De automatis

XXX Λοιπὸν δέ ἐστιν ἡμῖν διηγήσασθαι, τίνι τρόπῳ ὅ τε κεραυνὸς ἐν τῷ πίνακι πεσεῖται καὶ τὸ τοῦ Αἴαντος ζῴδιον ἀφανισθήσεται. γίνεται οὖν καὶ ταῦτα, καθάπερ μέλλομεν ἐξηγεῖσθαι κατὰ μέρος. ὅπου τὸ ἔδαφος τοῦ πίνακος, ἔσται γεγραμμένον τὸ --- ζῴδιον· κατʼ αὐτὸν δὲ ἔστω ἐκκοπὴ ἐν τῇ ἄνω πλευρᾷ τοῦ πλινθίου πεποιημένη καὶ ἐν τῇ κάτω, καθάπερ καὶ ἐπὶ τῶν δελφίνων ἐδηλώσαμεν. κατατείνονται οὖν ἐκ τῆς ἄνωθεν πλευρᾶς τῆς ἐκκοπῆς χορδαὶ δύο λεπτόταται τῶν εἰς τὰς σαμβύκας ἐμβαλλομένων ἕως κάτω εἰς τὸ θωράκιον διὰ τῆς ἄνω οὔσης ἐκκοπῆς. ἵνα δὲ ἐν τῷ ναΐσκῳ ὦσι τεταμέναι, καθάπτονται εἰς κολλάβους δύο ἐκ τοῦ ἄνωθεν μέρους, ἵνα ἐπιστρεφομένων τῶν κολλάβων τὴν τάσιν ἔχωσιν. ἐγερθὲν δὲ σανίδιον λεπτὸν καὶ ὑπόμηκες, ὥστε χωρεῖν αὐτὸ διὰ τῶν ἐκκοπῶν εὐκόπως καὶ σταθὲν ἐκ τοῦ ὑπερθύρου μὴ ὑπερέχειν αὐτὸ τὸ ὑπέρθυρον εἰς τὸν πίνακα· τρυπηθὲν δὲ δυσὶ τρυπήμασι κατὰ μῆκος περιλαμβάνει τὰς χορδὰς ἐπιούροις· προσκολλᾶται δὲ καὶ ὄπισθεν τοῦ σανιδίου τὸ [*](1 caput distinxi: non disting.a ἡμῖν AG: ἡ μὲν T: ἐμοὶ M) [*](2 ὅ τε Brinkm. et Prou: ὅτε a 4 ἐξηγήσθαι G 5 ἔδα- φος G: ἔ (═ ἔρος) A: ἔφο T f. τὸ 〈τοῦ Αἴαντος〉. cf. v.2. p 446, 16 6 αὐτὸν a: αὐτὸ Ηaase, sed non opus est corrigere, si Aiacis nomen additum erit f. ἔν 〈τε〉 10 ἄμβυκας a: corr. Prou (σαμβύκας voluerat etiam Haase in schedis Schoe- nianis, sed rursus delevit): ἄμπυκας Parisin. suppl. 11 in marg. et Ambrosianus C 266 infer. supra scripsit 11 θωράκιον G: ῥάκιον A T f. ἐκκοπῆς 〈καὶ τῆς κάτω〉 12 ναΐσκῳ: an πίνακι 2 τεταγμέναι a: corr. R. Schoene in schedis suis δύο scripsi: α a: ῾ f β᾿  Parisin. suppl. 11 in marg. 14 στάσιν a: corr. R. Schoene ἐγερθὲν: ἐργασθὲν Prou. cf p. 432,12 f. δὲ 〈ἔστω〉 16 f. ἐκ 〈τοῦ ἄνω μέρους〉 τοῦ ὑπερθύρου 18 περι- λαμβάνει a: περιλαμβάνειν Prou 18—19 f. ἐπιούροις 〈προσ- ηγκυλωμένας〉· 19 τὸ: f. τι 〈πλατυσμάτιον〉 cf. Dioptr. 188, 19. 20)

