Maxime Cum Principibus Viris Philosopho Esse Disserendum

Plutarch

Plutarch. Plutarchi Chaeronensis Moralia, Vol V. Vernardakēs, Grēgorios N., editor. Leipzig: Teubner, 1893.

Σωρκανὸν[*](Σωρκανὸν] εἰς ὁρκάνην Madvigius (coll. Alciphr. Epist. 1, 18: ἰχθύων οὓς ἐγκολπίζεται τῇ σαγήνῃ). Νωρβανὸν Emperius. Malim Σωρανὸν, sed nihil certum) ἐγκολπίσασθαι καὶ φιλίαν τιμᾶν καὶ[*](τιμᾶν καὶ] margo cod. E exhibet τοι Fort. del. καὶ praegressum et corrig. φιλίαν μέντοι μετιέναι κἑ ) μετιέναι καὶ προσδέχεσθαι καὶ γεωργεῖν, πολλοῖς μὲν ἰδίᾳ πολλοῖς δὲ καὶ δημοσίᾳ χρήσιμον καὶ ἔγκαρπον γενησομένην, φιλοκάλων ἐστὶ καὶ πολιτικῶν καὶ φιλανθρώπων οὐχ ὡς ἔνιοι νομίζουσι φιλοδόξων·ʼ ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον, φιλόδοξός ἐστι καὶ ψοφοδεὴς; ὁ φεύγων καὶ φοβούμενος ἀκοῦσαι λιπαρὴς[*](λιπαρὴς] λιπαρὴς θεραπευτὴς R. Malim λιπαρὴς θαυμαστὴς aut θιασώτης ) τῶν ἐν ἐξουσίᾳ καὶ θεραπευτικός[*](θεραπευτικὸς] ex praeced. natum. πολιτικὸς R. Malim πρακτικὸς cf. Praefat. p. XCIII et prag. 777a). ἐπεὶ τί φησιν ἀνὴρ θεραπευτικὸς καὶ φιλοσοφίας δεόμενος; Σίμων οὖν[*](οὖν *: εἰ cf. p. 831b: ἄδουλος οὖν γένωμαι; - - ἰσχνὸς οὖν γένωμαι; ) γένωμαι ὁ σκυτοτόμος ἢ Διονύσιος ὁ γραμματιστὴς ἐκ Περικλέους ἢ Κάτωνος, ἵνα μοι προσδιαλέγηται καὶ προσκαθίζῃ ὡς Σωκράτης

ἐκεί[*](ὡς Σωκράτης ἐκείνοις] ὁ Σωκράτης ὡς ἐκείνοις W. Fort. ὡς Σωκράτης, ἐκεῖνος ) ξιιμ πρινξιπιβπς ἰρις νοις; καὶ Ἀρίστων μὲν ὁ Χῖος ἐπὶ τῷ πᾶσι διαλέγεσθαι τοῖς βουλομένοις ὑπὸ τῶν σοφιστῶν κακῶς ἀκούων ὤφελεν εἶπε[*](εἶπε M: εἰπεῖν ) καὶ τὰ θηρία λόγων συνιέναι κινητικῶν πρὸς ἀρετήν· ἡμεῖς δὲ φευξούμεθα[*](malim φευξόμεθα ) τοῖς δυνατοῖς καὶ ἡγεμονικοῖς ὥσπερ ἀγρίοις καὶ ἀνημέροις γίγνεσθαι συνήθεις; οὐκ ἀνδριαντοποιός ἐστιν ὁ τῆς φιλοσοφίας λόγος, ὥστʼ ἐλινύοντα[*](*: ἐλιννύοντα(ς) libri. ἐλινύσοντα Pindarus Nem. 5, 1) ποιεῖν ἀγάλματα