελετευθεῖσαι δὲ αὗται καὶ οἱ νεοττοὶ συναγχικούς ὠφελοῦσι πινόμεναι μεθʼ ὕδατος πλῆθος δραχμῆς μιᾶς.
57 ἐλέφαντος τὸ ἐκ τοῦ ὀδόντος ῥίνισμα παρωνυχίας καταπλασθὲν θεραπεύει, δύταμιν ἔχον στυπτικήν.
[*](3 EXC. Gal. XII 336.)[*](5 SIM. Pl. XXX 91; D. eup. I 19 (104); Alex. Trall. I 561.)[*](5 EXC. Gal. XII 359 (cf. XIV 240), unde Aet. II 195. Paul. Aeg. VII 3 s. v.)[*](5 TEST. Ps. Gal. de incantatione (ed. Chart. X 572): idem (sc. D.): pullis hirundineis parvis in augmento lunae acceptis et primogenitis, si fuerint in vente scissi, duos lapides inv enies, unum unius coloris et alterum diversi et oppositi, quos si ligaveris in corio vituli antequam terram tetigerint et e collo sive armo suspenderis, epilepticos levat et aliquando persanat.)[*](10 SIM. Pl. XXIX 128; D. eup. I 41 (142) — Cels. IV 7 (130, 18). Scrib. L. 70. Asclep. (Gal. XII 942sq.); Aret. cur. ac. m. I 7 (226); Pl. XXX 33; D. cup. I 88 (137) — Pl. XXX 31 — D. eup. I 89 (138).)[*](17 SIM. Pl. XXVIII 88. 17 EXC. Paul. Aeg. VII 3 s. v. ἐλέφαντος.)[*](1 κεφαλῆς E ταόνος QDi: ταώς E οὗτος om. E βρωθεὶς δὸ E ιακοὺς EDiH (corr. H2): cοlicis DI, cf. Pl. XXX 62 Gal. I. s.)[*](3 num. cap. ρπδ Q: post c. 47 transpos. Di: νβ E δὲ ἧπαρ E ἐν ὐοοομέλιτι E 4 ἐυοῖν πλῆθος Di ὕστερα E)[*](5 num. cap. ρπε Q: ρπδ Di: νγ E τοὺς om. QE τῆς om. Q, at cf. D. eup. l. s. νεοσσιᾶς E et D. eup. l. s. 6 μύξανομένης Q: αὐξομένης Di et D, eup. l. s.: δυομένης τῆς σελήνης ἢ αὐξούσης E 8 ἐπιφαῦσαι αὐτοὺς? τῆς om. Q: γῆν E ////δήσας E2 9 ἐλἀφου ἢ δαμάλου E καὶ om. QE περίαᾳον E ὠφελεῖ E 10 ἀποκαθοτησι E 11 συκαλίδες HDi ἀξυωπίαν ποιεῖ Q (verba εἰσὶ — ὀξυδερκίαν om. mg. add. H2) 12 δὲ καὶ τῶν μητέρων τέφρα E 13 ἐνχρισθετσα E ἀξυδορκίαν vulgo συναγχικοῖς (om. ἐπὶ) Di 16 μεθʼ ὅδατος om. Di)[*](17 num. cap. ρπq QDi: γδ E τὸ ἐκ τοῦ om. HDi ῥίνημα E: ῥήνισυα Di 18 δύναμιν δὲ] HDi ἔχον E: ἔχει reliqui quae add. σὺν τῷ παλακῷ ξηραίνειν Spr. unde sumpta sint nescio)58 ἀστράγα λος ὑὸς καείς, ἄχρι ἄν ἐκ μέλανος λευκὸς πάλιν γένηται, καὶ λεῖος ποθεὶς ἐμπνευματώσεις κόλου καὶ στρόφους χρονίους παραιτεῖται.
59 ἐλάφου κέρας κεκαυμένον καὶ πεπλυμένον ἁρμόζει πλῆθος πινόμενον κοχλιαρίων δυεῖν αἱμοπτυικοῖς, δυσεντερικοῖς, κοιλιακοῖς, ἰκτερικοῖς, κύστεως ἀλγήμασι μετὰ τραγακάνθης, ῥοικαῖς δὲ γυναιξὶ μετὰ ὑγροῦ τοῦ πρὸς τὸ πάθος ἁρμόζοντος. καίεται δὲ ἐν καμίνῳ καταβληθὲν καὶ κοπὲν εἰς ὠμὴν χύτραν περιπεπλασμένην πηλῷ, ἄχρι ἂν λευκὸν γένηται. πλύνεται δὲ ὡς καδμία. τὸ δὲ τοιοῦτον ἁρμόζει πρὸς τὰ ἐν ὀφθαλμοῖς ῥεύματα καὶ ἕλκη, καὶ ὀδόντας δὲ παρατριβόμενον σμήχει. ὠμὸν δὲ θυμιαθὲν ἑρπετὰ διώκει, ἀποζεσθὲν δὲ μετʼ ὄξους καὶ διακλυζόμενον παρηγορεῖ γομφιάσεις.
