Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

164. τὸ ᾗ δαϲυντέον καὶ περιϲπαϲτέον ἔϲτι γὰρ δοτικὴ πτῶϲιϲ κτητικῆϲ ἀντωνυμίαϲ. A.

168. ἀνῷγεν: προπεριϲπαϲτέον· πρόϲκειται δὲ τῷ ω τὸ ι· ἀπὸ γὰρ θέματοϲ τοῦ ἀνοίγω πέπτωκεν. A.

171. κάθηρε: τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἔχει τὴν ὀξεῖαν, ἀπὸ θέματοϲ τοῦ καθαίρω. ὡϲ οὖν ἀπὸ τοῦ μεγαίρω ἐμέγηρε καὶ ποιητικῶϲ «μέγηρε γάρ οἱ τότ᾿ Ἀπόλλων (Il. Ψ 865), οὕτωϲ ἐκάθηρε κάθηρε. A.

172. δαϲυντέον τὸ ἑδανῷ· τὸ γὰρ ἡδύ βούλεται ϲημᾶναι. γίνεται δέ τινα ἀπὸ ῥημάτων διὰ τοῦ ᾱνοϲ παραγόμενα ὀξύτονα, ἅπερ τὴν τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἔχει βραχεῖαν, ἢ αὐτόθεν ἀπὸ τῶν ῥημάτων μετειληφότα, ὡϲ ἀπὸ τοῦ ἄγω ἀγανόϲ, ϲτέγω ϲτεγανόϲ, ἢ ἐκ τῆϲ μακρᾶϲ τῆϲ κατὰ τὰ ῥήματα εἰϲ βραχεῖαν μεθιϲτάμενα, ὡϲ παρὰ τὸ ἵκω ἱκανόϲ καὶ παρὰ τὸ πείθω πιθανόϲ, τρώγω τραγανόϲ, εἴδω ἰδανόϲ». «τὰϲ (vel potius ϲὰϲ v. μον. λ. 7) ἰδανὰϲ χάριταϲ» ὁ Καλλίμαχοϲ. οὕτωϲ οὖν καὶ παρὰ τὸ ἥδω τὸ ἑδανόϲ γένοιτ’ ἄν, τοῦ η εἰϲ τὸ ε τραπέντοϲ· διὸ δαϲυντέον τὴν λέξιν. μὴ ἄρα ἐπιζητείτωϲαν πόθεν τὸ ε ἐγένετο. ὁ γὰρ χαρακτήρ, ὡϲ ἔφαμεν, τὴν βραχεῖαν ἀϲπάζεται. A.

183. μορόεντα. οὕτωϲ Ἀρίϲταρχοϲ ἀπὸ τοῦ μ ποιεῖται τὴν διαϲτολὴν καὶ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ. καὶ οὕτωϲ ὁ λόγοϲ ἔχει. τὰ γὰρ μετὰ πολλοῦ μόρου καὶ κακοπαθείαϲ γινόμενα δηλοῖ. παραιτητέον δὲ τοὺϲ ἀπὸ τοῦ ᾱ τὴν διαϲτολὴν ποιουμένουϲ, ἵνα τὸ ᾱ ἐπιτατικὸν ὑπάρχῃ μηδενὸϲ κατεπείγοντοϲ. A.

209. ὁμωθῆναι: δαϲυντέον τὸ ο. ὡϲ χρυϲωθῆναι δὲ ἀναγνωϲτέον. A.

221. ἄπρηκτόν γε νέεϲθαι: τουτέϲτι πορεύεϲθαι. οὕτωϲ Ἀρίϲταρχοϲ. Δημήτριοϲ δὲ γενέεϲθαι ἀντὶ τοῦ γενήϲεϲθαι, βιαίωϲ πάνυ· οὐδὲ γὰρ τὸ πυθέϲθαι πυθέεϲθαι γίνεται οὐδὲ τὸ λαβέϲθαι λαβέεϲθαι, ἵνα καὶ τὸ γενέϲθαι γενέεϲθαι γένηται. A.

249. ἤδη γάρ με καὶ ἄλλο τεὴ ἐπίνυϲϲεν ἐφετμή: Ἀρίϲταρχοϲ ἐλλείπειν φηϲὶ τὴν κατά, καὶ ἐκδέχεται τὴν ἀντωνυμίαν εὐθείαϲ πτώϲεωϲ, καὶ κατ’ ἄλλο ἡ ϲὴ ἐϲωφρόνιϲεν ἐντολή, ὥϲτε εἶναι ἡ τεή. Παρμενίϲκοϲ δὲ ἐκδέχεται ἐπίρρημα τὸ ἄλλοτε καὶ δαϲύνει τὸ η, καὶ [*](48 L. confert B 330.)

90
περιϲπᾷ ἐπὶ δοτικῆϲ πτώϲεωϲ, ἵνα ὑπάρχῃ ὁ Ζεὺϲ τῇ ᾗ με ἐϲωφρόνιϲεν ἐντολῇ. Ἀλεξίων δὲ προκρίνει τὴν Ἀριϲτάρχου· φηϲὶ γὰρ ἀπὸ τοῦ τ ἀρκτέον· καὶ ἡμῖν δὲ δοκεῖ· πρὸϲ γὰρ τὴν Ἥραν ἡ ἀπόταϲίϲ ἐϲτιν. αὐτὸϲ γοῦν ἐπεξηγεῖται αὐτό «νῦν αὖ τοῦτό μ’ ἄνωγαϲ ἀμήχανον ἄλλο τελέϲϲαι» (262). A.

265. ἦ φὴϲ ὣϲ Τρώεϲϲιν ἀρηξέμεν εὐρύοπα Ζῆν’ ὡϲ Ἡρακλῆοϲ περιχώϲατο. ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ βαρύνει τὸν ἄμεινον δὲ περιϲπᾶν. καὶ γὰρ εἰ διαπορεῖ, οὐκ ἀναγκαῖον ἐγκλίνειν αὐτόν. οὐ γὰρ ἕτεροϲ αὐτῷ ἐπιφέρεται περιϲπώμενοϲ, ὡϲ ἐπὶ τοῦ «ἢ δολιχὴ νοῦϲοϲ ἦ Ἄρτεμιϲ ἰοχέαιρα» (Od. λ 172). A.

309. τὴν ϲεῦ περιϲπαϲτέον. ἔϲτι γὰρ ἀντιδιαϲτολή. A.

328. ϲέο: ὀρθοτονητέον· ἀντιδιαϲτολὴ γὰρ πρὸϲ ἄλλα πρόϲωπα. A.

340. τὸ εὔαδεν ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ ψιλοῖ, λέγων ὡϲ ὅτι τὰ δαϲυνόμενα ἐν τῇ ἐπενθέϲει τοῦ υ ψιλοῦται, ὡϲ ὅλοϲ οὖλοϲ οὕτωϲ οὖν καὶ τὸ ἕαδεν εὔαδεν γένοιτο ψιλούμενον. ἐγὼ δὲ (opinor ἐρείδει δὲ) πρὸϲ τὴν ϲυνήθη ἀνάγνωϲιν δαϲύνουϲαν τὸ ᾱ, ψιλοῦϲαν δὲ τὴν εῡ δίφθογγον. καὶ ἔχομεν ἐκεῖνο εἰπεῖν ὡϲ εἰ ἴδιον ϲυνθέτων λέξεων τὸ καὶ κατὰ μέϲον δαϲύνεϲθαι, οἴδαμεν δὲ καὶ τὸ ἅδε ῥῆμα ϲυνεχῶϲ παρὰ τῷ ποιητῇ, «ἅδε δ’ Ἕκτορι μῦθοϲ ἀπήμων» (Il. Μ 80), εἰκότωϲ ἂν φήϲαιμεν ὅτι τὸ εὖ ἐπίρρημα προϲῆλθε καὶ οὕτωϲ ἐφυλάχθη τοῦ ῥήματοϲ ἡ δαϲεῖα ὡϲ ἐν λέξει ϲυνθέτῳ· τὸ μέντοι ἕαδε διαίρεϲίϲ ἐϲτι τοῦ ἧδε. A.

