De Iudaeorum Vetustate sive Contra Apionem

o quanta mentiendi facilitas! non enim prius uel qui fuerunt ista trecenta et octuaginta milia dixit nec quemadmodum ducenta triginta milia sunt perempta, utrum in bello ceciderint an certe ad Ramessin conuersa sint.

quod uero ualde mirabile est, neque quos uocat Iudaeos potest ab eo cognosci, utrum [*]( BRV, CPPa. — A, ed. pr. ) [*]( 1 trecentos BVCPPa CCCLXXX B octoginta C 2 ingressos] ingressus B VP ingressum BCPa 3 ethiopioam B fuisse B uero] om. CPPa 4 est] om. R qui aut unde] ttvs; ἢ rcoOev; quia unde codd fuerunt] VCPPa 6 aperuit] apparuit B 7 noluerit] noluerint (no ex uo corr.) B noluer P noluerat Pa ysidis CPPa Moyse] moise B moyses BV moysen CPPa (XOJOSI A; corrigas fortasse in moysi 8 ioseph BVCPa twaijicov chremon B cremon V cherimon C simul expulsum tr. B 9 generatior Pa 10 paene] om. BV octuaginta] LXXX R octoginta CP ipSopjxovta 11 Eamesse] ramese R ramessi C pap.£co-łĮv A pajieooT)? ed. pr. filiis B manethonem] ex matiethonem corr. B 12 pugnat BV repugnauit CPPa συμπολεμει̃ unaa C 13 egthiopioam B 14 pugna B fuga V 16 prius enim tr. B 17 octoginta BC quamadmodum B 18 triginta] trecenta B 19 certe] recte B ad] om. Pa Ramessim, -e- ex a corr. B ramesim V conuersa sint] in ras. B 20 potes BV ) [*]( 5* )

sed forte uacuum est pluribus conuincere uerbis eos, qui sermonibus suis arguuntur; ex alienis enim conuinci rationibus mediocre est.

His igitur explanatis introducam super istos LysimachuIIj, qui idem argumentum falsitatis de leprosis et languentibus usurpauit, sed transcendit etiam illorum ualde miraculum suis figmentis, quae multo odio composuisse dinoscitur;

ait enim sub rege Aegyptiorum Bochore quosdam ex populo Iudaeorum, qui erant leprosi et scabie pleni aliisque uexati languoribus, ad templa fugisse petentes cibum et, cum multi homines in has aegritudines incidissent, frugum sterili-

tatem in Aegypto factam et Bochorem Aegyptiorum regem ad Ammonem misisse, ut de sterilitate uates interrogarent, deumque respondisse, ut templa pollutis et impiis hominibus purgarentur et de templis ad deserta loca propellerentur, scabiosos enim atque leprosos in profundo esse maris mergendos, tamquam Sole ex eorum uita grauiter indignante, <et> templa purificari et ita reddere fructum terram.

Bochorem [*]( BRV. CPPa. — A, ed. pr. ) [*]( 1 illis prioribus] i. e. npoxspois aoxots; ποτεροιςairot? A ponit] om. Pa 2 octoginta C octuginta P 3 uacuum] super superscripsit 2m. Pa 4 alenis P 5 enim] om. R mediore P 6 His igitur explanatis] addid. interpres 7 idem argumentum] rJjv abdjv \'rotç npoetpr,ixsvots \'jitoOeatv idem] in archetypo codice eundem extitisse uidetur a sermone, puto, interpretis alienum: idem (ex eundem ras. corr. B) BR eundem VCPPa (idem s. Pa2) 8 ualde miraculum] ambavozraxa A 9 dignoscitur CPPa 10 Aegyptiorum] om. R bochoro <nomine> BY ad 11 aliisque] aliis V 12 langoribus BRCPPa ad] et s. 2m. R 13 fruoum V sterelitatem BPa 14 facta P bochorum B 15 amonem R misise (ise in ras., 1 m. superscripsit s.) B ut] et R sterelitate] B interrogaret CPPa 16 deumque, que s. 1 m. R respondisse] ipslv A ekstv ed. pr. et impiis] impiisque V 18 enim] 81 maris] V magis BBCPPa mergendos] om. R 20 et templa] scripsi templaque CPPa templa BRV reddere fructum) xapKotpopYjastv terram] terre (e in a corr.) Bl terra V bocho R )

demersis uero leprosis et scabie uitiatis alios congregatos in deserti loca perituros exposuisse. quos congregatos asserit cogitasse pro semet ipsis et nocte superueniente ignem et candelabra pariter accendisse pro sua munitione et nocte sequenti ieiunasse, ut placarent deos, quatenus eos eriperent.