ἐπʼ αὐτᾶς βαθμίδος ἑσταότα[*](Duebnerus: ἑσταῶτα ) κατὰ Πίνδαρον ἀλλʼ ἐνεργὰ βούλεται ποιεῖν ὧν ἂν ἅψηται καὶ πρακτικὰ καὶ ἔμψυχα καὶ· κινητικὰς ὁρμὰς ἐντίθησι[*](ἐντίθησι scripsi cum R: ἐπιτίθησι ) καὶ κρίσεις ἀγωγοὺς ἐπὶ τὰ ὠφέλιμα καὶ, προαιρέσεις φιλοκάλους καὶ φρόνημα καὶ μέγεθος μετὰ πραότητος καὶ ἀσφαλείας[*](ἀφελείας W), διʼ ὧν τοῖς ὑπερέχουσι καὶ· δυνατοῖς ὁμιλοῦσιν οἱ πολιτικοὶ προθυμότερον. καὶ γάρ, ἂν ἰατρὸς ᾖ φιλόκαλος, ἣδιον ὀφθαλμὸν ἰάσεται τὸν ὑπὲρ πολλῶν βλέποντα καὶ πολλοὺς φυλάσσοντα καὶ φιλόσοφος ψυχῆς ἐπιμελήσεται προθυμότερον, ἣν ὑπὲρ πολλῶν φροντίζουσαν ὁρᾷ καὶ πολλοῖς φρονεῖν καὶ σωφρονεῖν καὶ δικαιοπραγεῖν ὀφείλουσαν. καὶ γὰρ εἰ δεινὸς ἦν περὶ ζήτησιν ὑδάτων καὶ συναγωγήν, ὥσπερ ἱστοροῦσι τὸν Ἡρακλέα καὶ πολλοὺς τῶν πάλαι, οὐκ ἂν ἔχαιρε φρεωρυχῶν ἐν ἐσχατιᾷ παρὰ[*](πὰρ Homerus ν 404) Κόρακος πέτρῃ τὴν συβωτικὴν ἐκείνην Ἀρέθουσαν[*](Ἀρέθουσαν] cf. idem ib. 408), ἀλλὰ ποταμοῦ τινος
πηιλοσοπηο ἐσσε δισσερενδπμ. ἀενάους πηγὰς ἀνακαλύπτων πόλει τε καὶ στρατοπέδοις καὶ φυτείαις βασιλέων καὶ ἄλσεσιν. ἀκούομεν δὴ[*](δὴ] δʼ Benselerus) Ὁμήρου τὸν Μίνω θεοῦ μεγάλου ὀαριστὴν ἀποκαλοῦντος· τοῦτο δʼ ἐστίν, ὥς φησιν ὁ Πλάτων[*](Πλάτων] Min. p. 319d), ὁμιλητὴν καὶ μαθητήν· οὐδὲ γὰρ ἰδιώτας οὐδʼ οἰκουροὺς οὐδʼ ἀπράκτους ἠξίουν εἶναι θεῶν μαθητάς, ἀλλὰ βασιλεῖς, οἷς εὐβουλίας ἐγγενομένης[*](ἐγγενομένης Duebnerus: γενομένης ) καὶ δικαιοσύνης καὶ χρηστότητος καὶ μεγαλοφροσύνης, πάντες ἔμελλον ὠφεληθήσεσθαι καὶ ἀπολαύσειν[*](Coraes: ἀπολαύειν ) οἱ χρώμενοι, τὸ ἠρύγγιον[*](τὸ ἠρύγγιον Herwerdenus: τὸ ἐρύγγιον τὸ βοτάνιον ) λέγουσι μιᾶς αἰγὸς εἰς τὸ στόμα λαβούσης, αὐτήν τε πρώτην ἐκείνην καὶ[*](καὶ] κἆτα idem) τὸ λοιπὸν αἰπόλιον ἵστασθαι, μέχρι ἂν ὁ αἰπόλος ἐξέλῃ προσελθών· τοιαύτην ἔχουσιν αἱ ἀπορροιαὶ[*](ἀπορροαὶ *: ἀπόρροιαι ) τῆς δυνάμεως ὀξύτητα, πυρὸς δίκην ἐπινεμομένην τὰ γειτνιῶντα καὶ κατασκιδναμένην. καὶ μὴν ὁ τοῦ φιλοσόφου λόγος, ἐὰν μὲν ἰδιώτην ἕνα λάβῃ, χαίροντα ἀπραγμοσύνῃ καὶ περιγράφοντα ἑαυτὸν ὡς κέντρῳ καὶ διαστήματι γεωμετρικῷ ταῖς περὶ τὸ σῶμα χρείαις, οὐ διαδίδωσιν εἰς ἑτέρους, ἀλλʼ ἐν ἑνὶ ποιήσας ἐκείνῳ γαλήνην καὶ ἡσυχίαν ἀπεμαράνθη καὶ συνεξέλιπεν. ἂν δʼ ἄρχοντος ἀνδρὸς καὶ πολιτικοῦ καὶ πρακτικοῦ καθάψηται καὶ τοῦτον ἀναπλήσῃ καλοκαγαθίας, πολλοὺς διʼ ἑνὸς ὠφέλησεν, ὡς Ἀναξαγόρας Περικλεῖ συγγενόμενος καὶ Πλάτων Δίωνι καὶ Πυθαγόρας τοῖς πρωτεύουσιν Ἰταλιωτῶν. Κάτων δʼ αὐτὸς
ἔπλευσεν ἀπὸ στρατιᾶς[*](Coraes: στρατείας cf. Vit. Cat. c. 10) ἐπʼ Ἀθηνόδωρον καὶ Σκιπίων[*](Σκιπίων] scripsi hic et infra: σκηπίων) μετεπέμψατο Παναίτιον, ὅτʼ αὐτὸν ἡ σύγκλητος ἐξέπεμψεν
  1. ἀνθρώπων ὕβριν τε καὶ εὐνομίην ὑφορώμενον[*](ib. ἐφορῶντα W. Malim ἐφορώμενον cum X, sed ut in ordine scribatur cf. p. 200 e)
[*](cf. Hom. ρ 487) ὥς φησι Ποσειδώνιος. τί οὖν ἔδει λέγειν τὸν Παναίτιον; εἰ μὲν ἦς ἢ Βάτων[*](Βάτων W: κάτων ) ἢ Πολυδεύκης ἤ τις ἄλλος ἰδιώτης, τὰ μέσα τῶν πόλεων[*](τὰ μέσα τῶν πόλεων κἑ] cf. Plat. Gorg. p. 485d) ἀποδιδράσκειν βουλόμενος, ἐν γωνίᾳ τινὶ[*](τινὶ] τέ τινι Madvigius) καθʼ ἡσυχίαν ἀναλύων συλλογισμοὺς καὶ περιέλκων[*](περιπλέκων M) φιλοσόφων[*](ib. malim καὶ φιλοσοφῶν cum X), ἄσμενος ἄν σε προσεδεξάμην καὶ συνῆν· ἐπεὶ δʼ υἱὸς μὲν Αἰμιλίου Παύλου τοῦ δισυπάτου γέγονας, υἱωνὸς δὲ Σκιπίωνος τοῦ Ἀφρικανοῦ τοῦ νικήσαντος τὸν Ἀννίβαν[*](τὸν Ἀννίβαν] malim Ἀννίβαν) τὸν Καρχηδόνιον, οὐκ ἄν[*](οὐκ ἂν] scr. vid. οὔκουν cf. Thuc. 2, 43, 1 et infra p. 790c) σοι διαλέξομαι[*](ib. Duebnerus: διαλέξωμαι );

---[*](lac. indicavit M) Τὸ δὲ λέγειν ὅτι δύο λόγοι εἰσίν, ὁ μὲν ἐνδιάθετος ἡγεμόνος Ἑρμοῦ δῶρον ὁ δʼ ἐν προφορᾷ διάκτορος καὶ ὀργανικός, ἕωλόν ἐστι καὶ ὑποπιπτέτω[*](ὑποπίπτει τῷ Cobetus) τῷ

  1. τουτὶ μὲν ᾔδειν[*](ib. ᾔδη idem) πρὶν Θέογνιν γεγονέναι.
