History of the Peloponnesian War

Thucydides

Historia Belli Peloponnesiaci. Haase, Friedrich, translator. Paris: Firmin Didot, 1869.

Et in praesentia quum alii alios cum periculis jam mutuo relicturi essent, timores tunc in mentem iis magis veniebant, quam quum hanc expeditionem decernebant; verumtameu in praesenti potentia propter multitudinem rerum singularum, quas cernebant, visu animos recolligebant. Peregrini vero et cetera multitudo ad spectaculum aderat ut ad rem visu dignam et opinione nujorem. Hic enim apparatus, qui primus ex una civitate cum Graecorum copiis profectus est, sumptuosissimus atque magnificentissimus omnium usque ad illam diem fuit.

Nam navium et gravis armaturae militum numero et ille apparatus, qui cum Pericle in agrum Epidaurium, et iUe, qui cum Hagnooe ad Potidaeam missus est, non erat inferior; quattuor enim ex ipsis Atheniensibus millia militum gravis armaturae et trecenti equites et centum triremes, et Lesbiorum atque Chiorum quinquaginta, et'praeterea multi socii cum illi» profecti erant.

Sed in brevem expeditionem et cum tenui apparatu solverant; sed haec expeditio, quippe quod diuturna futura esset, utraque ratione, utra opus ei fuisset, et navibus simul et peditatu, erat instructa; et classis quidem magnis trierarchorum et reipublicae sumptibus erat laboriose parata, quum respublica quidem singulas drachmas singulis nautis quotidie daret, et naves inanes sexaginta veloces, quadraginta ad gravis armaturae milites vehendos suppeditasse!, trierarchi vero praes tantissimos ministros his et praeter publicum stipendium etiam extraordinarium adderent illis nautis, qui thranitae vocantur, et ministris, et ceteris etiam in rebus signis et artificiis sumptuosis naves instruxissent, et eorum unusquisque summum studium ad hoc adhibuisset, ut sua navis inter ceteras et aliquo decore et celeritate longe praestaret; peditatus vero conscriptos erat delectu accuratissime habito, et magno studio inter se certaverant armorum et vestitus elegantia.

Contigit autem, ut simul et illi inter se certarent de eo, quod cuique erat negotii assignatum, et apud ceteros Graecos hoc potati» potius ac magnarum opum ostentatio videretur, quam adversus hostem apparatus.

Si quis enim rationem iniisset et sumptuum, quos civitas publice et unusquisque militum privatim fecerat, tum ea, quae civitas jam ante erogaverat,

257
tum ea, quae imperatoribus, quos mittebat, secum abspor-tanda dederat, lum etiam ea, quae'unusquisque privatorum in corporis cultum, et trierarchus in suam navem impenderat, aut quae praeterea erat in posterum impensurus, et se-paratim ea, quae verisimile erat unumquemque praeter publicum stipendium praeparasse viatici causa, quippe quod ad diuturnam militiam iturus esset, item quaecunque vel miles vel mercator negotiationis gratia secum tulit, is profecto permultorum talentorum summam ex urbe tunc exportatam esse comperisset.

Atque haec expeditio non minus ob admirandam audaciam et spectaculi splendorem celebris erat, quam ob exercitus magnitudinem illis superiorem , adversus quos proficiscebantur; praeterea quod haec navigatio ab agro domestico longissime et rerum adipiscendarum proposita spe longe maxima pro praesentibus opibus tunc suscepta esset.