altera uero die quendam Moysen eis persuasisse dixit, ut properantes unam uiam secarent, donec ad loca habitabilia perueuirent eisque praecepisse ut nulli hominum fauerent neque bona suadentibus adquiescerent, sed pessima quaeque facerent deorumque templa et aras quae possent inuenire subuerterent.

cunctisque consentientibus et placita facientibus deserti eos iter arripuisse multaque passos, quatenus ad habitabilem prouinciam peruenirent, et cum hominibus contumelias crebro fecissent et templa uastassent, ad terram quae nunc appellatur Iudaea eos uenisse commemorat aedificantesque ciuitatem illic inhabitasse.

quae urbs arco vijs lepoooXeta? id est a templorum expoliatione Hierosolyma [*]( BRV, CPPa. — A, ed. pr. ) [*]( 2 iussisse, -isse ex esse corr. B 3 traderentur, leprosi uero ] ttapacouvat <xaTd £ etv aόtοόç ItÇ rljv epY]jj.ov> tΟόç 8 £ /.supob?; inclusa suspecta esse recte iudicat Niese leprosi uero-mergerentur] in textu omissa in summo margine signo .&. (i. e. deest) utrique loco apposito suppl. 1 man. B cartis RCPa carthis BVP 4 mergerentur] ϰαθω̄σιν A 5 alios] tοόe; aXXooc in desertis locis CPPa 7 atcendisse (t in rus.) B 8 ieinnassent BR 9 Moysen] om. Pa 10 properantes] irapa- βαλλομένοις A 11 habitabilia] o:xoofi.evous habitantia codd cf. § 310 eosque Pa 12 neque-13 facerent] μήτε aptsta συμβουλεύσειν &XXa xd ystoova 14 cunctis] twv fiXXwv 15 pacita P 16 quatinus BPPa habitabitabilem B prouinciam habitabilem tr. R 17 uastassent] cuXwvTas xal ἐμπρήσαντας 19 habitasse R AIJOTHCIEPOCrElA BPa AnoeHCTEPMCTASOAC R AIIOTXCIEPOCIErA C anotuciepoycyeia P spatio uacuo relicto om. V 20 ad templorum expoliationem (spoliationem BBV ad om. P) codd. Hierosolyma] kpoadXujxa A iepo- συλα ed. pr. )

xxxv. Iste siquidem nec eundem regem quem illi dicere potuit, sed nouum nomen composuit et introducens ueluti somnium etiam prophetam Aegyptium dicit ad Ammonem destinatum, quatenus de leprosis responsum peteretur.

sed et ait collectam in templo multitudinem Iudaeorum. putasne hoc nomen leprosis ponit an certe solummodo Iudaeis et qui in languores inciderant? dicit enim: "populus Iudaeorum"; qui populus?

aduena an certe genere prouincialis? cur igitur Aegyptios existentes Iudaeos uocas? si uero peregrini sunt, quare non dicis unde? uel quomodo rege multos quidem eorum in pelago submergente ceteros autem in loca deserti proiciente tantae multitudinis sunt reperti?

aut quemadmodum desertum quidem egressi sunt et tenuerunt prouinciam, [*]( BRV, CPPa. — A, ed. pr.\' ) [*]( 1 denominata estj u)v6y.aazai A ὠνομάσθαι ed. pr. 2 propter obprobrium] rcpas \'t;\' bveis £ Ceo6ai 3 ipsi] ex ipse corr. B Hierosolymitae] ἱεροσολύμους A 5 siquidem] a Graecis abest illi] ille RY dicere] docere BRY 6 nouum] xatvotepov ed. pr. xsvotepov A et introducens-8 peteretur] xal παρsὶς ἐνύπνιον ϰαὶ προϕήτην Αἰγύπτιον eis ̓\'Αμμωνος aneXaXoQev icept \'tWV ψωρω̃ν ϰαὶ λεπρω̃ν χρησμὸν oToiuv, quae non intellexit interpres. cf. § 306 7 somnium] summum R ammionem R hammonem Pa 8 quatenus-peteretur] quatenus leprosis peterentur responsum B quatenus responsa peterentur RY sed] sequitur BRV 9 in templo] lOt; td lepa, a templo R in templa 0. Guenther multitudine B 10 leprosus R an-11 inciderant] r p.ovov Twv \'looSattov xots vooTQfiaotv περιπεσόντων solomodo Pa et qui] codd; eis qui conicio 11 langores BCPPa inciderent R -rint Y dicit] Si6 (». e. diC) P 12 qui populus?] qui populi R aduena <\'erat> CPPa 13 uocas] xaXstc; uocat codd si uero] si igitur V 14 dicis] B λέγεις; dicit codd. rell. quomodo rege] correge R quo rege VP?Pa? multos quidem eorum intelligo subuergerunt in ras. R 15 submergente] submergerunt (-rnt in ras. B) BY deserta V 16 proidenti P proiciente <populi> Pa § repti in ras. B, antea extitisse uidetur sunt, ὑπελείϕθησαν )