  2. [*](cf. Kock. 3 p. 495)
ἐκεῖνο δʼ οὐκ ἂν[*](ἂν Coraes) ἐνοχλήσειεν, ὅτι καὶ τοῦ ἐνδιαθέτου λόγου καὶ τοῦ προφορικοῦ φιλία τέλος ἐστί, τοῦ μὲν πρὸς ἑαυτὸν τοῦ δὲ πρὸς ἕτερον. ὁ μὲν
γὰρ εἰς ἀρετὴν διὰ φιλοσοφίας τελευτῶν σύμφωνον ἑαυτῷ καὶ ἄμεμπτον ὑφʼ ἑαυτοῦ καὶ μεστὸν εἰρήνης καὶ φιλοφροσύνης τῆς πρὸς ἑαυτὸν ἀεὶ παρέχεται τὸν ἄνθρωπον
  1. οὐ στάσις οὐδέ τε[*](ib. οὐδέ τε X: οὐ ) δῆρις ἀναίσιμος[*](ib. M: ἐναίσιμος ) ἐν μελέεσσιν
  2. [*](incerti poetae versus)
οὐ πάθος; λόγῳ δυσπειθὲς οὐχ ὁρμῆς μάχη πρὸς ὁρμὴν οὐ λογισμοῦ πρὸς λογισμὸν ἀντίβασις οὐχ ὥσπερ ἐν μεθορίῳ τοῦ ἐπιθυμοῦντος καὶ τοῦ μετανοοῦντος τὸ τραχὺ[*](τὸ τραχὺ] τραχὺ R) καὶ ταραχῶδες καὶ τὸ[*](καὶ τὸ] τὸ λυπούμενον καὶ τὸ idem) ἡδόμενον, ἀλλʼ εὐμενῆ πάντα καὶ φίλα καὶ ποιοῦντα πλείστων τυγχάνειν[*](τυγχάνοντα Amyotus) ἀγαθῶν καὶ[*](καὶ R) ἑαυτῷ χαίρειν ἕκαστον. τοῦ δὲ προφορικοῦ τὴν Μοῦσαν ὁ Πίνδαρος[*](Πίνδαρος] Isthm. 2, 10) οὐ φιλοκερδῆ φησὶν οὐδʼ ἐργάτιν εἶναι πρότερον, οἶμαι δὲ μηδὲ νῦν, ἀλλʼ ἀμουσίᾳ καὶ ἀπειροκαλίᾳ τὸν κοινὸν Ἑρμῆν ἐμπολαῖον καὶ ἔμμισθον γενέσθαι. οὐ γὰρ ἡ μὲν Ἀφροδίτη ταῖς τοῦ Προποίτου[*](Προποίτου Amyotus: προπόλου aut προσπόλου cf. Ovid. Metam. 10, 221) θυγατράσιν ἐμήνιεν ὅτι
  1. πρῶται μίσεα μηχανήσαντο καταχέειν νεανίσκων,
[*](incerti poetae versus. Fort. corrig. πρῶται μείλια μαχλήσαντʼ (aut τεχνήσαντʼ cum X) ἀπέχειν νεανίσκων ) ἡ δʼ Οὐρανία καὶ Καλλιόπη καὶ ἡ Κλειὼ χαίρουσι τοῖς ἐπʼ[*](ἐπʼ R: ἐν ib. λυμαινομένοις scripsi cum Amyoto: διαδεχομένοις ) ἀργυρίῳ λυμαινομένοις τὸν λόγον. ἀλλʼ ἔμοιγε δοκεῖ τὰ τῶν Μουσῶν ἔργα καὶ δῶρα μᾶλλον ἢ τὰ τῆς Ἀφροδίτης φιλοτήσια εἶναι, καὶ γὰρ τὸ
