Historiae Animalium Epitome

Aristophanes of Byzantium

Aristophanes of Byzantium. Excerptorum Constantini De Natura Animalium Duo Aristophanis Historiae Animalium Epitome subiunctis Aeliani Timothei aliorumque eclogis (Supplementum Aristotelicum, Volume 2). Lampros, Spyridon Paulou, editor. Berlin: Reimer, 1885

(484) ἄρχεται δὲ ὀχεύειν καὶ ὀχεόεσθαι ὴ θήλεα ἄλλη ἄλλως πρὸς τοὺς τόπους ἐν οἷς καὶ βιοῖ.

(485) ἔστι δὲ ἂγαν ἀφροδισιαστικὸν τοῦτο τὸ ζῷον.

(486) βαίνει δὲ ὁ ἄρρην ὑποφευγούσης τῆς θηλείας· οὐ γὰρ ὑπομένει αὐτοῦ τὴν συντονίαν τοῦ αἰδοίου· ὥστε μὴ ἑστώσης ἐνίεσθαι τὸ σπέρμα, ἀλλ’ ὑποτρεχούσης.

(487) κόειδὲ ἡἔλαφος μῆνας ὀκτώ, τῷ δ’ ἐνάτῳ τίκτει. κατεσθὡι δὲ τὸ χόριον ὡς καὶ οἱ κύνες. τίκτει δὲ ἐν ταῖς τρίῷβοις· τὰ γὰρ θηρία εἰς τὰς ὁδοὺς οὐ προσέρχονται διὰ τοὺς ἀνθρώπους.

(488) λέγεται δὲ ὡς παχυνθεῖσα ἐκτοπίζει, ἵνα μὴ συλληφθῇ, καὶ ὅτι τὸ ἀριστερὸν κέρας ἀποβαλοῦσα κατορύσσει φθόνῳ, ἵνα μὴ εὑρεθῇ, ἀντιφάρμακον τινῶν ὑπάρχον. πᾶσαι δὲ ἀποβάλλουσαι τὰ κέρατα κρύπτονται καθάπερ τὰ ὅπλα ἀποβεβληκυῖαι.

(489) ὅταν δὲ πάλιν ἄρξηται αὐταῖς ὑποφύεσθαι τὰ κέρατα, ἡλιάζονται, ἴνα ὡς τάχιστα ἑηραίνωσιν αὐτά, ἤδη δέ ποτε, φασίν, ἐφάνη ἔλαφος καὶ κιττὸν φυόμενον ἔχουσα ἐπὶ τῶν κεράτων.