oportebat autem et legislatoris non solum nomen edicere, sed etiam genus exponere, qui fuerit uel ex quibus, uel cur huiusmodi leges sancire praesumpsit de diis et de iniquitate circa homines agenda per iter.

nam sine fuissent genere Aegyptii, non facile poterant ex paternis moribus immutari, siue aliunde uiderentur, quaedam eis sine dubio fuerant leges consuetudine longa seruatae.

et siquidem de his qui expulerant eos coniurassent, ut eis numquam fauerent, aliqua ratio uideretur, contra omnes uero homines bellum eos optasse suscipere, cum essent sicut ipse dicit in malis et omnium solatiis indigerent, maxima stultitia non illorum, sed haec fingentis ostenditur. iste namque etiam nomen positum ciuitati airo tffi lepoaoAeia?, id est a templorum expoliatione praesumpsit edicere et hoc postea fuisse mutatum.

miranda res, quia posteris quidem turpe fuit tale nomen et odiosum, ipsi uero qui fundauerunt urbem, ornare semet ipsos eo uocabulo crediderunt. hic autem fortissimus uir multa detractionis inperitia non intellexit, quia hierosolin non idem uoce Iudaica quod [*]( BRV, CPPa. — A, ed. pr. ) [*]( 1 dignoscimur BC 2 omnium V 3 autem<ergo) P le.islatoris, -gis- ex -ges- corr. Pa non solum post edicere tr. Pa 4 fuerint B qur P 5 diis] dis B 6 per iter] xata rfjv nopeiav p iter BC pariter BPa 7 ex] om. V 9 siquidem <eos> CPPa 10 coniurassent] ωμοσαν coniurasset codd unquam R faueret (t in ras. B) BPPa aliqua] alia V 11 bellum] icoXe{j.ov ἀϰἠρυϰτον optasse] add. interpres 12 malis (constituti) R 13 maxima] ab hac voce incipit. rursus L et codices qui ab eo pendent et e cf. supra p. 61, 9 maft xime (a s. Z5) L 14 histe B etiam] om. BV aito rfyg bpoau- λείας] AnOTCClEPMCTAETAC L ΑΠΟΤθCΙΕΡωCϓΑΕΤΑC B Afl0SH- CTEPwCTAHSAC R AnOTNCIEPOCIEIA C spatium relinquunt uaettum Pe 15 id est] ide L idem R a] om. C spoliatione e 16 miranda res] S-ijXov yap 17 poteris R et] s. R1 odiosum] aduersum R otiosum e 18 eo uocabulo] conieci euocabulo codd est uocabulo e o5tto? avojiaoavtsi; 19 inperitia] oxpaoias; intemperantia coni- cio 20 hierosolima R hyerosoll P Hierosolymi e non idem] id est R )

Graeca significat, quid ergo amplius quilibet poterit dicere contra mendacium tam impudenter expositum? sed quoniam congruam iam magnitudinem suscepit hic liber, aliud faciens principium cetera praesentis operis explanare temptabo. [*]( LBR, CP, e. — A, ed. pr. ) [*]( 1 poterit] om. (D) e 2 iraprudenter e. Subscriptio: Explicit capitulum primum ff Explicit liber uigesimus primus Flaoii Iosephi con tra manethonem et plurea alios -:;- C minio script. Explicit liber primus. P. deest in LBCrRDCoe, uersns duo uel unum uacuos relinquunt LBCr )