ἔνδοξον, ὅ τινες τοῦ λόγου ποιοῦνται τέλος, ὡς ἀρχὴ καὶ σπέρμα φιλίας ἠγαπήθη· μᾶλλον δʼ ὅλως οἵ γε πολλοὶ κατʼ εὔνοιαν τὴν δόξαν τίθενται, νομίζοντες ἡμᾶς μὴ μόνον[*](μὴ μόνον] μόνον M. Aut scr. μή aut supplendum aliquid ante οὓς velut ἀλλὰ καὶ θαυμάζειν ) ἐπαινεῖν οὓς[*](ib. ἢ οὓς Amyotus) φιλοῦμεν. ἀλλʼ οὗτοι μέν, ὡς ὁ Ἰξίων διώκων τὴν Ἥραν ὤλισθεν εἰς τὴν νεφέλην, οὕτως ἀντὶ τῆς φιλίας εἴδωλον ἀπατηλὸν καὶ πανηγυρικὸν καὶ περιφερόμενον ὑπολαμβάνουσιν[*](περιλαμβάνουσιν Coraes). ὁ δὲ νοῦν ἔχων, ἂν ἐν[*](ἐν idem) πολιτείαις καὶ πράξεσιν ἀναστρέφηται, δεήσεται δόξης τοσαύτης, ὅση δύναμιν περὶ τὰς πράξεις ἐκ τοῦ πιστεύεσθαι δίδωσιν οὔτε γὰρ ἡδὺ μὴ βουλομένους οὔτε ῥᾴδιον ὠφελεῖν, βούλεσθαι δὲ ποιεῖ τὸ πιστεύειν ὥσπερ γὰρ[*](γὰρ *) τὸ φῶς μᾶλλόν ἐστιν ἀγαθὸν τοῖς βλέπουσιν ἢ τοῖς μὴ βλεπομένοις[*](βλεπομένοις et παρορωμένοις delenda mihi videntur), οὕτως; ἡ δόξα τοῖς αἰσθανομένοις ἢ τοῖς μὴ παρορωμένοις[*](μὴ παρορωμένοις] περιορωμένοις Coraes). ὁ δʼ ἀπηλλαγμένος τοῦ τὰ κοινὰ πράττειν καὶ συνὼν ἑαυτῷ, καὶ τἀγαθὸν ἐν ἡσυχίᾳ καὶ ἀπραγμοσύνῃ τιθέμενος τὴν μὲν ἐν ὄχλοις καὶ θεάτροις πάνδημον καὶ ἀναπεπταμένην δόξαν οὕτως ὡς τὴν Ἀφροδίτην ὁ Ἱππόλυτος ἄπωθεν ἁγνὸς ὢν ἀσπάζεται,[*](cf. Eur. Hipp. 102) τῆς δὲ γε τῶν ἐπιεικῶν καὶ ἐλλογίμων οὐδʼ αὐτὸς καταφρονεῖ πλοῦτον δὲ καὶ δόξαν ἡγεμονικὴν καὶ δύναμιν ἐν φιλίαις οὐ διώκει, οὐ μὴν οὐδὲ φεύγει ταῦτα μετρίῳ προσόντʼ ἤθει οὐδὲ γὰρ τοὺς καλοὺς
τῶν νέων διώκει καὶ ὡραίους, ἀλλὰ τοὺς εὐαγώγους καὶ κοσμίους καὶ φιλομαθεῖς· οὐδʼ οἷς ὥρα καὶ χάρις συνέπεται καὶ ἄνθος δεδίττεται τὸν φιλόσοφον οὐδʼ ἀποσοβεῖ[*](ordo verborum est: οὐδὲ τὸ κάλλος (τούτων), οἷς ὥρα καὶ χάρις καὶ ἄνθος συνέπεται, δεδίττεται τὸν φιλ. οὐδʼ ἀποσοβεῖ ) καὶ ἀπελαύνει τῶν ἀξίων ἐπιμελείας τὸ κάλλος. οὕτως οὖν ἀξίας ἡγεμονικῆς καὶ δυνάμεως ἀνδρὶ μετρίῳ καὶ ἀστείῳ προσούσης, οὐκ ἀφέξεται τοῦ φιλεῖν καὶ ἀγαπᾶν οὐδὲ φοβήσεται τὸ αὐλικὸς ἀκοῦσαι καὶ θεραπευτικός·
