Mensurae marmorum ac lignorum
Didymus Alexandrinus
Didymus Alexandrinus, Mensurae marmorum ac lignorum, Hultsch, Weidmann, 1864
Ἐὰν οὖν τις λέγῃ ὅτι Οἱ ρ΄ πήχεις εὐθυμετρικοὶ πόδας [*](3. ω″] βγ″ Mai 5. ποδῶν] πηχῶν libri 7. πόδα] ποδ M, πόδας NO πτολεμαϊκοὺς MNO 8. Ῥωμαικοὺς δὲ πόδ. O, ῥωμαϊκοὺς δὲ πό- δας N 9. πτολεμαϊκὸς per ε MNO et hic et infra ubique 11. γ΄] τρεῖς M 12. ἐμβαδικοὺς MB, sed B corr. in marg. 13. πτολεμαϊκὸν BMO, πτολεμαϊκοὺς Mai εὐθυμετρικοὺς πόδας Mai 15. ἔχιῖ om. B ῥωμαϊκοὺς εὐθυμετρικοὺς πόδας Mai 16. ε″ ι″ om. Mai ἐμθαδοὺς MO 18. ῥωμαϊκοὺς ante εὐθυμ. add. N 19. α M, α΄ Ο, ᾱ Ν, μυρίους B 20. δακτύλους om. N 23. ἐμβαδοὺς MO γ″] μ″ O 26. στε- ρεκωμετρίαν BMO 28. λέγει BMO, λέγοι Mai Οἱ om. O)
Ἐὰν δὲ Τόσοι πόδες εὐθυμετρικοὶ πόσοι πήχεις εὐθυμετρικοί; τὸ ἀνάπαλιν ποίει· δὶς τὰ ρ΄ γίνονται σ΄· ὧν τὸ γ″ γίνεται ξϚ΄ ω″.
Ἐὰν δὲ Πήχεις ἐμβαδικοὶ πόσοι πόδες ἐμβαδικοί; ποίει οὕτως· ἐννάκις τὰ ρ΄ γίνονται Ϡ΄· μέριζε παρὰ τὰ δ΄· γίνονται σκε΄.
Ἐὰν δὲ Τόσοι πόδες ἐμβαδικοὶ πόσοι πήχεις ἐμβαδικοί; τὸ ἀνάπαλιν.
Ἐὰν δὲ Τόσοι πήχεις στερεοὶ πόσοι πόδες στερεοί; ποίει οὕτως· ὀγδοηκοντάκις καὶ ἅπαξ τὰ ρ΄ ,ηρ΄· ταῦτα μέριζε παρὰ τὰ ιϚ΄· γίνονται φϚ΄ δ″.
Ἐὰν δὲ Τόσοι πόδες στερεοὶ πόσοι πήχεις στερεοί; τὸ ἀνάπαλιν.
Ὁ Ῥμμαϊκὸς ποὺς πρὸς τὸν βασιλικὸν πῆχυν λόγον ἔχει κατὰ μὲν εὐθυμετρίαν ὡς ε΄ πρὸς θ΄, κατὰ δὲ ἐμβαδομετρίαν ὡς ὁ κε΄ πρὸς τὸν πα΄, κατὰ δὲ στερεομετρίαν ὡι, ὁ ρκε΄ πρὸς τὸν ψκθ΄.
Ἐὰν οὖν τις λέγη ὅτι Οἱ ρ΄ πήχεις οἱ εὐθυμετρικοὶ πόσοι πόδες Ῥωμαϊκοὶ εὐθιμετρικοί; ποίει ἐννάκις τὰ ρ΄· γίνονται Ϡ΄· καὶ μέριζε παρὰ τῶν ε΄· γίνονται ρπ΄·
Ἐὰν δὲ Τόσοι πόδες εὐθυμετρικοὶ πόσοι πήχεις εὐθυμετρικοί; ποίει τὸ ἀνάπαλιν.
Ἐὰν δὲ Οἱ ρ΄ πήχεις ἐμβαδικοὶ πόσοι πόδες Ῥωμαϊκοὶ ἐμβαδικοί; ποίει ὀγδοηκοντάκις καὶ ἅπαξ τὰ ρ΄· γίνον ται ,ηρ΄· καὶ μέρισον παρὰ τὰ κε΄· γίνονται τκδ΄.
