Περὶ ῥημάτων

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ ῥημάτων, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

τὰ τρίτα πρόϲωπα πληθυντικὰ ὁριϲτικὰ ἐνεϲτῶτοϲ χρόνου τὴν αὐτὴν φωνὴν καὶ τὸν αὐτὸν τόνον ἀποφέρεται ταῖϲ πληθυντικαῖϲ δοτικαῖϲ μετοχαῖϲ, λέγομεν λέγεται λέγουϲι καὶ τοῖϲ λέγουϲιν, [*](1. 13 Choer.499, 29. l. 20 οὐχ ὅτι scripsi pro παρ’ οἶϲ. Haec ex Herodiano petita esse coniectari licet ex Choer. 747, 17. l. 24 contra Herodiani sententiam fuerunt, qui dicerent primam dualis personam traiectione consonarum fingi potuisse τύπτοθμον aut τύπτοτμον, quibus Ϲhoeroboscus obsistit contendens, propter characterem pluralis et dualis antecedere debere literam θ sive τ. Antea Apollonii sententia exposita fuit, quae eodem redit. l. 25 altera, quae profertur, causa ex comparatione rerum physicarum desumpta potius Apollonio adscribam collat. Choer. 518, 28. l 35 simile praeceptum etiam in Rhematico exstitisse patet ex Theodos. 1009, 30 et Choer. 509, 24; 510, 6.)

792

ἵϲταμεν ἵϲτατε ἱϲτᾶϲι καὶ τοῖϲ ἱϲτᾶϲι, ἵεμεν ἵετε ἱεῖϲι καὶ τοῖϲ ἱεῖϲι. ἀντιπίπτει μόνον διά τι αἴτιον τὸ φαϲί πρὸ τὸ φᾶϲι μετοχικὸν ὡϲ ϲτᾶϲι.

(Περὶ παρατατικοῦ).

τὰ ἑνικὰ καὶ τὰ πληθυντικὰ ὁμοφωνοῦντα καὶ ὁμόχρονά ἐϲτιν οἷον ἔλεγον ἐγώ καὶ ἔλεγον ἐκεῖνοι. ἐν δὲ τοῖϲ ϲυγκοπεῖϲι τρίτοιϲ ἡ ϲυγκοπὴ ἀναδέχεται τὴν λῆξιν τὴν αὐτὴν τῇ παραληγούϲῃ τῆϲ γενικῆϲ τῆϲ κατὰ τὴν μετοχήν, ἔϲτηϲαν ἔϲταν, ϲτάντοϲ γάρ· ἔβηϲαν ἔβαν, βάντοϲ γάρ· ἐκοϲμήθηϲαν ἐκόϲμηθεν, κοϲμηθέντοϲ γάρ· «φάνεν δέ οἱ εὐρέεϲ ὦμοι» (ϲ 68), φανέντοϲ γάρ· ἔφυμεν ἔφυτε ἔφυϲαν ἔφυν, ἐπεὶ φύντοϲ ἔδυμεν ἔδυτε ἔδυϲαν ἔδυν, ἐπεὶ δύντοϲ. περὶ δὲ τοῦ «τῆϲ δ’ ἦν τρεῖϲ κεφαλαί» (Hesiod. Theog. 321) ἐν τοῖϲ περὶ ῥήματοϲ ἐροῦμεν.

ἔαϲκε κατὰ ϲυϲτολήν. οὕτωϲ καὶ πάντεϲ· τὰ γὰρ διὰ τοῦ ϲκε παρηγμένα Ἰακῶϲ βραχεῖαν ἔχει τὴν παραλήγουϲαν «ὧδε δέ τιϲ εἴπεϲκε» (271) καὶ «τὴν αὐτὸϲ φορέεϲκε» (0 646).