(490) ἁλίσκονται δὲ σύριγγι καὶ αὐλῷ· [*](f. 376r) [*](1 ἔσετι δὲ] Arist.hist.anim.Γ 19 ρ.520b 23 ἐδον δὲ (τὸ αφμα) ἔξω πήγνυται πάντων πλὴν ἐλάφου καὶ προκὸς καὶ εἴ τι ἔλλο τοιαύτην ἔχει τὴν φύσιν· τὸ δ’ ἔλλο αἶμα πήγνυταεῃ ἐὰν μὴ ἐξαιρεθῶσιν αἱ ἷνες. cf. Arist.Metoer. Δ 7 p, 334 a 25 καὶ τὸ αἷμα ὁμοίως· πήγνυται γὰρ τῷ ξηραίνεσθαι ψυγόμενον. ὅσα δὲ μὴ πήγνυται, οον τὸ τῆς ἐλάφου, τὰ τοιαῦτα ὅδατος μᾶλλον, καὶ ψυχρότατα ταῦτα· διὸ καὶ οὐκ ἔχει ῖνας· αἱ γὰρ ἶωές εἰσι γῆς καὶ στερεόν· ὥστε καὶ ἐξαιρεθεισῶν οὐ πήγνυται 3 ἔστι] Arist.l.c.Z 29 p. 573 b 32 ἐκκρίνονται οἱ ἂρρενες καθ’ ἑαυτούς, καὶ διὰ τὴν ὁρμὴν τὴν τῶν ἀφροδισίων ἕκαστος μονούμενος βόθρους ὀρύττει. cf. Arist.l.c.Z 29 p. 579a 4 ταῦτα δὲ ποιῑ τὸ ξῷον διὰ τὸ φύσει λάγνον εἶναι. cf. hysiogn.6 p. 811b2 4 βαίνει] Arist. l.e. E2 p.540a4 τῶν δὲ ζψοτόκων καὶ μέγεθος ἐχόντων οὖτε τοὺς ἂρρενας ἐλάφους αἱ θήλειαι ὑπομένουστν, εἰ μὴ ἀλιγάκις, οὕτε τοὺς ταύρους αί βόες διὰ τὴν τοῦ αἰδοίου συντονίαν, ἀλλ’ ὑπάγοντα τὰ θήλεα δέχονται τὴν γονήν. cf. Arist.l.c. Z 29 ρ.578b6 ή δ ἔλαφος τὴν μὲν ὀχείαν ποιεῖται, καθάπερ ἐλέχθη πρότερον, τὰ πλεῖστα μὲν ἐξ ὑπαγωγῆς (οὐ γὰρ ὑπομένει ἡ θήλεια τὸν ἂρρενα πολλάκις διὰ τὴν συντονίαν), οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ὑπομένουσαι ἐνίοτε ὀχεύονται, καθάπερ τὰ πρόβατα· καὶ ὅταν ὀργῶσι, παρεκκλίνουσιν ἀλλήλας 6 κύει] Arist.l.c.Z 29 ρ.578 b13 κύει δ΄ ὀκτλ μῆνας 7 κατεσθίει] Arist.l.c.15 p. 611a15 τῶν δ’ ἀγρίων καὶ τετραπόδων ἡ ἔλαφος οὐχ ἧκιστα δοκεῖ εἶναι φρόνιμον τῷ τε τίκτετv παρὰ τὰς ὁδοὺς (τὰ γὰρ θηρία διὰ τοὺς ἀνθρώπους οὐ προσέρχεταιθ, καὶ ὅταν τέκῃ, ἐσθnι τό χὰριον (v. 1. χωρίον Da) πρῶτον 9 λέγεται] Arist.l.c.15 p. 611a22 ἔτι δὲ ὁ ἄρρην ὅταν γένηται παχψς (γίνεται δὲ σφόδρα πίων ὀπώρας οὔσης), οὐδαμοῦ ποιεῖ αὑτὸν φανερόν, ἀλλ’ ἐκτοπίζει ὠς διὰ τὴν παχύτητα εὐάλωτος ὥν 10 ἀριστερὸν κέρας] Arist. l.e. 15 p. 611 a 25 ἀποβέλλουσι δὲ καὶ τὰ κέρατα ἐν τόποις χαλεποῖς καὶ δυσεξευρέτοις· ὅθεν καὶ ἡ παροιμία γέγονεν οὖ αἱ ἔλαφοι τὰ κέρατα ἀποβάλλουσιν, ὥσπερ γὰρ τὰ ὅπλα ἀποβε- βληκυῖαι φυλάττονται ὁρᾶσθαι. λέγεται δ’ ὡς τὸ ἀριστερὸν κέρας οὐδείς πω ἑώρακεν· ἀπο- κρύπτειν γὰρ αὐτὸ ὧς ἔχον τινὰ φαρμακείαν 12 ὅταν δὲ πάλιν] Arist.l.c.15 p. 311b14 ὅταν δ’ αὐξηθῶσιν, ἡλιάζονται, ἵν’ ἐκπέψωσι καὶ ξηράνωσι τὸ κέρας 14 ἥδη δέ ποτε] Arist. l.c.15 p.611b17 ἤδη δ’ εἵληπται ἀχαίνης ἔλαφος ἐπὶ τῶν κεράτων ἔχων κιττὸν πολὺν πεφυ- κότα χλωρόν, ὡς ἀπαλῶν ὄντων τῶν κεράτων ἐμφύντα ὧσπερ ἐν ξύλῳ χλωρῷ. cf. Arist.mirab. ausc.5 p. 831a2 15 ἁλίσκονται] Arist.hist.anim. 1 5 p. 611 b 26 άλίσκσνται δὲ θη- ρευόμεναι αί ἔλαφοι συριττόντων καὶ ᾴδόντων [lege αὐλούντων cf. p. 604 b6 ll et Ael. nat. anim. XII 46 (p. 316, 27 Herch.)]) [*](7 ἐννάτω D χωρίον D 11 vόσων om.D: addidi 13 ήλιάζονται  scripsi: ἡλωάζεται D)

128
καταβάλλουσαι γὰρ τὰ ὠτα κοιμῶνται ὑπὸ τῆς ἡδονῆς.

(491) στορεῖ δὲ φαγοῦσα ὑγάζεται.

(492) ζῆ δὲ ῆ ἔλαφος ἔτη πλεῖστα. ἔστι δὲ μυθευόμενον, ώς ἔλαφος τετρακόρωνος’, τῶν εἰκῇ καὶ ὡς ἔτυχε πισευσομένων.