[*](1.τρισάκις ΒΝ 2. μερίζει Β lege παρὰ τὸν β΄· ὅ ἐστι γ΄ τὰ ρ΄ γ΄] Ϛ 0 γίνεται τριακόσια 0 3. ἥμισυ] 𝒮″ Β γίνεται] γίνονται O)[*](4. Τόσοι] πόσοι Ν 5. τὸ om. Ν ποίει 0, ποεῖ Β, ποιῇ MΝ 6. γ″] τρίτον B 7. δὲ om. Ν 8. ποιῶ libri παρὰ] εἰς Ν 10. δὲ Τόσοι] πόσοι Ν, qui etiam infru ubique πόσοι pro τόσοι 13. ποιῶ libri)[*](,ηρ΄] κ et suprascr. ,η Β 14. παρὰ] περὶ Ν 15. πόδες om. B 19. πα΄ usque ad πρὸς τὸν om. libri 21. λέγει BO, idem cum suprascr. η M, λέγοι Mai 22. πόσοι usque ad εὐθυμετρικοί om. 0 23. immo παρὰ τὸν ε΄ 25. ποιῶ libri 26. 27. ἐμβαδοὶ libri 28. μέριζον O παρὰ] περὶ Ν τκδ΄] τριακόσια εἴκοσι τέσσαρα M, τριακόσια κδ O)Ἐὰν δὲ Τόσοι πόδες ἐμβαδικοὶ πόσοι πήχεις ἐμβαδικοί; τὸ ἀνάπαλιν.
Ἐπεὶ οὖν αἱ μὲν ξυλικαὶ μετρήσεις ἑτέρας ἔχουσιν ἐννοίας, ἑτέρα δὲ ὁμολογία αὕτη ἡ λεχθεῖσα ἐπὶ τῶν γραφῶν, καὶ ὅτι ἕκαστον εἶδος ἑκάστου εἴδους ἔχει τὴν ἰδίαν διαφοράν, ἐν ταῖς ἀπογραφαῖς γενόμενοι περὶ τούτων τὴν ἀκριβολογίαν ποιησόμεθα. παντὸς μέτρου καὶ τοῦ ὀνομαζομένου κανὼν ποδ. ἐπιπέδου λιθικοῦ πήχ., ἐφʼ ᾧ ἂν γένηται ἐκεῖνο τὸ εἶδος ἄγει, καὶ παῤ ᾧ ἂν παραβληθῇ, ἐκείνην τὴν παραβολὴν ποιεῖται.
Ἐὰν οὖν ἐκθώμεθα πῆχυν εὐθυμετρικὸν ἐπὶ πῆχυν εὐθυμετρικὸν, ποίει ἐμβαδομετρικὸν πῆχυν α΄.
Ἐὰν δὲ πῆχυν ἐπὶ παλαιστήν, ποίει παλαιστὴν α΄, ὅ ἐστι πήχεως Ϛ″.
Ἐὰν δὲ πῆχυν ἐπὶ δάκτυλον, ποίει χυδαῖον δάκτυλον α΄, ὅ ἐστι πήχεως κδ″.
Ἐὰν δὲ παλαιστὴν ἐπὶ παλαιστήν, ποίει ἐμβαδικὸν παλαιστήν α΄. ὅ ἐστι πήχεως λϚ″.
Ἐὰν δὲ παλαιστὴν ἐπὶ δάκτυλον, ποίει πήχεως ρμδ″.
Ἐὰν οὖν τὰ δύο διαστήματα ἐπὶ πήχεων, ἐπʼ ἄλληλα, καὶ τοσοῦτοι πήχεις ἐπίπεδοι.
Ἐὰν δὲ ᾖ τὸ μῆκος διὰ πήχεων, τὸ δὲ πλάτος διὰ παλαιστῶν, ἐπʼ ἄλληλα, τούτων τὸ Ϛ″, καὶ τοσοῦτοι γίνονται πήχεις ἐπίπεδοι.
Ἐὰν δὲ ὦσιν αἱ β΄ διαστάσεις διὰ παλαιστῶν, ἐπʼ ἄλληλα, [*](1. ἐμβαδοὶ libri utroque loco 4. ἕτερον δὲ ὁμολογίας BM, ἑτέραν δὲ ὁμολογίαν N, ἑτέρας δὲ ὁμολογίας O γραφῶν] γραμμῶν O, γεγραμ- μένων N 5. καὶ om. 0 8. κανὼν] notam lacunae posuit Mai ἐπι- πέδους M ληθικοῦ B, λιθικῆς M0 πήχεις 0 9. παρακληθῆ Β ἐκείνης 0 11. πῆχυν] πόδας 0, ποδ rel. εὐθυμετρικοὺς ἐπὶ πήχυς εὐθυμετρικὸν 0 12. ποιεῖ ΒΝΟ, ποιεῖν M 13. παλαστὴν alterum] παλαιστὰς M, idem sine accentu 0 14. πήχεως] πήχεις MN0 15. Ἐὰν] ἂν N πήχυς O 16. πήχεως] πηχ M, πήχεις NO 17. ἐμπαδὸν libri) [*](18. παλαιστὴν] πο B, ποδ M, πόδα Ν, ποδῶν 0 πήχεως] πηχ M, πήχεις NO 19. πήχεις MNO 20. διάρηματα O πήχεων] πηχ Β, πῆχυν rel. ἐπάλληλα BO 23. ἐπʼ ἀλλήλων M, ἐπαλλήλων 0 τὸ om. 0 25 δὲ om. 0 ἐπάλλθηλα O)