Commentarii in Apocalypsin
Victorinus, Saint, Bishop of Poetovio
Victorinus Saint, Bishop of Poetovio. Victorini Episcopi Petavionensis Opera (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 49). Haussleiter, Johann, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1916.
Hi sunt duae oliuae et duo candelabra, qui in [*]( 11, 4 ) conspectu domini terrae stant, id est: sunt in paradiso. hos ergo oportet interfici ab Antichristo [et uidi, in- [*]( 11, 7 ) quit, bestiam ascendentem de abysso] post multas plagas saeculo infixas, quem dicit ascendisse bestiam de abysso. de abysso autem eum ascensurum multa testimonia nobis in hoc capitulo contrahenda sunt. ait enim Ezechiel: ecce Assur cypressus in monte Libano. \'Assur\': deprimens; (cypressus) excelsus ramosus: id est populus multus; \'in monte Libano\': regnum regnorum, id est Romanorum; formosus in germinibus: id est fortis in exercitibus. aqua, inquit, nutriet illum: id est multa milia hominum, quae subiecta erunt illi. et abyssus auxit illum: id est ructauit eum. nam et Esaias paene eisdem [*]( 3 cf. Zach. 4, 11-14 12 Ezech. 31, 3 16 ibid. 31, 4 18 cf- Esai. 8, 7 ) [*]( 1 hi.. stantes add. X dominij dei IK stantia IK 2 duo] duos CB et om. TFHM post oliuas add. dicit H monuit DIK, monui CB, nominaui e, dixit et admonuit g 3 enim om. I unum TDF 4 post prophetis add. ita S 5 duae] duo DF 6 astant S sunt] stant H paradiso] add. item alio sensu: in conspectu domini terrae stantes (astantia g), id est in conspectu Antichristi Sg 7 ab] cum I et.. abysso add. X 8 descendentem K 9 fixas H, inflictas M, expletas in finem S, expletas in fine g quem om. X de abysso om. H 10 eam ascensuram H, quod ascensura sit S multa.. sunt T, multis testimoniis est comprobandum (comprobatum HIKg) X post testimonia add. enim (in cod. D erasum) T 12 montem F 13 cypressos excelsas ramosas id est populos multos CB 14 regnum] in regno S post regnorum add. est I 15 romanum IK post formosus add. autem quod ait S genibus T, geminibus D, gentibus cI) id est fortis] fortem dicit S 16 aquam T nutriit M, nutrit 1K illum] eum CB 17 quae om. CB erant DF, sunt H auxit DS, ausit TFH, hausit CBIKM 18 ructuauit TB, eructauit HS, eructuauit K, eructuabit F eum] illum DH et om. F hisaias T paene om. F hisdem T, idem F )
Hos ergo prophetas ab eodem interfici manifestat apocalypsis et quarta die resurgere, ne quis aequalis domino inueniatur. (et iaccbunt corpora eorum in plateis ciuitatis magnae, [*]( 11, 8 ) quae uocatur spiritualiter Sodoma et Aegyptus) Sodomam autem et Aegyptum dicit Hierosolymam: actus populi persecutoris efficit. diligenter ergo et cum summa sollicitudine [*]( 3 II Thess. 2. 7b-9 7 ibid. 2, \'ia 10 ibid. 2, 110. 11 13 Esai. 59, 9 16 cf. Apoc. 11, 11 ) [*]( 1 eum iam om. F 2 et alt. om 3 tesalonicenses TD thesalonicenses IK tenet] udd. tantum H 4 de medio] diinidio TD fiat] sit TF apparebit] add. inquit S ille om. lKill 5 est adu.] aduentum ZMl1 effigiem H in signis CB 7 inquit om. j ( 8 moritur B, oritur e id est .. molitur om. CB propter homoeotcleuton malicia qua futurus est H archanam IK 9 non] nec IK iussu dei S 10 quare] qua de re S ergo om. IKS eisdem scripsi, hisdem THill. isdem DS, idem CBIK quod] quo- niam S 11 recipiunt H amoremJ ueritatem et charitatem F mittet IJCBHIS deus om. S 12 persuadantur TM, persuadentur F 13 ueritati TC, ueritatem F ait] dicit HK suscitantibus S sustinentibus] add. autem II 14 lucem illis CB sunt] add. illis S 15 apocalipsin TFMS 16 surgere TD domino] deo S 17 et .. lin. 18 Aegyptus add. S 18 Sodomam .. p. 105, 8 rationis intellegatur om. th 19 actus] dictus CB persecutoris] persecutor id e 20 efficiet e )
Apertum est templum dei quod est in caelo: [tem- [*]( 11, 19 ) plum apertum] apparitio est domini nostri. templum enim dei filius eius est, sicut ipse ait: soluite templum hoc et in tribus diebus suscitabo illud: et dicentibus Iudeis: quadraginta et sex annis aedificatum est templum istud, ait euangelista: ille dicebat, inquit, de templo corporis sui. [et uisa est arca testamenti domini [*]( 11, 19 ) in templo eius.] arca testamenti: euangelii praedicatio et indulgentia delictorum et omnia bona quae cum illo aduenerint, illa dicit apparuisse.