[*](1. 12 cur autem ἦν, non ἔν factum sit, Choeroboscus 536, 8 Herodiano, ut ex comparatione Il. Pros. patet, duce exposuit ἔϲτι ἦμεν ἦτε ἦϲαν καὶ γίνεται παρὰ τοῖϲ ποιηταῖϲ ἦν τὸ τρίτον πρόϲωπον τῶν πληθυντικῶν καὶ ἰδοὺ ἐλλείπει μιᾷ ϲυλλαβῇ τοῦ ἰδίου πρώτου πληθυντικοῦ· οὐδὲ (pro οὗ καὶ) γέγονε πρὸϲ τὴν παραλήγουϲαν τῆϲ γενικῆϲ τῆϲ μετοχῆϲ ἔϲτι γὰρ εἴϲ ἔντοϲ ἡ μετοχὴ καὶ ὀφείλει τὸ τρίτον τῶν πληθυντικῶν γενέϲθαι ἔν διὰ τοῦ ε, εἴϲ ἔντοϲ γὰρ ἡ μετοχή, ἀλλ’ ἐπειδὴ μονοϲύλλαβόϲ ἐϲτιν ἡ λέξιϲ καὶ τὴν αὐτὴν ἔχει ἄρχουϲαν καὶ. λήγουϲαν καὶ παραλήγουϲαν, τῷ λόγῳ τῆϲ ἀρχούϲηϲ ἐφυλάχθη τὸ η καὶ οὐκ ἐγένετο τῷ λόγῳ τῆϲ παραληγούϲηϲ διὰ τοῦ ε. ἔϲτι καὶ ἄλλη τοιαύτη ἀπολογία, ἣν λέγει ὁ Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῷ περὶ αὐτοῦ μονοβίβλῳ (cf. supra).)[*](Etiam, quae Choeroboscus 536, 31 de formis ἐπληροῦϲαν et ἐϲχάζοϲαν profert, ex Herodiano petita esse videntur: πάλιν δὲ ἐκ τοῦ ἐναντίου εὑρίϲκομεν παρψχημένων τινῶν τρίτα πρόϲωπα πληθυντικὰ ἰϲοϲυλλαβοῦντα τοῖϲ ἰδίοιϲ πρώτοιϲ πληθυντικοῖϲ, τῆϲ μετοχῆϲ αὐτῶν μὴ οὔϲηϲ εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ, οἷόν ἐϲτιν ὁ πληρῶν τοῦ πληροῦντοϲ ἡ μετοχή, καὶ δέον ἐϲτὶν εἰπεῖν τὰ πληθυντικὰ ἐπληροῦμεν ἐπληροῦτε καὶ τὸ τρίτον ἐπλήρουν, ἐνδέον μίᾳ ϲυλλαβῇ τοῦ ἰδίου πρώτου πληθυντικοῦ καὶ λῆγον εἰϲ τὴν παραλήγουϲαν τῆϲ γενικῆϲ τῆϲ μετοχῆϲ, καὶ ὅμωϲ εὕρηται παρὰ τῷ Εὐριπίδῃ ἐν τῇ Ἑκάβῃ τὸ τρίτον πρόϲωπον τῶν πληθυντικῶν ἰϲοϲὐλλαβον τῷ ἰδίῳ πρώτῳ προϲώπῳ πληθυντικῷ οἶον ἐπληροῦϲαν, ἔνθα φηϲὶν (574) οἱ δ’ ἐπληροῦϲαν πυρὰν κορμοὺϲ φέροντεϲ πευκίνουϲ. καὶ πάλιν ἐϲτὶν ὁ ϲχάζων τοῦ ϲχάζοντοϲ ἡ μετοχή, καὶ πάλιν δέον εἶναι τὰ πληθυντικὰ ἐϲχάζομεν ἐϲχάζετε ἔϲχαζον, καὶ ὅμωϲ εὑρίϲκεται παρὰ Λυκόφρονι τὸ τρίτον πρόϲωπον τῶν πληθυντικῶν ἰϲοϲύλλαβον τῷ ἰδίῳ πρώτῳ προϲώπῳ πληθυντικῷ ἐϲχάζοϲαν, ἔνθα φηϲὶν (21) καὶ ἀπὸ γῆϲ ἐϲχάζοϲαν ἀντὶ τοῦ ἀπέλυον· ταῦτα δὲ Καλχηδονίων ἰδιώματόϲ ἐϲτιν (Καρχηδονέων ἰδιώματα Μ; leg. cum Cobet. apud Gaisf. E. M. p. 8 Χαλκιδέων; cf. e. g. Sturz, d. dial. alexandr. p. 59).)[*](1. 15 explicatum de ϲκε paragoge praeceptum habemus ap. Choerob. p. 632 quod transiit in Ep. Cr. I 309, 12 (E. M. 624, 28), ex quibus quaedam menda. sustuli: τὰ Ἰωνικῶϲ γινόμενα διὰ τοῦ ϲκ κατὰ τὸ τρίτον πρόϲωπον ἀπὸ μὲν βαρυ- τόνων ὄντα ἔχει φωνῆεν πρὸ τοῦ ϲ καὶ κ τὸ ε οἶον τύπτεϲκε λάβεϲκε λέγεϲκε, ὑπεϲταλμένου τοῦ πρώτου ἀορίϲτου. καὶ τὰ τῆϲ πρώτηϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων καὶ τὰ τῆϲ πρώτηϲ ϲυζυγίαϲ τῶν εἰϲ μι ὁμοίωϲ τὸ ε ἔχει πρὸ τοῦ ϲ καὶ. κ οἶον ποίεϲκε, τίθεϲκεν, τὰ δὲ τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων ἐν τῷ)

793

(Περὶ παρακειμένου).