Tetrabiblos

ἐπὶ δὲ τῆς ἐναντίας διαθέσεως τυγχάνων τὰς ὁμοίας μὲν φαντασίας περιποιεῖ ταῖς ψυχαῖς, ἐπὶ τὸ ταπεινότερον μέντοι καὶ ἀνεπιφαντότερον καὶ ἀκριτώτερον, οἷον ἀντὶ μὲν μεγαλοψυχίας ἀσωτίαν, ἀντὶ δὲ θεοσεβείας δειδιδαιμοντίαν, ἀντὶ δὲ αἰδοῦς δειλίαν, ἀντὶ δὲ σεμνότητος οἴησιν ἀντὶ δὲ φιλανθρωπίας εὐήθειαν, ἀντὶ δὲ φιλοκαλίας φιληδονίαν, ἀντὶ δὲ μεγαλοφροσύνης βλακείαν, ἀντὶ δὲ [*](2 ib. 155, 2 9 ib. 175,3) [*](1 φιλοπεύστας om. V ζητητικοὺς] ζηλωτικοὺς Y 4 καὶ (bis) VDy om.YMS 5 φιλοφρόνους VY φιλοπόνους βγ 6 νηλεε ῖς βγ μηλίους VY 8 νυκτερέμβους VYD νυκτεριρέμβους EMS νυκτιρρέμβους γ 10 ἀποικτικοὺς V εὐεμπτ. αβΑ εὐεπτώτους V εὐμεμπτώτους C 11 i. mg. 23, S 11.12 τῆς ψυχῆς λαβὼν Υβγ τῆν ψυχῆς λαβ. V λαβ. τῆς ψυχῆς Σ ἐνδόξου διαθέσεως ΣΜS Procl. ἐνδόξων διαθέσεων VYDy 14 ἐλευθερίους Y Procl. ἐλευ- θέρους Σβ γ δικαίους aMS Procl. om. VDy 15 post σεμνοὺς: ἐλευθέρους δικαίους Dy 16 φιλολόγους ΣΜS Procl. ἐμ· φιλολ. VDy φιλοσόφους Υ εὐεργετικοὺς VY Procl. εὑρετικοὺς Σβγ 18 περιποιεῖται Σ ταπεινὸν Y 28 μεγαλοφροσύνης αΜS Procl. σοφροσύνης(!) V σωφροσύνης Dγ)

τῷ δε τοῦ Ἄρεως συνοικειωθεὶς ἐπὶ μὲν ἐνδόξων διαθέσεων ποιεῖ τραχεῖς, μαχίμους, στρατηγικούς, διοικητικούς, κεκινημένους, ἀνυποτάκτους, θερμούς, παραβόλους, παρρησιαστάς, πρακτικούς, ἐλεγκτικούς, ἀνυτικούς, φιλοωείκους, ἀρχικούς, εὐεπιβούλους, ἐπιεικεῖς, ἐπάνδρους, νικητικούς,[*](m 162) μεγαλοψύχους δὲ καὶ φιλοτίμους καὶ θυμικούς καὶ κριτικοὺς καὶ ἐπιτευκτικούς, ἐπὶ δὲ τῶν ἐναντίων ὑβριστάς,

[*](c 42) ἀδιαφόρους, ὠμούς, ἀνεξιλάστους, στασιαστάς, ἐριστικούς, μονοπόνους, διαβόλους, οἰηματίας, πλεονέκτας, ἅρπαγας, ταχυμεταβόλους, κούφους, μεταμελητικούς, ἀστάτους, προπετεῖς, ἀπίστους, ἀκρίτους, ἀγνώμονας, ἐκστατικούς, ἐμπατάκτους, μεμψιμοίρους, ἀσώτους, ληρώδεις καὶ ὅλως ἀνωμάλους καὶ παρακεκινημένους.