  1. οἱ γὰρ Κύπριν φεύγοντες ἀνθρώπων ἄγαν νοσοῦσʼ[*](νοσοῦσʼ Stobaeus (Flor. 63, 3): νοσοῦσιν ib. ἄγαν θηρωμένοις M (et v. l.): ἀγαθὰ ἡρημένοις ) ὁμοίως τοῖς ἄγαν θηρωμένοις·
καὶ οἱ πρὸς ἔνδοξον οὕτως καὶ ἡγεμονικὴν φιλίαν ἔχοντες. · ὁ μὲν οὖν ἀπράγμων φιλόσοφος οὐ φεύξεται τοὺς τοιούτους, ὁ δὲ πολιτικὸς καὶ περιέξεται αὐτῶν, ἄκουσιν[*](ἄκουσιν R: ἀκούειν ) οὐκ ἐνοχλῶν οὐδʼ ἐπισταθμεύων τὰ ὦτα διαλέξεσιν ἀκαίροις καὶ σοφιστικαῖς, βουλομένοις δὲ χαίρων καὶ διαλεγόμενος καὶ σχολάζων καὶ συνὼν προθύμως.

  1. σπείρω δʼ ἄρουραν δώδεχʼ ἡμερῶν ὁδὸν
  2. [*](Nauck. p. 52)
  3. Βερέκυντα χῶρον
οὗτος εἰ μὴ μόνον φιλογέωργος[*](*: φιλογεωργός ) ἀλλὰ καὶ φιλάνθρωπος ἦν[*](ἦν Iunius), ἣδιον ἂν ἔσπειρε τὴν τοσούτους τρέφειν δυναμένην ἢ τὸ Ἀντισθένους ἐκεῖνο χωρίδιον, ὃ μόλις Αὐτολύκῳ[*](Αυ0τολύκῳ W: αὐτὸ (aut αὐτῷ) αὖ ib. παλαίειν *: πάλιν ) παλαίειν ἂν ἢρκεσε[*](ib. ἂν ἥρκεσε W: ἀνήρηκας cf. Xen. Symp. 3, 8)· εἰ δέ σε[*](εἰ δέ σε (εἴ σε δὲ mei) ἠρόμην - παραιτοῦμαι] locus desperatus. In Symbolis proposui exempli gratia haec: ὁ δὲ Σπείρω μὲν [ὡς ἥδιστα] τὴν οἰκουμένην, Ἁπασι δʼ εἰς τροφὴν παραιτοῦμαι: hanc enim sententiam locus requirit atque τὰ συμφραζόμενα, quamquam versus posterioris verba dfinire nequeo)
ἠρόμην τὴν οἰκουμένην ἅπασαν ἐπιστρέφειν παραιτοῦμαι. καίτοι Ἐπίκουρος[*](Ἐπίκουρος] Usener p. 325) τἀγαθὸν ἐν τῷ βαθυτάτῳ τῆς ἡσυχίας ὥσπερ ἐν ἀκλύστῳ λιμένι καὶ κωφῷ τιθέμενος τοῦ εὖ πάσχειν τὸ εὖ ποιεῖν οὐ μόνον κάλλιον ἀλλὰ καὶ ἥδιον εἶναί φησι. χαρᾶς; γὰρ οὐδὲν οὕτω γόνιμόν ἐστιν ὡς χάρις[*](Kockius (3 p. 495) hunc versum effecit: χαρᾶς γὰρ οὕτω γύνιμον οὐδὲν ὡς χάρις )· ἀλλὰ σοφὸς ἦν ταῖς Χάρισι τὰ ὀνόματα θέμενος Ἀγλαΐην καὶ Εὐφροσύνην καὶ Θάλειαν· τὸ γὰρ ἀγαλλόμενον καὶ τὸ χαῖρον ἐν τῷ διδόντι τὴν χάριν πλεῖόν ἐστι καὶ καθαρώτερον. διὸ τῷ πάσχειν εὖ[*](εὖ πάσχειν Benselerus) αἰσχύνονται πολλάκις, ἀεὶ δʼ ἀγάλλονται τῷ εὖ ποιεῖν· εὖ δὲ ποιοῦσι πολλοὺς οἱ ποιοῦντες ἀγαθοὺς ὧν πολλοὶ δέονται καὶ τοὐναντίον, οἱ ἀεὶ διαφθείροντες ἡγεμόνας ἢ βασιλεῖς ἢ τυράννους διάβολοι καὶ συκοφάνται καὶ κόλακες ὑπὸ πάντων ἐλαύνονται καὶ κολάζονται, καθάπερ οὐκ εἰς μίαν κύλικα φάρμακον ἐμβάλλοντες θανάσιμον, ἀλλʼ εἰς πηγὴν δημοσίᾳ ῥέουσαν, ᾗ χρωμένους πάντας ὁρῶσιν. ὥσπερ οὖν τοὺς Καλλίου κωμῳδουμένους κόλακας γελῶσιν, οὓς[*](γελῶσιν οὓς W: λέγουσιν. Malim ψέγουσιν οὓς )
  1. οὐ πῦρ οὐδὲ[*](οὐδὲ Meinekius: οὐ ) σίδηρος
  2. οὐδὲ χαλκὸς ἀπείργει[*](ib. ἀπείργει idem: εἴργει cf. Kock. 1 p. 303)
  3. μὴ φοιτᾶν ἐπὶ δεῖπνον
κατὰ τὸν Εὔπολιν· τοὺς δʼ Ἀπολλοδώρου τοῦ τυράννου καὶ Φαλάριδος καὶ Διονυσίου φίλους καὶ συνήθεις ἀπετυμπάνιζον, ἐστρέβλουν καὶ ἐνεπίμπρασαν, ἐναγεῖς ἐποιοῦντο καὶ[*](καὶ] om. mei) καταράτους, ὡς ἐκείνων μὲν ἀδικούντων ἕνα τούτων δὲ πολλοὺς· διʼ ἑνὸς τοῦ ἄρχοντος· οὕτως; οἱ μὲν ἰδιώταις συνόντες αὐτοὺς· ἐκείνους ποιοῦσιν ἑαυτοῖς ἀλύπους καὶ ἀβλαβεῖς καὶ προσηνεῖς, ὁ δʼ ἄρχοντος ἦθος ἀφαιρῶν μοχθηρὸν ἢ γνώμην ἐφʼ ὃ δεῖ συγκατευθύνων τρόπον τινὰ δημοσίᾳ φιλοσοφεῖ καὶ τὸ κοινὸν ἐπανορθοῦται, ᾧ[*](ᾧ Iunius: ὡς ) πάντες διοικοῦνται. τοῖς ἱερεῦσιν αἰδῶ καὶ τιμὴν αἱ πόλεις νέμουσιν, ὅτι τἀγαθὰ παρὰ τῶν θεῶν οὐ μόνον αὑτοῖς καὶ φίλοις καὶ οἰκείοις, ἀλλὰ κοινῇ πᾶσιν αἰτοῦνται τοῖς πολίταις καίτοι τοὺς θεοὺς οἱ ἱερεῖς οὐ ποιοῦσιν ἀγαθῶν δοτῆρας, ἀλλὰ τοιούτους ὄντας παρακαλοῦσι τοὺς δʼ ἄρχοντας οἱ συνόντες τῶν φιλοσόφων δικαιοτέρους ποιοῦσι καὶ μετριωτέρους καὶ προθυμοτέρους εἰς τὸ εὖ ποιεῖν, ὥστε καὶ χαίρειν εἰκός ἐστι μᾶλλον.

