Commentarii in Apocalypsin

Victorinus, Saint, Bishop of Poetovio

Victorinus Saint, Bishop of Poetovio. Victorini Episcopi Petavionensis Opera (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 49). Haussleiter, Johann, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1916.

[*]( 4, 1 )Ostium apertum, inquit, in caelo: noui testamenti praedicationem uidet Iohannes [baptista] et dicitur ei: ascende huc. quando apertum ostenditur, clausum fuisse ante hominibus manifestum est. satis autem et plene patefactum est, quando Christus cum corpore in caelis ad patrem ascendit. uocem autem quam audierat, cum dicat illam secum locutam esse: sine contradictione arguuntur contumaces, ipsum esse qui uenit ipsum quem (per) prophetas locutum. Iohannes enim ex circumcisione erat et omnis ille populus ueteris testamenti praedicationem [*]( 4, 1 ) audierat, illa uoce aedificatus erat. illa enim uox, inquit, quam [*]( 12 cf. Apoc. 4, 1 13 cf. ibid. 1, 10 ) [*]( 1 id est] R. (quo siglo id est, quod hoc loco etiam Beatus p. 84 praebet, significatur) A 3 huiusmodi homines] huius hominis A 4 paenitentiam] potentiam A 9 baptista uncis inclutsi; aliter p. 26, 13 12 uocem quam = uox quam per attractionem substantiui ad casum pronominis relatiui accommodati 14 arguuntur contumaces] id est die Widerspenstigen (d. h. die Marcioniten) werden iiberfiilirt, daB der, welcher gekommen ist, der namliche ist, der durch die Propheten geredet hat, cf. haec testimonia: uocem primam quam dicit, legis et prophetarum eloquia, ut concordent noua ueteribus fiatque illud quod psalmographus ait: semel locutus est deus, duo haec audiui (Ps. 61, 12, cf. p. 24, G) Beatus p. 233; unusquisque electorum, ut inoffenso credulitatis pede per euangelium ad uerae fidei sacramenta pertingat, ueteris instrumenti doctrina, quae nouam praecedit, roboratur Ps.-August. homil. III (XXXV 2422 l. 35 sqq. M) ipsum = TOV OCUTOV 15 per addidi prophetas scripsi, prophetam A 17 inquit, quam] quam inquit quam A )

45
46
audieram, illa mihi dixit: ascende huc: id est Iesus Christus. quem paulo ante quasi filium hominis inter candelabra aurea se uidisse fatetur, et nunc exinde recolit, quae per legem in similitudinibus praenuntiata erant, et per hanc scripturam coniungit omnes priores prophetas et adaperit scripturas. et quia postquam inuitauit in caelum omnes credentes in nomine suo dominus noster, statim spiritum sanctum [*](4, 2 )effudit, qui ferturus est hominem ad caelum, ait: statim factus sum in spiritu. et cum aperiatur per spiritum sanctum mens [fol. 6V] fidelium, illud illis manifestatur, quod et prioribus est praedicatum.

[*]( 4, 2 )Significanter solium positum, quod est sedes iudicii et regis, super quem solium uidisse se ait similitudinem iaspidis et sardi. quia iaspis aquae color est et sardi ignis, haec duo testamenta posita esse usque ad consummationem orbis super tribunal dei exinde manifestabatur, quorum iudiciorum duum unum iam consummatum est in cataclismo per aquam, aliud autem per ignem consummabitur. [*]( 2 cf. Apoc. 1, 13 13 cf. ibid. 4, 3 ) [*]( 4 similitudinibus correxit ex similitudine A 8 ferturus scripsi cum TS (cf. fertilis, fertor), laturus A ait] Ait enim A 9 factus sum] factum suum A 12 signifieanter scripsi, significantur id est A 13 queni] item TD 14 sardi] item TI) 15 uerte: daB diese (zwei Edelsteine) als die beiden Testamente (= als die Sinnbilder der beiden Testamente) iiber dem Throne Gottes angebracht sind 16 cf. exinde manifestatur duorum iudiciorum ordo Beatus p. 234 17 duum scripsi, diuinum A )

47
48
[*](4, 3 )iris autem circum solium ardentem colorem habet; iris autem arcus dicitur, de quo etiam ad Noe et filios suos locutus est deus, ne iam timerent inrigationem aquae. statuam, inquit, arcum meum in nubibus, ne iam aquam timeatis sed ignem. [*]( 4, 6 ) ante solium autem tamquam mare uitreum simile cristallo: donum est baptismi, quod per filium suum paenitentiae tempore, antequam iudicium inducat, effundit; ideo ante solium id est \'ante iudicium\'. cum autem dicat: mare uitreum simile cristallo, aquam mundam, stabilem, non uento agitatam, non pro fluuio defluentem, sed tamquam donum dei inmobilem traditam ostendit.

[*]( 4, 7. 8 ) (Quattuor animalia) quattuor sunt euangelia. primum, inquit, similem leoni secundum similem uitulo, tertium similem homini, quartum similem aquilae uolanti: (habentes) alas senas in circuitu, oculos et intus et deforis: et non cessant dicere, inquit: (hagios hagios hagios) [*]( 3 Gen. 9, 13 ) [*]( 1 ardentem colorem] infra (lin. 4) uidemits irim ad ignem pertinere 12 qu. animalia om. A 13-14 similem A quater, item T habentes om. A 16 inquit] item TD hagios .. hagios om. A )

49
50
sanctus sanctus sanctus dominus deus omnipotens. XXIIII seniores habentes tribunalia XXIIII: libri (sunt) prophetarum et legis referentes testimonia [fol. 7r] iudicii. sunt autem XXIIII patres XII apostoli et duodecim patriarchae. animalia igitur quod differenti uultu sunt, hanc habent rationem.