τῷ δὲ τῆς Ἀφροδίτης συνοικειωθεὶς ἐπὶ μὲν ἐνδόξων διαθέσεων ποιεῖ καθαρίους, ἀπολαυστικούς, φιλοκάλους, φιλοτέκνους, φιλοθεώρους, φιλομούσους, ᾠδικούς, φιλοτρόφους, εὐήθεις, εὐεργετικούς, ἐλεητικούς, ἀκάκους, φιλοθέους, ἀσκητάς, φιλαγωνιστάς, φρονίμους, φιλητικούς, ἐπαφροδίτους ἐν τῷ σεμνῷ, λαμπροψύχους, εὐγνώμονας, μεταδοτικούς, φιλογραμμάτους, κριτικούς, συμμέτρους καὶ εὐσχήμονας πρὸς τὰ ἀφροδίσια, φιλοικείους, εὐσε- [*](2 i. mg. ABBREV S 4 κεκινημένους] κε (lac. ind.) V 5 παρρησ. πρακτ. γ πρακτ. παρρησ. MS παρρησιαστικοὺς πρακτ. γ ἐλεγκτικοὺς γ ἀλεγκτικοὺς S ἀλεκτικοὺς Μ ἐλεκτικοὺς Σ om. Y ἀνυτικοὺς ΣMS ἀνυστικοὺς VYDγ 6 εὐεπιβούλους—νικητικοὺς om. V S καὶ ἐπιτευκτικούς 0111. Y 10 μονοπόνους γ μονοτύνους MS μονοτρόπους Σ 13 ἁστάτους προπετεῖς γ Procl. προπ. ἀστ. ΣMS περιπετεῖς ἀστ. Υ 13 ἐκστατικοὺς VY Procl. στασιαστικοὺς ἐκστατικοὺς Σβγ ἐμπατάκτους VY ἐπιτακτικοὺς τευκτ- Σ) εὐπατάκτους Σβγ 14 ὅλως βγ ἄλ. λως Σ 16 i. mg. ABBREV S 16 καθαροὺς Σ φιλοκάλους] φιλοκαλ. φιλιδίους καὶ Υ φιλοτέκνους γ φιλοτέχνους Σβ 17 φιλοθεώρους] φιλοθέους Y 18 ἐλεητικοὺς V ἐλεγκτικῶς βγ ἐλεκτικοὺς Σ om. Y αιλοθέους hic om. Y 18.19 φιλουέους—φιλητικοὺς om. Α 22 εὐσχήμονας VYDSA αἰσχήμονας ΣMC τὰ V om. αβγ φιλοικείους V λι-) YS φιλονείκως ΣΙ) νι-) Μγ)

ἡδυβίους, θηλυψύχους, ὀρχηστικούς, γυναικοθύμους, δα- πάνους, καταγυναίους, ἐρωτικούς, λάγνους, καταφερεῖς, μοιχούς, φιλοκόσμους, ὑπομαλάκους, ῥᾳθύμους, ἀσώτους, [*](m 163) ἐπιμώμους, ἐμπαθεῖς, καλλωπιστάς, γυναικονοήμονας ἱερῶν ἐγκατόχους, προαγωγικούς, μυστηριακούς, πιστοὺς μέντοι καὶ ἀπονήρους καὶ ἐπιχαρίτους καὶ εὐπροσίτους καὶ εὐδιαγώγους καὶ πρὸς τὰς συμφορὰς ἐλευθεριωτέρους·

τῷ δὲ τοῦ Ἑρμοῦ συνοικειωθεὶς ἐπὶ μὲν ἐνδόξων διαθέσεων ποιεῖ πολυγραμμάτους, φιλολόφους, γεω μέρας, μαθηματικούς, ποιητικούς, δημηγορικούς, εὐφυεῖς, σωφρονικούς, ἀγαθόφρονας, καλοσυμβούλους, πολιτικούς, εὐεργετικούς, ἐπιτροπικούς, χρηστοήθεις, φιλοδώρους, φιλόχλους, εὐεπιβούλους, ἐπιτευκτικούς, ἡγεμονικούς, εὐσεβεῖς, φιλοθέους, εὐχρηματίστους, φιλοστόργους, φιλοικείους, εὐπαιδεύτους, ἐμφιλοσόφους, ἀξιωματικούς·