60 κάμπαι αἱ ἐπὶ τῶν λαχάνων γεννώμεναι ἐπιχριόμεναι σύν ἐλαίῳ ἀδήκτους ὑπὸ τῶν ἰοβόλων φυλάσσειν λέγονται.
61 κανθαρίδες εἰς ἀρίδες εἰς ἀπόθεσιν εὔθετοι αἱ ἀπὸ τοῦ σίτου, ἃς ἐμβαλὼν εἰς ἀκώνητον ἀγγεῖον, καὶ τὸ στόμα περιδήσας ὀθονίῳ ἀραιῷ καθαρῷ. περικατάστρεψον ἀτμῷ ζέοντος ὄξους [*](4 SIM. D. eup. II 30 (240) — Pl. XXVIII 204; D. eup. II 48 (250) — Pl. XXVIII 227 eup. II 56 (267)— eup. II 82 293) — Pl. XXVIII 167. 241 — Pl. XXVIII 178 eup. I 69 (127) — Nic. Th. 42 ex Apollod), Pt. XXVIII 149. VIII 118. X 195; D. eup. II 128 (323).) [*](4 EXC. Gal. XII 334 (unde Paul. Aeg. VII s. v. κέρας).) [*](14 ΕXC. Paul. Aeg. VII 3 s. v.) [*](16 SIM. Pl. XXIX 94 sq. e S. N.).) [*](17 EXC. Gal. XII 364 (unde Aet II 174. Paul. Aeg. VII 3 s. v ) cf. Ps. Orib. de simpl. V 65.) [*](1 num. cap. ρπξ QDi: νε E θεραπεύει καείς E ἄχρι ἂν F : ἄχρι οὖ ἂν E: μέχρις ἄν reliqui γένηται λευκὸς (om. πάλιν) Di 3 ἰᾶται Di 4 num. cap. ρπη QDi: νq E 5 πινόμενον πλῆθος EDi δυοῖν κοχλιαρίων Di 6 ἰκτερικοῖς] ὑστερικαῖς Q, at cf. Gal. l. s. et Dl post ἰκτερικοῖς add. ὠφέλιπον E 7 δὲ om. E 8 κατατμηθὲν καὶ ἐμθληθὲν E 9 πεπλασμένην Di ἄχι (ἂν om) Q: ἄχρι ἂν E: ἄχρις ἂν Di λευκὴ H 11 ἕλκη καὶ ῥεῦματα Di δὲ om. QDi 12 σμήχει παρατριβόμενον E 13 γομφαλγίας E: γομφιάσεις reliqui: dolores dentium DI, cf. Pl. XXVIII 178) [*](14 num. cap. ρπθ QDi: νζ E κάμπαι δὲ E περιχριόμεναι EDi, at cf. Paul. Aeg. VII 3 s. v. 15 ἀπὸ ibri: ἐπὸ Paul. Aeg. l. s.: correxi χνλάττονσιν E: φνλάττειν HDi) [*](17 num. cap. ρq QDi: νη E κανθαρίδες δὲ E 18 βαλὼν EDi 19 καθαρῷ om. E περικατάστεφον F ξἐοντι ὄξει δριμυτάτῳ H)
2 δύναμις δὲ αὐτῶν κοινή, σηπτική, θερμαντική, έλκωτική, ὅθεν μείγνυται φαρμάκοις τοῖς πρὸς τά καρκινώδη, καὶ λέπρας καὶ λειχῆνας ἀγρίους θεραπεύουσιν ἄγουσι δὲ καὶ ἔμμηνα πεσσοῖς μαλακτικοῖς μιγεῖσαι. ἔνιοι δὲ ἱστόρησαν τὰς κανθαρίδας καὶ ὑδρωπικοῖς βοηθεῖν, μειγνυμένας ἀντιδότοις, ὡς οὔρησιν κινούθας. οἱ δὲ τὰ πτερὰ αὐτῶν καὶ τοὺς πόδας τοῖς πιοῦσιν αὐτὰς ἀντιφάρμακον ἀνέγραψαν.