(493) Αἰλιανοῦ, Τὰ κέρατα ἀποβαλόντες ἔλαφοι εἰσδύονται λόχωας· ἔρημοι γὰρ ἀμυντηρίων ὄντες φυλάττονται τοὺς ἐπιόντας. ἀλλὰ καὶ τὴν ἀκτῖνα δεδίασι· πρὶν ἢ γὰρ παγῆναι τοὺς καλουμένους χόνδρους, λαβεῖν φοβοῦνται ἤλιον, ἴνα μὴ τὴν σάρκα αὐτοῖς ὑποσήψῃ.

(494) τίκτει δὲ παρὰ τὰς ὁδούς, τοὺς μὲν ἀνθρώπους ἐκφυγεῖν θαρροῦσα τῇ ταχύτητι, τῶν δὲ θηρίων τὰς ἐπιβουλὰς φεύγουσα. ἀμέλει γοῦν καὶ καταπιανθεῖσα οὐκ ἂν ἔτι τέκοι παρὰ τὰς ὁδούς· οἶδε γὰρ ὅτι δραμεῖν ἐστι νωθροτέρα. τίκτει οδν ἐν τοῖς ἄγκεσι καὶ τοῖς δρυμοῖς καὶ ἐν τοῖς αὐλῶσιν.

(495) ὅσοι δὲ λέγουσι θῆλυν ἔλαφον τὰ κέρατα μὴ φύειν κακῶς λέγουσιν. ὅὐριπίδης γὰρ καὶ Πίνδαρος καὶ Σοψοκλῆς ἐν τοῖς αὐτῶν ποιήμασι καὶ θήλειαν λέγουσι φύειν κέρατα.

(496) λόγος δή που διαρρεῖ υρρηνικὸς ὁ λέγων τοὺς ὗς τοὺς ἀγρίους καὶ τοὺς ἐκεῖ ἐλάφους ὑπὸ δικτύων ἁλίσκεσθαι. συναγωνίζεται δὲ τῇ θήρᾳ ταύτῃ καὶ αὐλός. αὐλεῖ γὰρ ἀνὴρ τεχνίτης καὶ ὡς ὅτι μάλιστα πειρᾶται τοῦ μέλους ὑποχαλᾶν καὶ ὅτι ποτέ ἐστι τῆς μούσης σύντονον ἐᾷ, πᾶν δὲ ὅτι γλύκιστον αὐλῳδίας τοῦτο ᾄδει ἡσυχίᾳ τε καὶ ρεμίᾳ, καὶ τὸ μέλος εἰς τὰ ὦτα εἰσρεῖ καὶ διά γε τὸ ἄηθες δείματος ὑποπίμπλανται τὰ ζῷα, εἶτα κηλούμενα λήθην ἄρχεται πάσχειν ἐγγόνων καὶ χωρῶν. οὕτως οὖν καταγοητευθέντα ἐμπίπτει ταῖς πάγαις.

(497) ἐν μέντοι Λιβύῃ συῶν ἀγρίων καὶ ἐλάφων ἀπορία ἐστί.

(498) φασὶ δὲ καὶ τὸ τοῦ ἐλάφου κέρας θυμιώμενον τοὺς ὄφεις διώκειν.

(499) ἔχει δὲ καὶ ὀστοῦν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς ἡ ἔλαφος.