ἐπὶ δὲ τῶν ἐναντίων εὐήθεις, ληρώδεις, σφαλλομένους, εὐκαταφρονήτους, ἐνθουσιαστικούς, θεοπροσπλόκους, [*](7 cf. Cumont, Egypte 155, 2 19 cf. ib. 162, 5) [*](1 φιλοκώμονς V φιλοτίμους αβγ 2 καλούς τε καὶ ἀγαθοὺς VY καλοκαγάθους Σβγ 3 ἡδυβίους om. V (lac. ind.) θηλυψύχους αMS μεγαλοψύχους VDγ 3.4 δαπάνους ]δαπανήρους Υ 4 καταγυναίονς VY καὶ γυναίους Σβγ 5 μοιχούς αΜS λοιδόρους VDC λοιδώρους Α 6 ἐπιμώμους Y ἐπιβώμους V φιλομώμους ἐπιμώρους EMS φιλομώρους Dy 7 πιστοὺς] μοιχούς, πιστοὺς Y 8 εὐπροσίτους ΣDγ εὐπροαιρέτους Υ εὐπροέτουςMS post εὐπρ. πιστοὺς ΣΜ 9 εὐδιαγώγους αDγ εὐδιαγώνους MS συμφορὰς ρὰς V περισυμφορὰς Υ ἐπιφορὰς ΣDγ περιφορὰς S 10 i.mg. ABBREV S 11 πολυγραμμάτους VDy φιλογραμμάτους αMS post φιλουρ.: πολυπραγμα τ φιλοπράκτους Υ γεωμέτρας VY φιλογεωμέτρας Σβγ 13 σωφρονικοὺς] σωφρονητικοὺς S 14 εὐεργετικοὺς—χρηστοήθεις ήθεις om. Y 15 εὐεπιβούλους αD ἐπιβόλους V εὐεπηβόλους MS εὐεπιβόλους γ ἐπιτευκτικοὺς] εὐεπιτέκτους V 17 εὐπαιδεύτους] εὐπεδεύτας(!) V V 18 ἐναντίων] ἐναντίων διαθέσεων γ συνήθεις V 19 θεοπροσπλόκους Υβγ θεοπλόκους V θεοπροσπόλους Σ)

ὁ δὲ τοῦ Ἄρεως ἀστὴρ μόνος τὴν οἰκοδεσποτείαν τῆς ψυχῆς λαβὼν ἐπὶ μὲν ἐνδόξου διαθέσεως ποιεῖ’ γενναίους, ἀρχικούς, θυμικούς, φιλόπλους, πολυτρόπους, σθεναρούς, παραβόλους, ῥιψοκινδύνους, ἀνυποτάκτους, ἀδιαφόρους, μονοτόνους, ὀξεῖς, αὐθάδεις, καταφρονητικούς, τυραννικούς, δράστας, ὀργίλους, ἡγεμονικούς, ἐπὶ δὲ τῆς ἐναντίας ὠμούς, ὑβριστάς, φιλαίμους, φιλοθορύβους, δάπάνους, [*](m164) κραυγαστάς, πλήκτας, προπετεῖς, μεθύσους, ἅρπαγας, ἀνελεήμονας, κακούργους, τεταραγμένους, μανιώδεις, μισοικείους, ἀθέους.

