Tetrabiblos

Claudius Ptolemaeus

Claudius Ptolemaeus. Claudii Ptolemaei opera quae exstant omnia, Volume 3.1. Boll, Franz, and Boer, Emilie, editors. Leipzig: Teubner, 1954.

Τῶν τὸ δι’ ἀστρονομίας προγνωστικὸν τέλος παρασκευαξόντων, [*](c 1 m 1) σκευαζόντων, ὦ Σύρε, δύο τῶν μεγίστων καὶ κυριωτάτων ὑπαρχόντων, ἑνὸς μὲν τοῦ πρώτου καὶ τάξει καὶ δυνάμει, καθ’ ὃ τοὺς γινομένους ἑκάστοτε σχηματισμοὺς τῶν κινήσεων ἡλίου τε καὶ σελήνης καὶ ἀστέρων πρὸς ἀλλήλους τε καὶ τὴν γῆν καταλαμβανόμεθα, δευτέρου δέ, καθ’ ὃ διὰ τῆς φυσικῆς τῶν σχηματισμῶν αὐτῶν [*](6 CCAG VIII 3, 93 15 Despoliaverunt hoc caput CCAG II 122, 13ss.; Zanatea CCAG VII 49 f. 52 20 Phas. 5, 10 21 Synt. 3, 201, 11) [*](1 περὶ—δυνάμεως om. Y 2 τῶν τροπικῶν γ 4 συσχατιζο. μένων(!)V σχηματιζομένων Y 6 τῶν 0111. Y προτασσόντων V ἀκουόντων Y ὁμοίως scr. Boll ὁμοίων ω cf. infra. tit. cap. I 15 et CCAG VIII 3, 94,2 ὁμ. ζωδίων om. D 6 ἀλλήλοις om. YD (cf. CCAG VIII 3, 93,30) 7 τῶν om. Υ 10 ἰδιωμάτων V 11 διαθέσεως om. Y 12 ἑκάστου om. Y 13 καὶ τῶν τοιούτων om. YD (CCAG VIII 3, 94, 3) 14 συναφιῶν Y ἀποριῶν Y ἄλλων] λοιπῶν D 15 α' V om. αβγ προοίμιον V βγ om. α 16 κατασκευαζόντων Y 19 post γινομένους: ἀναγκαίως τὸ δὲ ἐνδεχομένως Y 20 τε α τῶν ἀστέρων Σ Procl. 21 πρὸς τὴν β καταλαμβάνομεν γ 22 τῶν σχηματισμῶν om. Υ)

3
ἰδιοτροπίας τὰς ἀποτελουμένας μεταβολὰς τῶν ἐμπεριεχομένων ἐπισκεπτόμεθα, τὸ μὲν πρῶτον ἰδίαν ἔχον καὶ δι’ ἑαυτὴν αἱρετὴν θεωρίαν, κἂν μὴ τὸ ἐκ τῆς ἐπιζεύξεως τοῦ δευτέρου τέλος συμπεραίνηται, κατ’ ἰδίαν σύνταξιν ὡς μάλιστα ἐνῆν ἀποδεικτικῶς σοι περιώδευται.

περὶ δὲ τοῦ δευτέρου καὶ μὴ ὡσαύτως αὐτοτελοῦς ἡμεῖς ἐν τῷ παρόντι ποιησόμεθα λόγον κατὰ τὸν ἁρμόζοντα φιλοσοφίᾳ τρόπον καὶ ὡς ἄν τις φιλαλήθει μάλιστα χρώμενος σκοπῷ μήτε τὴν κατάληψιν αὐτοῦ παραβάλλοι τῇ τοῦ πρώτου καὶ ἀεὶ ὡσαύτως ἔχοντος βεβαιότητι, τὸ ἐν πολ- [*](m2) λοῖς ἀσθενὲς καὶ δυσείκαστον τῆς ὑλικῆς ποιότητος μὴ προσποιούμενος, μήτε πρὸς τὴν κατὰ τὸ ἐνδεχόμενον ἐπίσκεψιν ἀποκνοίη, τῶν γε πλείστων καὶ ὁλοσχερεστέρων συμπτωμάτων ἐναργῶς οὕτως τὴν ἀπὸ τοῦ περιέχοντος αἰτίαν ἐμφανιζόντων. ἐπεὶ.

πᾶν μὲν τὸ δυσέφικτον παρὰ τοῖς πολλοῖς εὐδιάβλητον ἔχει φύσιν, ἐπὶ δὲ τῶν προκειμένων δύο καταλήψεσιν αἱ μὲν τῆς προτέρας διαβολαὶ τυφλῶν ἂν εἶεν παντελῶς, αἱ δὲ τῆς δευτέρας εὐπροφασίστους ἔχουσι τὰς ἀφορμὰς (ἢ γὰρ τὸ ἐπ’ ἐνίων δυσθεώρητον ἀκαταληψίας τελείας δόξαν παρέσχεν ἢ τὸ τῶν γνωσθέντων δυσφύλακτον καὶ τὸ τέλος ὡς ἄχρηστον διέσυρε), πειρασόμεθα διὰ βραχέων πρὸ τῆς κατὰ μέρος ὑφηγήσεως τὸ μέτρον ἑκατερου τοῦ τε δυνατοῦ καὶ τοῦ χρησίμου τῆς τοιαύτης προγνώσεως ἐπισκέψασθαι, καὶ πρῶτον τοῦ δυνατοῦ.

[*](4 Hbg. Prol. CXL; Hypoth. 72 Pr. Kan, 159, 8 22 Synt. 3, 194, 6)[*](1 περιεχομένων Y 4 τέλους· (??) 5 καὶ ὡς Y 7 ποιησώμεθα V 8.9 χρώμενος σκοπῶ μάλιστα Σ 11 μὴ om. α 12 προσποιούμενος] ἐπίπροσθεν ποιούμενος Y 18 ὁλοσχερεστέρων Y cf. Procl. ὁλοσχερῶν cett, (??) post ἐμφανιζοντων: ὅτι καταληπτὴ ἡ δι᾿ ἀστρονομίας πρόγνωσις καὶ μέχρι τίνος add. Y 17 post προτέρας; τάξει καί δυναμει Σ 18 10 εὐπροφασίστους α DMC ἀπροφασίστους VSA 10 καὶ ἢ] καὶ Υ (saep.) 20 δόξαν om. Σ 21 ὡς om. MS 22 πρὸς· V 28 ἑκατέρου] ἐκ κέντρου V)
4