μολιβίδιον λεπτόν, ὅπως βάρος ἴσχῃ. ἐὰν οὖν ἄγωμεν [*](274) τῇ χειρὶ | τὸ σανίδιον ἄνω διὰ τῆς ἐκκοπῆς, ἀποπέσῃ διὰ τοῦ πίνακος φερόμενον ὀρθόν, ὡς ἂν περὶ τὰς χορδὰς περικείμενον. αἱ μὲν οὖν χορδαὶ μέλανι μολύνονται, ἵνα μὴ δῆλαι ὦσι· τὸ δὲ ὑποσανίδιον ἐκ μὲν τοῦ κάτω μέρους χρυσοῦται καὶ λειοῦται ὡς μάλιστα. ἐκ δὲ τοῦ ἄνωθεν ὑπογράφεταί τι πυροειδές, ὡς τὴν τοῦ κεραυνοῦ φαντασίαν ποιεῖν. φέρεται δὲ τοῦτο, ὅταν ἀφεθῇ, κατὰ μέσον τὸ ζῴδιον, ὡς τεταμέναι εἰσὶν αἱ χορδαί. τοῦτο δὲ ἄνω μένει περονίῳ κρατούμενον, καθάπερ καὶ τὰ ὀθόνια, ὅπως ὅταν καθῆκον ᾖ, ἡ σπάρτος ἐπισπασαμένη τὸ περόνιον ῥίψῃ τὸν κεραυνόν. τὸ ζῴδιον πεσόντος τοῦ κεραυνοῦ ἀφανίζεται οὕτως· ἔστιν ἕτερον ὀθόνιον πεποιημένον καθάπερ καὶ τὰ ἄλλα τὰ ἐπικαλύπτοντα, μικρὸν δέ, ὡς αὐτὸ τὸ ζῴδιον ἐπικαλύψηται τὸ ὀθόνιον. ἐν δὲ τούτῳ γέγραπται θάλασσα ὁμοία τῇ περιεχούσῃ τὸ ζῴδιον καὶ τὰ κύματα. καὶ εἴ τι ἄλλο φαινόμενόν ἐστι τῶν ἐγγείων, προσαπονενέμηται, ὅπως ἐπικαλυφθέντος τοῦ ζῳδίου τὸ ὅμοιον. καὶ ἐκ τῶν ὄπισθεν δεῖ τὸ ὀθόνιον [*](1 μολιβίδιον AG: μολυβίδιον T: μολίβδιον M: f. μολύβδινον) [*](2 f. διὰ τῆς ἄνω ἐκκοπῆς ἀποπέσῃ a: ἀποπεσεῖται Prou: f. 〈οὐ μὴ οὐκ〉 ἀποπέσῃ 3 ἂν: ἄνω Leid Scalig. 45 6 καὶ λειοῦται om. Τ,, add. Τ 2 7 ἀπογράφεται Prou 9 τεταγμέ- ναι a: correxi 10 μένει R. Schoene. cf. p. 430, 11 (an μενεῖ?): βλέπει a. cf.  p. 442, 12 11 καθῆκον G: καθῖκον AT ἢ AG: ἦν T 12 ἐπισπασαμένη M: ἐπισαμένη a περόνιον G: περό- ριον A T 13 τὸ 〈δʼ Αἴαντος〉 Prou: f. τὸ 〈δὲ 〉 16 ἐπικαλύ- ψηται Prou: ἐπικαλύψεται a τούτῳ G, Ambrosian. G 266 inf.: του A: τοῦ M T 17 〈ἡ〉 θάλασσα Prou 18—19 ἐγγείων Egger (apud Prou p. 247 adnot. b): ἀγγείων a: f. ἔγγιον 19 f. 〈καὶ τοῦτο〉 προσαπονενέμηται. cf. p. 342, 22 προαπονενέμηται T ὅπως a: οὕτως Prou ἐπικαλυφθέντος ex ἀποκαλυφθέντος corr. T) [*](20 f. τὸ 〈ὅραμα 〉 ὅμοιον. cf. p. 354, 5 f. ὄπισθεν 〈μερῶν〉. cf. Dioptr 188, 19. sed v. supra p. 416, 12 δεῖ Prou: δὲ a) ὁμοίως θαλασσοειδεῖ χρώματι προσαποκεχρῶσθαι. ἵνα δὲ ἐπικαλυπτόμενον μηδαμῶς φανῇ τὸ ὀθόνιον, ἔστιν ἄνω συνεστραμμένον καὶ κρατεῖται ὑπὸ τῆς μιᾶς περόνης, ὑφʼ ἧς καὶ ὁ κεραυνὸς κρατεῖται, ὥστε ἑλκυσθείσης αὐτῆς ἅμα τε τὸν κεραυνὸν ἐνεχθῆναι ἐπὶ τὸ ζῴδιον καὶ καλυφθῆναι αὐτὸ ὑπὸ τοῦ ὀθονίου, ὥστε δοκεῖν πληγὲν αὐτὸ ὑπὸ τοῦ κεραυνοῦ ἠφανίσθαι.

Τὰ μὲν οὖν κατὰ τὸν πίνακα οὕτως οἰκονομεῖται. ὁμοίως δὲ καὶ αἱ ἐν τοῖς ζῳδίοις καὶ αἱ τῆς πορείας κινήσεις διὰ τοιούτων ὀργάνων πᾶσαι γίνονται, οἵ τε πίνακες πάντες ὁμοίως διὰ τούτων οἰκονομοῦνται, πλὴν ὅτι --- διαλλάσσονται.

[*](1 θαλασσοειδεῖ Monacens. 431: θαλασσοειδῆ a 3 ἀνε- στραμμένον Prou 10 f. τοιούτων 12 〈μύθοις 〉 διαλλάσσονται Prou: f. 〈τοῖς μύθοις〉. in calce ommium codicum λείπει legitur, sed iniuria)[*](1) Dies Wort ist nach einer Vermutung übersetzt. ln den Handschriften steht: ῾ sieht nach oben᾿ .)[*](2) Der Satz beruht in dieser Form zum grofsten Teile auf Vermutung. Statt ῾ etwas von Landeʼ könnte man auch ῾ etwas von dem in der Nähe Befindlichen, etwas aus seiner Umgebungʼ vermuten.)[*](3) ln den griechischen Handschriften steht am Schlusse ohne Grund: ῾ Unvοllständig᾿ .)