[*](1 ἱστορεῖ] Arist.hist.anim.15 p. 611b20 ὅταν δὲ δηχθῶσιν αὶ ἔλαφοι ὑπὸ φαλαγγίου ἢ τινος τοιούτου, τοὺς καρκίνους συλλέγουσαι ἐσθίουσιν· δοκεῖ δὲ καὶ ἀνθρώπῳ ἀγαθὸν εἶναι τοῦτο πίνειν, ἀλλ’ ἔστιν ἀηδές 2 ποταμίους] cf. Arist.l.c.Δ2 p. 525b6 3 ζῇ] Arist. 1.c.Z 29 p. 578b23 περὶ δὲ τῆς ζωῆς μυθολογεῖται μὲν ὧς ὃν μακρόβιον, οὐ φαίνεται δ οὖτε τῶν μυθολογουμένων οὐθὲν σαφές, ἢ τε κύησις καὶ ἡ αὔξησις τῶν νεβρῶν συμβαίνει οὐχ ὡς μακροβίου τοῦ ζῷου ὄντος 4 ἔλαφος] cf. Hesiodi fr.207 p.165 Kinkel. ἐννέατοι ζώει γενεὰς λακέρυζα κορώνη ἀνδρῶν ἡβώντων· ἔλαφος δέ τε τετρακόρωνος 6 τὰ κέρατα] cf.Ael.nat.anim.V15 (p.141,1—8 Herch.> 9 τίκτει] cf. Ael. l.e. VI 11 (p. 143 13—15 Hereh.) 13 δσοι] ef. Ael. 1. c. VII 39 (p. 192,27—194,2 Herch.) 16 λἀγος] Ael. 1. e. XII 46 p.316,21—317,13 Herech.) 23.24 ἐν μέντοι Λιβύη] Ael. 1. c.XVII 10 (p.416,26 Herech.) 24 ψασι] cf. Ael. 1. c. IX  20 (p.225,7 Herech.) 25 ἔχει] cf. Ael. l. c.XIII 15 ⟨p.329,15  Herech.))[*](2 ὡς, ὡ blattis hausta, D ποταμίους scripsi: πο . . . . . . . ους cetera corrosa D 4 τὸ om. D: addidi τετρακόρονος D 6 ἀποβαλόντες Ael.: ἀποβάλλοντες D ἔλαφοι scripsi: . . . φοι cetera corrosa D εἰσδύνονται...ἐς τὰς λόχμας Ael. 7 φυλάττονται τοὺς scripsi: φυλάττο . . . . . . οὺς cetera corrosa D 13 ἐν τοῖς (post οδν) scripsi: ἐντὸς D 15 αὐτῶν scripsi: αὐτῶν D 16 τυρρηνικὸς D: Τορρηνὸς Ael. 17 καὶ τοὺς D: καὶ τὰς Ael. 20 τοῦτοscripsi: ταῦτα D 22 ἐγγόνων D Ael.: ἐκγόνων Herecher 23 χω- ρῶν D: οἰκιῶν καὶ χωρίων Ael.: οἰκιῶνiercher 26 αὑτῆς scripsi: αὐτῆς D)
129

(500) Tοῦ αδτοῦ ἐκ τοῦ πλάτους. Ἑλαψος ὄφιν νικᾷ κατά τινα φύσεως δωρεὰν θαυμαστήν· καὶ οὐκ ἂν αὐτὸν διαλάθοι ἐν τῷ φωλεῷ ὥν ὁ ἔχθιστος, ἀλλὰ προσερείσας τῇ καταδρομῇ τοῦ φωλεοῦ τοὺς αὑτοῦ μυκτῆρας βιαιότατα εἰσπνεῖ, καὶ ἕλκει ὡς ἴυγγι τῷ πνεύματι, καὶ ἄκοντα προει καὶ προκύπτοντα αὐτὸν ἐσθίειν ἄρχεται· καὶ μάλιστά γὰ. [*](f.376r) χεμῶνος δρᾷ τοῦτο. ἤδη μέντοι καὶ κέρας ἐλάφου τις ξέσας, εἶ τὸ ξέσμα εἰς πῦρ ἐνέβαλε, καὶ ὁ καπνὸς ἀνιῶν διώκει τοὺς ὄφεις πανταχόθεν, τὴν ὀσμὴν μὴ ὑπομένοντας.

(501) Λῖ ἐν Σόροις ἔλαίφοι γί>νονται μὲν ἐν ὄρεσι μεγίστοις, Ἀμανῷ τε καὶ Aιβάνῳ καὶ Καρίμήλῳ·> ὅταν ? βουληθῶσι περαιώσασθαι θάλασσαν. ἐπὶ τὰς ἠ ἀφικνοῦνται καὶ ἂναμένουσι τοῦ πνεύματος τὴν ψύσιν, καὶ ἡνίκα ἂν αἴσθωνται πρᾶον αὐτὸ καὶ ἥσυχον καταπνέον, τηνικαῦτα ἐπιθαρροῦσι τῷ πελάγει. νέουσι δὲ κατὰ στοῖχον καὶ ἀλλήλων ἔχονται, τὰ γένεια αἱ ἑπόμεναι τῶν προηγουμένων τῇ ὀσφύι ἐπερείδουσαι· ἡ τελευταία δὲ γενομένη τῇ πρόσθεν ἐπὶ πάσαις ἑαυτὴν ἐπαναπαύσασα, εἶτα οὐραγεῖ. στέλλονται δὲ ἐπὶ τὴν Κύπρον πόθῳ τῆς πόας τῆς ἐκεῖ· λέγεται γὰρ εἶναι βαθεῖα καὶ νομὰς ἀγαθὰς ἔχειν. καὶ λέγουσί γε Κόπριοι εὔγαιον οἰκεῖν χῶρον, καὶ ταῖς Αἰγυπτίων ἀρούραις τοκμῶσιν ἀντικρῖναι τὰς σφετέρας. ἔλαφοι δὲ καὶ ἕτεραι τήνδε τὴν νῆξιν ἀποδείκνυνται. αἱ γοῦν Ἠπειρώτιδες ἐς τὴν Κέρκυραν διανήχονται, ἀντίπορθμοι δὲ ἀλλήλαιτ αἵθε εἰσίν.