τῷ δὲ τῆς Ἀφροδίτης συνοικειωθεὶς ἐπὶ μὲν ἐνδόξων διαθέσεων ποιεῖ ἐπιχάριτας, [*](c 42v) εὐδιαγώγους, φιλεταίρους, ἡδυβίους, εὐφροσύνους, παιγνιώδεις, ἀφελεῖς, εὐρύθμους, φιλορχηστάς, ἀρωτικούς, φιλοτέκνους, μιμητικούς, ἀπολαυστικούς, διάσκευαστάς, ἐπάνδρους καὶ εὐκαταφόρους μὲν πρὸς τὰς ἀφροδισιακὰς ἁμαρτίας, ἐπιτευκτικοὺς δὲ καὶ εὐπεριστόλους καὶ νουνεχεῖς καὶ δυσεξελέγκτους καὶ ἀδιακρίτους, ἔτι δὲ νέων ἐπιθυμητικοὺς ἀρρένων τε καὶ θηλειῶν, δαπροσποιησισόφους [*](1 MS προσποιήσεις σόφους V πρὸς ποιήσει σόφους Υ προσποιησόφους Σ προσποιήτους σόφους Dγ 2 ἀλάζονας Σ μαγευτικὰς Μ 8 καὶ διδασκαλικοὺς om.V 4 καθαρείους S 5 i. mg. ABBREV S 6 λαβὼν τὴς ψυχῆς γ ἐνδόξου διαθέσεως VEDMy ἐνδόξων διαθέσεων ΥS 7 φιλόπλους]φιλοπλούτους Σ πολυτρόπους VY πολυτρόφους Σβ (Bed D corr.)y 10 δράστας] ὀξεῖς δράστας Μ 12 κραυγαστὰς Υ κραυγάσους V κραυγάζους Σβ κραυγαστικοὺς γ πλήκτας—μεθύσας om. Y 13 ἀνελεήμ. κακούργ VDy κακ. ἀνελ. αMS 14 μισοικείους βγ μησηκίους Y μεσοικείους Σ i. mg. ABBREV S 15 ἐπιχάριτας VY ἐπιχάρους Σβ ἐπιχαρεῖς γ 16 εὐδιαγ. αMS καὶ εὐδιαγ. VDy εὐφροσύνας V 18 διασκευαστὰς om. Y 19 ἀνάνδρους V ἀφροδισιαστικὰς γ 20 εὐεπιτευκτικοὺς V 21 δυσεξελέγκτους α λέκτ- Y) M S δυσελεγκτικοὺς V λεγχκτ-(!) Dy ἀδιακρίτους ΣMS διακριτικοὺς γ 22 ἐπιθυμητικοὺς om.Y θηλειῶν] θηλυκῶν Σ)

ἐπὶ δὲ τῶν ἐναντίων ῥιψοφθάλμους, λάγνους, καταφερεῖς, διασύρτας, μοιχικούς, ὑβριστάς, ψεύστας, δολοπλόκους, ὑπονοθευτὰς οἰκείων τε καὶ ἀλλοτρίων, ὀξεῖς ἅμα καὶ προσκορεῖς πρὸς πρὸς τάς ἐπιθυμίας, διαφθορεῖς γυναικῶν καὶ παρθένων, παραβόλους, θερμούς, ἀτάκτους, ἐνεδρευτάς, ἐπιόρκους, εὐεμπτώτους τε καὶ φρενοβλαβεῖς, ἐνίοτε δὲ καὶ ἀσώτους, φιλοκόσμους καὶ θρασεῖς καὶ διατιθεμένους καὶ ἀσελγαίνοντας.

τῷ δὲ τοῦ Ἑρμοῦ συνοικειωθεὶς ἐπὶ μὲν ἐνδόξων διαθέσεων ποιεῖ στρατηγικούς, δεινούς, [*](m 165) δράστας, εὐκινήτους, ἀκαταφρονήτους, πολυτρόπους, εὑρετικούς, σοφιστάς, ἐπιπόνους, πανούργους, προγλώσσους, ἐπιθετικούς, δολίους, ἀστάτους, μεθοδευτάς, κακοτέχνους, ὀξύφρονας, ἐξαπατητάς, ὑποκριτικούς, ένεδρευτάς, κακοτρόπους, πολυπράγμονας, φιλοπονήρους, ἐπιτευκτικοὺς δ’ ἄλλως καὶ πρὸς τοὺς ὁμοίους εὐσυνθέτους καὶ εὐσυνδεξιάστους καὶ ὅλως ἐχθρῶν μὲν βλαπτικούς, φίλων δὲ εὐποιητικούς, ἐπὶ δὲ τῶν ἐναντίων δαπάνους,

πλεονέκτας, ὠμούς, παραβόλους, τολμηρούς, μεταμελητικούς, ἐμπατάκτους, παρακεκινημένους, ψεύστας, ψεύστας, τας, ἀθέους, ἐπιόρκους, ἐπιθέτας, στασιαστάς, ἐμπρηστάς, θεατροκόπους, ἐφυβρίστους, λῃστρικούς, τοιχωρύχους, μιαιφόνους, πλαστογράφους, ῥαδιουργούς, γόητας, μάγους, φαρμάκους, ἀνδροφόνους.