351. ϲτιλπναί. ὁμοίωϲ τῷ ἰϲχναί. τὰ γὰρ εἰϲ νοϲ διϲύλλαβα μετ’ ἐπιπλοκῆϲ ϲυμφώνου τριγενῆ ὀξύνεϲθαι θέλει, πρυμνόϲ, ἰϲχνόϲ πυκνόϲ. ἐναντιοῦται τὸ λίχνοϲ. τὸ γὰρ λάγνοϲ ἔννοιαν ἔχει ϲυνθέϲεωϲ. A.

351. ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ ἀξιοῖ παροξύνειν τὸ ἑέρϲαι ὁμοίωϲ τῷ Εὐτέρπαι. καὶ γὰρ τὸ ἑνικὸν ἑέρϲη ἐϲτί «μή μ’ ἄμυδιϲ ϲτίβη τε κακὴ καὶ θῆλυϲ ἑέρϲη» (Od. ε 467), τὰ δὲ εἰϲ η λήγοντα θηλυκὰ μονογενῆ ὁμότονα ἔχει τὰ πληθυντικά, Ἑλένη Ἑλέναι· οὕτωϲ εἰ ἑέρϲη, καὶ ἑέρϲαι. ἠλιθίωϲ πάνυ. οὐ γὰρ ἐνόηϲεν ὅτι τὸ ἑνικὸν διὰ τὴν μετάληψιν τοῦ ᾱ εἰϲ η πρὸ τέλουϲ ἔϲχε τὸν τόνον, ὁμοίωϲ τῷ ἄελλα ἀέλλη, οὕτωϲ ἕερϲα καὶ ἑέρϲη. εἰ δὲ τὸ πληθυντικὸν οὐκέτι ἀντιθέϲεωϲ ἔχεται, ἀπολήψεται τοῦ ἕερϲα προπαροξυνομένου τὸν τόνον. A.

372. τὸ παναίθῃϲιν οἱ πλείουϲ προπεριϲπῶϲιν, Εὐφράνωρ δὲ βαρύνει. φιλεῖ δὲ τὰ εἰϲ η λήγοντα θηλυκὰ διϲύλλαβα ὀξυνόμενα ϲυντιθέμενα καὶ μὴ γινόμενα κύρια τότε μὲν φυλάϲϲειν τὸν τόνον ὅτε μετὰ προθέϲεωϲ ϲυντίθεται, τότε δὲ ἀναβιβάζειν ὅτε οὐ μετὰ προθέϲεωϲ. ἐπιτομή, ἀνοχή, ἱϲτοδόκη δὲ καὶ καπνοδόκη, λατύπη, οἰνοχόη. εἴπερ [*](340 Lehrsius verissime adnotat aut in medio Scholio lacunam esse aut sequentem ἀναϲκεύαϲιν, qua εὔαδε verum esse demonstratum fuit, intercidisse. 351 spiritum lenem, qui in Codice vocabulo ἕερϲα quotiescunque hic occurrit, appictus est, in asperum mutavit L., contra pro ἅμυδιϲ scripsit ἄμυδιϲ.)

91
οὖν καὶ τὸ παναίθη οὐ μετὰ προθέϲεώϲ ἐϲτι βαρυτονηθήϲεται. τάχα δὲ καὶ παρώνυμόν ἐϲτι, καὶ πάλιν ὀφείλει βαρύνεϲθαι. ὡϲ γὰρ παρὰ τὸ καλόϲ ἐγένετο πάγκαλοϲ καὶ παγκάλη, οὕτωϲ καὶ παρὰ τὸ αἰθόϲ πάναιθοϲ, ᾧ ἀκόλουθον τὸ παναίθη. A.

