History of the Peloponnesian War

Cum autem Aristeus ab hoste persequendo rediret, postquam reliquum exercitum videt victum, dubitavit, utram partem petens, Olynthumne an Potidaeam, belli fortunam periclitaretur. Tandem tamen ei placuit, cum suis militibus in minimum loci spatium contractis Potidaeam cursu perrumpere ^fpervasit propter crepidinem per mare telis petitus, et aegre, paucis quidem amissis, plerisque tamen salvis.

Qui vero Olyntho auxilium Potidaeatis laturi prodierant (abest autem locus sexaginta ferme stadiis, atque conspicuus est,) postquam pugna committebatur et signa sublata sunt, paululum illi quidem processerunt ut auxilium laturi; et Macedonum equites aciem contra instruebant , ut eos impedirent. Postquam autem brevissimo tempore victoria penes Athenienses erat, et vexilla revulsa

Post pugnam vero Athenienses tropaeum statuerunt, et caesorum militum cadavera pace sequestra Potidaeatis reddiderunt. Ceciderunt autem ex Potidaeatis quidem et sociis paulo pauciores treeentis, ex ipsis vero Atheniensibus, centum et quinquaginta, et Callias eorum dux.

Murum autem, qui isthmum spectabat, stalim Athenienses circumvallarunt, et praesidio custodire cupe-runt. At murus, qui Pallenen versus spectabat, nullo vallo cinctus erat; nec enim existimabant, se posse simul et in isthmo excubias agere, et in Pallenen transgressos murum exstruere, veriti, ne Potidaeataeeorumque socii se, in duas partes diductos, invaderent.

Cum autem cognoscerent Athenienses, qui domi erant, Pallenen nuitis muris' cinctam esse, aliquanto post mille et sexcentos gravis armaturae milites de suis, et Phormionem Asopii filium, ducem miserunt; qui cum Pallenen pervenisset, ab Aphytide procedens copias Polidaeae admovit, paulatim progrediens, et simul agrum vastans. Sed cum nemo ad proelium occurreret, murum, qui Pallenen versus spectabat, vallo cinxit

Atque ita Potidaea jam utrinque vehementer oppugnabatur, simul etiam a mari navibus stationem prope habentibus. *