ἐμοὶ δὲ δοκεῖ καὶ λυροποιὸς ἂν ἣδιον λύραν ἐργάσασθαι καὶ προθυμότερον, μαθὼν ὡς ὁ ταύτην κτησόμενος; τὴν λύραν[*](τὴν λύραν] del. Herwerdenus) μέλλει τὸ Θηβαίων ἄστυ τειχίζειν ὡς ὁ Ἀμφίων, ἢ τὴν Λακεδαιμονίων στάσιν παύειν ἐπᾴδων καὶ παραμυθούμενος ὡς Θαλῆς[*](malim ὡς ὁ Θαλῆς )· καὶ τέκτων ὁμοίως πηδάλιον δημιουργῶν ἡσθῆναι, πυθόμενος ὅτι τοῦτο τὴν Θεμιστοκλέους ναυαρχίδα κυβερνήσει προπολεμοῦσαν τῆς Ἑλλάδος τὴν Πομ

πηίου τὰ πειρατικὰ καταναυμαχοῦντος· τί οὖν οἴει περὶ τοῦ λόγου τὸν φιλόσοφον διανοούμενον, ὡς ὁ τοῦτον παραλαβὼν πολιτικὸς ἀνὴρ καὶ ἡγεμονικὸς κοινὸν ὄφελος ἔσται δικαιοδοτῶν, νομοθετῶν, κολάζων τοὺς πονηρούς,· αὔξων τοὺς ἐπιεικεῖς καὶ ἀγαθούς; ἐμοὶ δὲ δοκεῖ καὶ ναυπηγὸς ἀστεῖος ἥδιον ἐργπάσασθαι[*](corrig. vid. aut κἂν pro καὶ aut ἐργάσεσθαι pro ἐργάσασθαι aut ἥδιον ἂν pro ἥδιον ) πηδάλιον, πυθόμενος ὅτι τοῦτο τὴν Ἀργὼ κυβερνήσει τὴν πᾶσι μέλουσαν[*](πᾶσι μέλουσαν] Hom. μ 70)· καὶ τεκτονικὸς οὐκ ἂν οὕτω κατασκευάσαι ἄροτρον προθύμως[*](προθύμως ἄροτρον Benselerus); ἢ ἅμαξαν, ὡς τοὺς ἄξονας, οἷς ἔμελλε Σόλων τοὺς νόμους ἐγχαράξειν. καὶ μὴν οἱ λόγοι τῶν φιλοσόφων, ἐὰν ψυχαῖς ἡγεμονικῶν καὶ πολιτικῶν ἀνδρῶν ἐγγραφῶσι βεβαίως καὶ κρατήσωσι, νόμων δύναμιν λαμβάνουσιν ᾗ καὶ Πλάτων εἰς Σικελίαν ἔπλευσεν, ἐλπίζων τὰ δόγματα νόμους καὶ ἔργα ποιήσειν ἐν τοῖς Διονυσίου πράγμασιν ἀλλʼ εὗρε Διονύσιον ὥσπερ βιβλίον παλίμψηστον ἢδη μολυσμῶν ἀνάπλεων καὶ τὴν βαφὴν οὐκ ἀνιέντα τῆς τυραννίδος, ἐν πολλῷ χρόνῳ δευσοποιὸν οὖσαν καὶ δυσέκπλυτον· ἀκμαίους[*](ἀκμαίους Coraes: δρομαίους ) δ̓ ὄντας ἔτι δεῖ τῶν χρηστῶν ἀντιλαμβάνεσθαι λόγων.