387. δαϊ: ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ βαρύνει ὡϲ Θέτι, οἱ δὲ πλείουϲ ὡϲ φλεβί ὀξύνουϲιν, οἷϲ ϲυγκατατίθεμαι. εἰ μὲν γὰρ ἦν ἡ εὐθεῖα, ὡϲ οἴεται ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ, δάϊϲ ὡϲ Θέτιϲ βαρυνομένη καὶ ὡϲ «πάντα Θέτι καλλιπλοκάμῳ» (Il. Ϲ 407) οὕτωϲ δάϊ, πρῶτον ἐκτείνεϲθαι δεήϲει τὸ ι. δεύτερον ἐκεῖνο ὁρῶμεν ἐναντιούμενον. τὰ γὰρ εἰϲ ιϲ λήγοντα καθαρὸν θηλυκά, εἴτ’ ἄλλῳ εἶτε καὶ τῷ ᾱ παραληγόμενα, οὐ φιλεῖ βαρύνεϲθαι, τοὐναντίον δὲ ὀξύνεϲθαι ὁ δὲ λόγοϲ ἐπὶ τῶν Ἑλληνικῶν, ἵνα μή τιϲ τὸ Ξόϊϲ ἢ Ϲάϊϲ ἀντιθῇ κείμενα παῤ Ἡροδότῳ — οἷον Θηβαΐϲ, Δαναΐϲ, Λαΐϲ, Θαΐϲ. οὕτωϲ ἄρα δαῖϲ· χωρὶϲ εἰ μὴ λέγοι τιϲ τοῦτο βεβαρυτονῆϲθαι πρὸϲ ἀντιδιαϲτολὴν τοῦ ὀξυνομένου. ὥϲπερ καὶ. τὸ ἀκρίϲ. ἄμεινόν ἐϲτιν ἐκεῖνο λέγειν ὡϲ ὅτι εἴτε ἀπὸ τῆϲ δάιϲ βαρυνομένηϲ εἴτε ὀξυνομένηϲ ἡ προκειμένη ἐϲτὶ δοτική, ὀφείλει ὀξύνεϲθαι τῷ τὰϲ εἰϲ ι ϲυνεϲταλμένον ληγούϲαϲ δοτικὰϲ καὶ μὴ ϲυναλειφθείϲαϲ ἐπ’ ὀνομάτων ἀρϲενικάϲ τε καὶ θηλυκὰϲ ὀξύνεϲθαι, μηνί, χηνί· ταύτῃ καὶ λιτί. οὕτωϲ καὶ ἡ δαΐ, εἴτε ἀποκέκοπται εἴτε ϲυγκέκοπται, ὀξυτονηθήϲεται. A.

396. τόϲϲοϲ γε: Ἀρίϲταρχοϲ φυλάϲϲει τὴν ὀξεῖαν ἐπὶ τῆϲ τοϲ ϲυλλαβῆϲ, ὁ δὲ Τυραννίων τοϲϲόϲγε ἀνέγνω τὴν ϲοϲ ϲυλλαβὴν ὀξύνων. οὐκ εὖ. ὁ γὰρ γέ οὐκ ἀλλάϲϲει τὸν τόνον τῶν πρὸ ἑαυτοῦ λέξεων. εἰ δέ τιϲ λέγοι ἐπέκταϲιν εἶναι, μὴ ϲύνδεϲμον, ἴϲτω ὅτι τὸ ἐναντίον χωρήϲει. ἡ γὰρ διὰ τοῦ γέ ἐπέκταϲιϲ τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἐποίει τὴν ὀξεῖαν, ἔγωγε, ἔμοιγε.  A.

463. λικριφίϲ: Ἀρίϲταρχοϲ ὀξύνει ὁμοίωϲ τῷ ἀλλήλοιϲιν ἔφυν ἐπαμοιβαδίϲ» (Od. ε 481). (Cf. ad Ϲ 506). καὶ οὕτωϲ ἐπεκράτηϲεν ἡ ἀνάγνωϲιϲ. A.

509. ἀνδράγρια: ὡϲ ἀντάξια. καὶ γὰρ ϲύνηθεϲ αὐτῷ τὸ τοιοῦτον εἶδοϲ· καὶ γὰρ ζωάγρια εἶπε καὶ βοάγρια καὶ μοιχάγρια. A.

521. τὸ μὲν ὁμοῖοϲ ὡϲ ἀλλοῖοϲ ἀναγνωϲτέον· τὸ γὰρ προπαροξύνειν μεταγενεϲτέρων ἐϲτὶν Ἀττικῶν. Τὸ δὲ ἐπιϲπέϲθαι παραξυτονητέον ὁμοίωϲ τῷ ἀποθέϲθαι ἔϲτι γὰρ τὸ ἁπλοῦν ϲπέϲθαι. προείρηται δὲ ἐπὶ τῶν τοιούτων ἀπαρεμφάτων. A.