(502) ἔλαφος, ὡς ἀκοόω, τὰ παρόντα ἀγαπᾷ, καὶ οὐκ ἐρᾷ πλειόνων, ἀλλὰ σωφρονεῖ περὶ τὴν γαστέρα τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον. περὶ γοῦν τὸν Ἑήσποντόν ἐστι λόφος κὰι νέμονται κατὰ τοῦδε ἔλαφοι, καὶ τῶν ὧτων αὐτοῖς τὸ ἕτερον διέσχισται, περαιτέρω δὲ οὐ χωροῦσι τοῦ λόφου, οὐδὲ νομῆς ἐρῶσι ξένης οὐδὲ λειμῶνας ποθοῦσιν ἑτέρους πόας χρείᾳ περιττοτέρας· ἀπόχρη δὲ ἄρα τὰ παρόντα δι’ ἔτους ὅλου. τί πρὸς ταῦτα, ὧ ἄνθρωποι, ὑμεῖς, οὅς οὐκ ἂν ἐμπλήσαι ἕως θανάτου

  • οδδ’ ὅσα λάινος οὐδὸς ἀφήτορος ἐντὸς ἐέργει;

    • [*](1 ἔλαφος] Ael.nat.anim.49 p.37,8—17 Herch.) 9 αἱ ἐν Σόροις] Ael. l.e. V 56 (p. 137,6—23 Herch.) 22 ὁ ἔλαφος] Ael. l.e. VI 13 (p.143,25—144,3 Herch.))[*](1 τινα Ael.: τινος D 2 διxλέθοι ἐν Ael.: διαλάθοιε D 3 φωλεοῦ D: δόμου Ael.: δακέτου Hereher ἑαυτοῦ Ael.: αὐτοῦ D 5 προάγει Ael.: πρὸ . . ει cetera blattis corrosa D γε διὰ Ael.: γ . . .ὰ cetera corrosa D 6 τις post μέντοι transieeit Hercher εἶπα Ael.: εἶ.. cetera corrosa D 7 ἀνιὼν Ael. 8 τὴν ὀσμὴν μὴ D: μηδὲ τὴν ὀσμὴν Ael. 9 αἱ Ael.: Ο culpa rubrdcatoris D ἔλαψοι γίνονται Ael.: ἔλα.....νονται cetera corrosa D ἀμάνῳ D 10 Kαρμήλῳ Ael.: καρ . . . . . .. 21 cetera corrosa D δὲ Ael.: omis. D 11 τὰς ἥἄνας Ael.: τοὺς η . . . . . . cetera corrosa D φθίσιν Hereher 13 γένεια Ael.: γένη D 16 λέγεται....βαθεῖα (17) Ael.: λέγονται....βαθεῖαι D 17 ἔχειν 9 Ael.: παρέχειν Hereher εὔγαιον D: εὔγεων Ael. 18 ἀντικρίναι (sie) D: ἀντικρίνειν Ael. 22 Ὁ om. D: add. ex Ael. 24 ἐλλήσποντον D 27 τὰ παρόντα αὐτοῖς Ael. 28 ἐμπλῆσαι D Ael.: ἐμπλήσειε Herecher ποτὲ ἕως θανάτου Ael. 29 Οὀδ’ Ael.: οὗθ’ D)
    130

    (503) Τῷ Πτολεμαίῳ τῷ δευτέρῳ, ὃν καὶ Φιλάδελφον καλοῦσι, βρέφος ἐλάφου δῶρον ἐδόθη, καὶ τῇ φωνῇ ἐνετράφη τῇ Ἑλλάδι καὶ λαλούντων συνίει. ἐπεπίστευτο δὲ πρὸ τοῦδε τοῦ ζῴου τῆς Ἰνδῶν μόνης φωνῆς ἐπαΐειν τοὺς ἐλάφους.