ὁ δὲ τῆς Ἀφροδίτης μόνος τὴν οἰκοδεσποτείαν τῆς ψυχῆς λαβὼν ἐπὶ μὲν ἐνδόξου διαθέσεως ποιεῖ προσηνεῖς, ἀγαθούς, τρυφετάς, λογίους, καθαρίους, εὐφροσύνους, φιλορχηστάς, καλοζήλους, μισοπονήρους, φιλοτέχνους, φιλοθεωτάτους, εὐσχήμονας, εὐεκτικούς, εὐονείρους, φιλοστόργους, εὐεργετικούς, ἐλεήμονας, σικχούς, εὐσυναλλάκτους, ἐπιτευκτικούς καὶ ὅλως ἐπαφροδίτους, ἐπὶ δὲ τῆς ἐναντίας ῥᾳθύμους, ἐρωτικούς, τεθηλυσμένους, γυναικώδεις, ἀτόλμους, ἀδιαφόρους, καταφερεῖς, ἐπιψόγους, [*](m 166) ἀνεπιφάντους, ἐπονειδίστους.

τῷ δὲ τοῦ Ἑρμοῦ συνοικειωθεὶς ἐπὶ μὲν ἐνδόξων διαθέσεων ποιεῖ φιλοτέχνους, ἐμφιλοσόφους, ἐπιστημοντκούς, εὐφυεῖς, ποιητικούς, φιλομούσους, [*](c 43) φιλοκάλους, χρηστοήθεις, ἀπολαυστικούς, τρυφεροδιαίτους, εὐφροσύνους, φιλοφίλους, εὐσεβεῖς, συνετούς, πολυμηχάνους, διανοητικούς, εὐεπιβούλους, κατορθωτικούς, ταχυμαθεῖς, αὐτοδιδάκτους, ζηλωτὰς τῶν ἀρίστων, μιμητὰς τῶν καλῶν, εὐστόμους καὶ ἐπιχάριτας τῷ λόγῳ, ἐρασμίους, εὐαρμόστους, τοῖς ἤθεσι σπουδαίους, φιλάθλους, ὀρθούς, κριτικούς, μεγαλόφρονας, τῶν δὲ ἀφροδισίων πρὸς μὲν τὰ γυναικεῖα φυλακτικούς, πρὸς δὲ τὰ παιδικὰ μᾶλλον κεκινημένους καὶ ζηλοτύπους,

ἐπὶ [*](1 τῆς Ἀφρ.] τοῦἙρμοῦ Μ i. mg. ABBREV S τῆς ψυχῆς om. V 2 ἐνδόξων διαρέσεων Υ 3 λογίους VDy Procl. λογιοίους Υ κοινοὺς ἐλλογίμους ΣMS εὐφροσύνους VYDy om. ΣΜS 4 καλοζήλους VYDγ κακοζήλους MS κακοζήλους εὐφροσύνονς Σ καὶ φιλοτέχνους VD 5 φιλοθ. εὐσχημ. VDy εὐσχ. φιλ. αMS εὐκτικοὺς YMS ἐνονείρους V 6 σίκχους om. ΣD 7 ἐπιτευκτικοὺς om. Y 8 τῶν ἐναντίων Υ 9 εὐτόλμους Y ἀνεπιψόγους Σ 10 ἀνεφάντους V i. mg. ABBREV S 11 τῶν ἐνδόξων Y φιλοτέχνους Vy φιλοτέκνους Y χειροτεχνους Σβ 14 τρυφεροδιαίτους VYDγ τρυφεροέτους MS τρυφεροὺς Σ φιλοφίλους VYDSy φιλοσόφους φιλοφίλους ΣΜ 15 εὐεπιβούλους VY εὐεπηβόλους EMS εὐεπιβόλους Dγ 16 ταχυμαθεῖς YDγ ταχ’ ἡμαθεῖς V ταχυφιλομαθεῖς MS ταχυμαθεῖς φιλομαθεῖς Σ 17 μιμητὰς VYDSy ζηλωτὰς ΣΜ ἐπιχάριτας VY ἐπιχαρίτους Σβ ἐπιχαρίεις γ 19 ὀρθούς om. EMS 20 γυναικεῖα VYDγ γυναικικὰ ΣMS 21 ζητύπους(!) V)

ὁ δὲ τοῦ Ἑρμοῦ ἀστὴρ μόνος τὴν οἰκοδεσποτείαν τῆς ψυχῆς λαβὼν ἐπὶ μὲν ἐνδόξου διαθέσεως ποιεῖ τοὺς γεννωμένους συνετούς, ἀγχίνους, νοήμονας, πολυίστορας, εὑρετικούς, ἐμπείρους, λογικούς, φυσιολόγους, θεωρητικούς, εὐφυεῖς, ζηλωτικούς, εὐεργετικούς, ἐπιλογιστικούς, εὐστόχους, μαθηματικούς, μυστηριακούς, ἐπιτευκτικούς, ἐπὶ δὲ τῆς ἐναντίας πανούργους, προπετεῖς, ἐπιλήσμονας, ὁρμητάς, κούφους, εὐμεταβόλους, μεταμελητικούς, μωροκάκους, ἄφρονας, ἁμαρτωλούς, ψεύστας, ἀδιαφόρους, ἀστάτους, ἀπίστους, πλεονέκτας, ἀδίκους καὶ ὅλως σφαλερούς τε τῇ διανοίᾳ καὶ καταφόρους τοῖς ἁμαρτήμασι.

τούτων δὲ οὕτως ἐχόντων συμβάλλεται μέντοι καὶ αὐτὴ ἡ τῆς σελήνης κατάστασις, ἐπειδήπερ έν μὲν ταῖς καμπίαις τυγχάνουσα τοῦ τε νοτίου καὶ βορείου πέρατος συνεργεῖ τοῖς ψυχικοῖς ἰδιώμασιν ἐπὶ τὸ πολυτροπύτερον ρον καὶ τὸ πολυμηχανώτερον καὶ εὐμεταβολώτερον, ἐπὶ δὲ τῶν συνδέσμων ἐπὶ τὸ ὀξύτερον καὶ πρακτικώτερον καὶ εὐκινητότερον· ἔτι δὲ ἐν μὲν ταῖς ἀνατολαῖς καὶ ταῖς τῶν φώτων αὐξήσεσιν ἐπὶ τὸ εὐφυέστερον καὶ προφανέστερον καὶ βεβαιότερον καὶ παρρησιαστικώτερον, ἐν δὲ ταῖς, μειώσεσι τῶν φώτων ἢ ταῖς κρύψεσιν ἐπὶ τὸ νωχελέστερον καὶ ἀμβλύτερον καὶ μεταμελητικώτερον καὶ [*](m 168) εὐλαβέστερον καὶ ἀνεπιφανέστερον·

συμβάλλεται δὲ καὶ ὁ ἥλιος συνοικειωθείς πως τῷ τῆς ψυχικῆς κράσεως οἰκοδεσποτήσαντι [*](c 43) κατὰ μὲν τὸ ἔνδοξον πάλιν τῆς διαθέσεως ἐπὶ τὸ δικαιότερον καὶ ἀνυτικώτερον καὶ τιμητικώτερον καὶ σεμνότερον καὶ θεοσεβέστερον, κατὰ δὲ τὸ ἐναντίον καὶ ἀνοίκειον ἐπὶ τὸ ταπεινότερον καὶ ἐπιπονώτερον καὶ ἀσεμνότερον καὶ ὠμότερον καὶ μονογνωμονέστερον καὶ αὐστηρότερον καὶ δυσδιαγωγότερον καὶ ὅλως ἐπὶ τὸ δυσκατορθώτερον.